Seysenbi, 29 Qazan 2024
Janalyqtar 2319 0 pikir 21 Aqpan, 2011 saghat 23:00

Múhtar Sherim. Evrokreslo

Oybo-oy... Esime týsse, et jegendey emes, esek minip kele jatyp, tonqalang asa qúlaghanday bolamyn...  Bir kýni keshke mәshiynemdi garajgha kirgizip jatqa­nymda, tórt jigit múrnyma birdeneni iyisketti de, iyrelendegen meni «Djiyp­terine» artyp jatqany irtik-irtik esimde, arghy jaghy jym-jyrt...

Kózimdi qisaytyp ashsam, aidalada, qalyng qar ýstinde jatyrmyn. Tórt jigit tóbemnen tónkerile tónip túr eken. Qoldarynda bir-birden tapansha... «E-e, búlar bandylar boldy ghoy! Qalalyq salyq komiyteti bastyghynyng orynbasary búlargha nege kerek boldy eken? Bandylardan salyq almaushy edik...» dep oilap ýlgerdim.

- Ornynyzdan túrynyz, mansapqúmar, kresloqúmar myrza...- dep ótindi qara kózildirikti jigit aghasy tym sypayy sóilep.

- Sender kimsinder? Qay jerdemin?-dedim men motory may jeytin ma­shina­day dirildep.

- Betpaqdaladasyz.

- Ne kerek senderge?

- Evrokreslony synaqtan ótkizeyik dep edik,- dedi engezerdey biri saghyz shay­nap.

- Polisiya! Omo-on!-dep aiqayladym.

Oybo-oy... Esime týsse, et jegendey emes, esek minip kele jatyp, tonqalang asa qúlaghanday bolamyn...  Bir kýni keshke mәshiynemdi garajgha kirgizip jatqa­nymda, tórt jigit múrnyma birdeneni iyisketti de, iyrelendegen meni «Djiyp­terine» artyp jatqany irtik-irtik esimde, arghy jaghy jym-jyrt...

Kózimdi qisaytyp ashsam, aidalada, qalyng qar ýstinde jatyrmyn. Tórt jigit tóbemnen tónkerile tónip túr eken. Qoldarynda bir-birden tapansha... «E-e, búlar bandylar boldy ghoy! Qalalyq salyq komiyteti bastyghynyng orynbasary búlargha nege kerek boldy eken? Bandylardan salyq almaushy edik...» dep oilap ýlgerdim.

- Ornynyzdan túrynyz, mansapqúmar, kresloqúmar myrza...- dep ótindi qara kózildirikti jigit aghasy tym sypayy sóilep.

- Sender kimsinder? Qay jerdemin?-dedim men motory may jeytin ma­shina­day dirildep.

- Betpaqdaladasyz.

- Ne kerek senderge?

- Evrokreslony synaqtan ótkizeyik dep edik,- dedi engezerdey biri saghyz shay­nap.

- Polisiya! Omo-on!-dep aiqayladym.

- Betpaqdalada qanghyp jýrgen qanday polisiya? Odan da, kreslogha otyrynyzshy,--dep óte sypayy, syzyla sóiledi taghy biri. Jan-jaghyma jalaqtap, eki kózim alaqtap, ainalany kózimmen sholyp óttim de, túra qashtym. Kóz aldyma kabiynetim, júmsa-aq, «kojannyi» kreslom, «Kofe ishesiz be?» dep syzylyp túrghan hatshy qyz elestep, enirep jyladym. Botaday bozdap, jo-joq, aiqaylap jylap kelemin! Qyzmetimning rahatyn kórmesten, qaydaghy bir banditterding qolynan ólip ketetin boldym-au! «Byrq» etkize sinbirip qoyyp, súnqylday jylaymyn... Art jaghyma qaraugha qorqamyn... Atyp tastaytyn shyghar? Áne, qazir atady... Mine, qazir atady... Hosh bol, mening maymyl bastyghym! Sening ornyna qonjiyatyn kýnim qarang qaldy! Seni óltiruge tapsyrys berip edim, endi ózim óleyin dep jatyrmyn! Men bilsem, osynyng bәri sening әreketin!

Olar meni tiridey ústap aldy. Úrghan joq. Keshirim súrap, biri moynymdaghy galstugymmen múrnymdy sýrtip, biri ýstimdi qaqqyshtap, aidalada túrghan kreslogha otyrghyzdy.

- Búl ne?-dep súradym shirene týsip. Qansha degenmen kreslonyng aty kreslo, kәdimgidey ruh beredi eken.

- Evrokreslo,- dedi qara kózildirikti jigit.

- Bolsa qayteyin?

- Aydalada kreslo ýstinde otyrghan qanday eken?

- Jyndy adam siyaqty ...

Ol qolyndaghy distansiyalyq basqaru pulitindegi bir týimeni basyp qalyp edi, evrokreslosy qúrghyr dirildey jóneldi! Tisterim saqyldap, auzym ashylyp jabylyp, ishim solq-solq etip, etpetimnen qúladym. Sol qúlaghan kýii enbektey qashyp bara jatyr edim, aldyma bireui taltayyp túra qaldy.

- Qayda?-dep súrady sosyn.

- Bastyq shaqyryp jatyr...

- Ony tapsyryspen óltirmek bolyp ediniz ghoy?

-Kim aitty? Mansap ýshin kisi óltiruden tayynbaytyn adam dep oilaugha úyalmaysyng ba?

- Otyrynyz...

- Qayda?

- Evrokreslogha. Evrokreslogha otyrghanym sol, ornymnan atyp túrdym!

- Oibay!

- Nemene oibay?

- Qúiryghyma birdene kirip ketti!

Oryndyqqa qarasam, ýshkir-ýshkir jinishke temirler shyghyp túr eken.

- Otyrynyz,- dep búiyrdy anau.

- Rahmet, osylay túrghan jaqsy...

Olar meni kýshtep otyrghyzdy. Bir kezde evrokreslosy qúrghyrdyng asty qyzyp kep bersin! Qúiryghym qaynap ketkendey boldy. Áreng shydap otyrmyn.

- Qalay?-dep súrady  betinde tyrtyghy bar biri.

- J-jaqsy, janym kirip otyrmyn...

- Túrynyz...

Túra bergenim sol, kreslonyng arqa sýiener túsynan birdene sorayyp shyq­ty da, artymnan bir tepti. Esim auyp, qúlap qaldym. Analar tyrqyldap kýlip jatyr.

- Jigitter, meni jiberinder... Erteng jinalys... Kәsipker tuystaryn, dostar­yn­nyng zansyz әreketteri bolsa da, teksertkizbeymin, qansha aqsha berse de, almaymyn...

- Evrokreslo made in shina!-dep kýldi biri: -biraq Japoniyada jasalghan, Qy­tay­da qúrastyrylghan. Qalay, únady ma?

- Keremet eken!

Sol eken, olar meni taghy da evrokreslogha otyrghyzdy. Bir kezde eki jaghynan prujina qoldar shygha keldi de, biri shapalaqpen salyp qaldy.

- Nege úrasyz?-dep qaldym bayqamay. Radio dauys shyqty:

- Sende patriottyq sezimning joqtyghy ýshin!

- Men patriotpyn!  Elimning preziydenti Nazarbaevty jaqsy kóremin!

Taghy da shapalaq sart  ete qaldy...

-Preziydentti jaqsy kórsen, kәsipkerlerdi  aptasyna alty ret nege teksere beresin?

Taghy da shapalaq sart  ete qaldy...

- Sen paraqorsyn! Aqshanyn, kreslonyng qúlysyn!

- Qalay, únady ma?-dep súrady saghyz shaynap túrghany.

- Únamasa da únady...

- Onda sizge satamyz.

- A-almaymyn...

- Onda syrazym atamyz...

- Keshirinizder, satyp alamyn! Qansha?

- Nemene qansha?

- Baghasy...

- Bir million dollar!

Esengirep etpetimnen týstim. Esimdi jisam, garajymnyng ishinde ekenmin. Evrokreslonyng ýstinde otyrmyn... Syrghyp týstim de, ayaghymdy eppen basyp, túra qashtym! Kreslo kórsem, allergiyam ústaydy...

«Abay-aqparat»

0 pikir