جۋىردا ەلباسى نۇرسۇلتان نازارباەۆ قازاقستانعا ميلليون تۇرعىنى بار بىرنەشە قالا قاجەت ەكەندىگىن ايتىپ، ءسوز سويلەگەن ەدى. بۇل ەلباسى نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ ءسوزى.

ەلباسى ءوز سوزىندە ەلدىڭ ءاربىر ءوڭىرى «قازاقستان-2050» ستراتەگياسىن جۇزەگە اسىرۋعا ءوز ۇلەسىن قوسۋى تيىستىگىن باسا ايتتى. «ءبىز استانانى، جاڭا ەلوردامىزدى سالدىق. قازاقتار ءوز تاريحىندا العاش رەت ءوز استاناسىن قاي جەردە سالۋ كەرەكتىگىن بەلگىلەپ، بوي تۇزەتتى. استاناعا قاراپ، قالعان بارلىق وبلىس ورتالىعى دامۋ ۇستىندە»، - دەگەن-ءدى ن.نازارباەۆ.

وسى ورايدا قازاقستانعا عىلىمدى دامىتۋ ءۇشىن ءىرى اگلومەراتسيا قاجەتتىگىن باسا ايتقان قر پرەزيدەنتى: «الماتىنىڭ حالقى 1,5 ميلليونعا جاقىنداپ قالدى. استانادا دا ميلليونعا تاقاۋ بار. بىزدەرگە تاعى دا بىرنەشە قالا كەرەك. مەنىڭ ويىمشا، ميلليون تۇرعىن تۇراتىن قالالار قاتارىندا شىمكەنت، اقتوبە، قاراعاندى جانە باسقا دا قالالار بولا الادى»، - دەپ سويلەگەن.

قازاقستان حالقى اسسامبلەياسىنىڭ القا-قوتان جيىنىندا ءسوز سويلەگەن پرەزيدەنت بىلاي دەپ ەدى:

«وسى جىلى سىزدەرمەن بىرگە ەلوردانىڭ 20 جىلدىعىن اتاپ وتەمىز. استانا – بىرلىك پەن كەلىسىمنىڭ جالپىحالىقتىق ۇلگىسى. شاعىن اقمولا قالاسى ءبىر ميلليوننان استام تۇرعىنى بار استانا قالاسىنا اينالدى. جاقىندا قالانىڭ بولاشاقتاعى دامۋىن قاراستىرىپ وتىرىپ، 20-جىلدارعا قاراي ەكى ميلليون تۇرعىنى بار قالاعا اينالاتىنىن انىقتادىق. وسىلايشا ءبىز وسىنداي بىرنەشە مەگاپوليسكە يە بولعىمىز كەلەدى. ەگەر استانادا ەكى ميلليون بولسا، الماتىدا ءۇش ميلليون، شىمكەنتتە ميلليون تۇرعىن ءومىر سۇرمەك. ءدال وسىنداي ءىرى قالالاردا عىلىم، مادەنيەت پەن تەحنولوگيا داميدى. بۇل – وتە ماڭىزدى».

ايتا كەتەيىك، ساراپشىلاردىڭ پىكىرىنشە، ۋربانيزاتسيا اسەرىنەن اۋىلدارعا قاراعاندا قالا حالقىنىڭ سانى ەداۋىر ارتۋدا.

Ranking.kz ساراپشىلارى قالالاردا حالىق ءوسىمى اۋىلدارعا قاراعاندا جىلدام دەگەن قورىتىندىعا كەلدى.

جىل باسىنان بەرى قالا حالقىنىڭ سانى 1,7 %-عا ءوستى. قازاقستاننىڭ 16 ءوڭىرىنىڭ 12-ىندە قالالىقتار سانى ارتقانى بايقالىپ وتىر. كوش باستاپ تۇرعاندار – الماتى، استانا قالالارى جانە وڭتۇستىك قازاقستان وبلىسى.

ال اۋىل حالقىنىڭ ءوسىمى نەبارى 0,8%-دى قۇراعان. جىل باسىنان بەرى اۋىل حالقى 12,9 مىڭ ادامعا ۇلعايىپ، 1 ناۋرىزدا 7,74 ميلليون ازاماتقا جەتتى. ءوسىم تەك ەلدىڭ جەتى وبلىسىندا بايقالدى. ۇزدىك كورسەتكىشتەردى وڭتۇستىك قازاقستان، الماتى جانە ماڭعىستاۋ وبلىستارى كورسەتكەن.

ساراپشىلاردىڭ پىكىرىنشە، قازاقستانداعى حالىق ءوسىمىنىڭ اركەلكىلىگىنە اگلومەراتسيا مەن ۋربانيزاتسيا پروتسەستەرى اسەر ەتىپ وتىر.

بۇگىنگى دەموگرافيا قارقىنى ساقتالىپ قالار بولسا، وڭتۇستىك ايماقتارداعى تۇرعىندار سانى 5,2 ملن ادامعا كوبەيەدى.

ەلىمىزدە 2050 جىلعا قاراي حالىق سانى 24 ميلليوننان اسادى، دەپ حابارلايدى ەڭبەك جانە حالىقتى الەۋمەتتىك قورعاۋ مينيسترلىگىنىڭ ءباسپاسوز قىزمەتى.

2050 جىلعا قاراي بولجام بويىنشا قازاقستاندا حالىق سانى 24,5 ملن ادامدى قۇرايدى. بۇگىنگى دەموگرافيا قارقىنى ساقتالىپ قالار بولسا، وڭتۇستىك ايماقتارداعى تۇرعىندار سانى 5,2 ملن ادامعا كوبەيىپ، ورنالاسۋ تىعىزدىعى سولتۇستىك وبلىستارعا قاراعاندا 4 ەسەگە دەرلىك اسىپ كەتۋى ىقتيمال.

ەلىمىزدىڭ وڭتۇستىك وڭىرلەرىندە (الماتى قالاسىن قوسپاعاندا) حالىقتىڭ 38%-ى ءومىر ءسۇرىپ، ولاردىڭ وڭىرلىك جالپى ونىمگە ء(وجو) قوسار ۇلەسى نەبارى 17%-دى قۇراۋدا. سولتۇستىك وڭىرلەردە بولسا، حالىقتىڭ 29%-نا وڭىرلىك جالپى ءونىمنىڭ 25%-ى تيەسىلى.

ەستەرىڭىزگە سالا كەتەيىك، بۇگىن ۇكىمەت وتىرىسىندا مينيستر تامارا دۇيسەنوۆا كوشى-قون ساياساتىنىڭ جاڭا تۇجىرىمداما جوباسىن تانىستىردى.

تۇجىرىمداما جوباسىندا ەلباسىنىڭ ۇلت جوسپارى-100 ناقتى قادامدا ايتىلعانداي ينۆەستيتسياعا قولايلى جاعداي جاساۋ ءۇشىن كوشى-قون ساياساتىن بۇدان ءارى دامىتۋ ستراتەگياسى قاراستىرىلىپ وتىر. ۇزاق مەرزىمدى نەمەسە ارالاس كوشى-قون ۇلگىسىنە ەكونوميكالىق دامۋ جانە ىنتىماقتاستىق ۇيىمى ەلدەرىنىڭ تاجىربيەسى ارقاۋ بولماق. ەگەر جۇيەلى جۇمىس جۇرسە، بىلىكتى مامانداردى ەكونوميكالىق يننوۆاتسيالىق سەكتورلارىنا تارتىپ، كاسىپكەرلىكتى وركەندەتە الامىز. سونداي-اق، تۇجىرىمدامادا ۇلت قاۋىپسىزدىگىنە ەرەكشە دەن قويىلىپ وتىر.

Abai.kz