SAUALNAMA. JÝRGIZUShI KUÁLIGI SATYLA MA?
Kólik apaty degen kýnde estiytin әngimege ainaldy. Ókinishtisi, avtodan kelgen apattan qaza tapqan adamdar sany da kóp. Shiyelenisken joldyng ýstinde shimaqtalghan kólikterdegi jýrgizushilerding bәri ashulygh әiteuir. Jýrgizushi kuәligi ekining bireuinde bar. Eki-ýsh kýnning sheginde júrttyng auzyndaghy әngime – jýrgizushi kuәligi satyla ma? Biz búl mәselege terenirek ýnilip kórdik.
Jýrgizushi kuәligin alu erejesi mynau:
*Jol jýru erejelerimen tanysyp, kólik jýrgizudi ýirenu;
*Emtihan tapsyru;
*Kerek qújattardy jinau;
*Qújattardy tapsyryp, jýrgizushi kuәligin alu;
Baghasy әr aimaqta әr týrli. Almaty qalasynyng avtomektebide 3 ay boyy oqu kursy-56 000 tenge. 35 myng teoriya ýirenuge ketse, 1 saghat praktikagha saghatyna 2000 tenge ketedi. Yaghny jýrgizudi ýirenedi. Sodan keyin, emtihan tapsyryp, «ótse» kuәligin alady. Ereje boyynsha solay...
Jýrgizushi kuәligining baghasy әr aimaqta әr týrli. Qalay qol jetkizuge bolady? degen súraqqa mynaday jauap ala alasyz.
Oqu men satyp aludyng arasynda anau aitqanday aiyrmashylyq joq. Túrghyndardan «Jýrgizushi kuәligine qalay qol jetkizsem bolady?» degen súraq qoysanyz osyghan úqsas jauaptar alasyz.
Álgi kuәlikti alu ýshin Almaty oblysynda 50 myng tenge men IIB tanysyng bolsa jetkilikti. Áueli aqshanyzben qosyp ¾ fotosuretiniz ben jeke bas kuәliginizdi tastap ketseniz boldy. Sodan keyin, bir kýnde oqydy degen qaghazdy alyp, ýshinshi kýni jýrgizushi kuәligine qol jetkizesiz.
Osy jaghdaygha baylanysty biz saualnama jýrgizip kórgen edik, jauap bergenderding 50%-y oqyghan, 25,5 % satyp alynghan, 14,5 % avtomektepte oqyp, emtihannan aqsha tólep ótken, 10% syilyqqa alghan. Al «kuәlik alamyn» dep barghanda sizge aqshamen sheshudy úsyndy ma? degen súraqqa 64,6 % «iyә» dep jauap berse, qalghan 35,4% y «joq» degen jauap aldyq. Búl degenimiz «Aqshang bolsa qaltanda, taltanda da taltanda» degenge sayady.
Osydan 15 jyl búryn jýrgizu kuәligin halyqtyng basym kópshiligi ózi tapsyryp alsa, songhy 3-5 jylda jaghday ózgergen. Oqymaghandyq qauipke әkeledi. Qauipting ólimge әkeletini sózsiz.
2016 jyly 11553 jol kólik oqighasy tirkelse, jol apatynan qaza tapqandar sany 1488 ge jetken. Búl kórsetkish 2015 jylgha qaraghanda jol apaty 3,1%gha qaza tapqandar sany 4,3% gha tómendegen. Al, 2017 jyly búl kórsetkishting tómendeuine kim kepil?
«Barmaq basty, kóz qystygha» salmasa, talay bas aman qalarmedi? degen ókinishke toly súraq qayghyly oqighagha tap kelgen talay adamnyng oiynan ótkeni anyq.
Al QR Senator Birghanym Áytimovanyng aituynsha, Qazaqstanda jýrgizushi kuәligi satylmaydy eken. Mýmkin.
Mahabbat Aqjolqyzy
Abai.kz