Jana tehnologiyalar qoldanylady
Elimiz boyynsha jylyjaylardyng basym bóligi Ontýstik Qazaqstan oblysynda ornalsqan. El túrghyndaryn balghyn әri ekologiyalyq taza ónimmen qamtamasyz etu – memleket basymdylyq bergen mәselening biri. Ásirese búl sharuagha Shymkentting qosatyn ýlesi qomaqty.
Elimizdegi jylyjaylardyng 90 payyzy Ontýstik Qazaqstanda. Solardyng biri «Qazagronom» jylyjay kesheni. Gollandiya tehnologiyasymen júmys isteytin barlyq sharua kompiuterlik baghdarlama arqyly basqarylady. Múnda ósimdikting ósip-ónuine eng qolaydy mikroklimat jasalghan. Jana tehnologiyanyng qyr-syryn týsinuge bir jyl uaqyt ketken. Sondyqtan alghashqyda kýtkendegidey ónim ala almaghan. Sonyng esesi biyl qaytqaly túr.
«Ózimizding ishki josparymyz boyynsha ónimdi 1 million kelige jetkizemiz be dep otyrmyz. Búl josparymyz oryndalyp keledi. Qazir qyzanaq pisip jatsa da, qiyardy әli terip jatyrmyz. Bir sharshy metrden qyzanaqty 15 keliden tómen almaymyz, – deydi jylyjaydyng әkimshilik diyrektory Toqsaba Toqsanbaev.
Jylyjay, jasandy túman jasau, jylytu, kómirqyshqyl gazyn óndiru ýshin ozyq qúral-jabdyqtarmen jabdyqtalghan. Búl jyldyng kez kelgen mausymynda, әsirese jana pisken kókenisting baghasy qymbattaghan kezde ónim alugha mýmkindik beredi.
«Jylyjayda interplanting dep atalatyn tehnologiya qoldanylady. Ol aldynghy kókenis pen keyingi kókenisting arasyndaghy ónim beru merzimin meyilinshe qysqartudy kózdeydi. Yaghni, mysaly qiyar ónim berudi toqtata bastaghan kezde qyzanaq ónim bere bastaydy da jylyjay meyilinshe tabys әkeledi. Osy әdis kómegimen jylyjay qyzmetkerleri aqpan aiynan shildege deyin qiyar terse, tamyzdan jeltoqsan aiyna deyin qyzanaq teredi. Sonday-aq múnda kókónister biologiyalyq әdister arqyly qorghalady. Biz ónimderimizdi kez kelgen zerthanagha batyl bere alamyz, shetelge de sata alamyz. Óitkeni bizde himiyalyq óndeu atymen joq. Ziyankestermen tabighy tәsilder arqyly kýresemiz. Tozandandyrugha arnalghan garmondardyng ornyna arany paydalanamyz», – deydi agronom Taras Navoliskiy.
Qazir jylyjayda 55 adam túraqty júmys isteydi. Kelekshekte jylyjay iyesi jylyjay aumaghyn taghy birneshe gektargha keneytudi kózdep otyr.
Abai.kz