Baqtybay Aynabekov. Arystanbabtaghy jana meshitke Ámir Temirding aty berilse...
Memleket jәne qogham qayratkeri Asqar Qúlybaevqa Ashyq hat
Bismillahir Irahmanir Rahiym
Qadirli Asqar Altynbekúly!
Sizding songhy jyldary respublika kóleminde kópshilik ýshin ruhany ortalyq bolyp sanalatyn kóptegen meshit qúrylystaryn salyp, sauapty imany tirshilikter jasap jýrgeninizdi búhara halyq jaqsy biledi. Osy bir ónegeli tirliginizdi sony uaqytta odan әri óristetip, әuliyeli Arystanbap jerinen taghy da bir kýmbezi kók tiregen kelisti meshit qúrylysyn bitirip, paydalanugha bergeli otyrghanynyzdy tayauda ziyaratpen jýrgende arnayy baryp kórip qayttym. Arhiytekturasy óte kórkem shyghypty. Meshit janynan salynghan qonaq ýileriniz de kónilge qonymdy. Endigi jerde kópshilikke iman taratar shanyraqtyn iygiligin kóruge jazsyn.
Memleket jәne qogham qayratkeri Asqar Qúlybaevqa Ashyq hat
Bismillahir Irahmanir Rahiym
Qadirli Asqar Altynbekúly!
Sizding songhy jyldary respublika kóleminde kópshilik ýshin ruhany ortalyq bolyp sanalatyn kóptegen meshit qúrylystaryn salyp, sauapty imany tirshilikter jasap jýrgeninizdi búhara halyq jaqsy biledi. Osy bir ónegeli tirliginizdi sony uaqytta odan әri óristetip, әuliyeli Arystanbap jerinen taghy da bir kýmbezi kók tiregen kelisti meshit qúrylysyn bitirip, paydalanugha bergeli otyrghanynyzdy tayauda ziyaratpen jýrgende arnayy baryp kórip qayttym. Arhiytekturasy óte kórkem shyghypty. Meshit janynan salynghan qonaq ýileriniz de kónilge qonymdy. Endigi jerde kópshilikke iman taratar shanyraqtyn iygiligin kóruge jazsyn.
Qúrmetti Aseke, óziniz saldyryp jatqan jarasymdy osy meshitinizdi kóre otyryp, ózinizge az-kem ótinish-bazyna aitqym kelip otyr. El tarihyn jetik biletin ziyaly qayratkerlerding birisiz ghoy, ózinizding yqylasynyz auyp, manynan meshit ýiin kóterip otyrghan Arystanbap әuliyening kesenesin Ámir Taraghaydyng úly Ámir Temir Kóregen Bahadýr babamyz sopylyq ilimning negizin salushy, kemenger aqyn Qoja Ahmet Yassauiyge arnaghan qasiyetti Áziret Súltan kesenesinen búryn saldyrghandyghy turaly el auzynda әr qily anyz bar. Sol anyzdardaghy aitylar negizgi shyndyq Arystanbaptyng әigili әulie Qoja Ahmet Yassauiydin ústazy bolghandyghy. Sondyqtan da búl eki tarihy jәdiger el jadynda qalay saqtalsa, sony jarylqap saldyrghan 27 elding patshasy bolghan Padisha Ámir Temir de esten shyqpauy tiyis qoy. Ámir Temir osynsha elding patshasy bolumen qatar sol eldi Islamdyq, onyng ishinde Yasauiylik negizde basqarghan danyshpan. Ol ózining «Temir týzikteri» atty kitabynda; «Maghan tәjiriybe kórsetti, Din men Zangha baghynbaghan memleket eshqashan ózining kýshi men quatyn saqtay almaydy... Dinsiz memleketti shatyry jabylmaghan, esiksiz, qorshausyz, kez-kelgen aram pighyldy adam kire beretin, qorghansyz ýimen salystyrugha bolady.
Men, sondyqtan, ózimning ghimaratymdy Islam dinining úlylyghyna negizdedim, oghan erejeler men zandardy ýilestirdim jәne olardy ózim biylik jýrgizgen kezimde saqtap, moyynsyndym»(118-bet)- dep jazyp ta ketken. Esimi de Qúrandaghy Temir sýresimen atalghan. Jalpy, Padisha Ámir Temirding qazaq jerining tarihyndaghy oryny bәrimiz tәu eterliktey. Osyny kórip-bile otyryp, kózi tirisinde-aq kóregen atanghan qasiyetti bahadýr babamyzgha osy kýnge deyin memleket tarapynan eshqanday nazar audarylghan emes jәne tayau arada audaryla qoyatyn synay bayqalmaydy. Áriyne, búl jaghday kýni keshe ghana EQYÚ-gha mýshe elerding memleket jәne ýkimet basshylaryn, halyqaralyq úiymdardyng jetekshilerin, sonday-aq birqatar elderding memleket basshylary atynan kelgen resmy delegasiya basshylaryn saltanatty jaghdayda qarsy alyp, joghary dengeyde Sammit ótkizgen elimizding atyna úyat-aq tirshilik. Elimizde oryn alyp kelgen osy olqylyqty jongdyng bastamasy retinde Siz saldyrghan jana meshitke din janashyry, bahadýr babamyz Ámir Temirding atyn berip, aldyna әlem moyyndaghan aibatyn tanytar alyp eskertkishin saldyrsa, baba әruaghy aldynda ýlken imandy tirlik jasalghan bolar edi. Búlay ótinish jasap otyrghanym, bahadýr babamyzdyng sýiegi Samarqandaghy Registanda jatqanymen, dәl osy jerde ómirden ótkeni tarihtan mәlim. Ony ótken tarihtyng habarshysynday sol kezden beri atalyp kele jatqan «Temir» temir jol kenti jetkizip otyr...
Qadirli Aseke, búl hatty Ózinizding atynyzgha jazyp otyruymnyng ekinshi sebebi, Siz memleket jәne qogham qayratkeri bolumen qatar, 1998 jyldan respublikalyq «Jibek joly - Qazaqstan » Últtyq kompaniyasynyng preziydentisiz. Búl kompaniyanyng ertengi jarqyn bolashaghy - әlemdik turizmde. Ámir Temir padisha - әlemdik túlgha. Bahadýrding osy jerde ómirden ótkendigi turaly jer әlemge habar berer som eskertkish túrghyzylyp jatsa, әlem padishasyna ziyarat etushi Arystanbap jerine jetkenshe asyghatyndar legi jetip artylar edi. Sol turizmning óris aluymen týbi Siz saldyrghan meshit ýii men «Temir» stansiyasynyng aralyghy ýlken eldi meken bolyp ketui de ghajap emes...
Elge de, Ózinizge de abyroy әperer osy oilar meni mazalaghan son, BAQ arqyly atynyzgha Ashyq hat jazghanyma aghalyq keshirimmen qarap, naqtyly jauabyn aitarsyz degen oidamyn.
Sәlemmen, Baqtybay AYNABEKOV,
«Qazaqstan qajylary» diny birlestigining tóraghasy, jazushy
«Abay-aqparat»