JAMANQÚLOV ÁRIPTESTERINE NEGE JAQPAY QALDY?
Mәdeniyet jәne sport ministri Arystanbek Múhamәdiyúlynyng basynan dau arylmay keledi... Sonau bir jyldary marqúm Rahat Áliyev salghan lang kezinde Arystanbek myrza Áliyev degen familiyasyn Múhamediyúly dep ózgertken edi. Sodan beri talay elding nazaryna týsip, týrli dau-shargha iligip, elding kýlkisine qalyp keledi. Túzy jenil adam ba dep qalasyz... Endi mine, kezekti daugha kiylikti te ketti. «Búl әn búrynghy әnnen ózgerek» bolyp shyqty.
Aktrisa jәne Arystanbek
Áneugýni ayaq astynan Enlik Sydyqova atty aktrisa viydeo jazba taratyp, onda Arystanbek Múhamәdiyúly T.Jýrgenov atyndaghy Óner akademiyasyna týser kezde ózin rektor basymen oinap-kýluge shaqyrghanyn (jynystyq qatynasqa tartyp, bopsalau) jalpaq júrtqa jariya etti. Sol-aq eken, búl әngime el ishine lezde taralyp, qaugha tiygen órttey lapyldap, jalyndap shygha keldi. Áleumettik jelide jeldey esken janalyqty kóp adam bólisip, pikir aitty. Enlikting ministr myrzagha qarata jariya etken viydeo mәlimdemesi shyqqan kýni keshke akter, teatr qayratkerleri odaghynyng tóraghasy Túnghyshbay Jamanqúlovtyng da viydeo súhbaty jarq ete qaldy. Qalyng qazaqtyng kónilinde qazaq handarynyn, Oraz mergennin, Qúnanbaydyng beynesi retinde ornyqqan ataqty akter viydeoda Enlikting aitqanynyng jany bar ekenin әri Múhammediyúly rektor bolyp túrghan tústaghy basqada qighash isterge barghanyn aitty. Sóitip, dau ýlkeyip, ushygha týsti. Jelide әr jaqty ózinshe qorghashtap baqqan adamdardyng qarasy da molaya týsti.
Jamanqúlov әriptesterine nege jaqpay qaldy?
Júrt endi ne bolar eken dep elendep otyrghanda ertesinde kýtpegen jerden teatr qayratkerlerining kezekten tys siezdi ótetini mәlim boldy. Áuezov teatrynda ótken jinalysqa Qazaqstandaghy qazaq, orys, úighyr jәne basqa teatrlardyng basshylary, ataqty teatr jәne kino akterleri qatysty.
Jinalys bastalghan boyda taghy dau shyqty. Siezding ótuine qarsylar joq pa degen dauys shyghysymen-aq, bir kýnde úiymdastyrylghan siezdge kelip qalghandaryn endi bilgen akterler an-tang kýige týsti de tez esterin jiyp, «Qaydaghy siezd, búlaryng ne? Jinalys dep kelsek, siezdi nesi taghy?» desip shulasty. Minbege N.Sas atyndaghy teatr diyrektory Nadejda Gorobes shyghyp, siezding ótuine odaq mýshelerining besten biri qoldau bildirgenin, jergilikti teatrlargha habarlaghanyn, yaghni, zandy ekenin aityp edi, oghan da bolmady. Aqyry, minbege teatr qayratkerleri odaghynyng tóraghasy Túnghyshbay Jamanqúlov shyghyp, odaq jarghysy boyynsha siezd ótkizudi plenum sheshetinin әri siezd bes jylda bir ret ótetinin jәne plenum siezd ótkizu turaly sheshim qabyldasa, onda ol eki ay búryn habarlanatyny, siezdge әr aimaqtaghy teatrdan ókilder qatysuy tiyis ekenin aityp, jarghyny kórsetti. Túnghyshbaydyng sózinen keyin búl ne jinalys degen súraq tipti qoilana týsti.
Ministrding abyroyy Mәngilik elden qymbat pa?
Akterler endi qayter eken dep ishten tynyp otyrghanda kәris teatrynyng diyrektory Lubovi Ny shyghyp, jinaludaghy maqsat Preziydent N.Nazarbaevtyng Mәngilik el iydeyasy jәne bes institusionaldyq reformasyn óner adamdaryna týsindiru ekenin aita kelip, dayyndaghan bayandamasyn oqydy. Alayda, Mәngilik el jayyna qalyp, minbege shyqqan әr adam Túnghyshbay Jamanqúlovtyng ministr Arystanbek Múhamediyúlyna qarata aitqan viydeodaghy әngimesine tolyq oiysty. Janaghy Lubovi Ny hanym "ministrge búlay deu tikeley Preziydentke baryp tiyedi. Sebebi, Ýkimettin, onyng qúramyn Preziydent bekitedi" dep saldy. Keyingi sóileushiler Jamanqúlov әreketin sókkenderimen Ny hanymnyng «biyigine» shygha almady. Sóz alghandardyng barlyghy teatr qayratkerleri odaghynyng júmys istemey otyrghandyghyn, jarghygha say júmys jýrgize almay, әrkez qarajattyng joqtyghyn ghana aitatyn sóz ete kelip, Sydyqovanyng mәlimdemesin synap, Jamanqúlovtyng istegeni abyroysyz is desti. Tipti, múnday daugha aqsaqal Asanәli Áshimovting ózi aralasty. O kisining ne degenin jalpaq júrt telearnalardan kórdi. Sonymen, Jamaqúlovty jaman adam etip shygharghan jinalystyng sony belgisizdikpen ayaqtaldy. Al, Jamanqúlov bolsa, "múnyng bәri jogharydan týsken tapsyrma, sóileushiler de sol tapsyrmany oryndau maqsatynda sóilep otyr" dedi.
Óner adamdarynyng shúghyl jinalyp, jiyn ótkizuine Túnghyshbay Jamanqúlovtyng viydeo arqyly Sydyqovanyng sózin rastaghanday súhbat berui sebep bolghan syqyldy. Óitkeni, jiyn Jamanqúlovqa arnaldy. Al, óner qayratkerlerining shamdanuyna Túnghyshbay myrzanyng jeke óz atynan emes, teatr qayratkerleri odaghynyng tóraghasy esebinde әlgindey viydeogha shyghu negiz bolmaghan-au dep topshyladyq.
Aytpaqshy, ministr Arystanbek Múhamediyúly týn ortasynda kelip, oinap-kýluge dedektetip alyp ketpekshi boldy dep taghy bir adam shyqty. Ol – Roza Baqtyghaliyeva. Ministrding ózi de búl daudy úiymdastyrylghan әreketke balap, Sydyqovanyng da, Baqtyghaliyevanyng da aitqandaryn joqqa shygharyp, olardy bireuler aidap salyp otyr dedi.
Búl daudyng aqyry nemen tynatyny belgisiz...
Abay bolayyq, aghayyn!
Kemel Qarasartov
Abai.kz