Dәriger. Býgingi kýni joghary súranysqa ie mamandyqtardyng biri. Jauapty da jýgi auyr salanyng tizginin ústaghan jandargha halyqtyng rizashylyghy da erekshe. Aq halatty abzal jan dep qúrmettep, әrbir nauqasqa tanytyp jýrgen erekshe qamqorlyqtary ýshin alghystaryn jaudyryp jatady. Endeshe, osynday erekshe  mamandyqtyng iyesi, býgingi tanda Pavlodar oblysy, Lebyaji audany, Aqqu auylynyng Lebyaji audandyq auruhanasynda hirurg dәriger bolyp qyzmet atqaryp jýrgen, Núrbekov Aydos Álimúlymen súhbattasqan edik.

-Aydos Álimúly, óziniz jayly qysqasha aityp ótseniz?

-Men 1988 jyly Almaty oblysy, Taldyqorghan qalasynda dýniyege kelgenmin. 1991 jyldargha qaray otbasymyzben birge Semey qalasyna kóship keldik. Semey jerinde alghash balabaqshagha baryp, mektep tabaldyryghyn tәmәmdap, medisinalyq kolledj týlegi atandym. Odan keyin Semey Medisinalyq Akademiyasyna oqugha týstip, 2009-2016 jyldar aralyghynda sol oqu ordasyn ayaqtap shyqtym. 2016 jyldan beri Lebyaji audandyq auruhanasynda alghashqy júmys jolymdy bastadym.

-Nelikten osy mamandyqty tandadynyz?

-Dәriger boludy mektep kezinen bastap armandadym. 7-8 synypta oqyp jýrgen kezimde hirurg mamandyghyna erekshe qyzyghushylyq tanyttym. Men ýshin búl sala basqa dәrigerlerge qaraghanda 1 saty joghary túratyn siyaqty elestedi. Adam ómirining arashasy bolatyn dәrigerlik mindetti arqalap jýruding ózi onay emes. Jalpy, osy bala armanyma týrtki bolyp, kýsh bergen Almaty oblysynda Abay degen bir bilikti hirurg bir ózi 500-den asa ota jasaghan eken. Sol adamnyng bergen súhbattaryna zer salu arqyly men de maqsatqa jetu jolynda ayanbay enbek etuge tyrystym. Oghan qosa, tuystarymnyng ishinde de dәrigerler joq emes. Týrli әngimelerin estip otyratyn edim.

-Bolashaqta qanday josparlarynyz bar?

-Ári qaray osy hirurgiya salasynda bilimimdi shyndap, reziydentura jogharghysyn oqyp, PhD doktoranturagha tapsyratyn oy da bar.

-Dәrigerlik jolda qanday qiyndyqtar kezdesti?

-Jalpy osy mamandyqqa alghash ayaq basqannan bastap týrli qiyndyqtargha jolyqtym. Yaghni, studenttik kezden bastap, kóptegen qiyndyqtar bolyp jatty. Sebebi, mamandyq adam ómirimen, qauipsizdigimen, elimizding bolashaghymen tikeley baylanysty bolghandyqtan da student kezinde bizderge kóp mindetter jýkteldi. Áriyne, búl qiyndyqtardyng týpki negizi bilikti de bilimdi dәriger shygharu ýshin tuyndaydy ghoy. Basqa student jastar siyaqty emes, kóp jerge qydyryp bara almaysyn. Bos uaqytyng bola qalsa boldy, kitaphanagha baryp otyratyn edim. Ol kezde kitapty ýige bermeytin, sol jerde konspekt jasap, barynsha izdenetin edik.  Sebebi, bir taqyrypty oqymasaq, ekinshi kýni oghan basqa taqyryp qosylyp qiynday týsetin. Oqu bitirgenge deyin de, bitirgen song da barynsha sabyrlyqty, tabandylyqty boygha jinay týstim.

-Bos uaqytynyzda qanday ispen ainalysqandy únatasyz?

-Negizinde bos uaqyt bolady dep te aita almaymyn. Bizde kezekshilik, týrli shaqyrular da kóp bolady. Al demalys tek arnayy otpusk alghan kezde ghana bolady. Sol ýshin de әr uaqytty erekshe baghalap, basqa adamdar demalyp jatqan kezde biz adamdardyng amandyghy ýshin ter tógetinimizge riza da bolamyn.

-Key kezderi nelikten osy mamandyqty tandadym degen oy tuynday ma?

-Jii bolady... Keyde oilaymyn, nege osy mamandyqty tandadym eken, nege jenil mamandyq tandamadym eken degen oilar da payda bolyp jatady. Biraq, artynan ózimdi-ózim júbatamyn. Basy ashy bolsa, sony tәtti bolady...

-Elimizding densaulyq saqtau salasyna qanday bagha berer ediniz?

-Biz endi damushy memleket bolghandyqtan da, medisina endi-endi damyp kele jatyr. Onyng ishinde hirurgiya salasynyng ayaq alysy da jaman emes. Nebir bilikti de bilimdi mamandar Izrali, AQSh syndy tәjirbiyesi mol elderge baryp biliktilik almasuda. Aldaghy birer jylda bizding densaulyq saqtau salasy da әlemdik dengeyge kóterile alady degen oidamyn. Sebebi, memleket tarapynan kórsetilip jatqan erekshe qoldaudyng arqasynda bәri de algha jyljyp keledi.

-Auylgha alghash júmysqa túrghan kezde sizdi qalay qabyldady?  

-Auylda alghash kelgen kezden bastap óte jaqsy qabyldady. Búrynnan beri tanityn tanystary retinde, óz ortalaryna birden kirgizip, qoldau kórsetken auruhana újymyna da rizamyn. Audan әkimi, bas dәrigerimizding ózderi de barynsha qoldaularyn kórsetti. Basymyzgha baspana berip, qamtamasyz etti. Sol ýshin de rizashylyghymdy bildiremin.

-Myqty dәriger bolu ýshin qanday qasiyetter qajet?

-Birinshiden, niyet. Óz mamandyghynyzgha degen erekshe sýiispenshilik. Eger de mamandyqty óz jýrek qalauynyzben emes, basqa bireulerding aituy boyynsha tandasanyz, ol mamannan eshqanday da myqty dәriger shyqpaydy. Ekinshiden, ayanbay izdenip, oqu kerek. Qanday qiyndyq tuyndasa da sabyrlyq tanytu qajet. 9 jylghy bilimdi qanaghat tútpau kerek, әri qaray da izdenis ýstinde bolu qajet.

-Audan men qalada júmys isteuding qanday aiyrmashylyq bayqadynyz?

-Audanmen salystyrsanyz, qalada júmy isteu onaygha týsedi. Nelikten? Sebebi, barlyq qúrylghylardy qiyndyqsyz paydalana alasyz jәne qoljetimdi. Audanda mamandar da az jәne de keybir zertteu qúraldaryn da taba almay jatamyz. Áriyne, búrynghymen salystyrghan qalanyng jaghdayyna da jetip kele  jatyrmyz. Kerekti laboratoriyalar da alyp jatyrmyz jәne jas mamandar sany da ósip jatyr. Aldaghy uaqytta qalanyng dengeyine kóterilip te ýlgerermiz.

-Qanday armanynyz bar?

-Eng basty armanym professor bolu da, shetelge ketu de emes. Óz isimning bilikti mamany bolyp, Qazaqstan Respublikasyna, tym bolmaghanda Pavlodar oblysyna enbegi singen dәriger atanyp, halyqqa kómegim tiyisse eken deymin. Sebebi, bala kezgi armanym jetelep, osynday dәrejege jetkizdi. Enbek pen tabandylyqtyng arqasynda nauqastardy emdep, kishkene bolsyn kómegim tiyip jatyr. Aldaghy uaqytta qanday jaghdaylar bolsyn, qay jerde jýrsem de óz mamandyghymdy adal atqaryp, bilimimdi jetildiruge bar kýshimdi salatyn bolamyn.

Súhbatynyzgha rahmet!

Súhbattasqan Kógershin Tilegen