جامانقۇلوۆ ارىپتەستەرىنە نەگە جاقپاي قالدى؟
مادەنيەت جانە سپورت ءمينيسترى ارىستانبەك ءمۇحاماديۇلىنىڭ باسىنان داۋ ارىلماي كەلەدى... سوناۋ ءبىر جىلدارى مارقۇم راحات اليەۆ سالعان لاڭ كەزىندە ارىستانبەك مىرزا اليەۆ دەگەن فاميلياسىن مۇحامەديۇلى دەپ وزگەرتكەن ەدى. سودان بەرى تالاي ەلدىڭ نازارىنا ءتۇسىپ، ءتۇرلى داۋ-شارعا ىلىگىپ، ەلدىڭ كۇلكىسىنە قالىپ كەلەدى. تۇزى جەڭىل ادام با دەپ قالاسىز... ەندى مىنە، كەزەكتى داۋعا كيلىكتى تە كەتتى. «بۇل ءان بۇرىنعى اننەن وزگەرەك» بولىپ شىقتى.
اكتريسا جانە ارىستانبەك
انەۋگۇنى اياق استىنان ەڭلىك سىدىقوۆا اتتى اكتريسا ۆيدەو جازبا تاراتىپ، وندا ارىستانبەك ءمۇحاماديۇلى ت.جۇرگەنوۆ اتىنداعى ونەر اكادەمياسىنا تۇسەر كەزدە ءوزىن رەكتور باسىمەن ويناپ-كۇلۋگە شاقىرعانىن (جىنىستىق قاتىناسقا تارتىپ، بوپسالاۋ) جالپاق جۇرتقا جاريا ەتتى. سول-اق ەكەن، بۇل اڭگىمە ەل ىشىنە لەزدە تارالىپ، قاۋعا تيگەن ورتتەي لاپىلداپ، جالىنداپ شىعا كەلدى. الەۋمەتتىك جەلىدە جەلدەي ەسكەن جاڭالىقتى كوپ ادام ءبولىسىپ، پىكىر ايتتى. ەڭلىكتىڭ مينيستر مىرزاعا قاراتا جاريا ەتكەن ۆيدەو مالىمدەمەسى شىققان كۇنى كەشكە اكتەر، تەاتر قايراتكەرلەرى وداعىنىڭ توراعاسى تۇڭعىشباي جامانقۇلوۆتىڭ دا ۆيدەو سۇحباتى جارق ەتە قالدى. قالىڭ قازاقتىڭ كوڭىلىندە قازاق حاندارىنىڭ، وراز مەرگەننىڭ، قۇنانبايدىڭ بەينەسى رەتىندە ورنىققان اتاقتى اكتەر ۆيدەودا ەڭلىكتىڭ ايتقانىنىڭ جانى بار ەكەنىن ءارى مۇحاممەديۇلى رەكتور بولىپ تۇرعان تۇستاعى باسقادا قيعاش ىستەرگە بارعانىن ايتتى. ءسويتىپ، داۋ ۇلكەيىپ، ۋشىعا ءتۇستى. جەلىدە ءار جاقتى وزىنشە قورعاشتاپ باققان ادامداردىڭ قاراسى دا مولايا ءتۇستى.
جامانقۇلوۆ ارىپتەستەرىنە نەگە جاقپاي قالدى؟
جۇرت ەندى نە بولار ەكەن دەپ ەلەڭدەپ وتىرعاندا ەرتەسىندە كۇتپەگەن جەردەن تەاتر قايراتكەرلەرىنىڭ كەزەكتەن تىس سەزدى وتەتىنى ءمالىم بولدى. اۋەزوۆ تەاترىندا وتكەن جينالىسقا قازاقستانداعى قازاق، ورىس، ۇيعىر جانە باسقا تەاترلاردىڭ باسشىلارى، اتاقتى تەاتر جانە كينو اكتەرلەرى قاتىستى.
جينالىس باستالعان بويدا تاعى داۋ شىقتى. سەزدىڭ وتۋىنە قارسىلار جوق پا دەگەن داۋىس شىعىسىمەن-اق، ءبىر كۇندە ۇيىمداستىرىلعان سەزدگە كەلىپ قالعاندارىن ەندى بىلگەن اكتەرلەر اڭ-تاڭ كۇيگە ءتۇستى دە تەز ەستەرىن جيىپ، «قايداعى سەزد، بۇلارىڭ نە؟ جينالىس دەپ كەلسەك، سەزدى نەسى تاعى؟» دەسىپ شۋلاستى. مىنبەگە ن.ساتس اتىنداعى تەاتر ديرەكتورى نادەجدا گوروبەتس شىعىپ، سەزدىڭ وتۋىنە وداق مۇشەلەرىنىڭ بەستەن ءبىرى قولداۋ بىلدىرگەنىن، جەرگىلىكتى تەاترلارعا حابارلاعانىن، ياعني، زاڭدى ەكەنىن ايتىپ ەدى، وعان دا بولمادى. اقىرى، مىنبەگە تەاتر قايراتكەرلەرى وداعىنىڭ توراعاسى تۇڭعىشباي جامانقۇلوۆ شىعىپ، وداق جارعىسى بويىنشا سەزد وتكىزۋدى پلەنۋم شەشەتىنىن ءارى سەزد بەس جىلدا ءبىر رەت وتەتىنىن جانە پلەنۋم سەزد وتكىزۋ تۋرالى شەشىم قابىلداسا، وندا ول ەكى اي بۇرىن حابارلاناتىنى، سەزدگە ءار ايماقتاعى تەاتردان وكىلدەر قاتىسۋى ءتيىس ەكەنىن ايتىپ، جارعىنى كورسەتتى. تۇڭعىشبايدىڭ سوزىنەن كەيىن بۇل نە جينالىس دەگەن سۇراق ءتىپتى قويۋلانا ءتۇستى.
ءمينيستردىڭ ابىرويى ماڭگىلىك ەلدەن قىمبات پا؟
اكتەرلەر ەندى قايتەر ەكەن دەپ ىشتەن تىنىپ وتىرعاندا كارىس تەاترىنىڭ ديرەكتورى ليۋبوۆ ني شىعىپ، جينالۋداعى ماقسات پرەزيدەنت ن.نازارباەۆتىڭ ماڭگىلىك ەل يدەياسى جانە بەس ينستيتۋتسيونالدىق رەفورماسىن ونەر ادامدارىنا ءتۇسىندىرۋ ەكەنىن ايتا كەلىپ، دايىنداعان بايانداماسىن وقىدى. الايدا، ماڭگىلىك ەل جايىنا قالىپ، مىنبەگە شىققان ءار ادام تۇڭعىشباي جامانقۇلوۆتىڭ مينيستر ارىستانبەك مۇحامەديۇلىنا قاراتا ايتقان ۆيدەوداعى اڭگىمەسىنە تولىق ويىستى. جاڭاعى ليۋبوۆ ني حانىم "مينيسترگە بۇلاي دەۋ تىكەلەي پرەزيدەنتكە بارىپ تيەدى. سەبەبى، ۇكىمەتتىڭ، ونىڭ قۇرامىن پرەزيدەنت بەكىتەدى" دەپ سالدى. كەيىنگى سويلەۋشىلەر جامانقۇلوۆ ارەكەتىن سوككەندەرىمەن ني حانىمنىڭ «بيىگىنە» شىعا المادى. ءسوز العانداردىڭ بارلىعى تەاتر قايراتكەرلەرى وداعىنىڭ جۇمىس ىستەمەي وتىرعاندىعىن، جارعىعا ساي جۇمىس جۇرگىزە الماي، اركەز قاراجاتتىڭ جوقتىعىن عانا ايتاتىن ءسوز ەتە كەلىپ، سىدىقوۆانىڭ مالىمدەمەسىن سىناپ، جامانقۇلوۆتىڭ ىستەگەنى ابىرويسىز ءىس دەستى. ءتىپتى، مۇنداي داۋعا اقساقال ءاسانالى ءاشىموۆتىڭ ءوزى ارالاستى. و كىسىنىڭ نە دەگەنىن جالپاق جۇرت تەلەارنالاردان كوردى. سونىمەن، جاماقۇلوۆتى جامان ادام ەتىپ شىعارعان جينالىستىڭ سوڭى بەلگىسىزدىكپەن اياقتالدى. ال، جامانقۇلوۆ بولسا، "مۇنىڭ ءبارى جوعارىدان تۇسكەن تاپسىرما، سويلەۋشىلەر دە سول تاپسىرمانى ورىنداۋ ماقساتىندا سويلەپ وتىر" دەدى.
ونەر ادامدارىنىڭ شۇعىل جينالىپ، جيىن وتكىزۋىنە تۇڭعىشباي جامانقۇلوۆتىڭ ۆيدەو ارقىلى سىدىقوۆانىڭ ءسوزىن راستاعانداي سۇحبات بەرۋى سەبەپ بولعان سىقىلدى. ويتكەنى، جيىن جامانقۇلوۆقا ارنالدى. ال، ونەر قايراتكەرلەرىنىڭ شامدانۋىنا تۇڭعىشباي مىرزانىڭ جەكە ءوز اتىنان ەمەس، تەاتر قايراتكەرلەرى وداعىنىڭ توراعاسى ەسەبىندە الگىندەي ۆيدەوعا شىعۋ نەگىز بولماعان-اۋ دەپ توپشىلادىق.
ايتپاقشى، مينيستر ارىستانبەك مۇحامەديۇلى ءتۇن ورتاسىندا كەلىپ، ويناپ-كۇلۋگە دەدەكتەتىپ الىپ كەتپەكشى بولدى دەپ تاعى ءبىر ادام شىقتى. ول – روزا باقتىعاليەۆا. ءمينيستردىڭ ءوزى دە بۇل داۋدى ۇيىمداستىرىلعان ارەكەتكە بالاپ، سىدىقوۆانىڭ دا، باقتىعاليەۆانىڭ دا ايتقاندارىن جوققا شىعارىپ، ولاردى بىرەۋلەر ايداپ سالىپ وتىر دەدى.
بۇل داۋدىڭ اقىرى نەمەن تىناتىنى بەلگىسىز...
اباي بولايىق، اعايىن!
كەمەل قاراسارتوۆ
Abai.kz