Elbasy: Qazaqstangha million túrghyny bar birneshe qala qajet
Juyrda Elbasy Núrsúltan Nazarbaev Qazaqstangha million túrghyny bar birneshe qala qajet ekendigin aityp, sóz sóilegen edi. Búl Elbasy Núrsúltan Nazarbaevtyng sózi.
Elbasy óz sózinde elding әrbir óniri «Qazaqstan-2050» strategiyasyn jýzege asyrugha óz ýlesin qosuy tiyistigin basa aitty. «Biz Astanany, jana elordamyzdy saldyq. Qazaqtar óz tarihynda alghash ret óz astanasyn qay jerde salu kerektigin belgilep, boy týzetti. Astanagha qarap, qalghan barlyq oblys ortalyghy damu ýstinde», - degen-di N.Nazarbaev.
Osy orayda Qazaqstangha ghylymdy damytu ýshin iri aglomerasiya qajettigin basa aitqan QR Preziydenti: «Almatynyng halqy 1,5 milliongha jaqyndap qaldy. Astanada da milliongha taqau bar. Bizderge taghy da birneshe qala kerek. Mening oiymsha, million túrghyn túratyn qalalar qatarynda Shymkent, Aqtóbe, Qaraghandy jәne basqa da qalalar bola alady», - dep sóilegen.
Qazaqstan Halqy Assambleyasynyng alqa-qotan jiynynda sóz sóilegen Preziydent bylay dep edi:
«Osy jyly sizdermen birge elordanyng 20 jyldyghyn atap ótemiz. Astana – birlik pen kelisimning jalpyhalyqtyq ýlgisi. Shaghyn Aqmola qalasy bir millionnan astam túrghyny bar Astana qalasyna ainaldy. Jaqynda qalanyng bolashaqtaghy damuyn qarastyryp otyryp, 20-jyldargha qaray eki million túrghyny bar qalagha ainalatynyn anyqtadyq. Osylaysha biz osynday birneshe megapoliske ie bolghymyz keledi. Eger Astanada eki million bolsa, Almatyda ýsh million, Shymkentte million túrghyn ómir sýrmek. Dәl osynday iri qalalarda ghylym, mәdeniyet pen tehnologiya damidy. Búl – óte manyzdy».
Ayta keteyik, sarapshylardyng pikirinshe, urbanizasiya әserinen auyldargha qaraghanda qala halqynyng sany edәuir artuda.
Ranking.kz sarapshylary qalalarda halyq ósimi auyldargha qaraghanda jyldam degen qorytyndygha keldi.
Jyl basynan beri qala halqynyng sany 1,7 %-gha ósti. Qazaqstannyng 16 ónirining 12-inde qalalyqtar sany artqany bayqalyp otyr. Kósh bastap túrghandar – Almaty, Astana qalalary jәne Ontýstik Qazaqstan oblysy.
Al auyl halqynyng ósimi nebary 0,8%-dy qúraghan. Jyl basynan beri auyl halqy 12,9 myng adamgha úlghayyp, 1 nauryzda 7,74 million azamatqa jetti. Ósim tek elding jeti oblysynda bayqaldy. Ýzdik kórsetkishterdi Ontýstik Qazaqstan, Almaty jәne Manghystau oblystary kórsetken.
Sarapshylardyng pikirinshe, Qazaqstandaghy halyq ósimining әrkelkiligine aglomerasiya men urbanizasiya prosesteri әser etip otyr.
Býgingi demografiya qarqyny saqtalyp qalar bolsa, ontýstik aimaqtardaghy túrghyndar sany 5,2 mln adamgha kóbeyedi.
Elimizde 2050 jylgha qaray halyq sany 24 millionnan asady, dep habarlaydy Enbek jәne halyqty әleumettik qorghau ministrligining baspasóz qyzmeti.
2050 jylgha qaray boljam boyynsha Qazaqstanda halyq sany 24,5 mln adamdy qúraydy. Býgingi demografiya qarqyny saqtalyp qalar bolsa, ontýstik aimaqtardaghy túrghyndar sany 5,2 mln adamgha kóbeyip, ornalasu tyghyzdyghy soltýstik oblystargha qaraghanda 4 esege derlik asyp ketui yqtimal.
Elimizding ontýstik ónirlerinde (Almaty qalasyn qospaghanda) halyqtyng 38%-y ómir sýrip, olardyng ónirlik jalpy ónimge (ÓJÓ) qosar ýlesi nebary 17%-dy qúrauda. Soltýstik ónirlerde bolsa, halyqtyng 29%-na ónirlik jalpy ónimning 25%-y tiyesili.
Esterinizge sala keteyik, býgin Ýkimet otyrysynda ministr Tamara Dýisenova kóshi-qon sayasatynyng jana tújyrymdama jobasyn tanystyrdy.
Tújyrymdama jobasynda Elbasynyng Últ jospary-100 naqty qadamda aitylghanday investisiyagha qolayly jaghday jasau ýshin kóshi-qon sayasatyn búdan әri damytu strategiyasy qarastyrylyp otyr. Úzaq merzimdi nemese aralas kóshi-qon ýlgisine Ekonomikalyq damu jәne yntymaqtastyq úiymy elderining tajirbiyesi arqau bolmaq. Eger jýieli júmys jýrse, bilikti mamandardy ekonomikalyq innovasiyalyq sektorlaryna tartyp, kәsipkerlikti órkendete alamyz. Sonday-aq, tújyrymdamada últ qauipsizdigine erekshe den qoyylyp otyr.
Abai.kz