«Qazaqstanda kәsipkerler men sharualargha qoldau da kómek te kóp»
Jiyrma jyldan beri jylyjayda kókónis, jemis ósirumen ainalysatyn ontýstikqazaqstandyq kәsipker Serghazy Bekmúrat osylay deydi. Óitkeni Serghazy búl kәsipti Tashkentte jýrip ýirengen. Ózbekstan halqynyng kópshiligi jylyjaymen ainalysatyndyqtan, bәseke joghary.
– Qazaqstanda kәsipkerlikke keng jol ashylghan. Biznes bastaymyn degenderge qoldau da, kómek te kóp. Kәsipkerlik mektepterinde arnayy sabaqtar ótip, sharuany neden bastau kerektigin, jobany qalay jasaugha bolatynyn, tiyimdi kәsipting týri qaysy ekenin býge-shigesine deyin týsindirip beretin mamandar bar. Men de sol kәsipkerlik mektebinen dәris aldym. Tashkentte ózimizding limon ósiretin jylyjayymyz boldy. Ýirenip qalghan kәsipti nege atamekenim Shymkentte de jalghastyrmasqa dep sheshtim, – deydi Serghazy Bekmúrat.
Qazaqstangha kóship kelgen on eki jyldyng ishinde jylyjay salyp, limon ósiruge týbegeyli bet búrghan onyng enbegi esh ketpedi.
Býginde «Ontýstik sitrus» jylyjayynyng basshysy Serghazy Bekmúrattyng kýtip-baptauy kelisken limon baghy jyl sayyn jemisin molynan berip keledi. Nebәri 2 gektar limon baghynan jylyna 120-130 tonna ónim jinauda. Biz ýshin bәri bir limon bolyp kóringenimen, Serghazyday naghyz baghbannyng bauynda limonnyng nesheme sorty samsap túr.
Qazaqtan naryghynda ónimdi ótkizu әldeqayda jenil. Kәsipker endigi jerde tek payda tabumen shektelgisi kelmeydi. Onyng ýlken armany – «ON Sitrus» brendin tanymal etu, halyqty tabighy ónimmen tolyq qamtamasyz etu. Sol ýshin sharuaqor jastargha jylyjay isining qyr-syryn ýiretudi de qolgha alghan. Dәl qazir Serghazynyng limondary ónim berip, jan-jaqqa jol tartyp jatqan enbekting qyzghan sәti. Súranys óz elimizde ghana emes, Resey, Ukraina, Belorussiya kәsipkerlerinen de joghary eken. Ókinishke qaray barlyghyn tolyq qanaghattandyrugha Serghazynyng 80 sottyq jylyjayy azdyq etedi. Qazaqstandyqtar jylyna shamamen 50 myng tonna limon tútynsa, jergilikti ónim onyng bir payyzynda tolyq qamty almaydy. Auylsharuashylyghy qarqyndy damyp jatyr degenmen, sharualar qol ýiretken qiyar, qyzanaq ósirumen shektelip jýr. Limon sharuashylyghynyng qúlashyn keneytip, janyna seriktester izdeytini sondyqtan. «Ontýstik qúnarly jerimen, jaymashuaq kýnimen diqanshylyqqa óte qolayly meken. Biz ósirgen limondardyng súranysta joghary boluynyng basty sebebi kýnnen siniretin dәmdiliginde» deydi ol.
«Bir talynan 60-70 kg-gha deyin túraqty ónim alugha bolady. Jer dihandy baghu ýshin, dihan jerding babyn tabu kerek. Sonda ghana jerge salghan 1 tenge eselep qaytady» degen ústanymda enbek etude.
Býginde «Ontýstik Sitrus» jylyjayynda limonnyng Tashkent F1, Tashkent F2, Meyer-Pavlovskiy syndy ýsh sorty, apelisinning 2, mandarinning 3 týri ósedi. Atalghan jemis kóshetterin de jylyjaydan tabasyz. Bolashaqta kivi, ananas ósirudi josparlap otyr. Osylaysha tek basqa qúrlyqtarda ghana boy kóterip kelgen sitrustardy Ontýstikte ósirip, ónir atyn shartarapqa tanytpaq niyette. Serghazy sharuashylyqpen ainalysamyn degen talapkerlerge kez kelgen uaqytta kenes berip, kómektesuge dayyn ekenin jetkizdi. Qazirding ózinde ol baulyghan 20 ýirenushi osy salada nәpaqasyn tauyp jýr.
Abai.kz