(Sayasy satira)

Biyiktiginen bas ainalatyn alyp aghashqa bәsekege qabiletti otyz elding premier ministrleri órmelep barady. Shorty kiyip, shalqasynan týskenderi de, galstugteri bútaqqa ilinip, salbyrap túrghandary da bar. Otyz elding qataryna iligu ýshin men de órmeledim. Qazaqstannyng premier- ministrimin ghoy, bútaqtan-bútaqqa sekirip, oqta tekte kekirip, әsheyin erigip baramyn dep oilaghanmyn. Bir bútaqtan ekinshi bútaqqa sekire bergenimde:

– Áy, múrtty bala, bizge qaryzdaryndy qashan qaytarasyndar? – degen dyryldaq dauysty etsidim. Qarasam, qay el ekenin aitpay-aq qoyayyn, sheteldik shashy jalbyraghan, qoldary qaltyraghan bir sheneunigi eken. Júmghan auzymdy ashpastan, kelesi bútaqqa qolymdy sozdym, qarasam, Gonkongtyng ýkimet basshysy janghaq jegen tiyn siyaqty sekirip barady! Taghy bir dauys shyqty:

– Qaryzymdy qaytarshy, ótinemin, Qazaqstan!

Úyalyp kettim. Otyz elding qataryna qosylu ýshin tyrbandap, tyrashtanyp kelemin, yshqyrymnan shalbarym sheshile jazdap, biraq bәribir jýrek otym mazdap, biyikke úmtyldym. Kóz aldyma EKSPO-nyng kórmesi ýshin berilgen qarajattardy jym-jylas jep qoyghandar elestep, tómen qaray qúlap kettim!  Bitti! «Qúdayym-au, syrtqy qaryzymyz  153,5 milliard dollar eken ghoy! Úyat-ay!»

Sodan jerge basym qadalyp, eki ayaghym rogatki bolyp qala ma dep edim, abyroyym bar eken, tómengi bútaqqa kirpigimmen ilinip qaldym.  Bireu iyghymnan týrtedi. Qarasam, Qytay ýkimetining basshysy.

– Jaghdayynyz qalay?

– Basym ainalyp...

– Áneukýni ýiinizge baryp qayttym. Joq ekensiz.

– E?

– Esinizden shyghyp ketti me? 18 milliard dollar qaryz emessiz be?

– Men be? Qazaqstan qaryz desenizshi...

– Úyalmaysyz ba? Áne beremin, mine beremin deysiz de... Sharshap kettim tegi...

– Qazaqstangha aitamyn. Beredi, oibay, beredi, Qazaqstan qashyp ketpeytin shyghar?

Qúdayym-au, bir Qytaydyng ózine 18 milliard qaryz ekenbiz-au? Qaytip otyz elding qatarynda otyryp et jeymiz? Halyq ash deydi me? Eldi jemqorlar jaylaghan deydi me? Qúqyq qorghaushylarda әdiletsizdik deydi me? Demokratiya reanimasiyada deydi me? 

Sodan bar kýshimdi jinap, ózimdi-ózim qinap, joghary úmtyldym. Tabighatymda jaybasarmyn ghoy, múrtymnan kýlip qoyyp, kelesi bútaqqa qolymdy soza berip edim, bireu ayaghyn basyma qoyyp joghary qaray zuyldap barady eken. Siraghynan shap berip ústay aldym. Shveysariya preziydenti eken. «I-i, sanymdy  qasyp jibere qoyshy...» degeni.. «Qayda?» dep súradym. «Ekinshi oryngha! Bizge jetu sizderge qayda?» degen ol biyley jóneldi. Sol biylegen kýii bútaqtan bútaqqa sekirip...  Al mening qarnym ashty... «A-a-a-eo!» dep esinep alyp, endi et jey bergenimde, astymdaghy bútaghym synyp ketip, tómen qaray zuylday jóneldim! Alystan Amerika: «Abay bolsanshy!» dep aiqaylady. Ýshinshi orynda túryp. Tómen qaray zuyldap kelemin, zuyldap kelemin! Jolay  Singapur, Shvesiya, Daniya, Irlandiya, Niyderlandy, Norvegiya jәne Kanada qolyn sozdy, qaydaghy, 47-shi bútaqqa qúlaghymmen ilinip qaldym. Qúlaghym jyrtylyp ketpese edi? Eshtene estimeytin ýkimetimning qúlaghy edi... Eng songhy bútaqta otyrghan Venesuela ókili qúiryghyn shapattap kýledi deysin! Úyalghanym-ay! Qoryqpanyzdar otyz elding qatarynda shәy iship otyrugha uәde beremin, eger ýshinshi mәrte taghayyndalsam!

Abai.kz