Jalaghashtaghy jarqyn ister jalghasyn tauyp jatyr
Qyzylorda oblysynyng Jalaghash audanynda «Serpin» industrialdy óndiris aimaghynda ornalasqan «Órken Álem» JShS-nyng «Arnayy kiyim tigu sheberhanasynyn» jalpy qúny 38,2 mln tengeni qúraydy. «Nәtiyjeli júmyspen qamtu jәne jappay kәsipkerlikti damytudyng 2017-2021 jyldargha arnalghan baghdarlamasynyn» birinshi baghyty boyynsha 20 adam ýsh ay merzimde tiginshi mamandyghyn oqyp, kәsiby dayarlyqtan ótken. Seh mengerushisi Aqylhan Bosshaevanyng aituynsha, osy uaqytqa deyin júmyssyz otyrghan qyz-kelinshekter júmysqa belsene kirisip ketken kórinedi. Memlekettik tapsyrys arqyly әskery kiyimder tigip jatqan olardyng sheber qolynan shyqqan búiymdar sapaly kórinedi. Enbekaqylary uaqytyly. Sonday-aq, jyly da jayly sheberhanada júmys jasaugha barynsha qolayly jaghday jasalghan. Keleshekte kәsip ayasyn keneytip, jalpy 40 adamdy júmyspen qamtu josparlanyp otyr.
Búdan әri aimaqtyq aqparat qúraldarynyng ókilderi Janatalap auylyndaghy «Ayzere» jýn týtetin sehynyng júmysyn kórdi. Auyl túrghyny Meyramkýl Romanqúlova «Nәtiyjeli júmyspen qamtu jәne jappay kәsipkerlikti damytu» baghdarlamasy boyynsha 1 mln tenge jenildetilgen nesiye, sonymen qatar, «Biznesting jol kartasy – 2020» baghdarlamasy arqyly 600 myng tenge grant iyelenip, atalghan jobany jýzege asyryp otyr.
Joba jetekshisi M.Romanqúlovanyng aituynsha, osy uaqytqa deyin auyldaghy uaq maldyng jýni iske aspay, ysyrap bolyp jatatyn. Endi auyl túrghyndary mal jýnin osynda әkelip ótkizedi. Odan әri jýn juylyp, óndelip, boyalyp, kiyizder, tekemetter, kórpe-kórpesheler әzirlenedi. Múnda qazirgi tanda ýsh adam júmys jasaydy. Jobanyng basty maqsaty – kiyiz ýy jabdyqtaryn dayyndau bolghandyqtan, olar týrli-týsti jipter iyirip, kiyiz ýiding baularyn, beldeulerin toqidy. Bir sózben aitqanda, últtyq naqyshtaghy búiymdardy әzirleu isi jas úrpaqpen jalghasatyny auyldyng qarttaryn da quantady.
Al Mәdeniyet auylyndaghy «Janayym» balabaqshasy osy jyldyng qazan aiynan júmysyn bastaghan bolatyn. Býginde balabaqshada 3-5 jas aralyghyndaghy 50 bala mektepke deyingi tәrbiyemen qamtylghan. Jalpy múnda 11 adam júmys jasaydy. Balabaqsha mengerushisi Gýljan Hayrullaqyzyn әngimege tartqanymyzda, ol jobanyng qúryltayshysy jas kәsipker A.Ámireeva balabaqsha ghimaratyna qajetti ýidi satyp alyp, talapqa say jabdyqtaghan. Balalar múnda qazaq jәne orys tilderin ýirenip, jalpy bilim beru baghdarlamasynyng ayasynda tәrbiyelenude. Balabaqshanyng qyzmet aqysy – 3000 tenge, onyng ishinde kóp balaly analargha jenildikter qarastyrylghan.
Audandaghy kәsipkerlik jobalardyng ishinde kópjyldyq tәjiriybesi bar «Sәigýlik» sharua qojalyghynyng orny erekshe. Olay deytin sebebimiz, búl otbasylyq kәsipkerlik qúrylym osydan tórt jyl búryn, yaghny 2013 jyly júmysyn bastaghan edi. Dәlirek aitsaq, sol jyly memlekettik «Sybagha» baghdarlamasymen «Auyl kredittik seriktestigi» JShS-nan 5 mln tenge nesie alyp, et baghytynda mýiizdi iri qara malyn ósirudi qolgha alghan bolatyn. Alghashqyda 35 bas maldy kýtimge alyp, ony kóbeytu maqsatynda kóp júmystar jasady. Sonyng nәtiyjesinde, býginde sharua qojalyghynda mýiizdi iri qara malynyng sany 150-ge juyqtady. Biylghy jyly jýz analyqtan 62 payyz tól alyndy.
«Sәigýlik» sharua qojalyghynyng tóraghasy Qabylbek Núrmaghanbetovtyng negizgi mamandyghy – mal dәrigeri, sondyqtan ol búl sharuanyng qyr-syryn jetik biledi. Ózining aituynsha, jylqy baptap, tazy ertip, sayat qúratyn qazaqtyng tól dәstýrin janyna jaqyn tútady. Sondyqtan balalaryn jeti atasyn bilip, jeti qazynasyn týgendep, últtyq qúndylyqty úghynyp, ata kәsipke beyim bolugha baulydy. Shanyraq shyrayy, alty balanyng anasy Baqyt apamyz agharghan ónimderinen airan, qúrt, may, irimshigin dayyndap, kelinderin de osyghan ýiretip otyrady. Enbegi qaytyp, eki úly mal sharuashylyghyna den qoydy. Al osyghan deyin әkesining bastamasyna qolghabys etip kelgen Álimbek Núrmaghanbetov býginde «Sybagha» baghdarlamasy boyynsha óz aldyna kәsip ashyp, júmysyn bastady. Qazirgi tanda «Sәigýlik» sharua qojalyghynda qysqy mausymgha әzirlik júmystary ayaqtalyp, qystau basyna elektr jaryghyn jetkizu baghytynda júmystar jýrgizilip jatyr eken. Janalyqqa jany qúmar Qabylbek aghamyz múnda kýn kózinen quat alatyn qondyrghy ornatugha arnayy mamandargha tapsyrys beripti.
Auyl-aymaqqa qadiri mol azamat býginde auyldyq ardagerler kenesining tóraghasy, elding birligi men yntymaghyn saqtap, auyl jastarynyng adal enbek etuine, jalpy qarapayym enbekke degen qúrmetting qalyptasuyna kóp kónil bóledi. Ótken jyly «Mereyli otbasy» oblystyq bayqauynyng jýldesin jenip alghan búl shanyraqta bayypty tәrbiyening berekeli ýlgisi saqtalghan.
Berik Amanhan
Qyzylorda
Abai.kz