سەيسەنبى, 29 قازان 2024
جاڭالىقتار 2318 0 پىكىر 21 اقپان, 2011 ساعات 23:00

مۇحتار شەرىم. ەۆروكرەسلو

ويبو-وي... ەسىمە تۇسسە، ەت جەگەندەي ەمەس، ەسەك ءمىنىپ كەلە جاتىپ، توڭقالاڭ اسا قۇلاعانداي بولامىن...  ءبىر كۇنى كەشكە ماشينەمدى گاراجعا كىرگىزىپ جاتقا­نىمدا، ءتورت جىگىت مۇرنىما بىردەڭەنى يىسكەتتى دە، يرەلەڭدەگەن مەنى «دجيپ­تەرىنە» ارتىپ جاتقانى ىرتىك-ىرتىك ەسىمدە، ارعى جاعى جىم-جىرت...

كوزىمدى قيسايتىپ اشسام، ايدالادا، قالىڭ قار ۇستىندە جاتىرمىن. ءتورت جىگىت توبەمنەن توڭكەرىلە ءتونىپ تۇر ەكەن. قولدارىندا ءبىر-بىردەن تاپانشا... «ە-ە، بۇلار باندىلار بولدى عوي! قالالىق سالىق كوميتەتى باستىعىنىڭ ورىنباسارى بۇلارعا نەگە كەرەك بولدى ەكەن؟ باندىلاردان سالىق الماۋشى ەدىك...» دەپ ويلاپ ۇلگەردىم.

- ورنىڭىزدان تۇرىڭىز، مانساپقۇمار، كرەسلوقۇمار مىرزا...- دەپ ءوتىندى قارا كوزىلدىرىكتى جىگىت اعاسى تىم سىپايى سويلەپ.

- سەندەر كىمسىڭدەر؟ قاي جەردەمىن؟-دەدىم مەن موتورى ماي جەيتىن ما­شينا­داي دىرىلدەپ.

- بەتپاقدالاداسىز.

- نە كەرەك سەندەرگە؟

- ەۆروكرەسلونى سىناقتان وتكىزەيىك دەپ ەدىك،- دەدى ەڭگەزەردەي ءبىرى ساعىز شاي­ناپ.

- پوليتسيا! ومو-ون!-دەپ ايقايلادىم.

ويبو-وي... ەسىمە تۇسسە، ەت جەگەندەي ەمەس، ەسەك ءمىنىپ كەلە جاتىپ، توڭقالاڭ اسا قۇلاعانداي بولامىن...  ءبىر كۇنى كەشكە ماشينەمدى گاراجعا كىرگىزىپ جاتقا­نىمدا، ءتورت جىگىت مۇرنىما بىردەڭەنى يىسكەتتى دە، يرەلەڭدەگەن مەنى «دجيپ­تەرىنە» ارتىپ جاتقانى ىرتىك-ىرتىك ەسىمدە، ارعى جاعى جىم-جىرت...

كوزىمدى قيسايتىپ اشسام، ايدالادا، قالىڭ قار ۇستىندە جاتىرمىن. ءتورت جىگىت توبەمنەن توڭكەرىلە ءتونىپ تۇر ەكەن. قولدارىندا ءبىر-بىردەن تاپانشا... «ە-ە، بۇلار باندىلار بولدى عوي! قالالىق سالىق كوميتەتى باستىعىنىڭ ورىنباسارى بۇلارعا نەگە كەرەك بولدى ەكەن؟ باندىلاردان سالىق الماۋشى ەدىك...» دەپ ويلاپ ۇلگەردىم.

- ورنىڭىزدان تۇرىڭىز، مانساپقۇمار، كرەسلوقۇمار مىرزا...- دەپ ءوتىندى قارا كوزىلدىرىكتى جىگىت اعاسى تىم سىپايى سويلەپ.

- سەندەر كىمسىڭدەر؟ قاي جەردەمىن؟-دەدىم مەن موتورى ماي جەيتىن ما­شينا­داي دىرىلدەپ.

- بەتپاقدالاداسىز.

- نە كەرەك سەندەرگە؟

- ەۆروكرەسلونى سىناقتان وتكىزەيىك دەپ ەدىك،- دەدى ەڭگەزەردەي ءبىرى ساعىز شاي­ناپ.

- پوليتسيا! ومو-ون!-دەپ ايقايلادىم.

- بەتپاقدالادا قاڭعىپ جۇرگەن قانداي پوليتسيا؟ ودان دا، كرەسلوعا وتىرىڭىزشى،--دەپ وتە سىپايى، سىزىلا سويلەدى تاعى ءبىرى. جان-جاعىما جالاقتاپ، ەكى كوزىم الاقتاپ، اينالانى كوزىممەن شولىپ ءوتتىم دە، تۇرا قاشتىم. كوز الدىما كابينەتىم، جۇمسا-اق، «كوجاننىي» كرەسلوم، «كوفە ىشەسىز بە؟» دەپ سىزىلىپ تۇرعان حاتشى قىز ەلەستەپ، ەڭىرەپ جىلادىم. بوتاداي بوزداپ، جو-جوق، ايقايلاپ جىلاپ كەلەمىن! قىزمەتىمنىڭ راحاتىن كورمەستەن، قايداعى ءبىر بانديتتەردىڭ قولىنان ءولىپ كەتەتىن بولدىم-اۋ! «بىرق» ەتكىزە ءسىڭبىرىپ قويىپ، سۇڭقىلداي جىلايمىن... ارت جاعىما قاراۋعا قورقامىن... اتىپ تاستايتىن شىعار؟ انە، قازىر اتادى... مىنە، قازىر اتادى... حوش بول، مەنىڭ مايمىل باستىعىم! سەنىڭ ورنىڭا قونجياتىن كۇنىم قاراڭ قالدى! سەنى ولتىرۋگە تاپسىرىس بەرىپ ەدىم، ەندى ءوزىم ولەيىن دەپ جاتىرمىن! مەن بىلسەم، وسىنىڭ ءبارى سەنىڭ ارەكەتىڭ!

ولار مەنى تىرىدەي ۇستاپ الدى. ۇرعان جوق. كەشىرىم سۇراپ، ءبىرى موينىمداعى گالستۋگىممەن مۇرنىمدى ءسۇرتىپ، ءبىرى ءۇستىمدى قاققىشتاپ، ايدالادا تۇرعان كرەسلوعا وتىرعىزدى.

- بۇل نە؟-دەپ سۇرادىم شىرەنە ءتۇسىپ. قانشا دەگەنمەن كرەسلونىڭ اتى كرەسلو، كادىمگىدەي رۋح بەرەدى ەكەن.

- ەۆروكرەسلو،- دەدى قارا كوزىلدىرىكتى جىگىت.

- بولسا قايتەيىن؟

- ايدالادا كرەسلو ۇستىندە وتىرعان قانداي ەكەن؟

- جىندى ادام سياقتى ...

ول قولىنداعى ديستانتسيالىق باسقارۋ پۋلتىندەگى ءبىر تۇيمەنى باسىپ قالىپ ەدى، ەۆروكرەسلوسى قۇرعىر دىرىلدەي جونەلدى! تىستەرىم ساقىلداپ، اۋزىم اشىلىپ جابىلىپ، ءىشىم سولق-سولق ەتىپ، ەتپەتىمنەن قۇلادىم. سول قۇلاعان كۇيى ەڭبەكتەي قاشىپ بارا جاتىر ەدىم، الدىما بىرەۋى تالتايىپ تۇرا قالدى.

- قايدا؟-دەپ سۇرادى سوسىن.

- باستىق شاقىرىپ جاتىر...

- ونى تاپسىرىسپەن ولتىرمەك بولىپ ەدىڭىز عوي؟

-كىم ايتتى؟ مانساپ ءۇشىن كىسى ولتىرۋدەن تايىنبايتىن ادام دەپ ويلاۋعا ۇيالمايسىڭ با؟

- وتىرىڭىز...

- قايدا؟

- ەۆروكرەسلوعا. ەۆروكرەسلوعا وتىرعانىم سول، ورنىمنان اتىپ تۇردىم!

- ويباي!

- نەمەنە ويباي؟

- قۇيرىعىما بىردەڭە كىرىپ كەتتى!

ورىندىققا قاراسام، ۇشكىر-ۇشكىر جىڭىشكە تەمىرلەر شىعىپ تۇر ەكەن.

- وتىرىڭىز،- دەپ بۇيىردى اناۋ.

- راحمەت، وسىلاي تۇرعان جاقسى...

ولار مەنى كۇشتەپ وتىرعىزدى. ءبىر كەزدە ەۆروكرەسلوسى قۇرعىردىڭ استى قىزىپ كەپ بەرسىن! قۇيرىعىم قايناپ كەتكەندەي بولدى. ارەڭ شىداپ وتىرمىن.

- قالاي؟-دەپ سۇرادى  بەتىندە تىرتىعى بار ءبىرى.

- ج-جاقسى، جانىم كىرىپ وتىرمىن...

- تۇرىڭىز...

تۇرا بەرگەنىم سول، كرەسلونىڭ ارقا سۇيەنەر تۇسىنان بىردەڭە سورايىپ شىق­تى دا، ارتىمنان ءبىر تەپتى. ەسىم اۋىپ، قۇلاپ قالدىم. انالار تىرقىلداپ كۇلىپ جاتىر.

- جىگىتتەر، مەنى جىبەرىڭدەر... ەرتەڭ جينالىس... كاسىپكەر تۋىستارىڭ، دوستار­ىڭ­نىڭ زاڭسىز ارەكەتتەرى بولسا دا، تەكسەرتكىزبەيمىن، قانشا اقشا بەرسە دە، المايمىن...

- ەۆروكرەسلو مادە ين شينا!-دەپ كۇلدى ءبىرى: -بىراق جاپونيادا جاسالعان، قى­تاي­دا قۇراستىرىلعان. قالاي، ۇنادى ما؟

- كەرەمەت ەكەن!

سول ەكەن، ولار مەنى تاعى دا ەۆروكرەسلوعا وتىرعىزدى. ءبىر كەزدە ەكى جاعىنان پرۋجينا قولدار شىعا كەلدى دە، ءبىرى شاپالاقپەن سالىپ قالدى.

- نەگە ۇراسىز؟-دەپ قالدىم بايقاماي. راديو داۋىس شىقتى:

- سەندە پاتريوتتىق سەزىمنىڭ جوقتىعى ءۇشىن!

- مەن پاتريوتپىن!  ەلىمنىڭ پرەزيدەنتى نازارباەۆتى جاقسى كورەمىن!

تاعى دا شاپالاق سارت  ەتە قالدى...

-پرەزيدەنتتى جاقسى كورسەڭ، كاسىپكەرلەردى  اپتاسىنا التى رەت نەگە تەكسەرە بەرەسىڭ؟

تاعى دا شاپالاق سارت  ەتە قالدى...

- سەن پاراقورسىڭ! اقشانىڭ، كرەسلونىڭ قۇلىسىڭ!

- قالاي، ۇنادى ما؟-دەپ سۇرادى ساعىز شايناپ تۇرعانى.

- ۇناماسا دا ۇنادى...

- وندا سىزگە ساتامىز.

- ا-المايمىن...

- وندا سىرازىم اتامىز...

- كەشىرىڭىزدەر، ساتىپ الامىن! قانشا؟

- نەمەنە قانشا؟

- باعاسى...

- ءبىر ميلليون دوللار!

ەسەڭگىرەپ ەتپەتىمنەن ءتۇستىم. ەسىمدى جيسام، گاراجىمنىڭ ىشىندە ەكەنمىن. ەۆروكرەسلونىڭ ۇستىندە وتىرمىن... سىرعىپ ءتۇستىم دە، اياعىمدى ەپپەن باسىپ، تۇرا قاشتىم! كرەسلو كورسەم، اللەرگيام ۇستايدى...

«اباي-اقپارات»

0 پىكىر