QAZAQ UNIYVERSIYTETINE "TERRORISTIK IYDEYaLARDY NASIHATTADY" DEGEN AYYP TAQTY
Týrkiya prokuraturasy shekara shetindegi birqatar oqu oryndary turaly mәlimdeme jasady, - dep habarlaydy týrkiyalyq «Hurriyet» basylymy.
Ol úiymdar (oqu oryndary) terroristik iydeyalardy nasihattady degen aiyp taghylghan. «Hurriyet» basylymy jasaghan tizimdegi 17 JOO qatarynda Qyrghyzstandaghy «Atatýrik-Alatoo» Halyqaralyq uniyversiyteti, Týrkimenstandaghy Halyqaralyq «Týrkimen-Týrik» uniyversiyteti men Qazaqstandaghy Halyqaralyq Sýleymen Demiyrel Uniyversiyteti de bar.
Týrik prokuraturasy keltirgen derekterge sýiensek, búl bilim oshaqtary Týrkiyada Zang shenberinde tyiym salghan din uaghyzdaushy, oishyl Fethullah Gýlenning «Hizmet» (Qyzmet) úiymymen birlesip júmys jýrgizedi-mis. Al «Hizmet» úiymy Týrkiyada terroristik úiym dep tanylghan.
Esterinizge sala keteyik, Týrkiya Preziydenti Rejep Tayyp Erdoghan Gýlen men onyng jaqtastaryn 2016 jylghy shildede bolghan әskery tónkeristi úiymdastyrdy dep mәlimdegen. Alayda ol kezde tónkeris josparynyng kýlparshasy shyghyp, Gýlenmen baylanysy bar degen 60 myngha juyq qyzmetker tútqyndalghan. Taghy 10 mynnan astamy qyzmetterinen quylghan.
Al odan sәl erterekte Rejep Tayyp Erdoghan birqatar elderge arnayy baryp, barmaghanyna hat joldap, әlgi atyshuly Fethullah Gýlenmen qatysy bar bilim oshaqtaryn jabudy súraghan. Týrik Preziydentining aituynsha, búl oqu oryndary Gýlen jetekshilik etetin «Hizmet» qozghalysy qarjylandyrylyp otyr.
Ol núsqap otyrghan mektepter 1990 jyldan bastap Ortalyq Aziya elderinde ashyla bastaghan týrik liyseyleri. Búl bilim oshaqtarynyng shәkirtteri Respublikalyq әm Halyqaralyq bilim olimpiadalarynda el namysyn abyroymen qorghap jýr.
Ayta keteyik, OA elderi ishinde eng kóp týrik liyseyi Ózbekstanda ashylghan (65 liysey). 2000 jyly ózbek oppozisioneri Múhammed Salihty deportasiyalamay qoyghan Týrkiya biyligimen arasy suyghan Ózbekstan Ýkimeti týrik liyseylerin jauyp tastaghan.
Týrkimenstanda 14 liysey bolghan. 2011 jyly «Núrshylar» deytin diny әm sayasy qozghalys yqpalynyng kýsheyuinen keyin týrik liyseylerin jaba bastaghan. Qazirgi tanda Qyrghyzstanda 22 bilim oshaghy bolsa, Qazaqstanda olarydng sany 30-gha juyqtaydy.
Audarghan Núrzat Toghjan
Abai.kz