Beligili bir aqyn aghammen súhbattasqanymda, «әdebiyet әleumettik jelilenbeu kerek, kerisinshe әleumettik jeli әdebiyettenui kerek» degen oily sóz aityp edi.

Býginde әleumettik jelide otyrmaytyn aqyn, kemde-kem. Jasy da jasamysy da osynda ózining tyng tuyndylarymen bólisip, pikir almasugha beyim. Búl belgili bir dengeyde әdebiyetting damuyna, zamanauilanuyna ózindik septigin tiygizip jatqan bolar. Alayda, shynayy pikir aitu az ekendigi kórinedi. Olay deuim beker emes. Kez-kelgen әleumettik jelide otyratyn jas aqynnyng paraqshasyn ashyp kóriniz. Ásirese onyng bólisken shygharmalary, ólenderining astyndaghy pikirlerge kóz jýgirtiniz. Kileng maqtau, madaqtau. «Keremet», «tamasha», «ghajap» degen saryndarda órbiytin «ayhaylaghan», «pay-paylaghan» pikirler... Yaghni, syn joq. Óitkeni, «pikirshilerdin» kóbi әdebiyetten alshaq qarapayym adamdar. Nemese poeziyany sahnada shyrqalar әnderding sózining dengeyimen ghana salystyryp qaraytyn órimtal jastar. «Bet kórse, jýz úyalady» degening keri bolsa kerek, keyde tipti mýiizi qaraghayday belgili aqyndar da syn-eskertpe, «qyshqyl» oilar aita almaydy. Áyteu kóppen birge «lýpildetip», «barmaq kóterip», qoshtap kete beredi.

Al, syn joq jerde ósu men órleuding bolmaytyndyghyn bilesizder. Meninshe, búl býkil ómiri úyaly telefongha «tәueldi», әleumettik jeli arqyly әr qadamy әlemge nasihattalar býgingi jastar men әdebiyetshiler ýshin jaqsylyqqa bastamasa kerek.

Sózime dәlel, býginde biraz jastar әleumettik jeli arqyly jýrdim-bardym shumaqtar jazyp, shatpaqtap, oisyz, jýiesiz jyr qúrap jogharyda aitqanday qoshemetterge ie bolyp jýr. Tipti, qazir ózderin klassik sanap ketti. Eshbir eskertpe, kóldeneng syndy kótermeytin kýige jetti. Búghan sol azamattardyng kinәsi joq-au, olardy osynay etken ózimiz. Syn pikir, shyn pikir aita almaytyn әdebiyetshiler, oqyrmandar.

Sodan әleumettik jeli әli de bolsa әdebiyettene almay jatyr-au degen oigha qalam... Siz ne aitasyz?

Jarqynbek Amantayúly

Facebook-tegi paraqshasynan