رەسمي كۇنتىزبە بويىنشا بۇل جىل دا اياقتالۋعا از قالدى. 2017 جىلدا قازاق قوعامىندا اۋىز تولتىرىپ ايتارلىقتاي وقيعالار كوپ بولدى.  حالىقارالىق دارەجەدە اتقارىلعان ءىس-شارالاردان بولەك، الەمدىك مەديادا قازاقستان مەن قازاق قوعامىنداعى ەلەڭ ەتكىزەر وقيعالار ترەندتىك تاقىرىپتار قاتىرىندا تۇردى. اقوردانىڭ اينالاسىنداعى اق جاعالىلار جىلدى قورىتىندىلادى.

دەگەنمەن، قازاق قوعامىنىڭ ءوتىپ بارا جاتقان جىلعا قاتىستى ءوز ويى، پىكىرى بار. سونىمەن،  ءوتىپ بارا جاتقان جىلدىڭ باستى وقيعالارىنا قاتىستى قوعامنىڭ پىكىرى قانداي؟  وسى جانە وزگە دە ساۋالدارعا ينتەرنەت-كونفەرەنتسيامىزدىڭ قوناعى، "Abai.kz" اقپاراتتىق پورتالىنىڭ تۇراقتى سپيكەرى، ساياساتكەر ءامىرجان قوسانوۆ مىرزا جىلدى قورىتىندىلاي وتىرىپ، جاۋاپ بەرۋدى باستاپ كەتتى.

---

اردابي 2017-12-19 15:36:15

ابەكە، ارمىسىز! رەسمي كۇنتىزبە بويىنشا اياقتالىپ قالعان جىلدى قالاي قورتىندىلاپ جاتىرمىز؟ ۇتقانىمىز كوپ پە، الدە ۇتىلعانىمىز كوپ پە؟

-ۇتقانىمىز كوپ دەپ ايتا المايتىن شىعارمىز. ەلدى ەلەڭدەتكەن بىرقاتار تراگەديالىق وقيعالار مەن تولقۋلار بولدى. ونىڭ باستى سەبەپتەرى – بيلىكتىڭ باقىلاۋسىز بوپ، قوعاممەن جاندى بايلانىسىنىڭ جوقتىعىندا.

وركەن 2017-12-19 15:36:36

اسسالاۋماالەيكۋم! جاڭادان پارتيا اشساڭىز، ءسىزدىڭ پارتياڭىزعا مۇشە بولاتىن حالىق كوپ دەپ ويلايمىن. جاڭا پارتيانى اشۋعا نە كەدەرگى سوعان تۇسىنىك بەرىپ كەتسەڭىز.

-جىلى سوزىڭىزگە راحمەت! پارتيا قۇرۋدا تاجىريبەم بارشىلىق، ونى بىلەسىز. كەزىندە رنپك، جسدپ اتتى پارتيالاردىڭ ۇيىمداستىرۋشىلارىنىڭ ءبىرى بولعانمىن.

بىزدەگى پارتيالىق زاڭناما تىم قاتال. قول جيناپ، قۇرىلتاي سەزىن وتكىزۋ قىرۋار قارجىنى قاجەت ەتەدى. ەلدىڭ تاراپىنان قولداۋ بار ەكەنىن ءوزىم دە سەزەمىن. بىراق تىركەۋ تۋرالى سوڭعى شەشىمدى قابىلدايتىن بيلىك. ال ولار شىنايى حالىقتىق، وپپوزيتسيالىق پارتيانى وپ-وڭاي تىركەي سالادى دەگەنگە كىم سەنەدى؟ تىرناق استىنان كىر ىزدەپ، بۋىنسىز جەرگە پىشاق سالىپ، مەيلىنشە قارسىلاساتىنى ءسوزسىز.

بىراق، مەنىڭشە، قازاقستانعا جاڭا، زاڭ اياسىندا قىزمەت ەتەتىن، بيلىكتىك پارتياعا شىنايى بالاما بولا الاتىن، ينتەللەكتۋالدىق دەڭگەيى جوعارى ءبىر پارتيا كەرەك. سول جاعىن ارىپتەستەرمەن اقىلداسىپ جاتقان جايىمىز بار. «ارىق سويلەپ، سەمىز شىق» دەيدى اتام قازاق. سوندىقتان كوپ تارقاتا بەرمەيىن...

الماس 2017-12-19 15:46:26

اسسالاۋماعالەيكۋم، ءامىرجان مىرزا! ءسىزدىڭ ويىڭىزشا قازاق حالقى دەموكراتياعا دايىن با؟ ويتكەنى، كەيبىر زەرتتەۋشىلەر كونفورميزم مەن كوررۋپتسيا، شەنقۇمارلىق پەن بيلىككە تابىنۋ قازاقتىڭ قانىنا بىتكەن قاسيەت دەيدى. سوندىقتان مۇنداي حالىقتى تەك اۆتوريتارلىق تاسىلمەن عانا باسقارۋعا بولادى دەپ ەسەپتەيدى. بىزدە دەموكراتيالىق قوعام، دەموكراتيالىق بيلىك بولاتىنىنا سەنەسىز بە؟

-قازاق دەموكراتيا مەكتەبىنەن الدەقاشان ءوتىپ كەتكەن! حاندار دا، بيلەر دە سايلانعان! ول كەزدە داۋىس بەرۋدى بۇرمالايتىن «نۇر وتان» مەن سايلاۋ كوميسسيالارى دا بولماعان!

ءسىز ايتىپ وتىرعان پىكىرلەردى ەل ساناسىنا ءسىڭىرىپ، الەك بوپ جۇرگەن زەرتتەۋشىلەر – اۆتوريتارلىق جۇيەنىڭ سويىلىن سوعىپ، سونىڭ تاپسىرىسى بويىنشا سويلەپ جۇرگەندەر.

دەموكراتيا – جالپىادامزاتتىق قۇندىلىق. قازاق بولسا، سول ادامزاتتىڭ ءبىر بولىگى. ولاي بولسا، دەموكراتيالىق قۇندىلىقتار بىزگە نەگە جات بولۋى ءتيىس؟!

بىزدە مىندەتتى تۇردە دەموكراتيالىق قوعام ورنايدى!

قايرات 2017-12-19 15:52:47

ەكى سۇراق: 1. قازاق ءتىلىنىڭ لاتىنعا ءوتۋى، قاعاز جۇزىندەگى مەملەكەتتىك دارەجەسىن، ناقتى مەملەكەتتىك ءتىل دەڭگەيىنە جەتكىزە مە، الدە ول ءۇشىن باسقا شارالار قولدانۋ كەرەك پە؟

2.جەر ماسەلەسىندە كونستيتۋتسيامىزدىڭ 6 بابىنىڭ 3 ءبولىمى 1995 جىلعا دەيىنگى رەداكتسياعا قايتارىلۋى كەرەك پە؟ ياعني، جەر تەك مەملەكەت مەنشىگى عانا ەمەس، سونىمەن قاتار جەكە مەنشىككە دە بەرىلەدى دەگەن قوسىمشاعا كوزقاراسىڭىز قالاي؟

- لاتىن الىپبيىنە ءوتۋ قازاق ءتىلىنىڭ مارتەبەسىن كوتەرۋدىڭ ءبىر جولى عانا. جانە دە ءالىپبيدى وزگەرتە سالىپ، ءتىلىمىزدىڭ باعى اشىلا قالادى دەۋگە دە بولماس. ول ءۇشىن، ەڭ باستىسى، قازاق ءتىلىنىڭ ءرولى مەن مۇمكىنىشىلىكتەرىن ارتتىراتىن ساياسي ەرىك-جىگەر كەرەك. ول ءۇردىس، ەڭ الدىمەن، پرەزيدەنتتەن، مينيسترلەر مەن اكىمدەردەن باستالۋى ءتيىس. قازاق ءتىلى مەملەكەت ورگاندارىنىڭ تورىنە شىقپاي، باس شەندىلەر بالالارىن قازاق مەكتەبىندە وقىتپاي، ەشنارسە وزگەرمەيدى!

جەر حالىقتىق مەنشىك بولىپ قالۋى ءتيىس. بىراق اۋىل شارۋاشىلىعىنداعى وتاندىق كاسىپكەرلەرگە جالعا بەرىلۋ مۇمكىندىگى قارالعانى ءجون، ويتپەسە، بيزنەس، ياعني اۋىل دامىمايدى، ينۆەستيتسيا كەلمەيدى. جانە دە جەر يەلەنۋدە مونوپوليا بولماۋى كەرەك، لاتيفۋنديستەردىڭ كەزىندە جەردى قالايشا ساتىپ العانىن جاقسىلاپ زەرتتەۋ كەرەك!

ءمۇسىلىم اللابەرگەن 2017-12-19 15:55:34

كيەلى ءال-قۇدىس نەمەسە يەرۋساليم قالاسىن يزرايل استاناسى دەپ تانىعان اقش پرەزيدەنتى دونالد ترامپتىڭ شەشىمىنە قالاي قارايسىز؟

- الەم قاۋىمداستىعىندا، سونىڭ ىشىندە بۇۇ اياسىندا وسى ماسەلە بويىنشا قالىپتاسىپ قالعان كونسەنسۋس بار. ترامپ ءوزىنىڭ ۆوليۋنتاريستىك شەشىمىمەن وسى تەپە-تەڭدىكتى بۇزىپ وتىر. ارينە، مەن مۇنداي شەشىمدى قولدامايمىن!

سəنيا 2017-12-19 15:59:31

1.لاتىن əرپىنە ەل قاشان كوشەدى؟

2.ەلدە قاشان بۇرىنعى تاس تالقان بولعان فابريكا-زاۆودتار قالپىنا كەلىپ ىسكە قوسىلادى؟ الدە بۇل ارمان با؟ ەگەر قوسىلسا, ەلدە ءبəرى شاحتەر بولۋعا ۇمتىلماس ەدى; قوسىلسا, قىتاي مەن قىرعىزدى بايىتپاي ءوز ەلىمىزدى كيىندىرىپ, ىشىندىرەر ەدىك (ادال تاماق،تازا كيىم). ازىرشە قىتايدىڭ ساسىعان، قىرعىزدىڭ ءبىر رەت كيۋگە ارنالعان كيىمدەرى مەن گمو تاماقتارىن جەپ ءجۇرىپ جاتىر ەل. اقىرى نە بولارىن كىم ءبىلسىن؟..

- لاتىن الىپبيىنە كوشۋ تۋرالى باستى ساياسي شەشىم قابىلداندى. ول دۇرىس! ەندى ۇسىنىلىپ جاتقان نۇسقالاردىڭ ىشىنەن مەيلىنشە ىڭعايلى ءالى تولىققاندى جوباسىن قوعام بولىپ، اقىلداسىپ، ماماندارمەن كەلىسىپ، جاقسىلاپ وتىرىپ تاڭداپ الۋىمىز كەرەك. ءالىپبيدىڭ تەك قانا كلاۆياتۋراعا تەلىنىپ قالۋىن دا مەن قولدامايمىن: ۋاقىت وتە، ول دا وزگەرىپ تۇرادى.

بىزدە جىل سايىن «يندۋستريالاندىرۋ-يننوۆاتسيالاۋ» باعدارلامالارى قابىلدانىپ، پرەزيدەنت الدىندا «الاقايلاعان» ەسەپ بەرىلىپ جاتادى. سوسىن سول كاسىپورىنداردىڭ ءبىرازى ىسكە قوسىلماي قالادى. ناعىز كوزبوياۋشىلىق دەگەن وسى!

ءوزىمىزدىڭ ىشكى ونەركاسىپتى دامىتپاي، ءبىز ەكونوميكانى وركەندەتە المايمىز! سوندىقتان دا وتاندىق تاۋار وندىرۋشەلەردى قولداۋدىڭ جاڭا فورمالارىن تابۋ كەرەك. ماسەلەن، نەگە ءبىز تاۋار وندىرەتىن شاعىن جانە ورتا بيزنەستى بەس جىلعا سالىق تولەۋدەن بوساتپايمىز؟ كەرىسىنشە، بىزدە سالىقتىق جەڭىلدىكتەر مەن پرەفەرەنتسيالار قازبالى بايلىقتاردى ساتىپ جاتقان، شيكىزات وليگارحتارىنا بەرىلىپ جاتادى. وسى جاعدايدى تۇزەۋ كەرەك!

پروف. سوۆەت-حان عابباسۇلى. 2017-12-19 16:13:43

قادىرلى, ءامىرجان ازاماتىم، انىق ەتىپ ايتىڭىزشى: قازاق ءتىلى - ناعىز مەملەكەتتىك ءتىل قىزىمەتىن اتقارىپ... بارلىق مەكەمەلەر قازاق تىلىندە جۇمىس ىستەي مە ؟.. الدە مەملەكەتتىك ءتىلدى قورلاۋ  جالعاسا بەرە مە ؟..

1.جەر تۋرالى زاڭنىڭ سولقىلداقتىعى قاشان توقتايدى ؟ جەر تەك مەملەكەتتىڭ مەنشىگى عانا بولا الا ما ؟

2.ءدىن مەن ءدىلدىڭ ساتقىندىقتارىنا توقتام بولا ما؟ مەنىڭشە، قازاق تاۋەلسىزدىگىنىڭ وسىناۋ تورتقۇبىلاسى شيرەك عاسىر بويى قورعاۋسىز بولىپ كەلگەنىن توقتاتقان ءجون سياقتى...

 

- بۇل سوزدەرىڭىزگە تولىقتاي قوسىلامىن، سوۆەتحان اعا! ءتورت ماسەلە دە ۋشىعىپ تۇر!

ولار ءارتۇرلى بولعانىمەن، جاعدايدىڭ سونشالىقتى مۇشكىل بولۋىنىڭ ءبىر باستى سەبەبى بار: وسى پروبلەمالاردى رەتىمەن ءارى ءجوندى شەشۋ ءۇشىن ساياسي ەرىك-جىگەر قاجەت! ءبىزدىڭ باسقارۋ مودەلىمىزدە بۇل، ءسوزسىز، كەرەك العىشارت. ازىرشە ونداي ساياسي تاڭداۋ كورىنبەي تۇر: قوعام مەن بيلىكتىڭ تاڭداۋى ازىرشە ەكىتۇرلى!

DUMAN MAKANŞY 2017-12-19 16:16:42

اسسالوۋماعالەيكۋم, ءƏمىرجان اعا! سىزگە قويار بىرنەشە سۇراقتارىم بار: بيىلعى جىلى ەڭ كوكەيكەستى بولعان مəسەلە قىتايداعى ەكى ميلليونعا جۋىق قانداسىمىزدىڭ اششى قاسىرەتى. مەن ءوز باسىم ورالمان بولماسامدا، قىتايدا تۋعان-تۋىستارىم بولماسادا, əر قازاق مەنىڭ جالعىزىم! وسى مəسەلە بويىنشا وپپوزيتسيا وكىلدەرى، جەكە ساياساتكەرلەر تاراپىنان نازارباەۆقا نەگە اشىق ۇندەۋ جولداپ, تالاپ قويا المادىڭىزدار؟

ەكىنشى سۇراعىم: قازاقستانداعى وپپوزيتسيانىڭ بەلسەندىلىگى وتە تومەن دەڭگەيگە ءتۇسىپ كەتكەندىگى بەلگىلى. ەندى وسىنداي جاعدايدا جەكە باس امبيتسياسىن ىسىرا تۇرىپ، نەگە بارلىق وپپوزيتسيادا جۇرگەن ازاماتتار ءبىر تۇلعانى ءوز ىشىندە تاعايىنداپ بۇكىل ەل كولەمىندە قولداۋ كورسەتپەسكە؟

ءۇشىنشى سۇراعىمدا وسىعان بايلانىستى: ەگەر ورتاق ليدەر تاعايىنداۋ مəسەلەسىندە قيىندىق بولسا, اشىق دەبات ۇيىمداستىرۋ ارقىلى بولاشاق ليدەردى انىقتاۋعا بولادى عوي...

ءتورتىنشى سۇراعىم: وپپوزيتسيانىڭ بولاشاعى نە بولماق؟

- 1.قىتايداعى قانداستارىمىزدىڭ جاعدايىن بارشامىز جۇرەگىمىزبەن قابىلدايمىز عوي. ول تۋرالى ايتىپ تا، جازىپ تا جاتىرمىز. ونداي قوعامدىق بەلسەندىلىك كەرەك. بىراق تا مۇنداي جاندى ماسەلەلەر ۇكىمەتارالىق كەلىسسوزدەر مەن شارتتار ارقىلى جۇزەگە اسادى. سوندىقتان دا بيلىك ىشىندە قازاقستاننىڭ رەسمي پوزيتسياسىن قالىپتاستىرىن ناقتى شەنەۋنىكتەر مەن ساراپشىلار دا مەيلىنشە ۇلتشىل، حالىقارالىق احۋال مەن مەملەكەتارالىق پروتوكولدى قابىلداي وتىرىپ،  سونىمەن بىرگە قازاق ۇلتى مۇددەسى تۇرعىسىنان پىكىر ۇستانا الاتىنداي بولۋى ءتيىس. ءوز باسىم ازىرشە ونداي پرينتسيپتىلىك پەن تاباندىلىق كورىپ وتىرعان جوقپىن. شەندىلەردىڭ سونشالىقتى جىگەرسىز بولۋىنا ءبىزدىڭ قىتايدان قىرۋار قارجى كرەديت الىپ، ءبىرشاما كىرىپتار بولىپ جاتقانىمىز دا ءوز اسەرىن تيگىزىپ جاتقان بولار...

2.وپپوزيتسيا بىرلىگى تۋرالى مەن دە ايتۋدان جالىققان ەمەسپىن. ءسىز ءبىر ادامنىڭ توڭىرەگىنە توپتاسۋ تۋرالى ايتاسىز. بۇل ءوزى وتە-موتە قيىن شارۋا! ءوز باسىم سول ىشكى باسەكەدەن تاياق جەگەن اداممىن. بىزدە كەيبىر پارتيالار ءبىر ساياساتكەردىڭ (نە بۇرىنعى شەنەۋنىك، نە قالتالى بيزنەسمەن) توڭىرەگىندە قۇرىلدى. اقىرى نە بولدى؟ تۇتاس پارتيالاردىڭ بولاشاعى سول ءبىر ادامنىڭ تاعدىرى مەن تاڭداۋىنا تاۋەلدى بوپ قالدى! ول جول دۇرىس ەمەس!

سوندىقتان دا مەن باسقاشا فورمۋلا ۇسىنار ەدىم. قازاقستاندا دەموكراتيالىق، ادىلەتتى قوعام ورناتۋ سەكىلدى ورتاق يدەياعا توپتاسۋ كەرەك! سوندا اسىرە كوسەمشىلدىك دەرتىنەن اۆتوماتتى تۇردە قۇتىلامىز. كوسەمدەر جانە كوسەمسىماقتار كەلەدى، كەتەدى، ال يدەيا ماڭگى عوي! ءوز باسىم ونداي وداققا دايىنمىن!

3.ەگەر دە ونداي دەباتتار مەن پرايمەريز بولىپ جاتسا، نەگە ات سالىسپاسقا؟

4.وپپوزيتسيانىڭ بولاشاعى كوپ نارسەگە، الدىمەن وزىنە، بايلانىستى. ونىڭ ىشىندە جۇرگەن ازاماتتار جەكەباس امبيتسياسىنىڭ قۇلى بولماسا، حالىق قولدايتىنداي يدەيالار ۇسىنا السا، بىرلىك تانىتسا، ارينە، وپپوزيتسيا جەتىستىكتەرگە جەتە بەرمەك. بىراق ءبىر نارسە تاعى ايقىن: پوستنازارباەۆ كەزەڭى الدىنداعى ترانزيتتىك كەزەڭدە بيلىك وپپوزيتسيالىق الاڭدى مەيلەنشى جانشىپ، تاپتاپ تاستاپ جاتىر. بۇل جاعداي وپپوزيتسياعا وڭاي ءتيىپ جاتقان جوق.

ارەكەتتىڭ ەكى جولى بار. ءبىرى – زاڭ اياسىندا، ەكىنشىسى – ودان تىس. اركىمنىڭ ءوز قالاۋى وزىندە. ءوز باسىم ەلدە وزگەرىستەر بولۋىن قالاسام دا، زاڭنان تىس، ەرتەڭگى كۇنى ەل ىشىنە دۇربەلەڭ سالىپ، بىرەۋدىڭ باسى جارىلىپ، قارۋلى تەكەتىرەسكە اكەپ سوقتىراتىن ارەكەت جاساۋدى قولدامايمىن.

بىراق بۇل ساياسي تسەيتنوتتىڭ دا ءبىر جاعى بار: ەگەر دە بيلىك زاڭدى وپپوزيتسيانى زاڭ الاڭىنان ىعىستىرا بەرسە، بۇل الاڭعا بوگدە، زاڭعا پىسقىرمايتىن، شەتتەن شىقان راديكال مەن ەكسترەميست، بۇلىكشىلەر كەلۋى مۇمكىن. ول كەزدە زاڭزسىز ميتينگ وتكىزگەنى ءۇشىن اباقتىعا 15 تاۋلىككە جابۋ دەگەن ويىنشىق بوپ قالادى!

مەكتەپتەن اتا-انالار 2017-12-19 16:20:06

بالالاردى اعىلشىن تىلىندە وقىتۋ، پəندەردى ءمəجبۇرلى تۇردە اعىلشىنشا وقىتۋ نەگە قازاق مەكتەبىندە ىسكە اسۋى كەرەك؟ ونى ايتاسىز، قازىر مەكتەپتەرى قازىر ورىس ءتىلى ءپəنىن   كۇندە وقىتۋدى (جاسىرىن نۇسقاۋمەن بولار )باستاپ كەتتى. ورىس ءتىلىن كۇندە وقىتۋدىڭ نە قاجەتى بار؟ كەلەشەكتە بۇل ورىس ءتىلى مۇلدەم ءبىزدىڭ ەلگە كەرەگى جوق بولارى ءسوزسىز عوي.  ال قازاق ءتىلى رەسپۋبليكالىق دەڭگەيگە كوتەرىلۋى ءۇشىن حالىق نە ىستەۋى كەرەك؟ زيالىلار بىردەڭە ىستەپ جاتىر ما؟

- ءوز ۇستانىمىمدى و باستا ايتقانمىن: باستاۋىش سىنىپتارداعى وقۋ تەك قانا قازاق تىلىندە وتكىزىلۋى ءتيىس، ءدال وسى كەزەڭدە بالانىڭ دۇنيەتانىمى قالىپتاسادى. ونىڭ ءبارى قازاق ءتىلىنىڭ نەگىزىندە ءجۇرۋى كەرەك. سودان كەيىن شەت تىلدەرىن وقىتا بەرۋگە بولادى. ونىمەن قاتار بازالىق پاندەر بارلىق سىنىپتاردا قازاق تىلىندە ءوتۋى شارت!

كالبيت 2017-12-19 17:01:39

ورىس تيليسيز ورىس ۋلتىسىز كازاح ادام بولۋ مۋمكين ەمەس ەكەني تۋسينيكتي كاشان كونستيتۋتتسيا ورىس ەنەدي گوس يازىك رەتيندە بيليك بەريپ سايلاساك وسىنىي يستەي الاسىنبا .2 اميرجان .اەۆيچ ... كوسانوۆ دەگەن كانداي ادەمي سلاۆيان فاميلياسى نەگە ۋرالمانداردا وسىنداي سلاۆيانسكي فاميلياسى جوك بيز سلاۆيان حالكىنىن بير بوليگيميز گوي ۋرالمانداردىن سلاۆيانسكي فاميلياسى جوك وتچەستۆاسى كايسى اتى كايسى ۋرگاش ەركەك نە پونياتنو مەنين كول استىمدا ۋرالماندار جۋمىس جاسايدى ناوەدەل كاشان سولاردىن اتتارىنا سلاۆيانسكي فاميليا كوسىپ وزيميز سياكتى ادام رەتيندە تيركەيدي بيليك بەرسەك يستەي الاسىنبا وسىلاردى . راحمەت

- مىنا سوزدەرىڭىز ءسىزدىڭ سوۆەت داۋىرىنەن قالعان ەسكى يدەولوگيادان ءالى دە ارىلا قويماعانىڭىزدى كورسەتىپ وتىر. ءسىزدى اياپ كەتتىم. باسقا نە دەيىن؟ ءوز ۇلتىڭىزدى سىيلاماساڭىز، ءسىزدى باسقا ۇلت تا سىيلامايدى!

Eseng'ali, Antakiyadan 2017-12-19 17:04:51

"بالالاردى اعىلشىن تىلىندە وقىتۋدى پاندەردى ءماجبۇرلى تۇردە اعىلشىنشا وقىتۋ نەگە قازاق مەكتەبىندە ىسكە اسۋى كەرەك؟"  

وسى سۇراقتى امىرجانعا قويىپ وتىرعانداردىڭ اقىل-ەستەرىنىڭ دۇرىستىعىنا كۇمانىم بار. ءامىرجان ءبىلىم ءمينيسترى مە، پرەزيدەنت پە ؟ اقىماق بولماساڭدار بۇل سۇراقتى "سۇيىكتى ەلباسىڭىزعا", "وردەنونوسەتس" ساعاديەۆكە نەگە قويمايسىڭدار؟

 Abai.kz پورتالىنىڭ جىگىتتەرى، سىزدەر اڭعال قازاقتى قورلاپ وتىرعانىڭىزدى سەزەسىزدەر مە ؟ بيلىكتە جوق ءامىرجان ءىنىمىز قانداي ماسەلەنى شەشۋى مۇمكىن؟ شاقىرعىش بولساڭىز ءبىلىم ءمينيسترىن (ساعاديەۆ), پارلامەنت دەپۋتاتتارىن، "نۇر وتان" پارتياسىنىڭ "قۇدايىن" نەگە شاقىرمايسىزدار ؟

- بيلىكتە جوق ەكەنىمىز راس، ارينە. بىراق، قوعام وكىلدەرى دە قوعامداعى وزەكتى ماسەلەلەردەن اۋلاق تۇرا المايدى. سوندىقتان دا ازامات، جۋرناليست، ساياساتكەر رەتىندە مەن دە وسى تالقىلاۋعا ات سالىسىپ جاتىرمىن. سوندىقتان دا «اباي.كز» سايتىنىڭ مەن سياقتى ازاماتتى (جانە باسقا دا قوعامدا بەلسەندىلىك تانىتىپ جۇرگەن تۇلعالاردى) وسىنداي كونفەرەنتسيالارعا شاقىرۋىنان ەشقانداي دا ابەستىك كورىپ وتىرعان جوقپىن: كوپپەن كەلىسىپ پىشكەن تون ەشقاشان دا كەلتە بولماس!

قايرات 2017-12-19 17:12:03

اسسالاۋماعالەيكۋم ءامىرجان اعا، ءارى بارشا وقىرمان نە كورەرمەن (العاش سۇراقتا امانداسۋدان ءوتىپ كەتىپپىن، كەشىرەرسىزدەر)! تاعى ءبىر سۇراق: الەۋمەتتىك جەلىلەردىڭ   اقپاراتتىق قانا ەمەس، ازاماتتىق ساياسي كۇشتى قالىپتاستىرا الاتىن ورنى مەن ىقپالى بار ما؟ الدە ءبىزدىڭ حالىق ءالى پىسكەن جوق پا ونداي كۇش بولۋعا؟

- حالىق وزگەرىستەرگە باياعىدان دايىن! ماسەلەن، 90-جىلداردىڭ باسىندا ەلدە باسەكەلى دە اشىق سايلاۋلار ءوتتى. ءوز باسىم سولارعا قاتىسقانمىن. سول كەزدەگى پارلامەنت (جوعارعى كەڭەس) ناعىز حالىقتىق باسقارۋ ورگانى بولدى. ونىڭ كوميسسيالارىنىڭ وتىرىستارىنا پرەزيدەنت ءوز اياعىمەن بارىپ، ەسەپ بەرىپ ءجۇردى.

الەۋمەتتىك جەلىلەردىڭ ورنى ەرەكشە، ولار شىن مانىندە رەسمي اقپاراتقا بالاما الاڭ بوپ الدى. جۇرت بارلىق جاڭالىقتى سول جاقتان ءبىلىپ الادى. سونىمەن بىرگە الەۋمەتتىك جەلەلەردىڭ ۇيىمداستىرۋشىلىق الەۋەتى دە ءبىرشاما مىقتى. ەرتەڭ الەۋمەتتىك جەلىلەردە پارتيا قۇرىلىپ، ۇيىمداسىپ جاتسا، ەش تاڭ قالۋدىڭ كەرەگى جوق!

اداي 2017-12-19 19:11:13

Əبەكە، پارتيا قۇراتىن نيەتىڭىزدى əلەۋمەتتىك جەلىدەن كوءزىمىز شالىپ قالعانداي ەدى، ەگەردە عايىپتان پارتيا قۇرىلا قالعان جاعدايدا, باستى جوبالارىڭىز، ءبىر اۋىز سوزبەن ايتقاندا قانداي بولۋ كەرەك دەپ ويلايسىز؟ بيلىككە تەك سىن ايتۋ باعىتىن ۇستانا ما، əلدە تەگەۋرىندى قادامدارعا بارا ما؟ الدىن الا راحمەت.

- ونداي وي جوق ەمەس. ويتكەنى حالىقتىق نارازىلىقتى ءبىر ارناعا جينايتىن، قوعام ويىن بيلىككە جەتكىزە الاتىن ۇيىم كەرەك. ول پارتيا بولا ما، قوزعالىس بولا ما، نە باسقا ءبىر فورماداعى ۇيىم بولا ما – ۋاقىت كورسەتەر. ونىڭ باستى ماقساتى بيلىكتى وليگارحتاردان حالىققا قايتارىپ بەرۋ بولۋى كەرەك. سونىڭ ىشىنە ءبارى دە سىيىپ كەتەدى!

ءار قازاق مەنىڭ جالعىزىم. 2017-12-19 19:52:30

ء1)بىزدىڭ بيلىك ياكي حالىق سىرتقى كۇشتەردىڭ ارانداتۋىنا قارسى قانشالىقتى دايىن؟ ءدىني جانە ەتنوس ارالىق جانجالدارعا توسقاۋىل قويا الا ما؟

 2)جالپى قازاق قازاق دەگەن اتقا لايىق پا بۇگىندە؟ قازاق دەگەنىمىز قانداي بولۋى كەرەك ءوزى ايتىپ بەرىڭىزشى؟

- 1.كەز كەلگەن مەملەكەت ىشكى جانە سىرتقى قاۋىپتەرگە دايىن بولۋى ءتيىس. ول ءۇشىن قاجەتتى ەڭ باستى شارت – قوعام مەن بيلىكتىڭ باستى قاۋىپتەر الدىندا بىرگە بولۋى. ول ءۇشىن ءوزارا سەنىم كەرەك، ول بىزدە جوق: قوعام بيلىككە سەنبەيدى، بيلىك تە قوعامدى ءوزىنىڭ جاۋى سانايدى، بالاما پىكىر بىلدىرگەندەرگە حاس دۇشپانىنداي قارايدى. ال ونداي ىنتىماقسىز كەز كەلگەن سىن ساتتە مەملەكەت ىدىراپ كەتۋى ابدەن مۇمكىن! سوندىقتان دا ونداي قاۋىپتەرگە ءبىزدىڭ بيلىك ءجۇز پايىز دايىن دەپ مەن ايتا المايمىن.

2.قازاق قازاقشا وقىپ، قازاقشا سويلەپ، قازاق ەرتەگىسى مەن داستاندارىنان ءنار الىپ، باسقا ۇلتتاردىڭ دا جاقسى قاسيەتتەرىن بويىنا ءسىڭىرىپ الۋى ءتيىس. ايتپەسە، عالامدىق، جاحاندىق، وركەنيەتتىك كوشتەن قالىپ قويۋىمىز مۇمكىن!

جانات مىرزابەك 2017-12-19 20:29:30

سالەمەتسىز بە؟ مەنىڭ سۇراعىم بىلاي، حالىقارالىق تۇسىنىكتەر مەن زاڭنامالارعا سايكەس، وپپوزيتسيا ۇكىمەتتى سىناۋمەن عانا شەكتەلمەۋ كەرەك. ءاربىر سىندى ايتپاس بۇرىن، اتالمىش ماسەلەنى شەشۋدەگى بالامالى ۇسىنىستارى دايىن بولۋى شارت. ەندەشە ەلدە ورىن الىپ جاتقان قاراپايىم الەۋمەتتىك ماسەلەلەردەن ساياسي استار ىزدەپ، ەل ۇكىمەتىن جامانداۋمەن عانا شەكتەلەتىن «قازاقستاننىڭ دەموكراتيالىق تاڭداۋىن» نەمەسە مۇحتار ابليازوۆتى وپپوزيتسيا رەتىندە ەسەپتەي الامىز با؟

- سۇراعىڭىزدى ەكىگە بولەيىن.

بىرىنشىدەن، وپپوزيتسيا دەگەنىمىز – اعىمداعى وكىمەتكە قارسى كۇش، سوندىقتان دا سىن ايتىلۋى زاڭدى. ال ماسەلەنى شەشۋ جولدارى دەگەنگە كەلسەك، قازاقستان وپپوزيتسياسى 26 جىل ىشىندە بيلىك باعدارلامالارىنا تالاي بالاما جوبالار ۇسىندى، ولاردىڭ ىشىندە سىندارلى دا ناقتى ۇسىنىستار بار. ولاردىڭ ىشىندە ەكونوميكا، الەۋمەتتىك سالا، ساياسي جۇيەگە تىكەلەي قاتىستى يدەيالار بار. ولاردى ينتەرنەتتەن تاۋىپ، وقىپ الۋلارىڭىزعا بولادى.

ەكىنشىدەن، ابليازوۆقا قاتىستى سۇراعىڭىز بار ەكەن. كلاسسيكالىق تۇرعىدان العاندا ول، ارينە، وپپوزيتسيا. ويتكەنى بيلىكتى اشىق سىنايدى، ءوز ۇسىنىستارىن ايتىپ جاتىر. كەزىندە «العا» پارتياسى مەن ءبىراز تاۋەلسىز باق-تى قارجىلاندىرىپ، دەموكراتيالىق كۇرەسكە ءبىرشاما ۇلەس قوستى. ءوز ۇستانىمى ءۇشىن تۇرمەگە دە وتىرىپ شىقتى. ول تۇستا ءبىز، ەسكى وپپوزيتسيا، ونى اشىق قولدادىق.

بىراق، ماعان مۇقتاردىڭ قيمىل-ارەكەتىندە ەكى نارسە ۇنامايدى. ول تۋرالى مەن اشىق ايتقانمىن.

قىسقاشا ايتسام، «مەن عانا وپپوزيتسيا، قالعاندارى – اقوردانىڭ جوباسى» دەپ كەشەگى بىرگە جۇرگەن ارىپتەستەرىنە توپىراق شاشۋىن كەسىرلى قادام دەپ سانايمىن. بيلىكتى شىنىمەن دە جەڭۋ ءۇشىن بىرىگۋ كەرەك، ال بىرىككىسى كەلەتىن ادام وزىنە قارسىلاس ەمەس، وداقتاس ىزدەيدى.

ەكىنشىدەن، وزىنە قاتىستى بولعان سوتتا تاعىلعان ءاربىر ناقتى ايىپقا ول ناقتى جاۋاپ بەرۋى كەرەك ەدى. «بىرنەشە ميلليارد دوللار جىمقىردى» دەگەن ايىپ وڭاي ەمەس قوي.

سوندىقتان دا ونىڭ قازىرگى رەجيمدى اياۋسىز سىناۋى جالپىدەموكراتيالىق ۇستانمىدار نەگىزىندەگى ساياسي كۇرەستەن گورى، وزىنە سونشالىقتى شۇيلىككەن بيلىكتەن كەك قايتارۋ ارەكەتىنە كوبىرەك ۇقساپ كەتەتىنىن دە مويىنداۋ كەرەك.

شەكەربەك نازارباي 2017-12-19 21:45:49

2018 جىلى ءبىزدى قانداي ساياسي جاعدايلار، وزگەرىستەر كۇتىپ تۇر! سۇحباتتارىڭىزدا كلان ارالىق تارتىستار جايلى ءسوز قوزعايسىز. كلاننىڭ ءبىر تاراپىنداعى باستى فيگۋرانى ءبارىمىز بىلەمىز. قارسى تاراپتىڭ باستى ويىنشىلارى كىمدەر؟ ول توپ قانشالىقتى جاقسى الدە اعىمداعى بيلىكتەن ايىرماشىلىعى جوق پا؟

- 2018-جىل، ءسوزسىز، پوستنازارباەۆ كەزەڭىنە دايىندىق جۇمىسىنىڭ جالعاسى بولماق. بالكىم، وسى جىلى شەشۋشى شەشىمدەر قابىلداناتىن بولار. بىراق ونىڭ ءبارىن ءبىر ادام عانا بىلەدى. سوندىقتان دا مەن انىق بولجام جاساي المايمىن.

كلاندارعا كەلەتىن بولساق، ولاردىڭ ىشىندە جانە اراسىندا بروۋندىق قوزعالىس ءجۇرىپ جاتقان سياقتى. كەشەگى ىمىراسىز قارسىلاس «مەنىڭ جاۋىمنىڭ جاۋى –مەنىڭ دوسىم» دەگەن پرينتسيپكە سايكەس وداقتاس بولىپ كەتۋى دە ابدەن مۇمكىن. سوندىقتان، «مىناۋ انا توپتا، اناۋ – مىنا توپتا» دەپ ايتۋدىڭ ءوزى قيىن. كىمنىڭ كىم ەكەنىن تاياۋ ۋاقىت، سىني ءسات كورسەتەدى.

مەنىڭ ءبىر قاۋىپتەنەتىن جاعدايىم بار: باس بيلىككە تالاسامىن دەپ، وسى كلاندار قاراپايىم حالىقتى قۇربان ەتىپ جىبەرمەسىن!

التى الاش 2017-12-20 01:28:00

وسىدان ون شاقتى جىلداي بۇرىن "قازاقستاندا بيلىك پەن وپپوزيتسيادان بولەك، ءۇشىنشى ساياسي كۇشتەر" بار دەپ توپشىلايتىن ەدىڭىز، سولار قازىر قايدا كەتتى جانە ولار كىمدەر ەدى؟

- بيلىككە دە، رەسمي وپپوزيتسياعا دا قوسىلمايتىن كۇشتەر ارقاشان دا بولعان. قازىر دە بار.

ولار بيلىكتەگى وتىرىك پەن جاعىمپازدىقتى، جەمقورلىق پەن جەكە باسقا تابىنۋشىلىقتى قابىلداي المايدى. سونىمەن، بىرگە وپپوزيتسياعا سەنبەيدى، كوپ جاعدايدا ونىڭ تىم راديكالدى، بۇلىكشىل قاناتىن قولدامايدى. ولار بار، بىزگە ولارمەن دە جۇمىس جاساۋ كەرەك.

تالعات 2017-12-20 01:51:14

بيلىككە جاقپاعان، بيلىككە قارسى شىققان كوپتەگەن ۇرىلاردىڭ دۇنيە مۇلىكتەرىن سوت ارقىلى تارتىپ الىپ، وزدەرىن قۋعىن-سۇرگىنگە تۇسىرۋدە. "بۇزاۋعا تۋعان كۇن وگىزگە دە تۋى مۇمكىن" بە؟ الدە، العاشقى جەكەشەلەندىرۋدەن باستالعان اسا ۇلكەن ۇرلىقتار، الەمدىك دارەجەدەگى الاياقتارمەن سىبايلاسقان جەمقورلىقتار، شەت ەل اگەنتىنەن پارا الۋ ارقىلى ەلىنە وپاسىزدىق جاساۋ، قىزمەت بابىن اسىرا پايدالانۋ سياقتى، اماناتقا قيانات جاساۋ سياقتى ۇلكەن-ۇلكەن قىلمىستار، قاراقشىلار جالداپ قارسىلاستارىن ءولتىرۋ سياقتى تەررورلىق قىلمىستار، رۇقسات ەتىلمەگەن شەرۋگە شىققان قارۋسىز ازاماتتاردى جاپپاي اتۋعا بۇيرىق بەرۋ سياقتى ايۋاندىقتار، سايلاۋلاردى اكىمشىلىك قيتۇرقى ايلا تاسىلدەرمەن وتكىزۋ ارقىلى حالىقتىڭ قۇقىعىن اياققا تاپتاۋ سياقتى قىلمىستار جىلداردىڭ جىلجىپ وتۋىمەن ۇمىت قالا بەرەدى مە؟

- ارينە، ءسىز ايتىپ وتىرعان قىلمىستار ەشقاشان دا ۇمىتىلمايدى. سۇيەكتەرى قۋراپ قالسا دا، ستالين تۇسىندا حالىقتى قىرعان قاندىقول جەندەتتەردىڭ اتى اتالىپ جاتىر عوي. بىزدە دە سولاي بولادى! سول كەزدە « مەنىڭ ەش كىنام جوق، مەن جوعارى جاقتىڭ بۇيرىعىن ورىندادىم» دەپ اقتالۋ ويناماي قالادى، اركىم ءوز ءىسى ءۇشىن جاۋاپ بەرەدى!

عاسىرجان 2017-12-20 02:05:00

مەنىڭ سۇراعىم: ءبىز ىلعي قازاقستان دامىپ كەلەدى, ورتا ازيانىڭ بارىسىمىز، كوشباسشى ەلمىز دەپ كەۋدەمىزدى ۇرامىز دا وتىرامىز. ءبىز سەكىلدى قاراپايىم جۇرت كوپ بىلە بەرمەيمىز، شىنىمەندە سولاي ما؟ ءسىز ساياساتكەرسىز، ايتىڭىزشى, 26 جىلدا بولعان قازاقستاننىڭ جەتىستىكتەرىن؟ كورشى ەلدەر جايلى ايتىپ وتسەڭىز,  دامۋى جونىندە وزبەكستان، قىرعىزستان، تۇركمەنستان... وسى ەلدەردىڭ ساياسي باعىتى جونىندە دە پىكىرىڭىزدى بىلگىم كەلەدى.

- ارينە، ەشقانداي دا جەتىستىك جوق دەپ، اۋىزدى قۋ شوپپەن سۇرتكەن جاراماس. بىراق، نە دەگەنمەن، ەلدە دەموكراتيا مەن ادىلەتتىك ورناعاندا، تابىستارىمىز بۇدان دا وراسان زور بولار ەدى!

كورشى ەلدەرمەن سالىستىرۋدىڭ ەش قيسىنى جوق، ويتكەنى ولاردا ءدال بىزدىكىندەي قازبا بايلىق جوق! ال ولار بولسا، ماسەلەن، قىرعىز ەلى، ىشكى تاۋار ءوندىرىسىن دامىتىپ، ءبىزدىڭ ايماقتىڭ تىگىن تسەحىنا اينالىپ بارادى! ءبىز بولساق ءالى دە قىتايدىڭ ءىش كيىمىن كيىپ ءجۇرمىز!

قانات 2017-12-20 02:29:14

قۇرمەتتى, ءامىرجان قوسانوۆ مىرزا！ سىزگە قويار 1-سۇراعىم: بيلىكتەگى ترايباليزىمدىك ىندەت، جەرشىلدىك، رۋشىلدىق قاي كەزدەن باستاۋ الدى？ قازىرگى بيلىك باسىندا جۇرگەن ادامداردىڭ مۇلدە باسىم بولىگى، ءبىر ەكى رۋدان نەمەسە شىمكەنت، جامبىل، الماتى وڭىرىنەن شىققان، ءبىر-بىرىنە جاقىن، تۋىس، قۇدا-جەكجات، اعايىن تۋىستان قۇرالعانىن حالىق جاقسى بىلەدى. ءار وڭىردەن شىققان، تالانتتى، ءبىلىمدى، ىسكەر ازاماتتار وسى ۇيىمداسقان، سىبايلاسقان، اتتوبەلىندەي ادامداردىڭ قياناتىنىڭ كەسىرىنەن، ءوز مۇمكىندىگىن، ءبىلىمىن حالىققا قىزمەت ەتۋگە پايدالانا الماي وتىر. نە ىستەۋ كەرەك؟

 2-سۇراعىم: مەملەكەتتىك ءىرى كومپانيالار، حولدينكتەر، قارجىلىق قۇرلىمدار، بانك، اقپارات، ءباسپاسوز، مادەنيەت، اكىمشىلىك ورىنداردىڭ جاي قىزمەتكەرىنەن باسشىلىق سالاسىنا دەيىن ترايباليزىمنىڭ شەڭگەلىنە تۇسكەن. بۇل قوعامنىڭ دامۋىنا قانشالىقتى كەسىرىن تيگىزىپ وتىر?

3- سۇراعىم: بيلىكتە جۇرگەن 20 شاقتى ادام، الما-كەزەك ورىن اۋىستىرىپ وتىرادى. ءبىر ورىننان كەتسە, ەكىنشى لاۋازىمعا جايعاسادى. بۇل جاستاردىڭ ساياسي بولاشاعىن قۇردىمعا كەتىرۋ ەمەس پە؟

4-سۇراعىم : ترايباليزممەن ۋلانعان بيلىك جۇيەسى قازاقتىڭ تۇتاستىعىنا اسا زور زيانىن تيگىزىپ، ۇلتتى، رۋعا، جىككە ءبولىپ، بولشەكتەپ وتىر دەپ ويلامايسىز با؟

5-سۇراعىم : قازاقستاننىڭ دەموكراتيالىق تاڭداۋى دەگەن قوزعالىستى ۇيىمداستىرعان ازاماتتاردىڭ دەنى ترايباليزىمنىڭ قۇربانى بولعان جوق پا?

- بەس سۇراعىڭىز دا زاماننىڭ وزەكتى پروبلەماسى – ترايباليزمگە قاتىستى ەكەن. مەنىڭ پايىمداۋىمشا، جەرشىلدىك پەن جۇزشىلدىك – ءوز كۇشىنە ءوزى سەنبەيتىن، الەۋەتى كەم، قابىلەتسىز، ءبىلىمسىز ادامداردىڭ سىرقاتى. باسەكەگە قابىلەتتى جاندار ءوز كۇشىنە، مۇمكىندىكتەرىنە سەنەدى، ماڭايىنا تۋىستارى مەن جاعىمپازدارىن جينامايدى.

ترايباليزممەن كۇرەستىڭ ءتۇرى كوپ. سونىڭ ءبىرى – مىقتى قوعامدىق پىكىر قالىپتاستىرۋ. ول ءۇشىن ءترايباليزمدى اشەكەرەلەيتىن تاۋەلسىز دە ىقپالدى باق بولۋى شارت. جانە دە ترايباليزم بۇگىن عانا پايدا بولعان جوق، ونىڭ تامىرى تەرەڭدە جاتىر.

بيلىكتە جۇرگەن 20 شاقتى ادام تۋرالى ويىڭىز دا ورىندى. جاستارعا وبال. سوندىقتان زەينەتكەر جاسىنا جەتكەن كەز كەلگەن باستىقتى، ونىڭ سىڭىرگەن ەڭبەگىنە قاراماستان، زەينەتكەرلىككە جىبەرۋ كەرەك! ەلگە ەڭبەك ەتكىسى كەلسە، زەينەتكەر بوپ ءجۇرىپ، جاساسىن!  ساياسي باسەكەنى دە جانداندىرۋ كەرەك. ول ءۇشىن اكىمدەردى دە حالىق ءوزى سايلاپ الۋى ءتيىس!

قدت –دا ترايباليستىك بولدى دەپ ايتا المايمىن.

مامەكە 2017-12-20 06:32:37

ابەكە، ەسەنعالي اتپاقشى، ينتەرنەت-كونفەرەنتسيامەن ەشقانداي ماسەلەنىڭ شەشىلمەيتىنى بەسەنەدەن بەلگىلى. قويىلعان وزەكتى ماسەلەلەردىڭ جاۋابى بىرەۋ-اق، ونى مىنا ءسىز بە ءبىز باياعىدان بىلەمىز. نازارباەۆ پەن كلان وزدىگىنەن ءولىپ بارا جاتساڭ دا ەندى كەتپەيدى. مەنىڭ سۇراعىما سيىرقۇيىمشاقتاماي ءبىر اق سوزبەن جاۋاپ بەرىڭىزشى - وسىلاي ماڭقامىز اعىپ قاشانعى جۇرە بەرەمىز؟

- ءاربىر ازاماتتىڭ، قوعامنىڭ ساياسي بەلسەندىلىگى ارتپاسا، وسىلاي ءجۇر بەرەمىز!

نۇرتاي 2017-12-20 11:42:24

قازاق بيلىگى رەسەيدەن سەسكەنەدى دەيمىز. سەسكەنسە, اسكەري الەۋەتىنەن بە، الدە "قازاق بيلىگىنىڭ بار قىلمىسىن باق-تا جاريالايدى"- دەي مە؟

- رەسەي – بىزبەن جەتى جارىم مىڭ شاقىرىم ورتاق شەكاراسى بار كورشى مەملەكەت. رەسەيدە جارتى ميلليوننان استام ءبىزدىڭ قانداستار ءومىر ءسۇرىپ جاتىر. قازاقستاندا «ورىس فاكتورى» تاعى بار. وسىنىڭ ءبارى وسى مەملەكەتپەن قارىم-قاتىناسىمىزعا ءوز اسەرىن تيگىزىپ جاتقان راس.

بىراق، وعان قوسا ساياسي كونيۋنكتۋرا تاعى بار. ماسەلەن، ەلباسى بيلىك ءترانزيتى تۋرالى ويلاپ جاتقانى ءسوزسىز. سول كەزدە بولاشاق مۇراگەردىڭ سىرتقى كەپىلدەرى كىم بولادى دەگەن سۇراق تۋىندايدى. سونىڭ ىشىندە رەسەي، دالىرەك ايتساق، ونىڭ باسشىلىعى بار ەكەنى دە تۇسىنىكتى. بالكىم، كوپتەگەن كومپروميستەر ءدال وسىعان بايلانىستى شىعار.

بىراق ءبىر نارسە ايقىن: ءبىر مۇراگەردىڭ قامىن كۇيتتەيمىن دەپ جالپىمەملەكەتتىك، تۇبەگەيلى مۇددەلەردى تارك ەتىپ، تاۋەلسىزدىك پەن ۇلتتىق مۇددەنى ساۋداعا سالۋعا بولمايدى!

DUMAN MAKANŞİ 2017-12-20 11:45:28

ەسەنعالي اعا, وتە دۇرىس ايتاسىز! ءƏمىرجان اعامىز بيلىكتەگىلەردىڭ كەز كەلگەنىن دىڭكەلەتىپ تاستايدى. سوندىقتان ءƏمىرجان اعامىز سياقتى ساناۋلى ۇلتشىلدارىمىزدىڭ تەك قانا بىرىگۋى  عانا مəسەلە شەشۋى مۇمكىن. باسقا ەشقانداي جولىن كورىپ تۇرعانىم جوق. ءƏمىرجان اعامىز ءوزى باستاماشى بولىپ وپپوزيتسياداعى ۇلتشىلدارىمىزدىڭ باسىن قوسىپ بىرىگۋگە شاقىرۋى كەرەك جəنە سول بىرىككەن كۇشتەردەن ۇتشىل پارتيا قۇرىلۋى كەرەك! ءƏمىرجان اعا بىزگە جاڭا قارقىن كەرەك! ۇلتشىل پارتيا قۇرىلار بولسا, وعان مۇشە ازاماتتاردىڭ ۇزىن سانى ەڭ كەمى جارتى ميلليونعا جەتۋى ءتيىس! سول ءۇشىن الدا قۇرىلاتىن پارتيانىڭ باعدارلامالارى دا حالىق قىزىعىپ مۇشە بولۋعا وزدەرى ۇمتىلاتىنداي شارالاردى ىسكە اسىرۋىمىز كەرەك دەگەن ويدامىن.

- ويىڭىزدى قۇپتايمىن! بىزگە، اسىرەسە، ۇلتشىل-دەموكراتياشىل كۇشتەرگە، بىرىگۋ كەرەك! الدا كەلە جاتقان ەلەكتورالدى ناۋقاندار وسى پروتسەسكە كاتاليزاتور بولادى دەپ ويلايمىن!

امانتاي 2017-12-20 11:56:38

بۇگىنگى قازاق قوعامىندا شيرەك عاسىردان استام ۋاقىتتا شەشىم تاپپاعان، كۇن تارتىبىنەن كەيىنگە شەگەرىلە بەرەتىن، وزەكتى، كەلەلى ماسەلەلەر شاش ەتەكتەن. ءتىل، ءدىل، اقپاراتتىق ەكسپانتسيا،اۋىلدىڭ جاعدايى، ءسوز بوستاندىعىنىڭ جوقتىعى، جەمقورلىق، ەكونوميكانىڭ ەكسپورتقا تاۋەلدىلىگى، وتاندىق ءونىمنىڭ جوقتىڭ قاسى بولۋى، ۇلتتىق ءتالىم-تاربيەنىڭ وسالدىعى، ادىلدىك، اقيقاتتىڭ جوقتىعى، جاعىمپازدىق پەن جارامساقتىقتىڭ ەتەك الۋى دەپ تىزبەكتەلىپ كەتە بەرەدى. وسىعان تەك بيلىك عانا كىنالى مە؟ ەل اعالارى، زيالى قاۋىم، وزىق ويلى ازاماتتار، دەموكراتيالىق كۇشتەر نەگە ءبىر ماقساتقا بىرىگىپ تەگەۋىرىندى ساياسي كۇشكە اينالا الماي وتىر؟ "باس-باسىنا بي بولعان وڭكەي قيقىم، مىنەكي بۇزعان جوق پا ەلدىڭ سيقىن" دەپ اباي بەكەرگە نالىماعاندىعىن بىلەمىز. اباي زامانى مەن ءبىزدىڭ زاماننىڭ ايىرماشىلىعى جەر مەن كوكتەي ەمەس پە؟ اللا ەكى عاسىردىڭ توعىسىندا مىڭ ءولىپ، مىڭ تىرىلگەن قازاقتىڭ ەلىنە ، جەرىنە تاۋەلسىزدىك اكەلدى. ءۇش عاسىردا ازەر قول جەتكىزگەن تاۋەلسىزدىكتىڭ قادىرىن بىلمەسەك اللانىڭ قاھارىنا ۇشىراپ جۇرمەيمىز بە؟

- پىكىرىڭىزگە تولىق قوسىلامىن! بىرىگۋ كەرەك! مىنەز، قولدان كەلسە، قيمىل-ارەكەت تانىتۋ كەرەك!

قازاقتار 2017-12-20 14:38:39

ءامىرجان مىرزا، نەگە قازاق بيلىگىندەگى كارىلەر زەينەتتە وتىرمايدى? 63 جاسقا تولىپ كەتكەندەر، جاستار جانە باسقا ازاماتتار جۇمىسسىز جۇرگەندە سول كارىلەر پەنسيا مەن ايلىق الىپ وتىر. ولارعا اياماي قاراجات ءبولىنىپ جاتىر. بۇعان قاشان جانە كىم توسقاۋىل بولا الادى؟ ەكىنشى سۇراق، مىناۋ نە مازاق: ءبىر ورىننان ەكىنشى ورىنعا اۋىسا بەرەتىن بيلىكتەگىلەر، وسىلاردى اۋىستىرۋعا نەمەسە جارامايسىڭدار، قولدارىڭنان تۇك كەلگەن جوق دەپ قاشان حالىق ايتا الادى، سونداي زامان بولا ما، جوق پا؟

ءۇشىنشى سۇراق: قازاق ەلىندە كىم قانشا ايلىق الۋ كەرەك ەكەندىگىن كىم شەشتى؟ سەبەبى بىرەۋلەر 30,40,50 مىڭعا قايىرشىنىڭ كۇنىن كورسە، ال كەيبىرەۋلەر ميلليونداپ الادى، نە ءۇشىن، سوندا بيلىكتەگىلەر سوقىر ما، بيلىككە حالىق ءۇشىن كەلگەن بولعاندار، وسى جاعدايدى باياعىدا تۇزەتۋ كەرەك ەدى عوي. اناۋ مينيسترلەر، دەپۋتاتتار، سەناتورلار، تاعى باسقا بيلىكتەگىلەردىڭ زارپلاتاسىن 40,50,60 مىڭعا ءتۇسىرۋ ءۇشىن نە ىستەۋ كەرەك؟ ءبارىبىر ولاردان قايىر جوق، حالىق ولاردان جاقسىلىق كورىپ جاتقان جوق، حالىق جانە ولار – ەكى الەمدە ءومىر ءسۇرىپ جاتىرمىز. ءامىرجان مىرزا، ەڭ سوڭعى سۇراق وسى بيلىكتەگىلەردىڭ سانىن ازايتىپ، جالاقىسى مەن جاعدايلارىن وزگەرتىپ، ساپالى دا، سانالى قازاقتىڭ ازاماتتارىن تارتۋ ءۇشىن نە ىستەۋ كەرەك. سۇراق وتە كوپ، وسىلارعا جاۋاپ كۇتەمىز، ازىرشە.

- ءبىرىنشى سۇراعىڭىزعا جاۋابىم قىسقا بولماق: اركىم ءوز قاتارلاسىن ىزدەيدى، سوعان سەنىم ارتادى. سوندىقتان دا جاڭا، جاس پرەزيدەنت كەلسە، جاعداي ءوز-وزىمەن رەتتەلەدى دەپ ويلايمىن. ال ازىرشە ەلباسى ءوزىنىڭ كوز كورگەندەرىنە سەنەدى. ال ولار بولسا، باياعىدا-اق زەينەتكەر جاسىنان اسىپ كەتكەن! بىراق، بايقايسىز با، قازىرگى ۇكىمەت مۇشەلەرى دە، دەپۋتاتار دا جاس ادامدار. قىرىققا كەلمەي-اق مينيستر بولىپ جاتقاندار بار.

ال ءبىر ورىننان ءبىر ورىنعا جىلجىپ جۇرە بەرەتىن شەندىلەرگە قاتىستى ويىڭىزعا قوسارىم مىناۋ: بىزدە كەز كەلگەن شەنەۋنىك ءبىر ورىنعا تاعايىندالعاندا ەل الدىنا شىعىپ، ءوز باعدارلاماسىن جاريا ەتەتىن ءداستۇردى ورنىقتىرۋ كەرەك، كەيىن ۋاقىت كەلە، باسقا ورىنعا اۋىسقاندا، سول ۋادەلەرىن قالاي ورىندادى دەگەن سۇراققا جاۋاپ بەرەتىن دە سالت پەن شارت بولۋى كەرەك! ايتپەسە، بۇل قۇبىجىق ءارى كەسىرلى ادەتتەن قۇتىلا المايمىز!

جالاقى كولەمى تۋرالى ساۋالىڭىزدىڭ ماڭىزى زور. ويتكەنى، ءوز ەلىمىزدەگى جالاقىنىڭ الەمدىك ستاندارتتارعا سايكەستىگى تۋرالى قوعامدىق تالقىلاۋ جوق. اڭقاۋ ەلگە ارامزا مولدا قاعيداسىن ۇستانعان بيلىكتىڭ ول ماسەلەنى تارقاتىپ ايتۋعا زاۋقى جوق. ايتپەسە، «ارسەلور ميتتالدىڭ» جۇمىسشىلارى شەتەلدە 5-6 مىڭ دوللار الاتىنىن بىلسە، ءبىزدىڭ قاراعاندىلىق شاحتەرلار باسقاشا سويلەر ەدى عوي.

ءبىزدىڭ و باستان ايتىپ كەلە جاتقان ءبىر ساياسي تالابىمىز بار، ول – شەنەۋنىكتەر سانىن كۇرت ازايتۋ. بىزدە بيۋروكراتيالىق اپپارات تىم ۇلعايىپ، ءىسىنىپ كەتكەن! قوعامدا دەموكراتيا مەن ەكونوميكادا نارىق دامىعان سايىن وسى ەكەۋىن رەتتەپ وتىراتىن ينستيتۋتتار مەن كلەركتەر دە ازايۋى كەرەك! سودان شەنەۋنىكتەردى ۇستاۋعا ارنالعان بيۋدجەت شىعىندارى كۇرت كەميدى.

ارمان 2017-12-20 14:52:22

قۇرمەتتى, ءامىرجان مىرزا, سوڭعى كەزدە قازاق ءتىلىنىڭ قوعامداعى بەلسەندىلىگى بايقالىپ ءجۇر. بيلىك بۇل ۇردىسكە بايقاماعان, ءمان بەرمەگەن سىڭاي تانىتۋدا. اسىرەسە قوعامدىق ورىندار حالىققا قىزمەت كورسەتۋ ورىندارىندا قازاق تىلىندە جاۋاپ بەرۋ ماسەلەسى تۋىنداۋدا. ەلىمىزدەگى ءار ءتۇرلى مەكەمەلەردىڭ قازاق ءتىلىن اياق استى ەتىپ ەلەمەۋى تاۋەلسىز ەلىمىزگە سىن بولۋدا. بۇل وسىلاي تۇرا بەرسە ءتۇپتىڭ ءتۇبى كۇردەلى ماسەلەگە اينالۋى مۇمكىن بە؟ ماسەلەنى قالاي شەشۋگە بولادى؟

-مۇنىڭ ەكى جولى بار.

ءبىرى – مەملەكەتتىك قىزمەتتە تەك قانا قازاق ءتىلىن بىلەتىندەر عانا جوعارىلاۋى ءتيىس. ول شارت باسقالارعا ستيمۋل بولادى.

ەكىنشىسى – مەملەكەتتىك ءتىلدى مانسۇق ەتكەن كەز كەلگەن شەنەۋنىك جاۋاپقا تارتىلۋى ءتيىس.

sqngiq 2017-12-20 15:12:56

امەكەڭ كاك ۆسەگدا زاجيگاەت

-قويىڭىزشى!

سۇرانشاق 2017-12-20 16:24:50

وسدپ دەيتىن، وزدەرىن وپپوزيتسيامىز دەپ جۇرەتىن، سايلاۋ بولادى دەگەندە ءبىر ويانىپ، «ءاۋ» دەپ قويىپ ارتىنان تاعى ۇزاق ۇيقىعا كەتەتىن پارتيا بار سياقتى ەدى. سول پارتيا ءتىرى مە، حابارىڭىز با ما؟ سايلاۋ مەرزىمىنەن بۇرىن وتەتىنى ميلارىڭىزعا جاتتالىپ قالعان شىعار. ولاي بولسا جىن ۇرعانداي اياق استىنان وتەتىن سايلاۋلارعا دايىندىقتارىڭىز قالاي؟

- 2012 جىلى مەنى، سول كەزدەگى جسدپ پارتياسىنىڭ توراعاسىنىڭ كوزى ءتىرى ءبىرىنشى ورىنباسارىن، پارتيا سەزىنە كىرگىزبەي قويعاننان كەيىن مەن ول پارتيانىڭ جۇمىسىنا جاۋاپ بەرە المايمىن. ول سۇراقتى پارتيانىڭ قازىرگى باسشىلارىنا قويارسىز.

مەن سول جسدپ پارتياسىن ءوز قولىمەن قۇرعان ەكى ادامنىڭ ءبىرىمىن. ول پارتيادان شىققان جوقپىن، ويتكەنى ونىڭ قاتارىندا مەنىڭ بەس جىل ءومىرىم جاتىر، قانشاما دوستارىم مەن جولداستارىم بار. «بيتكە وكپەلەپ، تونىمدى ورتەمەيمىن».

ونىڭ ۇستىنە، قازىر پارتيا سياقتى قوعامدىق، كونستيتۋتسيالىق ينستيتۋتتىڭ ماڭىزى ارتىپ وتىر. بۇرىن دەپۋتاتتار تەك پارتيالىق بولاتىن. ەندى پرەزيدەنتتىككە ۇمىتكەردى دە تەك قانا پارتيا ۇسىنا الادى. سوندىقتان جسدپ-نىڭ لايىقتى كانديدات ۇسىنۋىنا مەن دە ات سالىسامىن.

ءجۇسىپ مۇحاممەدشارىپ 2017-12-20 16:38:24

قىمباتتى باۋىرىم! ءسىز جسدپ-نىڭ، تۇياقباەۆتىڭ قاسىندا ءجۇرىپ، ناسيحاتتاپ، حالىققا تانىستىرىپ جۇرگەندە ىلعي ايتاتىن ءبىر ەرەكشە ءسوزىڭىز: - ءبىز سىزدەردىڭ ءبىر تىلىك ناندارىڭىزدىڭ ۇستىنە ءبىر شوكىم سارى ماي جاعىپ بەرسەك دەگەن ءسوزىڭىز ءالى ەسىمدە. ءسىزدىڭ ايتقان جالىندى سوزدەرىڭىزدى دە، ناعىز ۇلت ازاماتىنا ءتان نار تۇلعاڭىزدى دا قازاق ەش ۋاقىتتا ۇمىتپايدى.تومەندەگى ولەڭىمدە 16 جەلتوقسان تاۋەلسىزدىك كۇنى مە، الدە قارالى كۇن بە دەپ وي تاستاپ وتىرمىن. ءسىزدىڭ ويىڭىز قانداي؟ جانە بۇل كۇندى تاۋەلسىزدىك كۇنى دەپ بەكىتكەن كىمدەردىڭ كىناسى؟ مەنىڭ ۇسىنىسىم قايرات باتىردىڭ تۋعان كۇنىن تاۋەلسىزدىك كۇنى دەپ بەلگىلەسەك قالاي بولادى ەكەن؟!!.

تاۋەلسىزدىك كۇنى جىل سايىن وتەدى، مۇڭمەنەن.

مىنا كورىنىسكە كوز سالساڭىز ءبىر ساتكە، كورگەن كەزدە شىداي المايسىز ءبىر ساتتە. جەلتوقساننىڭ ىزعارلى – بوران كەزىندە، تاۋسىلعان ەدى سابىر مەن شىدام، توزىمدە. الاڭعا شىقتى قازاقتىڭ ورىمدەي جاستارى، وپاسىز بيلىك جەندەتتىڭ مىندەتىن اتقاردى. كرەملدىڭ بەرگەن جارلىقتارىن ورىنداپ، قورشاۋعا الىپ، اسكەرمەن ءجۇر تورۋىلداپ. اقىرىندا ۇرىپ – سوعىپ، شەتىنەن قۋدالاپ، مۇزداي سۋ شاشتى، سويىلدارىمەن ۇرمالاپ. اسكەر كۇرەكتەرىمەن قاق ايىرىپ باستارىن، سۇيرەلەدى، جۇلمالادى قىزدىڭ شاشتارىن. جالا جاۋىپ، قايرات ەردى تۇرمەگە قاماتتى، سەمەي تۇرمەسىندە تۇنگى ۋاقىتتا دارعا استى. جەلتوقساندا جۇزدەن اسا ۇل – قىز قىرىلدى، جەلتوقساندا مىڭداعان تاعدىر دا بۇزىلدى. ون التىنشى جەلتوقسان تاۋەلسىزدىك كۇنى مە، ون التىنشى جەلتوقسان ازالى جۇرت كۇنى مە. جيىرما التى جىلدا حالىقتا بۇنى ءتۇسىندى، قاندى قىرعىن باسىپ تۇر حالقىم مىسىڭدى. تاۋەلسىزدىك كۇنى جىل سايىن وتەدى مۇڭمەنەن، قالايشا ەلىم قارسى الامىز بۇنى جىرمەنەن.

- ولەڭىڭىزگە راحمەت. جۇرەكتەن شىققان ەكەن.

قايرات رىسقۇلبەكوۆتىڭ ورنى بولەك. ول ناعىز باتىر.

ال تاۋەلسىزدىك كۇنىنە كەلسەك، تاريحي ادىلەتتىك ورناۋ ءۇشىن ول كۇندى قازاقستان رەسمي تۇردە ەگەمەندىك جاريالاعان 25 قازانعا اۋىستىرىپ، جەلتوقسان مەن جاڭاوزەنگە قاتىسى بار 16-17 جەلتوقسان كۇندەرىن ازا تۇتۋ كۇندەرى دەپ جاريالاۋدى ۇسىنانمىن. سول دۇرىس بولار ەدى.

التاي 2017-12-20 17:59:16

1.يمانگالي تاسماگامبەتوۆتىن ساياسي بولاشاگى جايلى كانداي پيكيرينيز بار؟ ونى ەلشي گىپ ەلدەن الىستاتۋدىن ارتىندا نە وي بار؟

2.دۆك-گا، جانە ونىن باسشىسى ابليازوۆكا كوزكاراسىنىز كالاي؟ ونىمەن بيريگيپ جۋمىس يستەي الاسىز با، الدە رەپۋتاتسياسى كۋماندي ادامنان الىسىراك بولگاندى كالايسىز با؟

3.ەۋرازيالىك وداككا كوزكاراسىنىز كانداي، كازاكستان ۋشين پايداسى كوپ پە الدە زيانى كوپ پە؟ 4. بيز "رۋسسكي ميردىن" يشينە كيرەميز بە، كيرسەك ودان شىگۋگا تىرىسۋىمىز كاجەت پە؟

4.سيزدين يشكي دۋنيەنيزگە كاي وركەنيەتتين (كازاكتان باسكا) فيلوسوفياسى، وميرگە كوزكاراسى، ساياسي ۋستامى جاكىنىراك، ەۆروپا، روسسيا، كىتاي تب. 6. سونگى سۋراك، ولەن جازاتىن ونەرينيز بار ەدي، سونگى كەزدە جازگان ولەندەرينيز بار ما، بولسا كايدان تاۋىپ وكۋگا بولادى؟

 

-يمانعالي تاسماعامبەتوۆپەن كەزىندە بىرگە جۇمىس ىستەگەنمىن، ول مينيستر كەزىندە ونىڭ ورىنباسارى بولعانمىن. ءسوزسىز، ول بار جاعىنان تولىسىپ تۇرعان تۇلعا. بىراق قازىرگى قالىپتاسقان جۇيە وعان قارامايدى. مەنىڭشە، بيلىك باسىنداعى بەدەلدى ءبىر توپتار ونى الداعى ترانزيت كەزەڭى الدىندا ويىننان شىعارىپ، ەلشىلىك سەكىلدى «ساياسي سسىلكاعا» اتتاندىرىپ جىبەردى. ونىڭ ساياسي بولاشاعى پرەزيدەنتتىڭ شەشىمىنە عانا بايلانىستى.

دۆك مەن ءابليازوۆ تۋرالى جوعارىدا جاۋاپ بەردىم. قايتالاي بەرمەيىن، ايتپەسە، تاعى دا كەيبىرەۋلەر «اقوردانىڭ تاپسىرماسىن ورىنداپ جاتىر» دەپ ايىپ تاعىپ جۇرەر. جىعىلعانعا جۇدرىق بولعىم كەلمەيدى. ءسىز ايتىپ وتىرعان «ونىمەن بىرىگىپ ىستەۋ» تۋرالى ايتارىم مىناۋ: ءابليازوۆ وزىنە سوتتا تاعىلعان ايىپتار بويىنشا ءاربىر باپ بويىنشا جاۋاپ بەرىپ، ءوزىن اقتاپ الۋى ءتيىس، ايتپەسە، ونداي اداممەن ارىپتەس بولعان ىڭعايسىزداۋ بولار. جانە دە «ناعىز وپپوزيتسيونەر مەن عانامىن!» دەپ، ەل ىشىندە جۇرگەن وپپوزيتسيا وكىلدەرىنە ءتىل تيگىزگەنىن دوعارۋى ءتيىس.

كەزىندە ەۋرازيالىق وداققا قارسى رەسپۋبليكالىق رەفەرەندۋم وتكىزۋ جونىندەگى توپتىڭ مۇشەسى بولدىم، ءتيىستى جيىن وتكىزدىك. مەنىڭ ۇستانىمىم مىناداي: بارلىق ەلمەن، سونىڭ ىشىندە رەسەيمەن، تاتۋ-ءتاتتى ءومىر ءسۇرۋىمىز كەرەك، بىراق مىناداي الماعايىپ، گەوساياسي جاعىنان ءولىارا كەزەڭدە ەشبىر ساياسي وداققا كىرۋدىڭ قاجەتى جوق. ونىڭ ۇستىنە وزىمىزدەن فيزيكالىق جاعىنان 10 ەسەدەي ۇلكەن رەسەيمەن ءبىر ۇيىمدا تەرەزەسى تەڭ مۇشە بولۋ – ءتىپتى مۇمكىن ەمەس شارۋا.

«رۋسسكي مير» مەن قازاق الەمى – ەكى بولەك دۇنيە. ءوز الەمىمىزدى دامىتايىق. ال «رۋسسكي مير» يدەياسى رەسەيدىڭ قازىرگى باسشىلىعىنىڭ نەويمپەريالىق ساياساتىنىڭ ءبىر كورىنىسى. ودان اباي بولۋى كەرەك.

مەن الەم وركەنيەتىن ءبىر ادامداي زەرتتەگەن قازاقپىن. قاراپ وتىرسام، بارشا ۇلتتىڭ جاقسىلىعى دا، كەمشىلىگى دە – ورتاق، بىردەي. سوندىقتان دا ارقايسىسىنان ۇيرەنىپ ءجۇرمىن.

ولەڭ جازامىن. بىراق مەنىڭ ولەڭدەرىم اششىلاۋ، باق كوپ باسا بەرمەيدى. جاقىندا ءبىر كىتاپتى باسپاعا بەرمەكپىن (جالقاۋلىق باسىپ، بىتىرە الماي جاتىرمىن). سول كىتاپتا تاڭدامالى ولەڭدەرىم جاريالانادى. ايتپەسە، جىرلارىمدى FACEBOOK جانە YOUTUBE-تەگى مەنىڭ پاراقشالارىمنان تابا الاسىز.

جەتىسۋ قازاعى 2017-12-20 21:38:33

ءامىرجان اعا، ەلىمىزدىڭ ەرتەڭىنەن ءۇمىت بار ما؟! قانشاما ءبىلىمدى جاستارىمىز شەتەلدە ءجۇر، ءوزىم سونىڭ بىرەۋىمىن، ارينە ءوز ەلىمىزدە جۇمىس جاساعىمىز كەلەدى، بىراق بىزگە مۇمكىندىك بەرمەيدى، جالعان عىلىم، جالعان اتاقۇۇمارلار بۇكىل سالادا ءجۇر، ناعىز ازاماتىن باعالايتىن قوعام قاشان قۇرىلادى؟

- كەز كەلگەن مەملەكەتتىڭ دامۋ لوگيكاسى مەن زاڭدىلىقتارى بولادى. سونىڭ ىشىندە، اۆتوريتارلىق، ءبىر ادامعا عانا تەلىنىپ قالعان ەلدەردىڭ بارار جەرى ءبىر، ول – دەموكراتيالىق جۇيە. ءبىز دە سوعان كەلەمىز. سول كەزدە ءسىز ايتىپ وتىرعان بارلىق پروبلەما شەشىلە باستايدى.

مەن عوي 2017-12-20 22:17:49

قىتاي حالىق رەسپۋبليكاسى قىتاي ۇلتىنىڭ كوپتىگىن، ەكونوميكالىق وسىمىنەن تۇسكەن قىرۋار قارجىسىن، قۋاتتى اسكەري جانە ارنايى كۇشتىك قۇرىلىمدارىن پايدالانىپ سالىستىرمالى تۇردە از ساندى ۇلتتاردى، ونىڭ ىشىندە اتا-باباسىنىڭ جەرى تولىقتاي باسقىنشىلىققا ۇشىراعان بۇرىنعى شىعىس تۇركىستاننىڭ 2 ميلليون قازاعىن كۇشتەپ قىتايلاندىرۋدى، مۇسىلمان دىنىنەن بەزدىرۋدى (نەمەسە دىندەرىن اتەيست قىتايلار قالاعانداي بۇرمالاپ ۇستاتۋدى) مىقتاپ قولعا الىپ جاتىر. قىتايدىڭ اتەيستىك جانە قىتايلاندىرۋ ساياساتىن جاقتاماعاندارى، دىندەرىنەن بەزبەگەندەردى قۇرتىپ جىبەرۋدە، ال قىتاي وزبىرلىعىن جاقتاعاندار مەن وعان كومەكتەسكەن ساتقىنداردى بارىنشا قولداۋدا. ال قازىنانىڭ قارجىسى ازايىپ بارا جاتسا، شاۋىپ بارىپ ميللياردتاپ قارىز الىپ قايتاتىن، حالىقتىڭ جۇمىسسىزدىعى ارتىپ بارا جاتسا، ۇلتتىق قاۋىپسىزدىگىمىزگە قاراماي ينۆەستيتسيا تارتىپ قايتاتىن، قولدارىنان باردى ساتۋدان باسقا تۇك كەلمەيتىن بيلىكتىڭ كەيبىر وكىلدەرى ء(Cىم-ءنىڭ وكىلى) "قىتايدىڭ ىشكى ىسىنە ارالاسۋعا قۇقىعىم جوق" دەپ ءوز السىزدىكتەرىن جارتىلاي مويىنداپ وتىر. 2 ميلليون ادامنىڭ تاعدىرى تۇرعان وسى كۇردەلى ماسەلەنى حالىقارالىق دەڭگەيگە جەتكىزۋ ارقىلى قىتاي وزبىرلىعىن توقتاتۋعا وپپوزيتسيا وكىلدەرى نەگە جۇمىستانبايدى؟

- قىتايداعى قانداستارىمىزدىڭ اۋىر جاعدايىنا ءدال دياگنوز بەرىپ وتىرسىز! تولىق كەلىسەمىن.

جوعارىدا ايتتىم، قايتالايىن: قوعامنىڭ ءۇنى بيلىككە جەتىپ قانا قويماي، وعان ىقپال ەتە الاتىنداي بولۋى ءۇشىن بىزگە، ۇلتشىل-دەموكراتياشىل كۇشتەرگە، رەسمي تۇردە تىركەلگەن مىقتى ۇيىم كەرەك. سونى قولعا الماساق، جاياۋدىڭ شاڭى، جالعىزدىڭ ءۇنى شىعا قويماس! سونداي ۇيىمعا ءبىر مۇشە بولۋعا مەن دايىنمىن!

ماقسۇت 2017-12-20 22:29:19

ءامىرجان اعا!  ءبىلىمىڭىز بەن بىلىگىڭىزدى، قوعامدىق ساياسي ومىردەگى تاجىريبەڭىزدى پايدالانۋعا مۇمكىندىگىڭىزدى نە كەدەرگى؟؟؟ "جاس الاشتان" قارسى جاققا قاراي ساداق اتىپ جۇرگەنىڭىزدى بىلەمىز، نىسانانى بىزگە قاراعاندا انىق كورەتىن ادامعا اتۋدى ءجون كورمەيسىز بە؟

- اڭگىمەڭىزدىڭ استارىن دۇرىس تۇسىنسەم، «نىسانانى ادرەستەۋ كەرەك» سياقتى.

وندا ايتايىن.

ءيا، مەن ءوز ماقالامداردا كوبىنە «بيلىك» دەگەن ءسوزدى قولدانامىن.

سىزگە كەرەك بولسا، «نازارباەۆ» دەپ تاعى دا ايتايىن. وسىدان ءبىراز ۋاقىت بۇرىن «جاس الاش» گازەتىنە «پاتريارحتىڭ كۇزى» دەگەن اۋقىمدى ماقالا جازعانمىن. وندا پرەزيدەنتتىڭ وسى جىلدارداعى قىزمەتىنە باعا بەرىپ، ونىڭ جەتىستىكتەرى مەن كەمشىلىكتەرى تۋرالى اشىق جازعانمىن. مۇمكىن بولسا، سونى وقىپ الىڭىز.

ءسوز جوق، 26 جىل بويىنا ەلدى باسقارىپ كەلە جاتقان ول ەلدەگى بارلىق نارسەگە – جاقسىلىعىنا دا، جاماندىعىنا دا – جاۋاپ بەرەدى. ماسەلە باسقادا. ول كىسى 77-دە. ەرتەڭ ورنىنا كىم كەلەدى جانە دە ول قانداي كونستيتۋتسيا مەن زاڭدار نەگىزىندە ەلدى باسقارادى؟ سونىڭ ءبارىن وسى باستان انىقتاپ المايمىز با؟ مەن سول تۋرالى كوپ ويلانامىن!

بەيتانىس 2017-12-20 22:58:03

ەلىمىزدىڭ ەكونوميكالىق قۋاتى قانداي؟

- رەسمي ستاتيستيكاعا سەنىم از. ال تاۋەلسىز ساراپتاما بىزدە كوبىنەسە جۇرگىزىلە بەرمەيدى. كەز كەلگەن ەلدىڭ ەكونوميكالىق جاعدايىنىڭ ناقتى دەڭگەيىن كورسەتەتىن كريتەري – ىشكى جيىنتىق ءونىمنىڭ ء(ىجو) ءوسۋى نە وسپەۋى.

2015 جىلى ونىڭ كولەمى 184,4 ميلليارد دوللار بولسا، 2016 جىلى ول 137, 3 ميلليارد دوللارعا دەيىن تومەندەگەن. بۇدان ارتىق قانداي باعا كەرەك؟!

تابيعي شيكىزات قايتىپ قالپىنا كەلمەيدى 2017-12-21 00:40:33

مەملەكەت باسىنداعى قازىنا توناۋشى جەمقورلار مەن سولاردىڭ تۋىستارىنا، سىبايلاس وليگارحتارىنا قازاقتىڭ قازبا بايلىقتارىن توناۋ ارقىلى قانشالىقتى "ىلگەرىلەۋ" ءجۇرىپ جاتسا، قازاق جەرىنىڭ تابيعي بايلىعى سونشالىقتى جۇتاۋ ارقىلى كەلەشەك ۇرپاقتىڭ جالپى نەسىبەسى سونشالىقتى كەمىپ قالۋدا.

- بۇل سۇراق ەمەس ەكەن. كەلىسەمىن!

قىرعىزباەۆ 2017-12-21 00:44:31

قىرعىزستاننىڭ ەكس-پرەزيدەنتىنىڭ جەكە تۇلعالىق قاسيەتى مەن ونىڭ ءبىزدىڭ پرەزيدەنت جايلى ايتقان ايگىلى مالىمدەمەسى تۋرالى نە ايتاسىز؟ دۇرىس ايتتى ما، نەگىزسىز جالا جاپتى ما؟

- ول تۋرالى ارنايى ماقالا دا جازعانمىن. «دات» گازەتىنە. سودان وقىپ الۋىڭىزعا بولادى.

ەكى ەل اراسىنداعى جاعدايدىڭ ۋشىعىپ كەتۋىنە، ەڭ الدىمەن، قازاقستان جاعى كىنالى دەپ سانايمىن. ويتكەنى، ەلباسى كورشى ەلدەگى سايلاۋ الدىندا پرەزيدەنتتىكتەن ۇمىتكەر ءبىر اداممەن عانا ەمەس، بارلىق كانديداتتارمەن كەزدەسۋى كەرەك ەدى! سوندا قىرعىز تاراپىنان «قازاقتار بۇرا تارتىپ جاتىر، ىشكى ىسىمىزگە ارالاسىپ جاتىر» دەگەن ايىپ تا تاعىلماس ەدى!

ءوز باسىم اتامباەۆتىڭ اتىشۋلى، سكاندالدى سوزدەرىن ەكىگە بولەمىن.

العاشقى سوزىندە ول شىنىمەن دە قازاقستاندا ورىن الىپ وتىرعان تۇبەگەيلى كەمشىلىكتەر تۋرالى ايتتى – بيلىكتىڭ اۋىسپاۋى، جەمقورلىق جانە تت.

بىراق، مەنىڭشە، ول ديپلوماتيالىق پروتوكولدى بۇزدى. ويتكەنى كەلەسى ءبىر سوزدەرىندە تەرەڭ تاريحقا كەتكەن بولىپ، وزىنە جاراسپايتىن سوزدەر ايتا باستادى. ءسويتىپ، قىرعىز مەملەكەتىنىڭ باسشىسى رەتىندە قازاق الدىندا ابىرويىن توگىپ الدى. ارينە، سول تۇستا ونىڭ ءوز مۇددەسى بولدى: ياعني ءوزى قولداپ وتىرعان ادامنىڭ قارسىلاسىن قىرعىز ەلەكتوراتى الدىندا تومەندەتۋ دەگەندەي.

 Askar mamen 2017-12-21 12:46:57

Amirjan aga, sizge koiاr sayalim jok. Allam sizge densaulik pen sabir, basinizga amndik bersin !!! sizben biz kutken jaksi kunge birge jeteik !!!

- راحمەت!

(جالعاسى بار)

رەداكتسيادان: ينتەرنەت-كونفەرەنتسياعا ساۋال جولداۋ اياقتالدى. ەندى تەك سپيكەر ءامىرجان مىرزانىڭ بەرگەن جاۋاپتارىنا قاتىستى ءوز وي-پىكىرلەرىڭىزدى بىلدىرۋلەرىڭىزگە بولادى.  

Abai.kz