Keshe, 26-shy qarasha kýni alty Alashtyng abyz aqsaqaly, kórnekti abaytanushy-әdebiyetshi Ibragimov Tóken (Tóleujar) Smayylúlyn aqyn eli qaytpas sapargha qimas kónilmen shygharyp saldy. Marqúm otyz jyldan astam uaqyt basshylyq etken Abay muzeyining bas alanynda ótken qaraly mitingide de, qúran baghyshtaghan dastarhan basynda da Tóken aghany biletin jәne qúrmet tútatyn barsha qauym birtuar azamatqa degen alghys pen rizashylyq sezimderimen shyn jýrekten bólisti.

«Tóken aghamyzdyng dýnie saluy bir otbasynyng ghana emes, tútas halyqtyng qayghysy. Qaza barshamyzdyng qabyrghamyzdy qayystyryp ketti. Aghamyzdyng topyraghy torqa, aldy jaryq, imany salamat, jany jәnnatta bolsyn», – dep ardaq tútady «Núr Otan» partiyasy Tóraghasynyng birinshi orynbasary Qúl-Múhammed Múhtar Abrarúly marqúmnyng otbasyna joldaghan jedelhatta.

Shyghys Qazaqstan oblysynyng әkimi Ahmetov Daniyal Kenjetayúly, Qazaqstannyng Mәdeniyet jәne sport ministri Arystanbek Múhamediyúly, respublika Jazushylar odaghynyng tóraghasy Orazalin Núrlan Myrqasymúly,  kemenger Múhtar Áuezovting әuleti, belgili alashtanushy Túrsyn Júrtbay jәne basqa memleket pen mәdeniyet qayratkerleri  marqúmnyng otbasynyng orny tolmas qayghysyna ortaqtasa otyryp, jýrekjardy kónilaytu hattaryn joldady.

Abay shanyraghyndaghy qaraly mitingide tanymal ghalym-abaytanushy, Qazaqstan Respublikasynyng enbek sinirgen qayratkeri Espenbetov Arap Silәmúly,  belgili aqyndar Tynyshtyqbek Ábdikәkimúly men Tólegen Janghaliyev, respublikalyq «Abay» qorynyng preziydenti, Qazaqstan Respublikasynyng enbek sinirgen qyzmetkeri Otantay Kәribjanúly, Semey qalalyq mәslihatynyng hatshysy Aqjalov Beysenbek Toqtarbekúly, Tarbaghatay audany әkimining orynbasary Erjan Sovetbekúly, marqúmnyng tuysy Uәlihan  Imanqúlúly jәne basqalary Tóken aghanyng Abay múrasyn saqtau men nasihattau isine, abaytanugha qosqan zor ýlesin atap aityp, aqyn múragerining ruhyna taghzym jasady.

Qaraly jiyndy Abaydyng «Jiydebay-Bórili» memlekttik tarihiy-mәdeny jәne әdebiy-memorialdyq qoryq-muzeyining diyrektory Bolat Jýnisbekúly basqardy.

Abay muzeyining újymy ózining arqatirek aqsaqaly men janashyr aqylshysynan airyldy. Tóken aghanyng beynesi bizben birge jasay beredi. Aqyn shanyraghynda marqúmdy este saqtau maqsatynda Ibragimov Tóken (Tóleujar) Smayylúlynyng ómiri men shygharmashylyghyna arnalghan ekspozisiyalyq bólim ashylatyn bolady.

Tóleujan Ibrahim ruhyna

Uay, Qara Shal,

Birese, ashyp tastap óleng anqyghan Týnge esik,

Birese, kónilimizden Kýn kóship,

Birese – pendelerge mingesip,

Perishtelermen ýndesip, birese,

Tirlik etip keldik, sonynnan qúbyla ilese,

Túrmyz endi altyn sýiegindi kýzetip,

Mandayda,

Barsha qyzyqtan,

Bir tamshy kóz jasy auyr, myng ese!

Ómir degening – kólenkesindey ghana júmaqtyn,

Úzaghanda – bir-aq kýn.

Sol, bir-aq kýnning mynjyldyq tauqimetine,

Sen sekildi óte alady shydap kim!

Alysta bolsa Alashyna tilegen múrat tym,

Abaydyng júpar jyrymen Dala balbaldaryn da jylattyn!..

Mine,

Qara Kýz bizge qapaly qar-kózimen de qaraydy,

Múnayghan múz-kózimen de qaraydy,

Áli talay da talay ókinermiz, jaraydy,

Sen, sirә, Qúdaymen kelisip,

Izdep kettin-au Ibrahim Abaydy!..

Jamandyqta bolmas ymyra,

Uaqyt – ghayyp zymyran,

Ýirensek edik,

Ózindey

Kónening danalyghynan!

Arttaghygha senen de sóz qaldy,

Auyzynnan kórkem búrqyrap aqylyndaghy shúghylan!

Ia, Qara Shal,

Jaqsynyng kókiregindegi qiyal – bay,

Basynan jasyl nu qaulatqan búlanday!

Janymdy núrgha bólegen eding tirinde,

Tәnindi gýlge bólep qoydyq, úyalmay...

Endi,

Jarqyn beyneng ghana júbanysh,

Jadymyzda jazyp qaldyrghan dúghamday,

Qosh bol, Qara Shal!

Tynyshtyqbek Ábdikәkimúly

Qosh bol, Qara shal!

(Tóken Ibrahim ruhyna)

Qara jerge qimasym, Qara Shalym,

Ajaldyng tyrnaghynan arasha kim!

Ónmenimnen ótti ghoy, qayghy jeli,

Qanday suyq habary qarashanyn!

Kýnirentip kettin-au mang dalany,

Anyzdayyn Abyzym, asyl sýiek!

Janym birge úsharday qomdanady,

Tәnim túr tabytyna basyn sýiep.

Shaq edi aqylynnyng nәrin úrttar,

Sharasyz jýregimiz kóndigedi.

Kýrsindi týnimenen kәri búlttar,

Qarasha – Qara Shaldyng songhy demi.

Abay! Abay! – dep ketting kelmesine,

Tabysarsyz Alashshyl arystargha.

Erip kele jatyrmyz el kóshine,

Tәninizdi mәngige tabystaugha.

Taularym-ay, taghy da alasardyn,

Shek bar ma jaratqannyng әmirine!

Qara da túr, kóktemde Qara Shaldyn,

Óleng kóktep túrady qabirinde!

Merey Qart

Abai.kz