Senbi, 23 Qarasha 2024
Qogham 6961 0 pikir 12 Sәuir, 2016 saghat 07:47

1,7 MILLION GEKTAR JERDING QÚNY QANShA?


Qazaqtyng jerining jartysy jartylay shóleytti, jәne shóleytti. Atyrau, Manghystaudan shyghysqa qaray Torghaygha deyin josylatyn aqshandaq jerler jartylay shóleytti. Oral, Aqtóbe, Qyzylorda oblystarynyng da jarymy jartylay shóleytke jatady. Yrghyzdan bastalyp, sonau Balhashqa baryp tireletin Betpaqdala da shóleytti jerge jatady. Búl jerlerdi tap qazir eshkim satyp almas. 

Osy biylghy shilde aiynda satylatyn eki million gektargha juyq qúnarly jerler egin, jemis, kókónis ósiriuge qolayly jerler. Yaghni, Qostanay, Kókshetau, Pavlodar, Soltýstik Qazaqstan, Shyghys Qazaqstan, Taldyqorghan, Almaty, Taraz, Shymkent oblystarynyng kókoray shalghyny mol, qúndy jerleri. Satylatyn osy «Eki million gektargha juyq jerding jalpy kólemin kim biledi?" degen managhy mening súraghyma eshkim jauap bere almady. Mәdeniyet ministri sauatsyz bolyp jatqan memleketting qarapayym halqynan ne súraugha bolady. Qarapayym halyq eki milliongha juyq gektar jerding kólemi qansha ekenin týsinbey jatyr. Búl tórt bes oblystyng kólemindey jer. Jәne eng qúnarly, biday shyghatyn, jemis, kókónis  ósire alatyn qúnarly jerleri. Al, endi «әlemdegi memleketterding ishinde million gektar jer satatyn memleket, el bar ma?» dep súranyzshy! Joq qoy, joq! Óitkeni, әlemdegi kez kelgen memleket bir million týgili, jýz myng gektar jerge zar bolyp otyr.

Álemde kishkentay jer telimi ýshin soghys bolyp jatyr. Mәselen Qytay, Japoniya, Koreya býginderi bir kishkentay aral ýshin qyrylysqaly jatyr. Ertedegi tarihtan da mysal keltiruge bolady. Patshalyq Resey kezinde shamaly aqsha ýshin Alyaskany Amerikagha berip jibergen. Resey qazir sol jerdi trillion aqsha berse de, Amerika ony qaytaryp bermes edi.

Sonday aq, Kurili araldary ýshin Japoniya jýz milliondaghan dollar berse de, Resey Japoniyagha ol araldy qaytarmauy mýmkin. Aytayyn degenim, jerding qúny óte qymbat. Mysalgha, Qazaqstannyng Últtyq qorynda 70 milliard dollar bar delik. Últtyq qor osy 70-milliard dollargha Qazaq halqy ýshin әlemning basqa memleketinen 1 million gektar JER satyp ala alar ma edi?. Tipti sonau Ontýstik Afrikadan da, Ontýstik Amerikadan da trilliongha jer satyp ala almas edi! Óitkeni, әlemde bizden basqa onday ýlken kólemde jer satatyn memleket joq! Jer ýshin әlemde soghys bolyp keldi, soghys bolyp jatyr. Osynday kezde, daghdarysty syltau etip, Qazaq jerining jartysyn jekege satyp jiberu –  tarihta qaytalanbaytyn súmdyq! Ári QYLMYS!

Júmat ÁNESÚLY, jurnalist jazushy

Abai.kz

 

0 pikir

Ýzdik materialdar

Syni-esse

«Talasbek syilyghy»: Talqandalghan talgham...

Abay Mauqaraúly 1482
Bilgenge marjan

«Shyghys Týrkistan memleketi beybit týrde joghaldy»

Álimjan Áshimúly 3254
Birtuar

Shoqannyng әzil-syqaqtary

Baghdat Aqylbekov 5485