Ресми күнтізбе бойынша бұл жыл да аяқталуға аз қалды. 2017 жылда қазақ қоғамында ауыз толтырып айтарлықтай оқиғалар көп болды.  Халықаралық дәрежеде атқарылған іс-шаралардан бөлек, әлемдік медияда Қазақстан мен қазақ қоғамындағы елең еткізер оқиғалар трендтік тақырыптар қатырында тұрды. Ақорданың айналасындағы ақ жағалылар жылды қорытындылады.

Дегенмен, қазақ қоғамының өтіп бара жатқан жылға қатысты өз ойы, пікірі бар. Сонымен,  өтіп бара жатқан жылдың басты оқиғаларына қатысты қоғамның пікірі қандай?  Осы және өзге де сауалдарға интернет-конференциямыздың қонағы, "Abai.kz" ақпараттық порталының тұрақты спикері, саясаткер Әміржан Қосанов мырза жылды қорытындылай отырып, жауап беруді бастап кетті.

---

Ардаби 2017-12-19 15:36:15

Әбеке, армысыз! Ресми күнтізбе бойынша аяқталып қалған жылды қалай қортындылап жатырмыз? Ұтқанымыз көп пе, әлде ұтылғанымыз көп пе?

-Ұтқанымыз көп деп айта алмайтын шығармыз. Елді елеңдеткен бірқатар трагедиялық оқиғалар мен толқулар болды. Оның басты себептері – биліктің бақылаусыз боп, қоғаммен жанды байланысының жоқтығында.

Өркен 2017-12-19 15:36:36

Ассалаумаәлейкум! Жаңадан партия ашсаңыз, Сіздің партияңызға мүше болатын халық көп деп ойлаймын. Жаңа партияны ашуға не кедергі соған түсінік беріп кетсеңіз.

-Жылы сөзіңізге рахмет! Партия құруда тәжірибем баршылық, оны білесіз. Кезінде РНПК, ЖСДП атты партиялардың ұйымдастырушыларының бірі болғанмын.

Біздегі партиялық заңнама тым қатал. Қол жинап, құрылтай съезін өткізу қыруар қаржыны қажет етеді. Елдің тарапынан қолдау бар екенін өзім де сеземін. Бірақ тіркеу туралы соңғы шешімді қабылдайтын билік. Ал олар шынайы халықтық, оппозициялық партияны оп-оңай тіркей салады дегенге кім сенеді? Тырнақ астынан кір іздеп, буынсыз жерге пышақ салып, мейлінше қарсыласатыны сөзсіз.

Бірақ, меніңше, Қазақстанға жаңа, заң аясында қызмет ететін, биліктік партияға шынайы балама бола алатын, интеллектуалдық деңгейі жоғары бір партия керек. Сол жағын әріптестермен ақылдасып жатқан жайымыз бар. «Арық сөйлеп, семіз шық» дейді атам қазақ. Сондықтан көп тарқата бермейін...

Алмас 2017-12-19 15:46:26

Ассалаумағәлейкум, Әміржан мырза! Сіздің ойыңызша қазақ халқы демократияға дайын ба? Өйткені, кейбір зерттеушілер конформизм мен коррупция, шенқұмарлық пен билікке табыну қазақтың қанына біткен қасиет дейді. Сондықтан мұндай халықты тек авторитарлық тәсілмен ғана басқаруға болады деп есептейді. Бізде демократиялық қоғам, демократиялық билік болатынына сенесіз бе?

-Қазақ демократия мектебінен әлдеқашан өтіп кеткен! Хандар да, билер де сайланған! Ол кезде дауыс беруді бұрмалайтын «Нұр Отан» мен сайлау комиссиялары да болмаған!

Сіз айтып отырған пікірлерді ел санасына сіңіріп, әлек боп жүрген зерттеушілер – авторитарлық жүйенің сойылын соғып, соның тапсырысы бойынша сөйлеп жүргендер.

Демократия – жалпыадамзаттық құндылық. Қазақ болса, сол адамзаттың бір бөлігі. Олай болса, демократиялық құндылықтар бізге неге жат болуы тиіс?!

Бізде міндетті түрде демократиялық қоғам орнайды!

Қайрат 2017-12-19 15:52:47

Екі сұрақ: 1. Қазақ Тілінің латынға өтуі, қағаз жүзіндегі Мемлекеттік дәрежесін, нақты Мемлекеттік Тіл деңгейіне жеткізе ме, әлде ол үшін басқа шаралар қолдану керек пе?

2.Жер мәселесінде Конституциямыздың 6 бабының 3 бөлімі 1995 жылға дейінгі редакцияға қайтарылуы керек пе? Яғни, жер тек мемлекет меншігі ғана емес, сонымен қатар жеке меншікке де беріледі деген қосымшаға көзқарасыңыз қалай?

- Латын әліпбиіне өту қазақ тілінің мәртебесін көтерудің бір жолы ғана. Және де әліпбиді өзгерте салып, тіліміздің бағы ашыла қалады деуге де болмас. Ол үшін, ең бастысы, қазақ тілінің ролі мен мүмкінішіліктерін арттыратын саяси ерік-жігер керек. Ол үрдіс, ең алдымен, президенттен, министрлер мен әкімдерден басталуы тиіс. Қазақ тілі мемлекет органдарының төріне шықпай, бас шенділер балаларын қазақ мектебінде оқытпай, ешнәрсе өзгермейді!

Жер халықтық меншік болып қалуы тиіс. Бірақ ауыл шаруашылығындағы отандық кәсіпкерлерге жалға берілу мүмкіндігі қаралғаны жөн, өйтпесе, бизнес, яғни ауыл дамымайды, инвестиция келмейді. Және де жер иеленуде монополия болмауы керек, латифундистердің кезінде жерді қалайша сатып алғанын жақсылап зерттеу керек!

Мүсілім Аллаберген 2017-12-19 15:55:34

Киелі әл-Құдыс немесе Иерусалим қаласын Израиль астанасы деп таныған АҚШ президенті Дональд Трамптың шешіміне қалай қарайсыз?

- Әлем қауымдастығында, соның ішінде БҰҰ аясында осы мәселе бойынша қалыптасып қалған консенсус бар. Трамп өзінің волюнтаристік шешімімен осы тепе-теңдікті бұзып отыр. Әрине, мен мұндай шешімді қолдамаймын!

Сəния 2017-12-19 15:59:31

1.Латын əрпіне ел қашан көшеді?

2.Елде қашан бұрынғы тас талқан болған фабрика-заводтар қалпына келіп іске қосылады? Әлде бұл арман ба? Егер қосылса, елде бəрі шахтер болуға ұмтылмас еді; қосылса, қытай мен қырғызды байытпай өз елімізді киіндіріп, ішіндірер едік (адал тамақ,таза киім). Әзірше қытайдың сасыған, қырғыздың бір рет киюге арналған киімдері мен гмо тамақтарын жеп жүріп жатыр ел. Ақыры не боларын кім білсін?..

- Латын әліпбиіне көшу туралы басты саяси шешім қабылданды. Ол дұрыс! Енді ұсынылып жатқан нұсқалардың ішінен мейлінше ыңғайлы әлі толыққанды жобасын қоғам болып, ақылдасып, мамандармен келісіп, жақсылап отырып таңдап алуымыз керек. Әліпбидің тек қана клавиатураға телініп қалуын да мен қолдамаймын: уақыт өте, ол да өзгеріп тұрады.

Бізде жыл сайын «индустрияландыру-инновациялау» бағдарламалары қабылданып, президент алдында «алақайлаған» есеп беріліп жатады. Сосын сол кәсіпорындардың біразы іске қосылмай қалады. Нағыз көзбояушылық деген осы!

Өзіміздің ішкі өнеркәсіпті дамытпай, біз экономиканы өркендете алмаймыз! Сондықтан да отандық тауар өндірушелерді қолдаудың жаңа формаларын табу керек. Мәселен, неге біз тауар өндіретін шағын және орта бизнесті бес жылға салық төлеуден босатпаймыз? Керісінше, бізде салықтық жеңілдіктер мен преференциялар қазбалы байлықтарды сатып жатқан, шикізат олигархтарына беріліп жатады. Осы жағдайды түзеу керек!

проф. Совет-Хан Ғаббасұлы. 2017-12-19 16:13:43

Қадірлі, Әміржан азаматым, анық етіп айтыңызшы: қазақ тілі - нағыз мемлекеттік тіл қызыметін атқарып... барлық мекемелер қазақ тілінде жұмыс істей ме ?.. Әлде мемлекеттік тілді қорлау  жалғаса бере ме ?..

1.Жер туралы заңның солқылдақтығы қашан тоқтайды ? Жер тек мемлекеттің меншігі ғана бола ала ма ?

2.Дін мен Ділдің сатқындықтарына тоқтам бола ма? Меніңше, Қазақ Тәуелсіздігінің осынау төртқұбыласы ширек ғасыр бойы қорғаусыз болып келгенін тоқтатқан жөн сияқты...

 

- Бұл сөздеріңізге толықтай қосыламын, Советхан аға! Төрт мәселе де ушығып тұр!

Олар әртүрлі болғанымен, жағдайдың соншалықты мүшкіл болуының бір басты себебі бар: осы проблемаларды ретімен әрі жөнді шешу үшін саяси ерік-жігер қажет! Біздің басқару моделімізде бұл, сөзсіз, керек алғышарт. Әзірше ондай саяси таңдау көрінбей тұр: қоғам мен биліктің таңдауы әзірше екітүрлі!

DUMAN MAKANŞY 2017-12-19 16:16:42

Ассалоумағалейкум, Əміржан аға! Сізге қояр бірнеше сұрақтарым бар: биылғы жылы ең көкейкесті болған мəселе қытайдағы екі миллионға жуық қандасымыздың ащы қасіреті. Мен өз басым оралман болмасамда, қытайда туған-туыстарым болмасада, əр қазақ менің жалғызым! Осы мəселе бойынша оппозиция өкілдері, жеке саясаткерлер тарапынан Назарбаевқа неге ашық үндеу жолдап, талап қоя алмадыңыздар?

Екінші сұрағым: Қазақстандағы оппозицияның белсенділігі өте төмен деңгейге түсіп кеткендігі белгілі. Енді осындай жағдайда жеке бас амбициясын ысыра тұрып, неге барлық оппозицияда жүрген азаматтар бір тұлғаны өз ішінде тағайындап бүкіл ел көлемінде қолдау көрсетпеске?

Үшінші сұрағымда осыған байланысты: Егер ортақ лидер тағайындау мəселесінде қиындық болса, ашық дебат ұйымдастыру арқылы болашақ лидерді анықтауға болады ғой...

Төртінші сұрағым: Оппозицияның болашағы не болмақ?

- 1.Қытайдағы қандастарымыздың жағдайын баршамыз жүрегімізбен қабылдаймыз ғой. Ол туралы айтып та, жазып та жатырмыз. Ондай қоғамдық белсенділік керек. Бірақ та мұндай жанды мәселелер үкіметаралық келіссөздер мен шарттар арқылы жүзеге асады. Сондықтан да билік ішінде Қазақстанның ресми позициясын қалыптастырын нақты шенеуніктер мен сарапшылар да мейлінше ұлтшыл, халықаралық ахуал мен мемлекетаралық протоколды қабылдай отырып,  сонымен бірге қазақ ұлты мүддесі тұрғысынан пікір ұстана алатындай болуы тиіс. Өз басым әзірше ондай принциптілік пен табандылық көріп отырған жоқпын. Шенділердің соншалықты жігерсіз болуына біздің Қытайдан қыруар қаржы кредит алып, біршама кіріптар болып жатқанымыз да өз әсерін тигізіп жатқан болар...

2.Оппозиция бірлігі туралы мен де айтудан жалыққан емеспін. Сіз бір адамның төңірегіне топтасу туралы айтасыз. Бұл өзі өте-мөте қиын шаруа! Өз басым сол ішкі бәсекеден таяқ жеген адаммын. Бізде кейбір партиялар бір саясаткердің (не бұрынғы шенеунік, не қалталы бизнесмен) төңірегінде құрылды. Ақыры не болды? Тұтас партиялардың болашағы сол бір адамның тағдыры мен таңдауына тәуелді боп қалды! Ол жол дұрыс емес!

Сондықтан да мен басқаша формула ұсынар едім. Қазақстанда демократиялық, әділетті қоғам орнату секілді ортақ идеяға топтасу керек! Сонда әсіре көсемшілдік дертінен автоматты түрде құтыламыз. Көсемдер және көсемсымақтар келеді, кетеді, ал идея мәңгі ғой! Өз басым ондай одаққа дайынмын!

3.Егер де ондай дебаттар мен праймериз болып жатса, неге ат салыспасқа?

4.Оппозицияның болашағы көп нәрсеге, алдымен өзіне, байланысты. Оның ішінде жүрген азаматтар жекебас амбициясының құлы болмаса, халық қолдайтындай идеялар ұсына алса, бірлік танытса, әрине, оппозиция жетістіктерге жете бермек. Бірақ бір нәрсе тағы айқын: постназарбаев кезеңі алдындағы транзиттік кезеңде билік оппозициялық алаңды мейленші жаншып, таптап тастап жатыр. Бұл жағдай оппозицияға оңай тиіп жатқан жоқ.

Әрекеттің екі жолы бар. Бірі – заң аясында, екіншісі – одан тыс. Әркімнің өз қалауы өзінде. Өз басым елде өзгерістер болуын қаласам да, заңнан тыс, ертеңгі күні ел ішіне дүрбелең салып, біреудің басы жарылып, қарулы текетіреске әкеп соқтыратын әрекет жасауды қолдамаймын.

Бірақ бұл саяси цейтноттың да бір жағы бар: егер де билік заңды оппозицияны заң алаңынан ығыстыра берсе, бұл алаңға бөгде, заңға пысқырмайтын, шеттен шықан радикал мен экстремист, бүлікшілер келуі мүмкін. Ол кезде заңзсыз митинг өткізгені үшін абақтыға 15 тәулікке жабу деген ойыншық боп қалады!

Мектептен ата-аналар 2017-12-19 16:20:06

Балаларды ағылшын тілінде оқыту, пəндерді мəжбүрлі түрде ағылшынша оқыту неге қазақ мектебінде іске асуы керек? Оны айтасыз, қазір мектептері қазір орыс тілі пəнін   күнде оқытуды (жасырын нұсқаумен болар )бастап кетті. Орыс тілін күнде оқытудың не қажеті бар? Келешекте бұл орыс тілі мүлдем біздің елге керегі жоқ болары сөзсіз ғой.  Ал қазақ тілі республикалық деңгейге көтерілуі үшін халық не істеуі керек? Зиялылар бірдеңе істеп жатыр ма?

- Өз ұстанымымды о баста айтқанмын: бастауыш сыныптардағы оқу тек қана қазақ тілінде өткізілуі тиіс, дәл осы кезеңде баланың дүниетанымы қалыптасады. Оның бәрі қазақ тілінің негізінде жүруі керек. Содан кейін шет тілдерін оқыта беруге болады. Онымен қатар базалық пәндер барлық сыныптарда қазақ тілінде өтуі шарт!

калбит 2017-12-19 17:01:39

Орыс тилисиз Орыс ултысыз казах адам болу мумкин емес екени тусиникти кашан конститутция Орыс енеди гос язык ретинде билик берип саиласак осыныи истеи аласынба .2 Амиржан .аевич ... Косанов деген кандаи адеми славян фамилиясы неге уралмандарда осындаи славянскии фамилиясы жок биз славян халкынын бир болигимиз гои уралмандардын славянскии фамилиясы жок отчествасы каисы аты каисы ургаш еркек не понятно менин кол астымда уралмандар жумыс жасаиды наоедел кашан солардын аттарына славянскии фамилия косып озимиз сиякты адам ретинде тиркеиди билик берсек истеи аласынба осыларды . рахмет

- Мына сөздеріңіз Сіздің совет дәуірінен қалған ескі идеологиядан әлі де арыла қоймағаныңызды көрсетіп отыр. Сізді аяп кеттім. Басқа не дейін? Өз ұлтыңызды сыйламасаңыз, Сізді басқа ұлт та сыйламайды!

Eseng'ali, Antakiyadan 2017-12-19 17:04:51

"Балаларды ағылшын тілінде оқытуды пәндерді мәжбүрлі түрде ағылшынша оқыту неге қазақ мектебінде іске асуы керек?"  

Осы сұрақты Әміржанға қойып отырғандардың ақыл-естерінің дұрыстығына күманым бар. Әміржан білім министрі ме, президент пе ? Ақымақ болмасаңдар бұл сұрақты "сүйікті елбасыңызға", "орденоносец" Сағадиевке неге қоймайсыңдар?

 Abai.kz порталының жігіттері, сіздер аңғал қазақты қорлап отырғаныңызды сезесіздер ме ? Билікте жоқ Әміржан ініміз қандай мәселені шешуі мүмкін? Шақырғыш болсаңыз білім министрін (Сағадиев), парламент депутаттарын, "Нұр Отан" партиясының "құдайын" неге шақырмайсыздар ?

- Билікте жоқ екеніміз рас, әрине. Бірақ, қоғам өкілдері де қоғамдағы өзекті мәселелерден аулақ тұра алмайды. Сондықтан да азамат, журналист, саясаткер ретінде мен де осы талқылауға ат салысып жатырмын. Сондықтан да «Абай.кз» сайтының мен сияқты азаматты (және басқа да қоғамда белсенділік танытып жүрген тұлғаларды) осындай конференцияларға шақыруынан ешқандай да әбестік көріп отырған жоқпын: көппен келісіп пішкен тон ешқашан да келте болмас!

Қайрат 2017-12-19 17:12:03

Ассалаумағалейкум Әміржан аға, әрі барша оқырман не көрермен (алғаш сұрақта амандасудан өтіп кетіппін, кешірерсіздер)! Тағы бір сұрақ: әлеуметтік желілердің   ақпараттық қана емес, азаматтық саяси күшті қалыптастыра алатын орны мен ықпалы бар ма? Әлде біздің Халық әлі піскен жоқ па ондай күш болуға?

- Халық өзгерістерге баяғыдан дайын! Мәселен, 90-жылдардың басында елде бәсекелі де ашық сайлаулар өтті. Өз басым соларға қатысқанмын. Сол кездегі Парламент (Жоғарғы Кеңес) нағыз халықтық басқару органы болды. Оның комиссияларының отырыстарына президент өз аяғымен барып, есеп беріп жүрді.

Әлеуметтік желілердің орны ерекше, олар шын мәнінде ресми ақпаратқа балама алаң боп алды. Жұрт барлық жаңалықты сол жақтан біліп алады. Сонымен бірге әлеуметтік желелердің ұйымдастырушылық әлеуеті де біршама мықты. Ертең әлеуметтік желілерде партия құрылып, ұйымдасып жатса, еш таң қалудың керегі жоқ!

Адай 2017-12-19 19:11:13

Əбеке, партия құратын ниетіңізді əлеуметтік желіден көзіміз шалып қалғандай еді, егерде ғайыптан партия құрыла қалған жағдайда, басты жобаларыңыз, бір ауыз сөзбен айтқанда қандай болу керек деп ойлайсыз? Билікке тек сын айту бағытын ұстана ма, əлде тегеурінді қадамдарға бара ма? Алдын ала рахмет.

- Ондай ой жоқ емес. Өйткені халықтық наразылықты бір арнаға жинайтын, қоғам ойын билікке жеткізе алатын ұйым керек. Ол партия бола ма, қозғалыс бола ма, не басқа бір формадағы ұйым бола ма – уақыт көрсетер. Оның басты мақсаты билікті олигархтардан халыққа қайтарып беру болуы керек. Соның ішіне бәрі де сыйып кетеді!

Әр қазақ менің жалғызым. 2017-12-19 19:52:30

1)Біздің билік яки халық сыртқы күштердің арандатуына қарсы қаншалықты дайын? Діни және этнос аралық жанжалдарға тосқауыл қоя ала ма?

 2)Жалпы Қазақ қазақ деген атқа лайық па бүгінде? Қазақ дегеніміз қандай болуы керек өзі айтып беріңізші?

- 1.Кез келген мемлекет ішкі және сыртқы қауіптерге дайын болуы тиіс. Ол үшін қажетті ең басты шарт – қоғам мен биліктің басты қауіптер алдында бірге болуы. Ол үшін өзара сенім керек, ол бізде жоқ: қоғам билікке сенбейді, билік те қоғамды өзінің жауы санайды, балама пікір білдіргендерге хас дұшпанындай қарайды. Ал ондай ынтымақсыз кез келген сын сәтте мемлекет ыдырап кетуі әбден мүмкін! Сондықтан да ондай қауіптерге біздің билік жүз пайыз дайын деп мен айта алмаймын.

2.Қазақ қазақша оқып, қазақша сөйлеп, қазақ ертегісі мен дастандарынан нәр алып, басқа ұлттардың да жақсы қасиеттерін бойына сіңіріп алуы тиіс. Әйтпесе, ғаламдық, жахандық, өркениеттік көштен қалып қоюымыз мүмкін!

Жанат Мырзабек 2017-12-19 20:29:30

Сәлеметсіз бе? Менің сұрағым былай, халықаралық түсініктер мен заңнамаларға сәйкес, оппозиция үкіметті сынаумен ғана шектелмеу керек. Әрбір сынды айтпас бұрын, аталмыш мәселені шешудегі баламалы ұсыныстары дайын болуы шарт. Ендеше елде орын алып жатқан қарапайым әлеуметтік мәселелерден саяси астар іздеп, ел үкіметін жамандаумен ғана шектелетін «Қазақстанның демократиялық таңдауын» немесе Мұхтар Аблязовты оппозиция ретінде есептей аламыз ба?

- Сұрағыңызды екіге бөлейін.

Біріншіден, оппозиция дегеніміз – ағымдағы өкіметке қарсы күш, сондықтан да сын айтылуы заңды. Ал мәселені шешу жолдары дегенге келсек, Қазақстан оппозициясы 26 жыл ішінде билік бағдарламаларына талай балама жобалар ұсынды, олардың ішінде сындарлы да нақты ұсыныстар бар. Олардың ішінде экономика, әлеуметтік сала, саяси жүйеге тікелей қатысты идеялар бар. Оларды Интернеттен тауып, оқып алуларыңызға болады.

Екіншіден, Әблязовқа қатысты сұрағыңыз бар екен. Классикалық тұрғыдан алғанда ол, әрине, оппозиция. Өйткені билікті ашық сынайды, өз ұсыныстарын айтып жатыр. Кезінде «Алға» партиясы мен біраз тәуелсіз БАҚ-ты қаржыландырып, демократиялық күреске біршама үлес қосты. Өз ұстанымы үшін түрмеге де отырып шықты. Ол тұста біз, ескі оппозиция, оны ашық қолдадық.

Бірақ, маған Мұқтардың қимыл-әрекетінде екі нәрсе ұнамайды. Ол туралы мен ашық айтқанмын.

Қысқаша айтсам, «мен ғана оппозиция, қалғандары – Ақорданың жобасы» деп кешегі бірге жүрген әріптестеріне топырақ шашуын кесірлі қадам деп санаймын. Билікті шынымен де жеңу үшін бірігу керек, ал біріккісі келетін адам өзіне қарсылас емес, одақтас іздейді.

Екіншіден, өзіне қатысты болған сотта тағылған әрбір нақты айыпқа ол нақты жауап беруі керек еді. «Бірнеше миллиард доллар жымқырды» деген айып оңай емес қой.

Сондықтан да оның қазіргі режимді аяусыз сынауы жалпыдемократиялық ұстанмыдар негізіндегі саяси күрестен гөрі, өзіне соншалықты шүйліккен биліктен кек қайтару әрекетіне көбірек ұқсап кететінін де мойындау керек.

Шекербек НАЗАРБАЙ 2017-12-19 21:45:49

2018 жылы бізді қандай саяси жағдайлар, өзгерістер күтіп тұр! Сұхбаттарыңызда клан аралық тартыстар жайлы сөз қозғайсыз. Кланның бір тарапындағы басты фигураны бәріміз білеміз. Қарсы тараптың басты ойыншылары кімдер? Ол топ қаншалықты жақсы әлде ағымдағы биліктен айырмашылығы жоқ па?

- 2018-жыл, сөзсіз, постназарбаев кезеңіне дайындық жұмысының жалғасы болмақ. Бәлкім, осы жылы шешуші шешімдер қабылданатын болар. Бірақ оның бәрін бір адам ғана біледі. Сондықтан да мен анық болжам жасай алмаймын.

Кландарға келетін болсақ, олардың ішінде және арасында броундық қозғалыс жүріп жатқан сияқты. Кешегі ымырасыз қарсылас «менің жауымның жауы –менің досым» деген принципке сәйкес одақтас болып кетуі де әбден мүмкін. Сондықтан, «мынау ана топта, анау – мына топта» деп айтудың өзі қиын. Кімнің кім екенін таяу уақыт, сыни сәт көрсетеді.

Менің бір қауіптенетін жағдайым бар: бас билікке таласамын деп, осы кландар қарапайым халықты құрбан етіп жібермесін!

Алты Алаш 2017-12-20 01:28:00

Осыдан он шақты жылдай бұрын "Қазақстанда билік пен оппозициядан бөлек, үшінші саяси күштер" бар деп топшылайтын едіңіз, солар қазір қайда кетті және олар кімдер еді?

- Билікке де, ресми оппозицияға да қосылмайтын күштер әрқашан да болған. Қазір де бар.

Олар биліктегі өтірік пен жағымпаздықты, жемқорлық пен жеке басқа табынушылықты қабылдай алмайды. Сонымен, бірге оппозицияға сенбейді, көп жағдайда оның тым радикалды, бүлікшіл қанатын қолдамайды. Олар бар, бізге олармен де жұмыс жасау керек.

Талғат 2017-12-20 01:51:14

Билікке жақпаған, билікке қарсы шыққан көптеген ұрылардың дүние мүліктерін сот арқылы тартып алып, өздерін қуғын-сүргінге түсіруде. "Бұзауға туған күн өгізге де тууы мүмкін" бе? Әлде, алғашқы жекешелендіруден басталған аса үлкен ұрлықтар, әлемдік дәрежедегі алаяқтармен сыбайласқан жемқорлықтар, шет ел агентінен пара алу арқылы еліне опасыздық жасау, қызмет бабын асыра пайдалану сияқты, аманатқа қиянат жасау сияқты үлкен-үлкен қылмыстар, қарақшылар жалдап қарсыластарын өлтіру сияқты террорлық қылмыстар, рұқсат етілмеген шеруге шыққан қарусыз азаматтарды жаппай атуға бұйрық беру сияқты айуандықтар, сайлауларды әкімшілік қитұрқы айла тәсілдермен өткізу арқылы халықтың құқығын аяққа таптау сияқты қылмыстар жылдардың жылжып өтуімен ұмыт қала береді ме?

- Әрине, Сіз айтып отырған қылмыстар ешқашан да ұмытылмайды. Сүйектері қурап қалса да, Сталин тұсында халықты қырған қандықол жендеттердің аты аталып жатыр ғой. Бізде де солай болады! Сол кезде « менің еш кінәм жоқ, мен жоғары жақтың бұйрығын орындадым» деп ақталу ойнамай қалады, әркім өз ісі үшін жауап береді!

Ғасыржан 2017-12-20 02:05:00

Менің сұрағым: біз ылғи Қазақстан дамып келеді, Орта Азияның барысымыз, көшбасшы елміз деп кеудемізді ұрамыз да отырамыз. Біз секілді қарапайым жұрт көп біле бермейміз, шыныменде солай ма? Сіз саясаткерсіз, айтыңызшы, 26 жылда болған Қазақстанның жетістіктерін? Көрші елдер жайлы айтып өтсеңіз,  дамуы жөнінде Өзбекстан, Қырғызстан, Түркменстан... Осы елдердің саяси бағыты жөнінде де пікіріңізді білгім келеді.

- Әрине, ешқандай да жетістік жоқ деп, ауызды қу шөппен сүрткен жарамас. Бірақ, не дегенмен, елде демократия мен әділеттік орнағанда, табыстарымыз бұдан да орасан зор болар еді!

Көрші елдермен салыстырудың еш қисыны жоқ, өйткені оларда дәл біздікіндей қазба байлық жоқ! Ал олар болса, мәселен, қырғыз елі, ішкі тауар өндірісін дамытып, біздің аймақтың тігін цехына айналып барады! Біз болсақ әлі де қытайдың іш киімін киіп жүрміз!

Қанат 2017-12-20 02:29:14

Құрметті, Әміржан Қосанов мырза！ Сізге қояр 1-сұрағым: биліктегі трайбализімдік індет, жершілдік, рушылдық қай кезден бастау алды？ Қазіргі билік басында жүрген адамдардың мүлде басым бөлігі, бір екі рудан немесе Шымкент, Жамбыл, Алматы өңірінен шыққан, бір-біріне жақын, туыс, құда-жекжат, ағайын туыстан құралғанын халық жақсы біледі. Әр өңірден шыққан, талантты, білімді, іскер азаматтар осы ұйымдасқан, сыбайласқан, аттөбеліндей адамдардың қиянатының кесірінен, өз мүмкіндігін, білімін халыққа қызмет етуге пайдалана алмай отыр. Не істеу керек?

 2-сұрағым: мемлекеттік ірі компаниялар, холдинктер, қаржылық құрлымдар, банк, ақпарат, баспасөз, мәдениет, әкімшілік орындардың жай қызметкерінен басшылық саласына дейін трайбализымның шеңгеліне түскен. Бұл қоғамның дамуына қаншалықты кесірін тигізіп отыр?

3- сұрағым: билікте жүрген 20 шақты адам, алма-кезек орын ауыстырып отырады. Бір орыннан кетсе, екінші лауазымға жайғасады. Бұл жастардың саяси болашағын құрдымға кетіру емес пе?

4-сұрағым : трайбализммен уланған билік жүйесі қазақтың тұтастығына аса зор зиянын тигізіп, ұлтты, руға, жікке бөліп, бөлшектеп отыр деп ойламайсыз ба?

5-сұрағым : Қазақстанның демократиялық таңдауы деген қозғалысты ұйымдастырған азаматтардың дені трайбализымның құрбаны болған жоқ па?

- Бес сұрағыңыз да заманның өзекті проблемасы – трайбализмге қатысты екен. Менің пайымдауымша, жершілдік пен жүзшілдік – өз күшіне өзі сенбейтін, әлеуеті кем, қабілетсіз, білімсіз адамдардың сырқаты. Бәсекеге қабілетті жандар өз күшіне, мүмкіндіктеріне сенеді, маңайына туыстары мен жағымпаздарын жинамайды.

Трайбализммен күрестің түрі көп. Соның бірі – мықты қоғамдық пікір қалыптастыру. Ол үшін трайбализмді әшекерелейтін тәуелсіз де ықпалды БАҚ болуы шарт. Және де трайбализм бүгін ғана пайда болған жоқ, оның тамыры тереңде жатыр.

Билікте жүрген 20 шақты адам туралы ойыңыз да орынды. Жастарға обал. Сондықтан зейнеткер жасына жеткен кез келген бастықты, оның сіңірген еңбегіне қарамастан, зейнеткерлікке жіберу керек! Елге еңбек еткісі келсе, зейнеткер боп жүріп, жасасын!  Саяси бәсекені де жандандыру керек. Ол үшін әкімдерді де халық өзі сайлап алуы тиіс!

ҚДТ –да трайбалистік болды деп айта алмаймын.

Мәмеке 2017-12-20 06:32:37

Әбеке, Есенғали атпақшы, интернет-конференциямен ешқандай мәселенің шешілмейтіні бесенеден белгілі. Қойылған өзекті мәселелердің жауабы біреу-ақ, оны мына сіз бе біз баяғыдан білеміз. Назарбаев пен клан өздігінен өліп бара жатсаң да енді кетпейді. Менің сұрағыма сиырқұйымшақтамай бір ақ сөзбен жауап беріңізші - осылай маңқамыз ағып қашанғы жүре береміз?

- Әрбір азаматтың, қоғамның саяси белсенділігі артпаса, осылай жүр береміз!

Нұртай 2017-12-20 11:42:24

Қазақ билігі Ресейден сескенеді дейміз. Сескенсе, әскери әлеуетінен бе, әлде "қазақ билігінің бар қылмысын БАҚ-та жариялайды"- дей ме?

- Ресей – бізбен жеті жарым мың шақырым ортақ шекарасы бар көрші мемлекет. Ресейде жарты миллионнан астам біздің қандастар өмір сүріп жатыр. Қазақстанда «орыс факторы» тағы бар. Осының бәрі осы мемлекетпен қарым-қатынасымызға өз әсерін тигізіп жатқан рас.

Бірақ, оған қоса саяси конъюнктура тағы бар. Мәселен, елбасы билік транзиті туралы ойлап жатқаны сөзсіз. Сол кезде болашақ мұрагердің сыртқы кепілдері кім болады деген сұрақ туындайды. Соның ішінде Ресей, дәлірек айтсақ, оның басшылығы бар екені де түсінікті. Бәлкім, көптеген компромистер дәл осыған байланысты шығар.

Бірақ бір нәрсе айқын: бір мұрагердің қамын күйттеймін деп жалпымемлекеттік, түбегейлі мүдделерді тәрк етіп, Тәуелсіздік пен ұлттық мүддені саудаға салуға болмайды!

DUMAN MAKANŞİ 2017-12-20 11:45:28

Есенғали аға, өте дұрыс айтасыз! Əміржан ағамыз биліктегілердің кез келгенін діңкелетіп тастайды. Сондықтан Əміржан ағамыз сияқты санаулы ұлтшылдарымыздың тек қана бірігуі  ғана мəселе шешуі мүмкін. Басқа ешқандай жолын көріп тұрғаным жоқ. Əміржан ағамыз өзі бастамашы болып оппозициядағы ұлтшылдарымыздың басын қосып бірігуге шақыруы керек жəне сол біріккен күштерден ұтшыл партия құрылуы керек! Əміржан аға бізге жаңа қарқын керек! Ұлтшыл партия құрылар болса, оған мүше азаматтардың ұзын саны ең кемі жарты миллионға жетуі тиіс! Сол үшін алда құрылатын партияның бағдарламалары да халық қызығып мүше болуға өздері ұмтылатындай шараларды іске асыруымыз керек деген ойдамын.

- Ойыңызды құптаймын! Бізге, әсіресе, ұлтшыл-демократияшыл күштерге, бірігу керек! Алда келе жатқан электоралды науқандар осы процеске катализатор болады деп ойлаймын!

Амантай 2017-12-20 11:56:38

Бүгінгі қазақ қоғамында ширек ғасырдан астам уақытта шешім таппаған, күн тәртібінен кейінге шегеріле беретін, өзекті, келелі мәселелер шаш етектен. Тіл, діл, ақпараттық экспанция,ауылдың жағдайы, сөз бостандығының жоқтығы, жемқорлық, экономиканың экспортқа тәуелділігі, отандық өнімнің жоқтың қасы болуы, ұлттық тәлім-тәрбиенің осалдығы, әділдік, ақиқаттың жоқтығы, жағымпаздық пен жарамсақтықтың етек алуы деп тізбектеліп кете береді. Осыған тек билік ғана кінәлі ме? Ел ағалары, зиялы қауым, озық ойлы азаматтар, демократиялық күштер неге бір мақсатқа бірігіп тегеуірінді саяси күшке айнала алмай отыр? "Бас-басына би болған өңкей қиқым, мінеки бұзған жоқ па елдің сиқын" деп Абай бекерге налымағандығын білеміз. Абай заманы мен біздің заманның айырмашылығы жер мен көктей емес пе? Алла екі ғасырдың тоғысында мың өліп, мың тірілген қазақтың еліне , жеріне тәуелсіздік әкелді. Үш ғасырда әзер қол жеткізген тәуелсіздіктің қадірін білмесек Алланың Қаһарына ұшырап жұрмейміз бе?

- Пікіріңізге толық қосыламын! Бірігу керек! Мінез, қолдан келсе, қимыл-әрекет таныту керек!

Қазақтар 2017-12-20 14:38:39

Әміржан мырза, неге қазақ билігіндегі кәрілер зейнетте отырмайды? 63 жасқа толып кеткендер, жастар және басқа азаматтар жұмыссыз жүргенде сол кәрілер пенсия мен айлық алып отыр. Оларға аямай қаражат бөлініп жатыр. Бұған қашан және кім тосқауыл бола алады? Екінші сұрақ, мынау не мазақ: бір орыннан екінші орынға ауыса беретін биліктегілер, осыларды ауыстыруға немесе жарамайсыңдар, қолдарыңнан түк келген жоқ деп қашан халық айта алады, сондай заман бола ма, жоқ па?

Үшінші сұрақ: қазақ елінде кім қанша айлық алу керек екендігін кім шешті? Себебі біреулер 30,40,50 мыңға қайыршының күнін көрсе, ал кейбіреулер миллиондап алады, не үшін, сонда биліктегілер соқыр ма, билікке халық үшін келген болғандар, осы жағдайды баяғыда түзету керек еді ғой. Анау министрлер, депутаттар, сенаторлар, тағы басқа биліктегілердің зарплатасын 40,50,60 мыңға түсіру үшін не істеу керек? Бәрібір олардан қайыр жоқ, халық олардан жақсылық көріп жатқан жоқ, халық және олар – екі әлемде өмір сүріп жатырмыз. Әміржан мырза, ең соңғы сұрақ осы биліктегілердің санын азайтып, жалақысы мен жағдайларын өзгертіп, сапалы да, саналы қазақтың азаматтарын тарту үшін не істеу керек. Сұрақ өте көп, осыларға жауап күтеміз, әзірше.

- Бірінші сұрағыңызға жауабым қысқа болмақ: әркім өз қатарласын іздейді, соған сенім артады. Сондықтан да жаңа, жас президент келсе, жағдай өз-өзімен реттеледі деп ойлаймын. Ал әзірше елбасы өзінің көз көргендеріне сенеді. Ал олар болса, баяғыда-ақ зейнеткер жасынан асып кеткен! Бірақ, байқайсыз ба, қазіргі Үкімет мүшелері де, депутатар да жас адамдар. Қырыққа келмей-ақ министр болып жатқандар бар.

Ал бір орыннан бір орынға жылжып жүре беретін шенділерге қатысты ойыңызға қосарым мынау: бізде кез келген шенеунік бір орынға тағайындалғанда ел алдына шығып, өз бағдарламасын жария ететін дәстүрді орнықтыру керек, кейін уақыт келе, басқа орынға ауысқанда, сол уәделерін қалай орындады деген сұраққа жауап беретін де салт пен шарт болуы керек! Әйтпесе, бұл құбыжық әрі кесірлі әдеттен құтыла алмаймыз!

Жалақы көлемі туралы сауалыңыздың маңызы зор. Өйткені, өз еліміздегі жалақының әлемдік стандарттарға сәйкестігі туралы қоғамдық талқылау жоқ. Аңқау елге арамза молда қағидасын ұстанған биліктің ол мәселені тарқатып айтуға зауқы жоқ. Әйтпесе, «Арселор Митталдың» жұмысшылары шетелде 5-6 мың доллар алатынын білсе, біздің қарағандылық шахтерлар басқаша сөйлер еді ғой.

Біздің о бастан айтып келе жатқан бір саяси талабымыз бар, ол – шенеуніктер санын күрт азайту. Бізде бюрократиялық аппарат тым ұлғайып, ісініп кеткен! Қоғамда демократия мен экономикада нарық дамыған сайын осы екеуін реттеп отыратын институттар мен клерктер де азаюы керек! Содан шенеуніктерді ұстауға арналған бюджет шығындары күрт кемиді.

Арман 2017-12-20 14:52:22

Құрметті, Әміржан мырза, соңғы кезде қазақ тілінің қоғамдағы белсенділігі байқалып жүр. Билік бұл үрдіске байқамаған, мән бермеген сыңай танытуда. Әсіресе қоғамдық орындар халыққа қызмет көрсету орындарында қазақ тілінде жауап беру мәселесі туындауда. Еліміздегі әр түрлі мекемелердің қазақ тілін аяқ асты етіп елемеуі тәуелсіз елімізге сын болуда. Бұл осылай тұра берсе түптің түбі күрделі мәселеге айналуы мүмкін бе? Мәселені қалай шешуге болады?

-Мұның екі жолы бар.

Бірі – мемлекеттік қызметте тек қана қазақ тілін білетіндер ғана жоғарылауы тиіс. Ол шарт басқаларға стимул болады.

Екіншісі – мемлекеттік тілді мансұқ еткен кез келген шенеунік жауапқа тартылуы тиіс.

sqngiq 2017-12-20 15:12:56

Әмекең как всегда зажигает

-Қойыңызшы!

Сұраншақ 2017-12-20 16:24:50

ОСДП дейтін, өздерін оппозициямыз деп жүретін, сайлау болады дегенде бір оянып, «әу» деп қойып артынан тағы ұзақ ұйқыға кететін партия бар сияқты еді. Сол партия тірі ме, хабарыңыз ба ма? Сайлау мерзімінен бұрын өтетіні миларыңызға жатталып қалған шығар. Олай болса жын ұрғандай аяқ астынан өтетін сайлауларға дайындықтарыңыз қалай?

- 2012 жылы мені, сол кездегі ЖСДП партиясының төрағасының көзі тірі бірінші орынбасарын, партия съезіне кіргізбей қойғаннан кейін мен ол партияның жұмысына жауап бере алмаймын. Ол сұрақты партияның қазіргі басшыларына қоярсыз.

Мен сол ЖСДП партиясын өз қолымен құрған екі адамның бірімін. Ол партиядан шыққан жоқпын, өйткені оның қатарында менің бес жыл өмірім жатыр, қаншама достарым мен жолдастарым бар. «Битке өкпелеп, тонымды өртемеймін».

Оның үстіне, қазір партия сияқты қоғамдық, конституциялық институттың маңызы артып отыр. Бұрын депутаттар тек партиялық болатын. Енді президенттікке үміткерді де тек қана партия ұсына алады. Сондықтан ЖСДП-ның лайықты кандидат ұсынуына мен де ат салысамын.

Жүсіп Мұхаммедшәріп 2017-12-20 16:38:24

Қымбатты бауырым! Сіз ЖСДП-ның, Тұяқбаевтың қасында жүріп, насихаттап, халыққа таныстырып жүргенде ылғи айтатын бір ерекше сөзіңіз: - Біз Сіздердің бір тілік нандарыңыздың үстіне бір шөкім сары май жағып берсек деген сөзіңіз әлі есімде. Сіздің айтқан жалынды сөздеріңізді де, нағыз ұлт азаматына тән нар тұлғаңызды да қазақ еш уақытта ұмытпайды.Төмендегі өлеңімде 16 желтоқсан тәуелсіздік күні ме, әлде қаралы күн бе деп ой тастап отырмын. Сіздің ойыңыз қандай? Және бұл күнді Тәуелсіздік күні деп бекіткен кімдердің кінәсі? Менің ұсынысым Қайрат батырдың туған күнін Тәуелсіздік күні деп белгілесек қалай болады екен?!!.

Тәуелсіздік күні жыл сайын өтеді, мұңменен.

Мына көрініске көз салсаңыз бір сәтке, көрген кезде шыдай алмайсыз бір сәтте. Желтоқсанның ызғарлы – боран кезінде, Таусылған еді сабыр мен шыдам, төзімде. Алаңға шықты қазақтың өрімдей жастары, Опасыз билік жендеттің міндетін атқарды. Кремльдің берген жарлықтарын орындап, Қоршауға алып, әскермен жүр торуылдап. Ақырында ұрып – соғып, шетінен қудалап, Мұздай су шашты, сойылдарымен ұрмалап. Әскер күректерімен қақ айырып бастарын, Сүйреледі, жұлмалады қыздың шаштарын. Жала жауып, Қайрат Ерді түрмеге қаматты, Семей түрмесінде түнгі уақытта дарға асты. Желтоқсанда жүзден аса ұл – қыз қырылды, Желтоқсанда мыңдаған тағдыр да бұзылды. Он алтыншы желтоқсан тәуелсіздік күні ме, Он алтыншы желтоқсан азалы жұрт күні ме. Жиырма алты жылда халықта бұны түсінді, Қанды қырғын басып тұр халқым мысыңды. Тәуелсіздік күні жыл сайын өтеді мұңменен, Қалайша елім қарсы аламыз бұны жырменен.

- Өлеңіңізге рахмет. Жүректен шыққан екен.

Қайрат Рысқұлбековтың орны бөлек. Ол нағыз батыр.

Ал Тәуелсіздік күніне келсек, тарихи әділеттік орнау үшін ол күнді Қазақстан ресми түрде егемендік жариялаған 25 қазанға ауыстырып, Желтоқсан мен Жаңаөзенге қатысы бар 16-17 желтоқсан күндерін Аза тұту күндері деп жариялауды ұсынанмын. Сол дұрыс болар еді.

Алтай 2017-12-20 17:59:16

1.Имангали Тасмагамбетовтын саяси болашагы жайлы кандай пикириниз бар? Оны елши гып елден алыстатудын артында не ой бар?

2.ДВК-га, жане онын басшысы Аблязовка козкарасыныз калай? Онымен биригип жумыс истей аласыз ба, алде репутациясы куманди адамнан алысырак болганды калайсыз ба?

3.Еуразиялык одакка козкарасыныз кандай, Казакстан ушин пайдасы коп пе алде зияны коп пе? 4. Биз "Русский Мирдын" ишине киремиз бе, кирсек одан шыгуга тырысуымыз кажет пе?

4.Сиздин ишки дуниенизге кай оркениеттин (казактан баска) философиясы, омирге козкарасы, саяси устамы жакынырак, Европа, Россия, Кытай тб. 6. Сонгы сурак, олен жазатын онериниз бар еди, сонгы кезде жазган олендериниз бар ма, болса кайдан тауып окуга болады?

 

-Иманғали Тасмағамбетовпен кезінде бірге жұмыс істегенмін, ол министр кезінде оның орынбасары болғанмын. Сөзсіз, ол бар жағынан толысып тұрған тұлға. Бірақ қазіргі қалыптасқан жүйе оған қарамайды. Меніңше, билік басындағы беделді бір топтар оны алдағы транзит кезеңі алдында ойыннан шығарып, елшілік секілді «саяси ссылкаға» аттандырып жіберді. Оның саяси болашағы президенттің шешіміне ғана байланысты.

ДВК мен Әблязов туралы жоғарыда жауап бердім. Қайталай бермейін, әйтпесе, тағы да кейбіреулер «Ақорданың тапсырмасын орындап жатыр» деп айып тағып жүрер. Жығылғанға жұдрық болғым келмейді. Сіз айтып отырған «онымен бірігіп істеу» туралы айтарым мынау: Әблязов өзіне сотта тағылған айыптар бойынша әрбір бап бойынша жауап беріп, өзін ақтап алуы тиіс, әйтпесе, ондай адаммен әріптес болған ыңғайсыздау болар. Және де «нағыз оппозиционер мен ғанамын!» деп, ел ішінде жүрген оппозиция өкілдеріне тіл тигізгенін доғаруы тиіс.

Кезінде Еуразиялық одаққа қарсы республикалық референдум өткізу жөніндегі топтың мүшесі болдым, тиісті жиын өткіздік. Менің ұстанымым мынадай: барлық елмен, соның ішінде Ресеймен, тату-тәтті өмір сүруіміз керек, бірақ мынадай алмағайып, геосаяси жағынан өліара кезеңде ешбір саяси одаққа кірудің қажеті жоқ. Оның үстіне өзімізден физикалық жағынан 10 еседей үлкен Ресеймен бір ұйымда терезесі тең мүше болу – тіпті мүмкін емес шаруа.

«Русский мир» мен қазақ әлемі – екі бөлек дүние. Өз әлемімізді дамытайық. Ал «Русский мир» идеясы Ресейдің қазіргі басшылығының неоимпериялық саясатының бір көрінісі. Одан абай болуы керек.

Мен әлем өркениетін бір адамдай зерттеген қазақпын. Қарап отырсам, барша ұлттың жақсылығы да, кемшілігі де – ортақ, бірдей. Сондықтан да әрқайсысынан үйреніп жүрмін.

Өлең жазамын. Бірақ менің өлеңдерім ащылау, БАҚ көп баса бермейді. Жақында бір кітапты баспаға бермекпін (жалқаулық басып, бітіре алмай жатырмын). Сол кітапта таңдамалы өлеңдерім жарияланады. Әйтпесе, жырларымды FACEBOOK және YOUTUBE-тегі менің парақшаларымнан таба аласыз.

Жетісу Қазағы 2017-12-20 21:38:33

Әміржан аға, еліміздің ертеңінен үміт бар ма?! Қаншама білімді жастарымыз шетелде жүр, өзім соның біреуімін, әрине өз елімізде жұмыс жасағымыз келеді, бірақ бізге мүмкіндік бермейді, жалған ғылым, жалған атақұұмарлар бүкіл салада жүр, нағыз азаматын бағалайтын қоғам қашан құрылады?

- Кез келген мемлекеттің даму логикасы мен заңдылықтары болады. Соның ішінде, авторитарлық, бір адамға ғана телініп қалған елдердің барар жері бір, ол – демократиялық жүйе. Біз де соған келеміз. Сол кезде Сіз айтып отырған барлық проблема шешіле бастайды.

Мен ғой 2017-12-20 22:17:49

Қытай Халық Республикасы қытай ұлтының көптігін, экономикалық өсімінен түскен қыруар қаржысын, қуатты әскери және арнайы күштік құрылымдарын пайдаланып салыстырмалы түрде аз санды ұлттарды, оның ішінде ата-бабасының жері толықтай басқыншылыққа ұшыраған бұрынғы Шығыс Түркістанның 2 миллион қазағын күштеп қытайландыруды, мұсылман дінінен бездіруді (немесе діндерін атеист қытайлар қалағандай бұрмалап ұстатуды) мықтап қолға алып жатыр. Қытайдың атеистік және қытайландыру саясатын жақтамағандары, діндерінен безбегендерді құртып жіберуде, ал қытай озбырлығын жақтағандар мен оған көмектескен сатқындарды барынша қолдауда. Ал қазынаның қаржысы азайып бара жатса, шауып барып миллиардтап қарыз алып қайтатын, халықтың жұмыссыздығы артып бара жатса, ұлттық қауіпсіздігімізге қарамай инвестиция тартып қайтатын, қолдарынан барды сатудан басқа түк келмейтін биліктің кейбір өкілдері (CІМ-нің өкілі) "Қытайдың ішкі ісіне араласуға құқығым жоқ" деп өз әлсіздіктерін жартылай мойындап отыр. 2 миллион адамның тағдыры тұрған осы күрделі мәселені халықаралық деңгейге жеткізу арқылы Қытай озбырлығын тоқтатуға оппозиция өкілдері неге жұмыстанбайды?

- Қытайдағы қандастарымыздың ауыр жағдайына дәл диагноз беріп отырсыз! Толық келісемін.

Жоғарыда айттым, қайталайын: қоғамның үні билікке жетіп қана қоймай, оған ықпал ете алатындай болуы үшін бізге, ұлтшыл-демократияшыл күштерге, ресми түрде тіркелген мықты ұйым керек. Соны қолға алмасақ, жаяудың шаңы, жалғыздың үні шыға қоймас! Сондай ұйымға бір мүше болуға мен дайынмын!

Мақсұт 2017-12-20 22:29:19

Әміржан аға!  Біліміңіз бен білігіңізді, қоғамдық саяси өмірдегі тәжірибеңізді пайдалануға мүмкіндігіңізді не кедергі??? "Жас Алаштан" қарсы жаққа қарай садақ атып жүргеніңізді білеміз, Нысананы бізге қарағанда анық көретін адамға атуды жөн көрмейсіз бе?

- Әңгімеңіздің астарын дұрыс түсінсем, «нысананы адрестеу керек» сияқты.

Онда айтайын.

Иә, мен өз мақаламдарда көбіне «билік» деген сөзді қолданамын.

Сізге керек болса, «Назарбаев» деп тағы да айтайын. Осыдан біраз уақыт бұрын «Жас Алаш» газетіне «Патриархтың күзі» деген ауқымды мақала жазғанмын. Онда президенттің осы жылдардағы қызметіне баға беріп, оның жетістіктері мен кемшіліктері туралы ашық жазғанмын. Мүмкін болса, соны оқып алыңыз.

Сөз жоқ, 26 жыл бойына елді басқарып келе жатқан ол елдегі барлық нәрсеге – жақсылығына да, жамандығына да – жауап береді. Мәселе басқада. Ол кісі 77-де. Ертең орнына кім келеді және де ол қандай Конституция мен заңдар негізінде елді басқарады? Соның бәрін осы бастан анықтап алмаймыз ба? Мен сол туралы көп ойланамын!

Бейтаныс 2017-12-20 22:58:03

Еліміздің економикалық қуаты қандай?

- Ресми статистикаға сенім аз. Ал тәуелсіз сараптама бізде көбінесе жүргізіле бермейді. Кез келген елдің экономикалық жағдайының нақты деңгейін көрсететін критерий – ішкі жиынтық өнімнің (ІЖӨ) өсуі не өспеуі.

2015 жылы оның көлемі 184,4 миллиард доллар болса, 2016 жылы ол 137, 3 миллиард долларға дейін төмендеген. Бұдан артық қандай баға керек?!

Табиғи шикізат қайтып қалпына келмейді 2017-12-21 00:40:33

Мемлекет басындағы қазына тонаушы жемқорлар мен солардың туыстарына, сыбайлас олигархтарына қазақтың қазба байлықтарын тонау арқылы қаншалықты "ілгерілеу" жүріп жатса, қазақ жерінің табиғи байлығы соншалықты жұтау арқылы келешек ұрпақтың жалпы несібесі соншалықты кеміп қалуда.

- Бұл сұрақ емес екен. Келісемін!

Қырғызбаев 2017-12-21 00:44:31

Қырғызстанның экс-президентінің жеке тұлғалық қасиеті мен оның біздің президент жайлы айтқан әйгілі мәлімдемесі туралы не айтасыз? Дұрыс айтты ма, негізсіз жала жапты ма?

- Ол туралы арнайы мақала да жазғанмын. «Дат» газетіне. Содан оқып алуыңызға болады.

Екі ел арасындағы жағдайдың ушығып кетуіне, ең алдымен, Қазақстан жағы кінәлі деп санаймын. Өйткені, елбасы көрші елдегі сайлау алдында президенттіктен үміткер бір адаммен ғана емес, барлық кандидаттармен кездесуі керек еді! Сонда қырғыз тарапынан «қазақтар бұра тартып жатыр, ішкі ісімізге араласып жатыр» деген айып та тағылмас еді!

Өз басым Атамбаевтың атышулы, скандалды сөздерін екіге бөлемін.

Алғашқы сөзінде ол шынымен де Қазақстанда орын алып отырған түбегейлі кемшіліктер туралы айтты – биліктің ауыспауы, жемқорлық және тт.

Бірақ, меніңше, ол дипломатиялық протоколды бұзды. Өйткені келесі бір сөздерінде терең тарихқа кеткен болып, өзіне жараспайтын сөздер айта бастады. Сөйтіп, Қырғыз мемлекетінің басшысы ретінде қазақ алдында абыройын төгіп алды. Әрине, сол тұста оның өз мүддесі болды: яғни өзі қолдап отырған адамның қарсыласын қырғыз электораты алдында төмендету дегендей.

 Askar mamen 2017-12-21 12:46:57

Amirjan aga, sizge koiаr sayalim jok. Allam sizge densaulik pen sabir, basinizga amndik bersin !!! sizben biz kutken jaksi kunge birge jeteik !!!

- Рахмет!

(Жалғасы бар)

Редакциядан: Интернет-конференцияға сауал жолдау аяқталды. Енді тек спикер Әміржан мырзаның берген жауаптарына қатысты өз ой-пікірлеріңізді білдірулеріңізге болады.  

Abai.kz