Biz ósken shaghyn auyl ózinshe bir әlem edi. Jazghy jaylauda aq shanqan ýiler qatarlap tigiletin. Keshki uaqyt kezinde dóng basyna jinalghan auyldyng ýlkenderi keyde shahmat oinap, týrli әngimening tiyegi aghytylushy edi. Mening әkem Ábdihalyq on qolynan óner tamghan sol auylgha tanymal aghash sheberi boldy . Tórt synyptyq bilimi bolsa da jazuy marjanday anda – sanda óleng jazyp otyratyn әdeti bar edi. Dombyrasyn qolyna alyp kýy tartyp, onyng shyghu tarihyn aitatyn. Birde toptasyp otyrghan ýlkender auyldyng erteni  turaly әngimelesip otyrdy. Auyl adamdary mening әkemdi «Ábe» dep syilaytyn. Siz  myna jastargha bayaghydaghy әngimenizdi aityp berinizshi esterinde jýrsin. Endigi jastar dýnie quyp auyldyng bereke – birligin oilamaytyn bolyp barady...

-         Bayaghyda tórt qúbylasy týgel asqan dәuletti bir adam ómir keshipti. Ózi kóp oqymaghan biraq ortasyna asa syily bolypty. Ózining kindiginen jalghyz úly bolypty. Qatty nauqas bolyp auyryp jatyp, úlyn shaqyrypty: «Ómirde adamgha dýnie mýlik joldas bolmaydy. Mening baylyghym birneshe úrpaqqa jetedi. Úrpaqty bol. Olardyn  bereke – birlikshil boluyna barlyq qoldan kelgen sharuany jasa», - dep ómirden ótipti. Balasy әke amanatyn oryndaugha ómirin arnapty. Ýsh úl birneshe qyz balaly bolyp baqytty ghýmyr sýripti. Kýnderding bir kýninde el  basyna kýn tuyp,  jaugershilik qiyn zamandy bastan keshipti. Ákeden qalghan mal mýlikten aiyrylyp, jan saughalap alys kóz kórip,qúlaq estimegen jerge qonys audarypty. Tilin, dilin saltyn bilmeytin elde qinalyp jýrip bala - shaghasyn ósirip erjetkizipti. Asyl, Ardaq,Kenje atty úldary at jalyn tartyp minetin azamat bolghan kezde әkesi qartayyp aurushang bolypty. Bir keshke ýsh úlyn shaqyryp atalary  aitqan amanatyn úldaryna jetkizipti. «Men әkemnen qalghan altyn-kýmisti  tughan jerimning bir tauyna tereng jer qazyp kómip kettim. Sender ósip erjetkende aitayyn dep, jasyryp kelgenmin.Endi mine, ýsheuing ýsh otbasy boldyndar. Atadan qalghan dәuletti tauyp, iygilikterine jaratyndar. Biraq jol alys, qaterli. Bir – birine serik bolyndar. Qanday jaghdayda bolsyn, birlikterinnen aiyrylmandar. Qazynany tapqan song Asyl, Ardaq ekeuing dýnie mýlikting eki bólgenining bir bóligin tendey bólip alyndar. Qalghanyn Kenjege berinder.Óitkeni Kenje qarashanyraq iyesi»- dep tapsyrypty...

-         Aghayyndy ýsheu jolgha shyghyp, ailap – jyldap jýrip , aryp – sharshap  әkesi aitqan mekenge jetipti. Birneshe kýn qazyp mol baylyqqa qol jetkizipti. Ýsheui qatty quanyp auylgha qaytypty. Qaytyp kele jatyp bir  ýlken shahargha  jetken kezde auyldyng bir adamy kezdesip әkelerining ómirden ótkenin jetkizipti. Ýsheui qatty qayghyryp elge jetuge әli de jol alys sondyqtan at kólikti tynyqtyryp bir eki kýn ayaldaudy jón kóripti. Kenje úiyqtap jatyp týsinde eki aghasy eki arlan qasqyrgha ainalyp ózine tónip kele jatqanyn kórip shoshyp oyanypty. Úiqysy kelmey biraz jatypty... Eki aghasy shahardy aralap kele jatyp bir bal ashyp otyrghan tәuipke kezdesipti. Ekeui tәuipke әkesining amanatyn aityp ózderining ertengi ómiri turaly súrapty. Balger sender eger әkenning aitqanyn oryndasandar bar baylyqqa inilering ie bolady, ózdering sonyng qúly bolasyndar, dep sayrapty. Ekeui aqyldasyp inisining kózin joyyp, baylyqty bólisip alugha kelisipti.

- Erteng jolgha shyghamyz sen baryp bazardan tamaqtar satyp әkel , - dep biraz dildә berip inisin bazargha júmsapty. Kenje bazar aralap kele jatyp keshegi aghalary jolyqqan  tәuipke kezdesipti. Ol ózining kórgen týsin aityp, joryp beruin súrapty. Balger ana eki aghang seni óltirip bar baylyqty alyp qalmaqshy. Sondyqtan sen andaghy tamaqqa u qosyp alyp baryp jegiz. Áytpese ólesin, әkeng aitqan amanat  «bereke – birlik» ol әnsheyin qiyal depti. Sol  mezette Kenje udy alyp barlyq tamaqqa qosypty. Qaytyp qosqa kelgen bette Kenjeni eki aghasy  sózge kelmesten alyp úryp óltirip tastapty. Ekeui tamaqqa toyyp alyp endi jýrmekshi bolghanda ulana bastapty. Sol kezde baylyqty alugha kelgen balger  Asyl men Ardaqqa qarap:

-  Áke amanatyn oryndap,  birlikke kelseng búl baylyq ýsheuinning úrpaghyna jetedi eken. Amanatqa qiyanat jasau keshirilmes kýnә, - dep miyghynan kýlip baylyqty alyp ketipti...

Dәlelhan Ábdihalyqúly

Abai.kz