Resmy kýntizbe boyynsha búl jyl da ayaqtalugha az qaldy. 2017 jylda qazaq qoghamynda auyz toltyryp aitarlyqtay oqighalar kóp boldy.  Halyqaralyq dәrejede atqarylghan is-sharalardan bólek, әlemdik mediyada Qazaqstan men qazaq qoghamyndaghy eleng etkizer oqighalar trendtik taqyryptar qatyrynda túrdy. Aqordanyng ainalasyndaghy aq jaghalylar jyldy qorytyndylady.

Degenmen, qazaq qoghamynyng ótip bara jatqan jylgha qatysty óz oiy, pikiri bar. Sonymen,  ótip bara jatqan jyldyng basty oqighalaryna qatysty qoghamnyng pikiri qanday?  Osy jәne ózge de saualdargha internet-konferensiyamyzdyng qonaghy, "Abai.kz" aqparattyq portalynyng túraqty spiykeri, sayasatker Ámirjan Qosanov myrza jyldy qorytyndylay otyryp, jauap berudi bastap ketti.

---

Ardaby 2017-12-19 15:36:15

Ábeke, armysyz! Resmy kýntizbe boyynsha ayaqtalyp qalghan jyldy qalay qortyndylap jatyrmyz? Útqanymyz kóp pe, әlde útylghanymyz kóp pe?

-Útqanymyz kóp dep aita almaytyn shygharmyz. Eldi elendetken birqatar tragediyalyq oqighalar men tolqular boldy. Onyng basty sebepteri – biylikting baqylausyz bop, qoghammen jandy baylanysynyng joqtyghynda.

Órken 2017-12-19 15:36:36

Assalaumaәleykum! Janadan partiya ashsanyz, Sizding partiyanyzgha mýshe bolatyn halyq kóp dep oilaymyn. Jana partiyany ashugha ne kedergi soghan týsinik berip ketseniz.

-Jyly sózinizge rahmet! Partiya qúruda tәjiriybem barshylyq, ony bilesiz. Kezinde RNPK, JSDP atty partiyalardyng úiymdastyrushylarynyng biri bolghanmyn.

Bizdegi partiyalyq zannama tym qatal. Qol jinap, qúryltay sezin ótkizu qyruar qarjyny qajet etedi. Elding tarapynan qoldau bar ekenin ózim de sezemin. Biraq tirkeu turaly songhy sheshimdi qabyldaytyn biylik. Al olar shynayy halyqtyq, oppozisiyalyq partiyany op-onay tirkey salady degenge kim senedi? Tyrnaq astynan kir izdep, buynsyz jerge pyshaq salyp, meylinshe qarsylasatyny sózsiz.

Biraq, meninshe, Qazaqstangha jana, zang ayasynda qyzmet etetin, biyliktik partiyagha shynayy balama bola alatyn, intellektualdyq dengeyi joghary bir partiya kerek. Sol jaghyn әriptestermen aqyldasyp jatqan jayymyz bar. «Aryq sóilep, semiz shyq» deydi atam qazaq. Sondyqtan kóp tarqata bermeyin...

Almas 2017-12-19 15:46:26

Assalaumaghәleykum, Ámirjan myrza! Sizding oiynyzsha qazaq halqy demokratiyagha dayyn ba? Óitkeni, keybir zertteushiler konformizm men korrupsiya, shenqúmarlyq pen biylikke tabynu qazaqtyng qanyna bitken qasiyet deydi. Sondyqtan múnday halyqty tek avtoritarlyq tәsilmen ghana basqarugha bolady dep esepteydi. Bizde demokratiyalyq qogham, demokratiyalyq biylik bolatynyna senesiz be?

-Qazaq demokratiya mektebinen әldeqashan ótip ketken! Handar da, biyler de saylanghan! Ol kezde dauys berudi búrmalaytyn «Núr Otan» men saylau komissiyalary da bolmaghan!

Siz aityp otyrghan pikirlerdi el sanasyna sinirip, әlek bop jýrgen zertteushiler – avtoritarlyq jýiening soyylyn soghyp, sonyng tapsyrysy boyynsha sóilep jýrgender.

Demokratiya – jalpyadamzattyq qúndylyq. Qazaq bolsa, sol adamzattyng bir bóligi. Olay bolsa, demokratiyalyq qúndylyqtar bizge nege jat boluy tiyis?!

Bizde mindetti týrde demokratiyalyq qogham ornaydy!

Qayrat 2017-12-19 15:52:47

Eki súraq: 1. Qazaq Tilining latyngha ótui, qaghaz jýzindegi Memlekettik dәrejesin, naqty Memlekettik Til dengeyine jetkize me, әlde ol ýshin basqa sharalar qoldanu kerek pe?

2.Jer mәselesinde Konstitusiyamyzdyng 6 babynyng 3 bólimi 1995 jylgha deyingi redaksiyagha qaytaryluy kerek pe? Yaghni, jer tek memleket menshigi ghana emes, sonymen qatar jeke menshikke de beriledi degen qosymshagha kózqarasynyz qalay?

- Latyn әlipbiyine ótu qazaq tilining mәrtebesin kóteruding bir joly ghana. Jәne de әlipbiydi ózgerte salyp, tilimizding baghy ashyla qalady deuge de bolmas. Ol ýshin, eng bastysy, qazaq tilining roli men mýmkinishilikterin arttyratyn sayasy erik-jiger kerek. Ol ýrdis, eng aldymen, preziydentten, ministrler men әkimderden bastaluy tiyis. Qazaq tili memleket organdarynyng tórine shyqpay, bas shendiler balalaryn qazaq mektebinde oqytpay, eshnәrse ózgermeydi!

Jer halyqtyq menshik bolyp qaluy tiyis. Biraq auyl sharuashylyghyndaghy otandyq kәsipkerlerge jalgha berilu mýmkindigi qaralghany jón, óitpese, biznes, yaghny auyl damymaydy, investisiya kelmeydi. Jәne de jer iyelenude monopoliya bolmauy kerek, latifundisterding kezinde jerdi qalaysha satyp alghanyn jaqsylap zertteu kerek!

Mýsilim Allabergen 2017-12-19 15:55:34

Kiyeli әl-Qúdys nemese IYerusalim qalasyn Izraili astanasy dep tanyghan AQSh preziydenti Donalid Tramptyng sheshimine qalay qaraysyz?

- Álem qauymdastyghynda, sonyng ishinde BÚÚ ayasynda osy mәsele boyynsha qalyptasyp qalghan konsensus bar. Tramp ózining voluntaristik sheshimimen osy tepe-tendikti búzyp otyr. Áriyne, men múnday sheshimdi qoldamaymyn!

Səniya 2017-12-19 15:59:31

1.Latyn ərpine el qashan kóshedi?

2.Elde qashan búrynghy tas talqan bolghan fabrika-zavodtar qalpyna kelip iske qosylady? Álde búl arman ba? Eger qosylsa, elde bəri shahter bolugha úmtylmas edi; qosylsa, qytay men qyrghyzdy bayytpay óz elimizdi kiyindirip, ishindirer edik (adal tamaq,taza kiyim). Ázirshe qytaydyng sasyghan, qyrghyzdyng bir ret kiige arnalghan kiyimderi men gmo tamaqtaryn jep jýrip jatyr el. Aqyry ne bolaryn kim bilsin?..

- Latyn әlipbiyine kóshu turaly basty sayasy sheshim qabyldandy. Ol dúrys! Endi úsynylyp jatqan núsqalardyng ishinen meylinshe ynghayly әli tolyqqandy jobasyn qogham bolyp, aqyldasyp, mamandarmen kelisip, jaqsylap otyryp tandap aluymyz kerek. Álipbiyding tek qana klaviaturagha telinip qaluyn da men qoldamaymyn: uaqyt óte, ol da ózgerip túrady.

Bizde jyl sayyn «industriyalandyru-innovasiyalau» baghdarlamalary qabyldanyp, preziydent aldynda «alaqaylaghan» esep berilip jatady. Sosyn sol kәsiporyndardyng birazy iske qosylmay qalady. Naghyz kózboyaushylyq degen osy!

Ózimizding ishki ónerkәsipti damytpay, biz ekonomikany órkendete almaymyz! Sondyqtan da otandyq tauar óndirushelerdi qoldaudyng jana formalaryn tabu kerek. Mәselen, nege biz tauar óndiretin shaghyn jәne orta biznesti bes jylgha salyq tóleuden bosatpaymyz? Kerisinshe, bizde salyqtyq jenildikter men preferensiyalar qazbaly baylyqtardy satyp jatqan, shiykizat oligarhtaryna berilip jatady. Osy jaghdaydy týzeu kerek!

prof. Sovet-Han Ghabbasúly. 2017-12-19 16:13:43

Qadirli, Ámirjan azamatym, anyq etip aitynyzshy: qazaq tili - naghyz memlekettik til qyzymetin atqaryp... barlyq mekemeler qazaq tilinde júmys istey me ?.. Álde memlekettik tildi qorlau  jalghasa bere me ?..

1.Jer turaly zannyng solqyldaqtyghy qashan toqtaydy ? Jer tek memleketting menshigi ghana bola ala ma ?

2.Din men Dilding satqyndyqtaryna toqtam bola ma? Meninshe, Qazaq Tәuelsizdigining osynau tórtqúbylasy shiyrek ghasyr boyy qorghausyz bolyp kelgenin toqtatqan jón siyaqty...

 

- Búl sózderinizge tolyqtay qosylamyn, Sovethan agha! Tórt mәsele de ushyghyp túr!

Olar әrtýrli bolghanymen, jaghdaydyng sonshalyqty mýshkil boluynyng bir basty sebebi bar: osy problemalardy retimen әri jóndi sheshu ýshin sayasy erik-jiger qajet! Bizding basqaru modelimizde búl, sózsiz, kerek alghyshart. Ázirshe onday sayasy tandau kórinbey túr: qogham men biylikting tandauy әzirshe ekitýrli!

DUMAN MAKANŞY 2017-12-19 16:16:42

Assaloumaghaleykum, Əmirjan agha! Sizge qoyar birneshe súraqtarym bar: biylghy jyly eng kókeykesti bolghan məsele qytaydaghy eki milliongha juyq qandasymyzdyng ashy qasireti. Men óz basym oralman bolmasamda, qytayda tughan-tuystarym bolmasada, ər qazaq mening jalghyzym! Osy məsele boyynsha oppozisiya ókilderi, jeke sayasatkerler tarapynan Nazarbaevqa nege ashyq ýndeu joldap, talap qoya almadynyzdar?

Ekinshi súraghym: Qazaqstandaghy oppozisiyanyng belsendiligi óte tómen dengeyge týsip ketkendigi belgili. Endi osynday jaghdayda jeke bas ambisiyasyn ysyra túryp, nege barlyq oppozisiyada jýrgen azamattar bir túlghany óz ishinde taghayyndap býkil el kóleminde qoldau kórsetpeske?

Ýshinshi súraghymda osyghan baylanysty: Eger ortaq liyder taghayyndau məselesinde qiyndyq bolsa, ashyq debat úiymdastyru arqyly bolashaq liyderdi anyqtaugha bolady ghoy...

Tórtinshi súraghym: Oppozisiyanyng bolashaghy ne bolmaq?

- 1.Qytaydaghy qandastarymyzdyng jaghdayyn barshamyz jýregimizben qabyldaymyz ghoy. Ol turaly aityp ta, jazyp ta jatyrmyz. Onday qoghamdyq belsendilik kerek. Biraq ta múnday jandy mәseleler ýkimetaralyq kelissózder men sharttar arqyly jýzege asady. Sondyqtan da biylik ishinde Qazaqstannyng resmy pozisiyasyn qalyptastyryn naqty sheneunikter men sarapshylar da meylinshe últshyl, halyqaralyq ahual men memleketaralyq protokoldy qabylday otyryp,  sonymen birge qazaq últy mýddesi túrghysynan pikir ústana alatynday boluy tiyis. Óz basym әzirshe onday prinsiptilik pen tabandylyq kórip otyrghan joqpyn. Shendilerding sonshalyqty jigersiz boluyna bizding Qytaydan qyruar qarjy kredit alyp, birshama kiriptar bolyp jatqanymyz da óz әserin tiygizip jatqan bolar...

2.Oppozisiya birligi turaly men de aitudan jalyqqan emespin. Siz bir adamnyng tóniregine toptasu turaly aitasyz. Búl ózi óte-móte qiyn sharua! Óz basym sol ishki bәsekeden tayaq jegen adammyn. Bizde keybir partiyalar bir sayasatkerding (ne búrynghy sheneunik, ne qaltaly biznesmen) tónireginde qúryldy. Aqyry ne boldy? Tútas partiyalardyng bolashaghy sol bir adamnyng taghdyry men tandauyna tәueldi bop qaldy! Ol jol dúrys emes!

Sondyqtan da men basqasha formula úsynar edim. Qazaqstanda demokratiyalyq, әdiletti qogham ornatu sekildi ortaq iydeyagha toptasu kerek! Sonda әsire kósemshildik dertinen avtomatty týrde qútylamyz. Kósemder jәne kósemsymaqtar keledi, ketedi, al iydeya mәngi ghoy! Óz basym onday odaqqa dayynmyn!

3.Eger de onday debattar men praymeriz bolyp jatsa, nege at salyspasqa?

4.Oppozisiyanyng bolashaghy kóp nәrsege, aldymen ózine, baylanysty. Onyng ishinde jýrgen azamattar jekebas ambisiyasynyng qúly bolmasa, halyq qoldaytynday iydeyalar úsyna alsa, birlik tanytsa, әriyne, oppozisiya jetistikterge jete bermek. Biraq bir nәrse taghy aiqyn: postnazarbaev kezeni aldyndaghy tranzittik kezende biylik oppozisiyalyq alandy meylenshi janshyp, taptap tastap jatyr. Búl jaghday oppozisiyagha onay tiyip jatqan joq.

Áreketting eki joly bar. Biri – zang ayasynda, ekinshisi – odan tys. Árkimning óz qalauy ózinde. Óz basym elde ózgerister boluyn qalasam da, zannan tys, ertengi kýni el ishine dýrbeleng salyp, bireuding basy jarylyp, qaruly teketireske әkep soqtyratyn әreket jasaudy qoldamaymyn.

Biraq búl sayasy seytnottyng da bir jaghy bar: eger de biylik zandy oppozisiyany zang alanynan yghystyra berse, búl alangha bógde, zangha pysqyrmaytyn, shetten shyqan radikal men ekstremist, býlikshiler kelui mýmkin. Ol kezde zanzsyz miting ótkizgeni ýshin abaqtygha 15 tәulikke jabu degen oiynshyq bop qalady!

Mektepten ata-analar 2017-12-19 16:20:06

Balalardy aghylshyn tilinde oqytu, pənderdi məjbýrli týrde aghylshynsha oqytu nege qazaq mektebinde iske asuy kerek? Ony aitasyz, qazir mektepteri qazir orys tili pənin   kýnde oqytudy (jasyryn núsqaumen bolar )bastap ketti. Orys tilin kýnde oqytudyng ne qajeti bar? Keleshekte búl orys tili mýldem bizding elge keregi joq bolary sózsiz ghoy.  Al qazaq tili respublikalyq dengeyge kóterilui ýshin halyq ne isteui kerek? Ziyalylar birdene istep jatyr ma?

- Óz ústanymymdy o basta aitqanmyn: bastauysh synyptardaghy oqu tek qana qazaq tilinde ótkizilui tiyis, dәl osy kezende balanyng dýniyetanymy qalyptasady. Onyng bәri qazaq tilining negizinde jýrui kerek. Sodan keyin shet tilderin oqyta beruge bolady. Onymen qatar bazalyq pәnder barlyq synyptarda qazaq tilinde ótui shart!

kalbit 2017-12-19 17:01:39

Orys tilisiz Orys ultysyz kazah adam bolu mumkin emes ekeny tusinikty kashan konstitutsiya Orys enedy gos yazyk retinde bilik berip sailasak osynyy istey alasynba .2 Amirjan .aevich ... Kosanov degen kanday ademy slavyan familiyasy nege uralmandarda osynday slavyanskiy familiyasy jok biz slavyan halkynyn bir boligimiz goy uralmandardyn slavyanskiy familiyasy jok otchestvasy kaisy aty kaisy urgash erkek ne ponyatno menin kol astymda uralmandar jumys jasaidy naoedel kashan solardyn attaryna slavyanskiy familiya kosyp ozimiz siyakty adam retinde tirkeidy bilik bersek istey alasynba osylardy . rahmet

- Myna sózderiniz Sizding sovet dәuirinen qalghan eski iydeologiyadan әli de aryla qoymaghanynyzdy kórsetip otyr. Sizdi ayap kettim. Basqa ne deyin? Óz últynyzdy syilamasanyz, Sizdi basqa últ ta syilamaydy!

Eseng'ali, Antakiyadan 2017-12-19 17:04:51

"Balalardy aghylshyn tilinde oqytudy pәnderdi mәjbýrli týrde aghylshynsha oqytu nege qazaq mektebinde iske asuy kerek?"  

Osy súraqty Ámirjangha qoyyp otyrghandardyng aqyl-esterining dúrystyghyna kýmanym bar. Ámirjan bilim ministri me, preziydent pe ? Aqymaq bolmasandar búl súraqty "sýiikti elbasynyzgha", "ordenonoses" Saghadiyevke nege qoymaysyndar?

 Abai.kz portalynyng jigitteri, sizder anghal qazaqty qorlap otyrghanynyzdy sezesizder me ? Biylikte joq Ámirjan inimiz qanday mәseleni sheshui mýmkin? Shaqyrghysh bolsanyz bilim ministrin (Saghadiyev), parlament deputattaryn, "Núr Otan" partiyasynyng "qúdayyn" nege shaqyrmaysyzdar ?

- Biylikte joq ekenimiz ras, әriyne. Biraq, qogham ókilderi de qoghamdaghy ózekti mәselelerden aulaq túra almaydy. Sondyqtan da azamat, jurnalist, sayasatker retinde men de osy talqylaugha at salysyp jatyrmyn. Sondyqtan da «Abay.kz» saytynyng men siyaqty azamatty (jәne basqa da qoghamda belsendilik tanytyp jýrgen túlghalardy) osynday konferensiyalargha shaqyruynan eshqanday da әbestik kórip otyrghan joqpyn: kóppen kelisip pishken ton eshqashan da kelte bolmas!

Qayrat 2017-12-19 17:12:03

Assalaumaghaleykum Ámirjan agha, әri barsha oqyrman ne kórermen (alghash súraqta amandasudan ótip ketippin, keshirersizder)! Taghy bir súraq: әleumettik jelilerding   aqparattyq qana emes, azamattyq sayasy kýshti qalyptastyra alatyn orny men yqpaly bar ma? Álde bizding Halyq әli pisken joq pa onday kýsh bolugha?

- Halyq ózgeristerge bayaghydan dayyn! Mәselen, 90-jyldardyng basynda elde bәsekeli de ashyq saylaular ótti. Óz basym solargha qatysqanmyn. Sol kezdegi Parlament (Jogharghy Kenes) naghyz halyqtyq basqaru organy boldy. Onyng komissiyalarynyng otyrystaryna preziydent óz ayaghymen baryp, esep berip jýrdi.

Áleumettik jelilerding orny erekshe, olar shyn mәninde resmy aqparatqa balama alang bop aldy. Júrt barlyq janalyqty sol jaqtan bilip alady. Sonymen birge әleumettik jelelerding úiymdastyrushylyq әleueti de birshama myqty. Erteng әleumettik jelilerde partiya qúrylyp, úiymdasyp jatsa, esh tang qaludyng keregi joq!

Aday 2017-12-19 19:11:13

Əbeke, partiya qúratyn niyetinizdi əleumettik jeliden kózimiz shalyp qalghanday edi, egerde ghayyptan partiya qúryla qalghan jaghdayda, basty jobalarynyz, bir auyz sózben aitqanda qanday bolu kerek dep oilaysyz? Biylikke tek syn aitu baghytyn ústana ma, əlde tegeurindi qadamdargha bara ma? Aldyn ala rahmet.

- Onday oy joq emes. Óitkeni halyqtyq narazylyqty bir arnagha jinaytyn, qogham oiyn biylikke jetkize alatyn úiym kerek. Ol partiya bola ma, qozghalys bola ma, ne basqa bir formadaghy úiym bola ma – uaqyt kórseter. Onyng basty maqsaty biylikti oligarhtardan halyqqa qaytaryp beru boluy kerek. Sonyng ishine bәri de syiyp ketedi!

Ár qazaq mening jalghyzym. 2017-12-19 19:52:30

1)Bizding biylik yaky halyq syrtqy kýshterding arandatuyna qarsy qanshalyqty dayyn? Diny jәne etnos aralyq janjaldargha tosqauyl qoya ala ma?

 2)Jalpy Qazaq qazaq degen atqa layyq pa býginde? Qazaq degenimiz qanday boluy kerek ózi aityp berinizshi?

- 1.Kez kelgen memleket ishki jәne syrtqy qauipterge dayyn boluy tiyis. Ol ýshin qajetti eng basty shart – qogham men biylikting basty qauipter aldynda birge boluy. Ol ýshin ózara senim kerek, ol bizde joq: qogham biylikke senbeydi, biylik te qoghamdy ózining jauy sanaydy, balama pikir bildirgenderge has dúshpanynday qaraydy. Al onday yntymaqsyz kez kelgen syn sәtte memleket ydyrap ketui әbden mýmkin! Sondyqtan da onday qauipterge bizding biylik jýz payyz dayyn dep men aita almaymyn.

2.Qazaq qazaqsha oqyp, qazaqsha sóilep, qazaq ertegisi men dastandarynan nәr alyp, basqa últtardyng da jaqsy qasiyetterin boyyna sinirip aluy tiyis. Áytpese, ghalamdyq, jahandyq, órkeniyettik kóshten qalyp qoiyymyz mýmkin!

Janat Myrzabek 2017-12-19 20:29:30

Sәlemetsiz be? Mening súraghym bylay, halyqaralyq týsinikter men zannamalargha sәikes, oppozisiya ýkimetti synaumen ghana shektelmeu kerek. Árbir syndy aitpas búryn, atalmysh mәseleni sheshudegi balamaly úsynystary dayyn boluy shart. Endeshe elde oryn alyp jatqan qarapayym әleumettik mәselelerden sayasy astar izdep, el ýkimetin jamandaumen ghana shekteletin «Qazaqstannyng demokratiyalyq tandauyn» nemese Múhtar Ablyazovty oppozisiya retinde eseptey alamyz ba?

- Súraghynyzdy ekige bóleyin.

Birinshiden, oppozisiya degenimiz – aghymdaghy ókimetke qarsy kýsh, sondyqtan da syn aityluy zandy. Al mәseleni sheshu joldary degenge kelsek, Qazaqstan oppozisiyasy 26 jyl ishinde biylik baghdarlamalaryna talay balama jobalar úsyndy, olardyng ishinde syndarly da naqty úsynystar bar. Olardyng ishinde ekonomika, әleumettik sala, sayasy jýiege tikeley qatysty iydeyalar bar. Olardy Internetten tauyp, oqyp alularynyzgha bolady.

Ekinshiden, Áblyazovqa qatysty súraghynyz bar eken. Klassikalyq túrghydan alghanda ol, әriyne, oppozisiya. Óitkeni biylikti ashyq synaydy, óz úsynystaryn aityp jatyr. Kezinde «Algha» partiyasy men biraz tәuelsiz BAQ-ty qarjylandyryp, demokratiyalyq kýreske birshama ýles qosty. Óz ústanymy ýshin týrmege de otyryp shyqty. Ol tústa biz, eski oppozisiya, ony ashyq qoldadyq.

Biraq, maghan Múqtardyng qimyl-әreketinde eki nәrse únamaydy. Ol turaly men ashyq aitqanmyn.

Qysqasha aitsam, «men ghana oppozisiya, qalghandary – Aqordanyng jobasy» dep keshegi birge jýrgen әriptesterine topyraq shashuyn kesirli qadam dep sanaymyn. Biylikti shynymen de jenu ýshin birigu kerek, al birikkisi keletin adam ózine qarsylas emes, odaqtas izdeydi.

Ekinshiden, ózine qatysty bolghan sotta taghylghan әrbir naqty aiypqa ol naqty jauap berui kerek edi. «Birneshe milliard dollar jymqyrdy» degen aiyp onay emes qoy.

Sondyqtan da onyng qazirgi rejimdi ayausyz synauy jalpydemokratiyalyq ústanmydar negizindegi sayasy kýresten góri, ózine sonshalyqty shýilikken biylikten kek qaytaru әreketine kóbirek úqsap ketetinin de moyyndau kerek.

Shekerbek NAZARBAY 2017-12-19 21:45:49

2018 jyly bizdi qanday sayasy jaghdaylar, ózgerister kýtip túr! Súhbattarynyzda klan aralyq tartystar jayly sóz qozghaysyz. Klannyng bir tarapyndaghy basty figurany bәrimiz bilemiz. Qarsy taraptyng basty oiynshylary kimder? Ol top qanshalyqty jaqsy әlde aghymdaghy biylikten aiyrmashylyghy joq pa?

- 2018-jyl, sózsiz, postnazarbaev kezenine dayyndyq júmysynyng jalghasy bolmaq. Bәlkim, osy jyly sheshushi sheshimder qabyldanatyn bolar. Biraq onyng bәrin bir adam ghana biledi. Sondyqtan da men anyq boljam jasay almaymyn.

Klandargha keletin bolsaq, olardyng ishinde jәne arasynda broundyq qozghalys jýrip jatqan siyaqty. Keshegi ymyrasyz qarsylas «mening jauymnyng jauy –mening dosym» degen prinsipke sәikes odaqtas bolyp ketui de әbden mýmkin. Sondyqtan, «mynau ana topta, anau – myna topta» dep aitudyng ózi qiyn. Kimning kim ekenin tayau uaqyt, syny sәt kórsetedi.

Mening bir qauiptenetin jaghdayym bar: bas biylikke talasamyn dep, osy klandar qarapayym halyqty qúrban etip jibermesin!

Alty Alash 2017-12-20 01:28:00

Osydan on shaqty jylday búryn "Qazaqstanda biylik pen oppozisiyadan bólek, ýshinshi sayasy kýshter" bar dep topshylaytyn ediniz, solar qazir qayda ketti jәne olar kimder edi?

- Biylikke de, resmy oppozisiyagha da qosylmaytyn kýshter әrqashan da bolghan. Qazir de bar.

Olar biyliktegi ótirik pen jaghympazdyqty, jemqorlyq pen jeke basqa tabynushylyqty qabylday almaydy. Sonymen, birge oppozisiyagha senbeydi, kóp jaghdayda onyng tym radikaldy, býlikshil qanatyn qoldamaydy. Olar bar, bizge olarmen de júmys jasau kerek.

Talghat 2017-12-20 01:51:14

Biylikke jaqpaghan, biylikke qarsy shyqqan kóptegen úrylardyng dýnie mýlikterin sot arqyly tartyp alyp, ózderin qughyn-sýrginge týsirude. "Búzaugha tughan kýn ógizge de tuuy mýmkin" be? Álde, alghashqy jekeshelendiruden bastalghan asa ýlken úrlyqtar, әlemdik dәrejedegi alayaqtarmen sybaylasqan jemqorlyqtar, shet el agentinen para alu arqyly eline opasyzdyq jasau, qyzmet babyn asyra paydalanu siyaqty, amanatqa qiyanat jasau siyaqty ýlken-ýlken qylmystar, qaraqshylar jaldap qarsylastaryn óltiru siyaqty terrorlyq qylmystar, rúqsat etilmegen sheruge shyqqan qarusyz azamattardy jappay atugha búiryq beru siyaqty aiuandyqtar, saylaulardy әkimshilik qiytúrqy aila tәsildermen ótkizu arqyly halyqtyng qúqyghyn ayaqqa taptau siyaqty qylmystar jyldardyng jyljyp ótuimen úmyt qala beredi me?

- Áriyne, Siz aityp otyrghan qylmystar eshqashan da úmytylmaydy. Sýiekteri qurap qalsa da, Stalin túsynda halyqty qyrghan qandyqol jendetterding aty atalyp jatyr ghoy. Bizde de solay bolady! Sol kezde « mening esh kinәm joq, men joghary jaqtyng búiryghyn oryndadym» dep aqtalu oinamay qalady, әrkim óz isi ýshin jauap beredi!

Ghasyrjan 2017-12-20 02:05:00

Mening súraghym: biz ylghy Qazaqstan damyp keledi, Orta Aziyanyng barysymyz, kóshbasshy elmiz dep keudemizdi úramyz da otyramyz. Biz sekildi qarapayym júrt kóp bile bermeymiz, shynymende solay ma? Siz sayasatkersiz, aitynyzshy, 26 jylda bolghan Qazaqstannyng jetistikterin? Kórshi elder jayly aityp ótseniz,  damuy jóninde Ózbekstan, Qyrghyzstan, Týrkmenstan... Osy elderding sayasy baghyty jóninde de pikirinizdi bilgim keledi.

- Áriyne, eshqanday da jetistik joq dep, auyzdy qu shóppen sýrtken jaramas. Biraq, ne degenmen, elde demokratiya men әdilettik ornaghanda, tabystarymyz búdan da orasan zor bolar edi!

Kórshi eldermen salystyrudyng esh qisyny joq, óitkeni olarda dәl bizdikindey qazba baylyq joq! Al olar bolsa, mәselen, qyrghyz eli, ishki tauar óndirisin damytyp, bizding aimaqtyng tigin sehyna ainalyp barady! Biz bolsaq әli de qytaydyng ish kiyimin kiyip jýrmiz!

Qanat 2017-12-20 02:29:14

Qúrmetti, Ámirjan Qosanov myrza！ Sizge qoyar 1-súraghym: biyliktegi traybaliyzimdik indet, jershildik, rushyldyq qay kezden bastau aldy？ Qazirgi biylik basynda jýrgen adamdardyng mýlde basym bóligi, bir eki rudan nemese Shymkent, Jambyl, Almaty ónirinen shyqqan, bir-birine jaqyn, tuys, qúda-jekjat, aghayyn tuystan qúralghanyn halyq jaqsy biledi. Ár ónirden shyqqan, talantty, bilimdi, isker azamattar osy úiymdasqan, sybaylasqan, attóbelindey adamdardyng qiyanatynyng kesirinen, óz mýmkindigin, bilimin halyqqa qyzmet etuge paydalana almay otyr. Ne isteu kerek?

 2-súraghym: memlekettik iri kompaniyalar, holdinkter, qarjylyq qúrlymdar, bank, aqparat, baspasóz, mәdeniyet, әkimshilik oryndardyng jay qyzmetkerinen basshylyq salasyna deyin traybalizymnyng shengeline týsken. Búl qoghamnyng damuyna qanshalyqty kesirin tiygizip otyr?

3- súraghym: biylikte jýrgen 20 shaqty adam, alma-kezek oryn auystyryp otyrady. Bir orynnan ketse, ekinshi lauazymgha jayghasady. Búl jastardyng sayasy bolashaghyn qúrdymgha ketiru emes pe?

4-súraghym : traybalizmmen ulanghan biylik jýiesi qazaqtyng tútastyghyna asa zor ziyanyn tiygizip, últty, rugha, jikke bólip, bólshektep otyr dep oilamaysyz ba?

5-súraghym : Qazaqstannyng demokratiyalyq tandauy degen qozghalysty úiymdastyrghan azamattardyng deni traybalizymnyng qúrbany bolghan joq pa?

- Bes súraghynyz da zamannyng ózekti problemasy – traybalizmge qatysty eken. Mening payymdauymsha, jershildik pen jýzshildik – óz kýshine ózi senbeytin, әleueti kem, qabiletsiz, bilimsiz adamdardyng syrqaty. Bәsekege qabiletti jandar óz kýshine, mýmkindikterine senedi, manayyna tuystary men jaghympazdaryn jinamaydy.

Traybalizmmen kýresting týri kóp. Sonyng biri – myqty qoghamdyq pikir qalyptastyru. Ol ýshin traybalizmdi әshekereleytin tәuelsiz de yqpaldy BAQ boluy shart. Jәne de traybalizm býgin ghana payda bolghan joq, onyng tamyry terende jatyr.

Biylikte jýrgen 20 shaqty adam turaly oiynyz da oryndy. Jastargha obal. Sondyqtan zeynetker jasyna jetken kez kelgen bastyqty, onyng sinirgen enbegine qaramastan, zeynetkerlikke jiberu kerek! Elge enbek etkisi kelse, zeynetker bop jýrip, jasasyn!  Sayasy bәsekeni de jandandyru kerek. Ol ýshin әkimderdi de halyq ózi saylap aluy tiyis!

QDT –da traybalistik boldy dep aita almaymyn.

Mәmeke 2017-12-20 06:32:37

Ábeke, Esenghaly atpaqshy, internet-konferensiyamen eshqanday mәselening sheshilmeytini beseneden belgili. Qoyylghan ózekti mәselelerding jauaby bireu-aq, ony myna siz be biz bayaghydan bilemiz. Nazarbaev pen klan ózdiginen ólip bara jatsang da endi ketpeydi. Mening súraghyma siyrqúiymshaqtamay bir aq sózben jauap berinizshi - osylay manqamyz aghyp qashanghy jýre beremiz?

- Árbir azamattyn, qoghamnyng sayasy belsendiligi artpasa, osylay jýr beremiz!

Núrtay 2017-12-20 11:42:24

Qazaq biyligi Reseyden seskenedi deymiz. Seskense, әskery әleuetinen be, әlde "qazaq biyligining bar qylmysyn BAQ-ta jariyalaydy"- dey me?

- Resey – bizben jeti jarym myng shaqyrym ortaq shekarasy bar kórshi memleket. Reseyde jarty millionnan astam bizding qandastar ómir sýrip jatyr. Qazaqstanda «orys faktory» taghy bar. Osynyng bәri osy memleketpen qarym-qatynasymyzgha óz әserin tiygizip jatqan ras.

Biraq, oghan qosa sayasy koniunktura taghy bar. Mәselen, elbasy biylik tranziyti turaly oilap jatqany sózsiz. Sol kezde bolashaq múragerding syrtqy kepilderi kim bolady degen súraq tuyndaydy. Sonyng ishinde Resey, dәlirek aitsaq, onyng basshylyghy bar ekeni de týsinikti. Bәlkim, kóptegen kompromister dәl osyghan baylanysty shyghar.

Biraq bir nәrse aiqyn: bir múragerding qamyn kýitteymin dep jalpymemlekettik, týbegeyli mýddelerdi tәrk etip, Tәuelsizdik pen últtyq mýddeni saudagha salugha bolmaydy!

DUMAN MAKANŞİ 2017-12-20 11:45:28

Esenghaly agha, óte dúrys aitasyz! Əmirjan aghamyz biyliktegilerding kez kelgenin dinkeletip tastaydy. Sondyqtan Əmirjan aghamyz siyaqty sanauly últshyldarymyzdyng tek qana birigui  ghana məsele sheshui mýmkin. Basqa eshqanday jolyn kórip túrghanym joq. Əmirjan aghamyz ózi bastamashy bolyp oppozisiyadaghy últshyldarymyzdyng basyn qosyp biriguge shaqyruy kerek jəne sol birikken kýshterden útshyl partiya qúryluy kerek! Əmirjan agha bizge jana qarqyn kerek! Últshyl partiya qúrylar bolsa, oghan mýshe azamattardyng úzyn sany eng kemi jarty milliongha jetui tiyis! Sol ýshin alda qúrylatyn partiyanyng baghdarlamalary da halyq qyzyghyp mýshe bolugha ózderi úmtylatynday sharalardy iske asyruymyz kerek degen oidamyn.

- Oiynyzdy qúptaymyn! Bizge, әsirese, últshyl-demokratiyashyl kýshterge, birigu kerek! Alda kele jatqan elektoraldy nauqandar osy proseske katalizator bolady dep oilaymyn!

Amantay 2017-12-20 11:56:38

Býgingi qazaq qoghamynda shiyrek ghasyrdan astam uaqytta sheshim tappaghan, kýn tәrtibinen keyinge shegerile beretin, ózekti, keleli mәseleler shash etekten. Til, dil, aqparattyq ekspansiya,auyldyng jaghdayy, sóz bostandyghynyng joqtyghy, jemqorlyq, ekonomikanyng eksportqa tәueldiligi, otandyq ónimning joqtyng qasy boluy, últtyq tәlim-tәrbiyening osaldyghy, әdildik, aqiqattyng joqtyghy, jaghympazdyq pen jaramsaqtyqtyng etek aluy dep tizbektelip kete beredi. Osyghan tek biylik ghana kinәli me? El aghalary, ziyaly qauym, ozyq oily azamattar, demokratiyalyq kýshter nege bir maqsatqa birigip tegeuirindi sayasy kýshke ainala almay otyr? "Bas-basyna by bolghan ónkey qiqym, mineky búzghan joq pa elding siqyn" dep Abay bekerge nalymaghandyghyn bilemiz. Abay zamany men bizding zamannyng aiyrmashylyghy jer men kóktey emes pe? Alla eki ghasyrdyng toghysynda myng ólip, myng tirilgen qazaqtyng eline , jerine tәuelsizdik әkeldi. Ýsh ghasyrda әzer qol jetkizgen tәuelsizdikting qadirin bilmesek Allanyng Qaharyna úshyrap júrmeymiz be?

- Pikirinizge tolyq qosylamyn! Birigu kerek! Minez, qoldan kelse, qimyl-әreket tanytu kerek!

Qazaqtar 2017-12-20 14:38:39

Ámirjan myrza, nege qazaq biyligindegi kәriler zeynette otyrmaydy? 63 jasqa tolyp ketkender, jastar jәne basqa azamattar júmyssyz jýrgende sol kәriler pensiya men aylyq alyp otyr. Olargha ayamay qarajat bólinip jatyr. Búghan qashan jәne kim tosqauyl bola alady? Ekinshi súraq, mynau ne mazaq: bir orynnan ekinshi oryngha auysa beretin biyliktegiler, osylardy auystyrugha nemese jaramaysyndar, qoldarynnan týk kelgen joq dep qashan halyq aita alady, sonday zaman bola ma, joq pa?

Ýshinshi súraq: qazaq elinde kim qansha ailyq alu kerek ekendigin kim sheshti? Sebebi bireuler 30,40,50 myngha qayyrshynyng kýnin kórse, al keybireuler milliondap alady, ne ýshin, sonda biyliktegiler soqyr ma, biylikke halyq ýshin kelgen bolghandar, osy jaghdaydy bayaghyda týzetu kerek edi ghoy. Anau ministrler, deputattar, senatorlar, taghy basqa biyliktegilerding zarplatasyn 40,50,60 myngha týsiru ýshin ne isteu kerek? Bәribir olardan qayyr joq, halyq olardan jaqsylyq kórip jatqan joq, halyq jәne olar – eki әlemde ómir sýrip jatyrmyz. Ámirjan myrza, eng songhy súraq osy biyliktegilerding sanyn azaytyp, jalaqysy men jaghdaylaryn ózgertip, sapaly da, sanaly qazaqtyng azamattaryn tartu ýshin ne isteu kerek. Súraq óte kóp, osylargha jauap kýtemiz, әzirshe.

- Birinshi súraghynyzgha jauabym qysqa bolmaq: әrkim óz qatarlasyn izdeydi, soghan senim artady. Sondyqtan da jana, jas preziydent kelse, jaghday óz-ózimen retteledi dep oilaymyn. Al әzirshe elbasy ózining kóz kórgenderine senedi. Al olar bolsa, bayaghyda-aq zeynetker jasynan asyp ketken! Biraq, bayqaysyz ba, qazirgi Ýkimet mýsheleri de, deputatar da jas adamdar. Qyryqqa kelmey-aq ministr bolyp jatqandar bar.

Al bir orynnan bir oryngha jyljyp jýre beretin shendilerge qatysty oiynyzgha qosarym mynau: bizde kez kelgen sheneunik bir oryngha taghayyndalghanda el aldyna shyghyp, óz baghdarlamasyn jariya etetin dәstýrdi ornyqtyru kerek, keyin uaqyt kele, basqa oryngha auysqanda, sol uәdelerin qalay oryndady degen súraqqa jauap beretin de salt pen shart boluy kerek! Áytpese, búl qúbyjyq әri kesirli әdetten qútyla almaymyz!

Jalaqy kólemi turaly saualynyzdyng manyzy zor. Óitkeni, óz elimizdegi jalaqynyng әlemdik standarttargha sәikestigi turaly qoghamdyq talqylau joq. Anqau elge aramza molda qaghidasyn ústanghan biylikting ol mәseleni tarqatyp aitugha zauqy joq. Áytpese, «Arselor Mittaldyn» júmysshylary shetelde 5-6 myng dollar alatynyn bilse, bizding qaraghandylyq shahterlar basqasha sóiler edi ghoy.

Bizding o bastan aityp kele jatqan bir sayasy talabymyz bar, ol – sheneunikter sanyn kýrt azaytu. Bizde burokratiyalyq apparat tym úlghayyp, isinip ketken! Qoghamda demokratiya men ekonomikada naryq damyghan sayyn osy ekeuin rettep otyratyn instituttar men klerkter de azaiy kerek! Sodan sheneunikterdi ústaugha arnalghan budjet shyghyndary kýrt kemiydi.

Arman 2017-12-20 14:52:22

Qúrmetti, Ámirjan myrza, songhy kezde qazaq tilining qoghamdaghy belsendiligi bayqalyp jýr. Biylik búl ýrdiske bayqamaghan, mәn bermegen synay tanytuda. Ásirese qoghamdyq oryndar halyqqa qyzmet kórsetu oryndarynda qazaq tilinde jauap beru mәselesi tuyndauda. Elimizdegi әr týrli mekemelerding qazaq tilin ayaq asty etip elemeui tәuelsiz elimizge syn boluda. Búl osylay túra berse týpting týbi kýrdeli mәselege ainaluy mýmkin be? Mәseleni qalay sheshuge bolady?

-Múnyng eki joly bar.

Biri – memlekettik qyzmette tek qana qazaq tilin biletinder ghana jogharylauy tiyis. Ol shart basqalargha stimul bolady.

Ekinshisi – memlekettik tildi mansúq etken kez kelgen sheneunik jauapqa tartyluy tiyis.

sqngiq 2017-12-20 15:12:56

Ámekeng kak vsegda zajigaet

-Qoyynyzshy!

Súranshaq 2017-12-20 16:24:50

OSDP deytin, ózderin oppozisiyamyz dep jýretin, saylau bolady degende bir oyanyp, «әu» dep qoyyp artynan taghy úzaq úiqygha ketetin partiya bar siyaqty edi. Sol partiya tiri me, habarynyz ba ma? Saylau merziminen búryn ótetini milarynyzgha jattalyp qalghan shyghar. Olay bolsa jyn úrghanday ayaq astynan ótetin saylaulargha dayyndyqtarynyz qalay?

- 2012 jyly meni, sol kezdegi JSDP partiyasynyng tóraghasynyng kózi tiri birinshi orynbasaryn, partiya sezine kirgizbey qoyghannan keyin men ol partiyanyng júmysyna jauap bere almaymyn. Ol súraqty partiyanyng qazirgi basshylaryna qoyarsyz.

Men sol JSDP partiyasyn óz qolymen qúrghan eki adamnyng birimin. Ol partiyadan shyqqan joqpyn, óitkeni onyng qatarynda mening bes jyl ómirim jatyr, qanshama dostarym men joldastarym bar. «Bitke ókpelep, tonymdy órtemeymin».

Onyng ýstine, qazir partiya siyaqty qoghamdyq, konstitusiyalyq instituttyng manyzy artyp otyr. Búryn deputattar tek partiyalyq bolatyn. Endi preziydenttikke ýmitkerdi de tek qana partiya úsyna alady. Sondyqtan JSDP-nyng layyqty kandidat úsynuyna men de at salysamyn.

Jýsip Múhammedshәrip 2017-12-20 16:38:24

Qymbatty bauyrym! Siz JSDP-nyn, Túyaqbaevtyng qasynda jýrip, nasihattap, halyqqa tanystyryp jýrgende ylghy aitatyn bir erekshe sóziniz: - Biz Sizderding bir tilik nandarynyzdyng ýstine bir shókim sary may jaghyp bersek degen sóziniz әli esimde. Sizding aitqan jalyndy sózderinizdi de, naghyz últ azamatyna tәn nar túlghanyzdy da qazaq esh uaqytta úmytpaydy.Tómendegi ólenimde 16 jeltoqsan tәuelsizdik kýni me, әlde qaraly kýn be dep oy tastap otyrmyn. Sizding oiynyz qanday? Jәne búl kýndi Tәuelsizdik kýni dep bekitken kimderding kinәsi? Mening úsynysym Qayrat batyrdyng tughan kýnin Tәuelsizdik kýni dep belgilesek qalay bolady eken?!!.

Tәuelsizdik kýni jyl sayyn ótedi, múnmenen.

Myna kóriniske kóz salsanyz bir sәtke, kórgen kezde shyday almaysyz bir sәtte. Jeltoqsannyng yzgharly – boran kezinde, Tausylghan edi sabyr men shydam, tózimde. Alangha shyqty qazaqtyng órimdey jastary, Opasyz biylik jendetting mindetin atqardy. Kremliding bergen jarlyqtaryn oryndap, Qorshaugha alyp, әskermen jýr toruyldap. Aqyrynda úryp – soghyp, shetinen qudalap, Múzday su shashty, soyyldarymen úrmalap. Ásker kýrekterimen qaq aiyryp bastaryn, Sýireledi, júlmalady qyzdyng shashtaryn. Jala jauyp, Qayrat Erdi týrmege qamatty, Semey týrmesinde týngi uaqytta dargha asty. Jeltoqsanda jýzden asa úl – qyz qyryldy, Jeltoqsanda myndaghan taghdyr da búzyldy. On altynshy jeltoqsan tәuelsizdik kýni me, On altynshy jeltoqsan azaly júrt kýni me. Jiyrma alty jylda halyqta búny týsindi, Qandy qyrghyn basyp túr halqym mysyndy. Tәuelsizdik kýni jyl sayyn ótedi múnmenen, Qalaysha elim qarsy alamyz búny jyrmenen.

- Óleninizge rahmet. Jýrekten shyqqan eken.

Qayrat Rysqúlbekovtyng orny bólek. Ol naghyz batyr.

Al Tәuelsizdik kýnine kelsek, tarihy әdilettik ornau ýshin ol kýndi Qazaqstan resmy týrde egemendik jariyalaghan 25 qazangha auystyryp, Jeltoqsan men Janaózenge qatysy bar 16-17 jeltoqsan kýnderin Aza tútu kýnderi dep jariyalaudy úsynanmyn. Sol dúrys bolar edi.

Altay 2017-12-20 17:59:16

1.Imangaly Tasmagambetovtyn sayasy bolashagy jayly kanday pikiriniz bar? Ony elshy gyp elden alystatudyn artynda ne oy bar?

2.DVK-ga, jane onyn basshysy Ablyazovka kozkarasynyz kalay? Onymen birigip jumys istey alasyz ba, alde reputasiyasy kumandy adamnan alysyrak bolgandy kalaysyz ba?

3.Euraziyalyk odakka kozkarasynyz kanday, Kazakstan ushin paydasy kop pe alde ziyany kop pe? 4. Biz "Russkiy Mirdyn" ishiyne kiyremiz be, kirsek odan shyguga tyrysuymyz kajet pe?

4.Sizdin ishky duniyenizge kay orkeniyettin (kazaktan baska) filosofiyasy, omirge kozkarasy, sayasy ustamy jakynyrak, Evropa, Rossiya, Kytay tb. 6. Songy surak, olen jazatyn oneriniz bar edi, songy kezde jazgan olenderiniz bar ma, bolsa kaydan tauyp okuga bolady?

 

-Imanghaly Tasmaghambetovpen kezinde birge júmys istegenmin, ol ministr kezinde onyng orynbasary bolghanmyn. Sózsiz, ol bar jaghynan tolysyp túrghan túlgha. Biraq qazirgi qalyptasqan jýie oghan qaramaydy. Meninshe, biylik basyndaghy bedeldi bir toptar ony aldaghy tranzit kezeni aldynda oiynnan shygharyp, elshilik sekildi «sayasy ssylkagha» attandyryp jiberdi. Onyng sayasy bolashaghy preziydentting sheshimine ghana baylanysty.

DVK men Áblyazov turaly jogharyda jauap berdim. Qaytalay bermeyin, әitpese, taghy da keybireuler «Aqordanyng tapsyrmasyn oryndap jatyr» dep aiyp taghyp jýrer. Jyghylghangha júdryq bolghym kelmeydi. Siz aityp otyrghan «onymen birigip isteu» turaly aitarym mynau: Áblyazov ózine sotta taghylghan aiyptar boyynsha әrbir bap boyynsha jauap berip, ózin aqtap aluy tiyis, әitpese, onday adammen әriptes bolghan ynghaysyzdau bolar. Jәne de «naghyz oppozisioner men ghanamyn!» dep, el ishinde jýrgen oppozisiya ókilderine til tiygizgenin dogharuy tiyis.

Kezinde Euraziyalyq odaqqa qarsy respublikalyq referendum ótkizu jónindegi toptyng mýshesi boldym, tiyisti jiyn ótkizdik. Mening ústanymym mynaday: barlyq elmen, sonyng ishinde Reseymen, tatu-tәtti ómir sýruimiz kerek, biraq mynaday almaghayyp, geosayasy jaghynan óliara kezende eshbir sayasy odaqqa kiruding qajeti joq. Onyng ýstine ózimizden fizikalyq jaghynan 10 esedey ýlken Reseymen bir úiymda terezesi teng mýshe bolu – tipti mýmkin emes sharua.

«Russkiy miyr» men qazaq әlemi – eki bólek dýniye. Óz әlemimizdi damytayyq. Al «Russkiy miyr» iydeyasy Reseyding qazirgi basshylyghynyng neoimperiyalyq sayasatynyng bir kórinisi. Odan abay boluy kerek.

Men әlem órkeniyetin bir adamday zerttegen qazaqpyn. Qarap otyrsam, barsha últtyng jaqsylyghy da, kemshiligi de – ortaq, birdey. Sondyqtan da әrqaysysynan ýirenip jýrmin.

Óleng jazamyn. Biraq mening ólenderim ashylau, BAQ kóp basa bermeydi. Jaqynda bir kitapty baspagha bermekpin (jalqaulyq basyp, bitire almay jatyrmyn). Sol kitapta tandamaly ólenderim jariyalanady. Áytpese, jyrlarymdy FACEBOOK jәne YOUTUBE-tegi mening paraqshalarymnan taba alasyz.

Jetisu Qazaghy 2017-12-20 21:38:33

Ámirjan agha, elimizding erteninen ýmit bar ma?! Qanshama bilimdi jastarymyz shetelde jýr, ózim sonyng bireuimin, әriyne óz elimizde júmys jasaghymyz keledi, biraq bizge mýmkindik bermeydi, jalghan ghylym, jalghan ataqúúmarlar býkil salada jýr, naghyz azamatyn baghalaytyn qogham qashan qúrylady?

- Kez kelgen memleketting damu logikasy men zandylyqtary bolady. Sonyng ishinde, avtoritarlyq, bir adamgha ghana telinip qalghan elderding barar jeri bir, ol – demokratiyalyq jýie. Biz de soghan kelemiz. Sol kezde Siz aityp otyrghan barlyq problema sheshile bastaydy.

Men ghoy 2017-12-20 22:17:49

Qytay Halyq Respublikasy qytay últynyng kóptigin, ekonomikalyq ósiminen týsken qyruar qarjysyn, quatty әskery jәne arnayy kýshtik qúrylymdaryn paydalanyp salystyrmaly týrde az sandy últtardy, onyng ishinde ata-babasynyng jeri tolyqtay basqynshylyqqa úshyraghan búrynghy Shyghys Týrkistannyng 2 million qazaghyn kýshtep qytaylandyrudy, músylman dininen bezdirudi (nemese dinderin ateist qytaylar qalaghanday búrmalap ústatudy) myqtap qolgha alyp jatyr. Qytaydyng ateistik jәne qytaylandyru sayasatyn jaqtamaghandary, dinderinen bezbegenderdi qúrtyp jiberude, al qytay ozbyrlyghyn jaqtaghandar men oghan kómektesken satqyndardy barynsha qoldauda. Al qazynanyng qarjysy azayyp bara jatsa, shauyp baryp milliardtap qaryz alyp qaytatyn, halyqtyng júmyssyzdyghy artyp bara jatsa, últtyq qauipsizdigimizge qaramay investisiya tartyp qaytatyn, qoldarynan bardy satudan basqa týk kelmeytin biylikting keybir ókilderi (CIM-ning ókili) "Qytaydyng ishki isine aralasugha qúqyghym joq" dep óz әlsizdikterin jartylay moyyndap otyr. 2 million adamnyng taghdyry túrghan osy kýrdeli mәseleni halyqaralyq dengeyge jetkizu arqyly Qytay ozbyrlyghyn toqtatugha oppozisiya ókilderi nege júmystanbaydy?

- Qytaydaghy qandastarymyzdyng auyr jaghdayyna dәl diagnoz berip otyrsyz! Tolyq kelisemin.

Jogharyda aittym, qaytalayyn: qoghamnyng ýni biylikke jetip qana qoymay, oghan yqpal ete alatynday boluy ýshin bizge, últshyl-demokratiyashyl kýshterge, resmy týrde tirkelgen myqty úiym kerek. Sony qolgha almasaq, jayaudyng shany, jalghyzdyng ýni shygha qoymas! Sonday úiymgha bir mýshe bolugha men dayynmyn!

Maqsút 2017-12-20 22:29:19

Ámirjan agha!  Biliminiz ben biliginizdi, qoghamdyq sayasy ómirdegi tәjiriybenizdi paydalanugha mýmkindiginizdi ne kedergi??? "Jas Alashtan" qarsy jaqqa qaray sadaq atyp jýrgeninizdi bilemiz, Nysanany bizge qaraghanda anyq kóretin adamgha atudy jón kórmeysiz be?

- Ángimenizding astaryn dúrys týsinsem, «nysanany adresteu kerek» siyaqty.

Onda aitayyn.

IYә, men óz maqalamdarda kóbine «biylik» degen sózdi qoldanamyn.

Sizge kerek bolsa, «Nazarbaev» dep taghy da aitayyn. Osydan biraz uaqyt búryn «Jas Alash» gazetine «Patriarhtyng kýzi» degen auqymdy maqala jazghanmyn. Onda preziydentting osy jyldardaghy qyzmetine bagha berip, onyng jetistikteri men kemshilikteri turaly ashyq jazghanmyn. Mýmkin bolsa, sony oqyp alynyz.

Sóz joq, 26 jyl boyyna eldi basqaryp kele jatqan ol eldegi barlyq nәrsege – jaqsylyghyna da, jamandyghyna da – jauap beredi. Mәsele basqada. Ol kisi 77-de. Erteng ornyna kim keledi jәne de ol qanday Konstitusiya men zandar negizinde eldi basqarady? Sonyng bәrin osy bastan anyqtap almaymyz ba? Men sol turaly kóp oilanamyn!

Beytanys 2017-12-20 22:58:03

Elimizding ekonomikalyq quaty qanday?

- Resmy statistikagha senim az. Al tәuelsiz saraptama bizde kóbinese jýrgizile bermeydi. Kez kelgen elding ekonomikalyq jaghdayynyng naqty dengeyin kórsetetin kriyteriy – ishki jiyntyq ónimning (IJÓ) ósui ne óspeui.

2015 jyly onyng kólemi 184,4 milliard dollar bolsa, 2016 jyly ol 137, 3 milliard dollargha deyin tómendegen. Búdan artyq qanday bagha kerek?!

Tabighy shiykizat qaytyp qalpyna kelmeydi 2017-12-21 00:40:33

Memleket basyndaghy qazyna tonaushy jemqorlar men solardyng tuystaryna, sybaylas oligarhtaryna qazaqtyng qazba baylyqtaryn tonau arqyly qanshalyqty "ilgerileu" jýrip jatsa, qazaq jerining tabighy baylyghy sonshalyqty jútau arqyly keleshek úrpaqtyng jalpy nesibesi sonshalyqty kemip qaluda.

- Búl súraq emes eken. Kelisemin!

Qyrghyzbaev 2017-12-21 00:44:31

Qyrghyzstannyng eks-preziydentining jeke túlghalyq qasiyeti men onyng bizding preziydent jayly aitqan әigili mәlimdemesi turaly ne aitasyz? Dúrys aitty ma, negizsiz jala japty ma?

- Ol turaly arnayy maqala da jazghanmyn. «Dat» gazetine. Sodan oqyp aluynyzgha bolady.

Eki el arasyndaghy jaghdaydyng ushyghyp ketuine, eng aldymen, Qazaqstan jaghy kinәli dep sanaymyn. Óitkeni, elbasy kórshi eldegi saylau aldynda preziydenttikten ýmitker bir adammen ghana emes, barlyq kandidattarmen kezdesui kerek edi! Sonda qyrghyz tarapynan «qazaqtar búra tartyp jatyr, ishki isimizge aralasyp jatyr» degen aiyp ta taghylmas edi!

Óz basym Atambaevtyng atyshuly, skandaldy sózderin ekige bólemin.

Alghashqy sózinde ol shynymen de Qazaqstanda oryn alyp otyrghan týbegeyli kemshilikter turaly aitty – biylikting auyspauy, jemqorlyq jәne tt.

Biraq, meninshe, ol diplomatiyalyq protokoldy búzdy. Óitkeni kelesi bir sózderinde tereng tariyhqa ketken bolyp, ózine jaraspaytyn sózder aita bastady. Sóitip, Qyrghyz memleketining basshysy retinde qazaq aldynda abyroyyn tógip aldy. Áriyne, sol tústa onyng óz mýddesi boldy: yaghny ózi qoldap otyrghan adamnyng qarsylasyn qyrghyz elektoraty aldynda tómendetu degendey.

 Askar mamen 2017-12-21 12:46:57

Amirjan aga, sizge koiar sayalim jok. Allam sizge densaulik pen sabir, basinizga amndik bersin !!! sizben biz kutken jaksi kunge birge jeteik !!!

- Rahmet!

(Jalghasy bar)

Redaksiyadan: Internet-konferensiyagha saual joldau ayaqtaldy. Endi tek spiyker Ámirjan myrzanyng bergen jauaptaryna qatysty óz oi-pikirlerinizdi bildirulerinizge bolady.  

Abai.kz