JER MÁSELESI. ÝKIMETKE TALAP
Qazaqstan Respublikasynyng Preziydenti
N.Á. Nazarbaevqa
Kóshirmesi: QR Premier-Ministri K.Q. Mәsimovke,
Qazaqstan Respublikasynyng
Bas prokuraturasyna,
Qazaqstan Respublikasynyn
Memlekettik qyzmet jәne sybaylas
jemqorlyqqa qarsy is Agenttigine
Qazaqstan Respublikasynyn
Esep komiytetine
Ýkimet 2003 jyldan beri Jer Kodeksinde qaralghan elge tiyisti jerlerin bermey, onyng ornyna shetel azamattaryna 1,7 mln ga jerdi 25 jylgha jalgha beruge әreket jasap, qoghamda dau tudyryp, el ishin әleumettik-sayasy daghdarysqa tirep otyr. Osy kýnderi әkimshilikterding aldynda jer súrap kezekte túrghandar osynyng aighaghy.
Sonymen qatar, Últtyq kompaniyalar (QMG qaryzy $18 mlrd, QTJ- $7 mlrd...) men parkterdi jasandy bankrotqa úshyratyp jәne ken oryndaryn on-jýzdegen ese arzangha satyp otyrghan Ýkimet el seniminen aiyryluda. Mysaly, 49 ken orynyn (altyn, mys t.b.) 1,5 mlrd tengege, yaghny әrqaysysyn89 myng dollargha - bir avtokólikting qúnyna satty.
Jogharydaghy jaghdaylardy eskerip jәne eldegi birlik pen ekonomikalyq hәm sayasy túraqtylyqty saqtau maqsatynda Ýkimetten kelesi mәselelerdi jaqyn arada sheshudi talap etemiz:
I. Jerdi halyqqa beru:
1. Jer Kodeksindegi (2003j.) qala túrghyndaryna 10, auyldyqtargha 25, bau-baqshagha jәne sayajaygha 12 sotkadan jer berudi (oralmandar sonyng ishinde) Ýkimet pen әkimder mausymnyng 14-inen bastap jyldyng ayaghyna deyin bitirsin;
Jer alugha tiyisti azamattar óz talaptaryn ayaghyna deyin jetkizedi dep senemiz.
Búl mәsele moratoriygha tikeley qatysy joq, Ýkimetting uaqytyly oryndamaghan isteri. Ol, Jer Komissiyasynyng júmysyna kedergi keltirmeu ýshin jәne jer mәselesin ushyqtyrmau maqsatynda, osy hatta belgilengen uaqytta atqaryluy tiyis!
II. Últtyq kompaniyalar men parkterding jәne strategiyalyq obektilerding aksiyalaryn halyqqa beru, tiyimdi satu jәne memleket menshiginde qaldyru. Ýkimet pen qoghamdyq úiymdar (tizimdi ózderi úsynady) yaghny 30h70 qúrylghan Birikken Komissiya (BK):
- «100 qadamda» josparlanghan Últtyq kompaniyalar men parkterdi satudy toqtatyp, olardyng 40% aksiyasyn halyqqa tegin teng bólip, 20% satugha qong ne lizingke beru, qalghan 40% aksiyasyn memleket menshiginde qaldyrudy sheshu (mausym-qarasha, 2016);
- Barlyq ken oryndaryn QR azamattaryna satu ne lizingke beru jәne olardyng 51% astam ýlesi bar (ol ýles 50 jylgha saqtalady) kompaniyalargha satu (mausym- jeltoqsan, 2016);
- Strategiyalyq obektilerdi anyqtap, olardyng aksiyalaryn II.1. baptaghy pariytet boyynsha sheshu (qazan-jeltoqsan, 2016);
- QR-day damushy el - QHR-dan әkeletin 52 kәsiporyn ekologiyalyq jәne jogharghy tehnologiyalyq standarttargha say emes jәne sol elding 30% jerining ulanyp (Resey, Tәjikstanda da QHR kompaniyalary paydalanghan jer sonday), paydalaudan shyghuy, olar qoldanghan jerdi óli aimaqqa ainaldyratynyn kórsetedi.
Halyqaralyq Adam instituty, onyng ornyna a/sh, innovasiya, industriyany damytugha songhy 50 jylda ghylym, tehnologiya, ekonomikadaghy janalyqtardyng 70%-yn ashqan Álemdik innovasiyalyq Qor jәne әlemning TOP-50 tehnologiyalyq kompaniyalarmen birikken kәsiporyndar ashudy úsynady.
- El ekonomikasyndaghy innovasiyanyng ýlesi 1%-dan kem (Shveysariyada 62%) bolyp, ekonomikanyng diyversifikasiyalanbauy, 15 jylda industrialidyq-innovasiyalyq baghdarlamagha (IIYB) QR Industriya jәne damu ministrligi arqyly bólingen jýzdegen mlrd qarjynyng tiyimsiz paydalanylghanyn ne úrlanghanyn kórsetedi. Qúqyq jәne fiskalidyq organdardan, BK-men birge IIB men 49 kenoryn satudy jan-jaqty finanstyq túrghydan tekserip, baghdarlamanyng osy kýiindegi qajettiligi, ashylghan kәsiporyndardyng tiyimdiligi, jana tehnologiyagha say ekendigi t.b. saralap ótpeli esepti qyrkýiekte, qorytyndyny jeltoqsanda beruin talap etemiz. Preziydent әkimshiligi Esep komiytetine, osy jobalardy kezekten tys tekseruge lúqsat beredi dep senemiz.
Jogharydaghy (I. 1-2, II. 1-4) júmystar uaqytyly (14.06.16) bastalyp, atqarylmaghan jaghdayda Qoghamdyq úiymdar Ýkimetke senimsizdik tanytyp mausymnyng 20-synan bastap OBSE, BÚÚ t.b. halyqaralyq úiymdardyng qatysuymen býkilhalyqtyq referendum jariyalaydy.
Qúrmetpen,
«Núr Otan», «Aq jol», «Azat», JSDP partiyalary, «Samúryq-Qazyna» ÚÁQ» AQ, «Qazenerjiy» qauymdastyghy, «Atameken» ÚQP, Qazaqstan Halyqtary Assambleyasy, QR Últtyq Ghylym akademiyasy, Jazushylar odaghy, QR qarjygerler, tәuelsiz kisipkerler, rektorlar qauymdastyghy, Halyqaralyq Adam instituty (Institut), «Alash» GhZO, Qazaqstan ghalymdar qauymdastyghy t.b. qoghamdyq úiymdar qúrghan Memlekettik emes úiym Úiymdastyru alqasy atynan:
ÁKIM Janúzaq – Halyqaralyq Adam institutynyng preziydenti, QR Últtyq
Jaratylystanu ghylymdary Akademiyasynyng korr.-mýshesi, Europa jaratylystanu
ghylymdary Akademiyasynyng mýshesi, Qazaq Últtyq kenesi Tóraghasynyng I-shi orynbasary;
SÁBDEN Orazaly – Qazaqstan ghalymdar odaghynyng Tóraghasy, QR memlekettik
syilyghynyng iyegeri, ekonomika ghylymdarynyng doktory, QR Últtyq Injenerlik Akademiyasynyng akademiygi;
ÁUEZOV Múrat – M.O.Áuezov atyndaghy qordyng Tóraghasy, Qazaqstan Respublikasynyng Tótenshe jәne ókiletti elshisi, ghalym;
ELEUSIZOV Mels – Qazaqstannyng ekologiyalyq Odaghy men kәsiporyndary «Tabighat» qauymdastyghynyng Preziydenti;
TÚYaQBAY Jarmahan – JSDP Tóraghasy, memleket jәne qogham qayratkeri;
TOQAShBAEV Marat - «Preziydent jәne halyq» gazetining Bas redaktory, QR PGhA akademiygi, professor;
BATTALOVA Zәuresh – «Qazaqstanda parlamentarizmdi damytu» Qoghamdyq qorynyng preziydenti;
Baqytjan Tobayaqov, aqyn.
QALYBAY Jarylqap - «Júldyzdar otbasy-Anyz Adam» jurnalynyng Bas redaktory;
JÁKEEV Ghabiyden – Gh.Mýsirepov atyndaghy qordyng Tóraghasy;
JÚMALY Rasul – sayasattanushy, diplomat; Qazaq Últtyq Kenesi Tóraghasynyng orynbasary;
ABAGhAN Múqtarhan – Kenesary Han qoghamdyq qorynyng Tóraghasy;
RÁBILÚLY Jiynbek – zanger, aqyn, qogham qayratkeri.
«Alash joly» qozghalysy atynan:
NÚRYPBAEV Maqsat, SÝLEYMEN Jәnibek, QAYSAROV Uәlihan, OMAROV Talghat, DÁULETBEKÚLY Amandyq, MARAT Uatqan, QYSTAUBAY Geroyhan – barlyghy ýsh mynnan astam qol.
Qazaqstan ziyalylary men qoghamdyq úiymdary atynan:
Aughan soghysy ardagerler Qauymdastyghy;
Qazaqstan suretshiler Odaghy;
Qazaqstan kompozitorlar Odaghy t.b., 12 respublikalyq Qauymdastyqtar men Odaqtar qoldady.
NÚRPEYSOV Ábdijәmil – Qazaqstannyng halyq jazushysy, QSRO Memlekettik syilyghynyng laureaty;
ShAHANOV Múhtar – aqyn, QR tótenshe jәne ókiletti elshisi, Qazaq Últtyq Kenesining Tóraghasy;
QIRABAEV Serik – filologiya ghylymdarynyng doktory, professor, QR ÚGhA akademiygi;
QAYDAROV Ábughaly - filologiya ghylymdarynyng doktory, professor, QR ÚGhA akademiygi;
AYTBAEV Ómirzaq - filologiya ghylymdarynyng doktory, professor, QR ÚGhA
akademiygi, Halyqaralyq «Qazaq tili» qoghamynyng Tóraghasy;
MYRZAHMETOV Mekemtas – QR ÚGhA akademiygi, QR Memlekettik syilyghynyn
laureaty;
ÓTELBAEV Múhtarbay - fizika-matematika ghylymdarynyng doktory, professor, QÚA akademiygi, QR Memlekettik syilyghynyng laureaty;
GhABBASOV Sovet-Han - medisina jәne pedagogika ghylymdarynyng doktory, QR enbek sinirgen qayratkeri, Mahambet syilyghynyng laureaty,
Halyqaralyq M.Nostradamus atyndaghy Akademiyanyng akademiygi;
QABYShÚLY Ghabbas - jazushy, Halyqaralyq «Alash» әdeby syilyghynyng laureaty, Qazaqstannyng qúrmetti jurnaliysi;
RAQYShEV Bayan – QR ghalymdar Odaghynyng viyse-preziydenti, QR ÚGhAakademiygi,
QazÚTU kafedra mengerushisi;
JÚMADILOV Qabdesh – Qazaqstan halyq jazushysy, QR Memlekettik syilyghynyng laureaty;
ISABEKOV Dulat - «Mәdeniyet» jurnalynyng bas redaktory, jazushy-dramaturg, QR Memlekettik syilyghynyng laureaty;
SMATAEV Sofy - jazushy, Halyqaralyq «Alash» әdeby syilyghynyn laureaty;
MEDETBEK Temirhan – aqyn, QR Memlekettik syilyghynyng laureaty;
ESDAULET Úlyqbek – aqyn, QR Memlekettik syilyghynyng laureaty, «Júldyz» jornalynyng Bas redaktory;
Tobayaqov Baqytjan - aqyn, kósemsózshi, audarmashy;
ARALBAY Núghman – biol. ghylymdarynyng doktory, professor, «Jaratylystanu ghylymdary jәne inovasiyalyq tehnologiyalar» GhZY diyrektory;
KAPEKOVA Gulnar – Qazaqstan ghalymdar Odaghynyng Almaty oblysy boyynsha filiala diyrektory, tarih ghylymdarynyng doktory, professor;
NESIPBAEVA Kaliya – tarih ghylymdarynyng doktory, professor;
BURBAEVA Galiya – ghalym, qogham qayratkeri;
QÚLKENOV Mereke – jazushy, qogham qayratkeri;
QOYShYBAEV Beybit- tarih ghylymynyng kandidaty, «Ádilet» tarihi- aghartu
qoghamynyng preziydenti;
QOJA AHMET Hasen – kompozitor, tarihshy, qogham qayratkeri;
SÁRSENBAY Rysbek - «Jas Alash» gazetining bas redaktory, qogham qayratkeri;
BAPY Ermúrat - «DAT» jobasynyng jetekshisi, qogham qayratkeri;
AYGhALIYÚLY E. - «Qazaqstan-Zaman» gazetining bas redaktory;
ISA Qazybek - "Qazaq ýni" gazeti preziydenti, aqyn, Halyqaralyq Alash syilyghy laureaty, Halyqaralyq Sergey Esenin atyndaghy syilyq - "Altyn kýz" ordeni iyegeri.
SARYM Aydos - Altynbek Sәrsenbayúly atyndaghy qordyng jetekshisi, Qazaq
Últtyq Kenesi Tóraghasynyng orynbasary;
ShYMShYQOV Jankeldi - Astana qalalyq «Tәuelsizdikti qorghau» HDQ
úiymdastyru komiytetining tóraghasy;
JANDARBEK Zikiriya - tarih ghylymynyng kandidaty, Ahmet Yassauy atyndaghy
Halyqaralyq Týrkistan uniyversiytetining professory;
ZEYNULLIN Amanjol - auyl sharuashylyghy ghylymdarynyng kandidaty, «Dala» institutynyng diyrektory;
QADYRBAEVA Aysúlu – aqyn, qogham qayratkeri;
QUANYShALIN Jasaral – qogham qayratkeri;
GhABDOLLA Qajymúqan – «Qazaq Eli» gazetining Bas redaktory;
QANATBAEV Serik - veterinariya ghylymdarynyng doktory;
AYYPÚLY Rahym – JSDP Prezidium mýshesi, qogham qayratkeri;
QALYBAY Maqsot - Qazaqstan Respublikasyna erekshe enbegi sinirgen zeynetker;
SAGIDULLAEVA Ayman – ústaz, qogham qayratkeri;
BABAMÚRAT Dәuren - «Bolashaq» jastar qozghalysynyng liyderi;
ERGhALIYEVA Baretta - Qazaqstannyng «Demokratiya jәne qúqyq» halyqaralyq tarihiy-qúqyq ortalyghynyng tórayymy;
ERGhALIYEVA Gýljan – jurnaliys, qogham qayratkeri;
KENEBAY Júmash - aqyn, qogham qayratkeri, Halyqaralyq YuNESKO syilyghynyng laureaty;
QOSANOV Ámirjan – qogham qayratkeri, tәuelsiz sayasatker;
ALIBAEV Alik - ekonomist, JSDP Prezidium mýshesi;
KENJEBAY Myrzan – aqyn, QR mәdeniyet qayratkeri
TÓREHANOV Ernst - jazushy, qogham qayratkeri;
MÚQANGhALIYEV Ermek – ghalym, qogham qayratkeri;
MAMAY Janbolat - jurnalist, qogham qayratkeri;
QAPTAGhAY Q. - «Halyq dabyly» qozghalysynyng tóraghasy;
QUAT Dәuren - «Abay.kz» aqparattyq portalynyng jetekshisi;
SÁDUÚLY Biysenghazy - «Jeltoqsan aqiqaty» qoghamdyq birlestigining tóraghasy;
ÁZIMBAY Ghaly - sayasattanushy, tarih ghylymdarynyng doktory;
BEYSEBAY TEGI Ruza – qogham qayratkeri (Pavlodar);
MÚQTAY Quanysh – aqyn;
ZAYTOV Rinat – aitys aqyny;
MÚQANOV Dәuren - audarmashy, әdebiyettanushy;
KÓShIM Dos -"Últ taghdyry" qozghalysynyng tóraghasy;
NÚR-AHMET Dos -"Últ patriottary"qozghalysynyn tóraghasy;
TAYJAN Múqtar - Bolathan Tayjan atyndaghy qordyng preziydenti;
BÓTEEV Marat - «Allajar-qoldau» qoghamdyq qorynyng tóraghasy;
TÁLIMÚLY K. - Talghar audandyq memlekettik tildi oqytu ortalyghynyng diyrektory;
AShUÚLY J. - Qazaqstan sayasy qughyn-sýrginge úshyraghandar qauymdastyghynyng tóraghasy;
MÚHTARBEK S. - jurnalist, qogham qayratkeri;
QANAFIYa Nazarbek - filologiya ghylymdarynyng kandidaty;
AQJIGIT Ómirzaq- tәuelsiz jurnalist;
KÁRIPJAN Amanghazy - aqyn;