QAZAQSTAN KÓZQARASTAR MEN IYDEYaLAR AYNASYNDA
Elimizding qoghamdyq-sayasy ómirining kóptegen kýngey jaghy bar, sondyqtan qoghamdaghy sayasy mәselelerge saraptama jasay otyryp, «basqasha» kózqaraspen qarau da manyzdy.
Belgili sayasattanushy Andrey Chebotarevtyng «Tәuelsiz Qazaqstannyng sayasy oiy: dinamika, iydeyalar, baghalau» kitaby jaryq kórgeli biraz boldy.
Kitapta tәuelsiz Qazaqstandaghy memlekettik qúrylysyna tikeley әser etken sayasy kýshter men túlghalardyng iydeyalaryna, kózqarasyna, әleumettik-sayasy platformalaryna qyzyqty kózqaras berilgen.
Mәsele - elimiz tәuelsizdik alghannan bergi sayasi-iydeyalyq múra jóninde. Sol kezdegi iydeyalar kýresi qalay jýrdi, túlghalar bir-birine qalaysha әser etti degen súraqtargha bagha berilgen, jan-jaqty qarastyrylghan. El tәuelsizdigining buynynyng qatangyna at salysqan kóptegen túlghalardyng enbekteri de qamtylghan. Sonymen birge tuyndy, sayasy kózqarasyna qaramay, biylikting «qara tizimine» engen azamattardyng sayasy túghyrnamasyna óz túrghysynan bagha beruge tyrysady. A.Sәrsenbayúly, Z.Núrqadilov, B. Ábilov, E. Asanbaev jәne t.b. kózqarastary býkpesiz jazylghan. Múnyng ózi fenomen.
Sonymen birge, býgingi biylikting de «aq pen qarasy» jaqsy ashylghan...
Ghylymi- saraptama týrinde jazylghan tuyndyda jogharyda aitylghan túlghalardyng sayasy kózqarastarynyng ózgerui, onyng saldary, odan shyghatyn qorytyndylar sheber berilipti.
Keyingi kezderi sayasy memuaristika, sayasy saraptama janry aqsap qalghandyghy belgili. Búl kitaptyng qúndylyghy, osy «ýlken alandy» toltyrugha biraz bolsa da ýlesin qosatyn tәrizdi.
Kitap sayasattanushylargha, әleumettanushylargha, sonymen qatar býgingi sayasatqa qyzyghushylyq tanytatyn barlyq kitapsýier qauymgha arnalghan.
Avtor A. Chebotarevqa bir ghana ótinish: osy kitaptyng qazaqsha núsqasyn shygharsa. Degenmen, óte qyzyqty, kóptegen biz bilmeytin faktiler tuyndynyng qúndylyghyn arttyryp otyr. Avtor ózining osy baghyttaghy shygharmashylyq izdenisterin jalghastyra, damyta berse eken degim keledi.
Erlan SAIROV
Abai.kz