Tarih ghylymynda ózi akademik atanbasa da,  jasandy 10 akademikke tatityn    aghamyz edi. Ortamyzdan  mәngilikke ketkenine 40 kýn tolghandaghy  әriptes inisining oilary. 

 «Biz qazaq edik, Kók tuy jelbiregen, Jýregi eljiregen. Kók bóri úrpaghy edik, Kózderi móldiregen. Biz qazaq edik, Keudege jalyn bergen, Úl-qyzgha tәlim bergen. Shynynda bizder edik, Ary ýshin janyn bergen. Biz qazaq edik, Árqashan últym degen, Otanym, júrtym degen».

Ata-babalardan qalghan,  býginde óship bara jatqan osy  týsinik-oydy qayta oraltqan,  tarihy enbekterdi, shygharmalardy ómirge әkelgen ghúlama GhALYM edi.

Zardyhan Qinayatúly kenes dәuirinde jalghandyqqa toly búrmalanyp, tek maqtaumen, tapsyryspen jazylghan tarihy oqighalardyng aqiqatyn ashyp, olardy shynayy  arnasyna  búrghan tarihshy ghalymdardyng biri, әri biregeyi,   qazaqtyng mandayyna bitken  bir-tuar últjandy azamaty boldy.

Zardyhan agha sekildi  tarihty  sheteldik derekterge sýienip shynayy, teren  jazatyn tarihshy ghalym kemde-kem boldy.  Aghamyzdyng ZARDYHAN dep atalatyn  óz esimi sekildi, onyng tarihshy ghalym retindegi jýrgen joly, jazghan enbekteri de  dara, qaytalanbaydy.

Ol últ – Otan tarihyn  jazuda orystargha tәueldi bolyp olardyng pikirin shyndyqqa balap, soghan senip kelgen  qúldyq sana konsepsiyasyn búzdy, qazaq tarihyna jana samal, lep әkelip, sanagha sanylau engizip,  últymyzdyng ótken shynayy-tyng tarihyn ghylymy ainalymgha engizip, onyng tórinen oiyp oryn aldy. Ol biylikke emes,  Mústafa Shoqay atasynday últyna qyzmet ettip ketti.  Keybir tarihshylar sekildi tapsyryspen  maqala, kitap jazghan joq. Zardyhan aghamyzdyng jazghan enbekterin respublika tarihshylary, múqym qazaq halqy  moyyndady.

Onyng óz metodologiyasy,  búltartpaytyn aighaq  derekterge  sýiengen   qaghidasy boldy, ol odan taymady. Qisyq kóshemen týzu jýre bildi.

Aghamyz: «...Men qazaqtyng jastaryna senemin. Men qazaqtyng kәrilerine senbeymin. Tipti ózime de. Nege deseniz, bólek psihologiyada tәrbiyelengen adamnyng sana-sezimin kenestik iydeologiya әbden biylep alghan. Kәrilerding últtyq mәselelerge mәn bergisi kelmeytini sondyqtan» -dep aqiqatty  atap aitqan ghalym.. 

Jaghympazdyqpen  satyp alyp, elge kýlki bolatyn   "Akademiyk" degen ataghy bar   tarihshy-akedmikterdin  10-nyn, olar dayyndap qorghatqan 20 shaqty ghylym doktorynyng enbekterin  qosqanda Zardyhan    Qinayatúlynyng qazaq tarihyna sinirgen enbegine jetpeydi.

 Esenghazy   Quandyq  -

 tarih ghylymdarynyng doktory, professor

 2017 jyl, 1 qantar. 

Abai.kz