Elbasy: Býkil zandar men normativtik qúqyqtyq aktileri Konstitusiya erejelerine tolyq sәikes keluge tiyis
Memleket basshysy Núrsúltan Nazarbaev Qazaqstan Respublikasy Konstitusiyalyq Kenesining tóraghasy Qayrat Mәmiydi qabyldady.
Kezdesu barysynda konstitusiyalyq reformanyng jýzege asyrylu barysy, Konstitusiyalyq Kenes qyzmetining nәtiyjeleri men aldaghy kezenge arnalghan jospary jәne Konstitusiya kýnin merekeleuge dayyndyq barysy jóninde әngime órbidi.
Qazaqstan Preziydenti Konstitusiyalyq Kenesting Ata Zang ýstemdigin qamtamasyz etetin memlekettik organ ekenine toqtalyp, onyng әleuetin odan әri arttyra týsu qajettigine nazar audardy.
– Parlamenttin, elimizdegi memlekettik organdardyng qabyldaghan býkil zandary men normativtik qúqyqtyq aktileri Konstitusiya erejelerine jәne normalaryna tolyq sәikes keluge tiyis, – dedi Núrsúltan Nazarbaev.
Konstitusiyalyq Kenes tóraghasy Q.Mәmy Memleket basshysyna Qazaqstan Respublikasynyng Konstitusiya kýnin merekeleuge dayyndyq barysy jóninde mәlimdedi.
Elbasy N.Nazarbaev Tatarstangha júmys saparymen baryp, sapar barysynda Tatarstan respublikasynyng Preziydenti Rustam Minnihanovpen kezdesti.
Kelissózde eki elding әleumettik-ekonomikalyq damu qarqyny, sauda-ekonomiykalyq jәne investisiyalyq yntymaqtastyqty jandandyru, mashina jasau, qorghanys jәne gharysh ónerkәsibi salalarynda birlesken kәsiporyn qúru, auyl sharuashylyghy, kólik-tranzit әleuetin damytyp, infraqúrylymdyq baghdarlamalardy jýzege asyru jәne t.b. býgingi kýnning ózekti mәseleleri sóz bolyp, dostyq pen yntymaqtastyqty odan әri damytu jóninde әngime órbidi.
– Sizderde IT-tehnologiyalar salasy jaqsy damyp keledi. Bizding jastarymyz búl tәjiriybeni zertteui kerek. Óniraralyq yntymaqtastyq ta ilgerilep keledi. Ekijaqty sauda kólemi 700 million dollargha deyin ósti. Endi 1 milliard dollar kórsetkishine qol jetkizu kerek, – dey kele, Memleket basshysy barlyq memleketter balamaly energiya kózderin paydalanugha kóshetinin, tayau 50 jyl ishinde múnay men gazgha degen súranys ta saqtala beretinin tilge tiyek etip, osy uaqyt aralyghynda óndeu ónerkәsibin qúru qajettigin nazargha aldy.
Auyl sharuashylyghy salasynyng manyzdylyghyna toqtalyp, joghary sapaly siyr etin óndiru ýshin shetelden asyl túqymdy iri qara mal alynghanyn, bolashaqta auyl sharuashylyghy ghylymyn damytu qajettigin jetkizdi. Bilim salasy da nazardan tys qalmady. Bilim beru men medisina salasyndaghy baylanystardy odan әri nyghaytu mәseleleri qaraldy.
QR Preziydenti N.Nazarbaev: «Qazan qalasynyng tabysty damyp kele jatqanyna quanyshtymyn. Reseymen ózara jalpy qarym-qatynasymyz túrghysynan alghanda Tatarstan jetekshi oryndardyng birinde. Biz eki halyqtyng iygiligi ýshin yntymaqtastyghymyzdy jalghastyra beretin bolamyz» dey kele, R.Minnihanovtyng eki elding arasyndaghy dostyq qarym-qatynasty, ózara týsinistik pen senimdi nyghaytugha qosqan ýlesin atap ótip, Tatarstan basshysyn I dәrejeli «Dostyq» ordenimen marapattady.
Óz kezeginde Rustam Minnihanov Qazaqstan tatar elining basty seriktesi ekenin atap ótip, birlesken jobalardyng nәtiyjeli bolatynyna sendirdi. Qazaqstandaghy bilim beru jýiesining damu qarqynyna mәn berip, student almasu ýderisin jandandyrugha dayyn ekenin jetkizdi.
Issapar barysynda Memleket basshysy N.Nazarbaev Qazan federaldyq uniyversiytetinde bolyp, oqytushy-professorlarmen jәne Qazan qalasynda bilim alyp jatqan qazaqstandyq studenttermen jýzdesip, ashyq jarqyn әngime qúrdy.
– Tarihy derekterge sәikes, Qazan uniyversiytetinde 1877 jyldan bastap qazaq intelliygensiyasy da bilim ala bastaghan. Oqu ornynyng Qazaqstanmen tarihy baylanysy býginge deyin jalghasyp kele jatqany quantady. Qazirgi uaqytta múnda týrli mamandyq boyynsha 500-den astam qazaqstandyq student oqidy, – degen Elbasy N.Nazarbaev bilim ordasynyng akademiyalyq jәne ghylymy bazasy myqty ekenin, elden arnayy bilim izdep barghan jastardan mol ýmit kýtetinin jetkizip, senim bildirdi.
Memleket basshysyna Qazan federaldyq uniyversiytetining Qúrmetti professory ataghy berildi. Rәsimnen song Qazaqstan Preziydenti Qazan federaldyq uniyversiytetining Qúrmetti qonaqtar kitabyna qoltanba qaldyrdy.
Qazaqstan men Reseyding 25 jyldyq diplomatiyalyq qatynastary kezeninde ekijaqty sayasy jәne ekonomikalyq yntymaqtastyq ýlgi bolarlyq dәrejege jetkenin atap ótti.
– Tyghyz yntymaqtastyghymyzdyng arqasynda TMD kenistiginde jana integrasiyalyq birlestik – Euraziyalyq ekonomikalyq odaq payda boldy, – dedi Qazaqstan Preziydenti.
Núrsúltan Nazarbaev Qazaqstan men Tatarstan arasyndaghy yntymaqtastyqty Astana men Mәskeuding strategiyalyq seriktestigining manyzdy elementi dep atady.
– Qazaqstan ýshin bauyrlas tatar halqynyng orny erekshe. Bizding tarihy tamyrymyz ortaq, tilimiz, әdet-ghúrpymyz ben salt-dәstýrimiz úqsas. Elderimiz arasyndaghy tarihy dostyq dәnekeri Qazaqstan men Tatarstannyng qazirgi kezendegi yntymaqtastyghy ýshin berik negiz bolyp otyr, – dedi Memleket basshysy.
N.Nazarbaev eki elding mәdeniyet pen halyqty jaqyndastyra týsu isinde tatar diasporasy manyzdy ról atqaryp otyrghanyna erekshe toqtaldy.
Qazaqstan Preziydenti Tatarstan respublikasymen birlese otyryp, jýzege asyrylyp jatqan jobalargha da toqtaldy.
– Biz mashina jasau, múnay himiyasy, әskeriy-tehnikalyq jәne kólik-logiystikalyq yntymaqtastyq salalarynda týrli investisiyalyq jobalardy birlese iske asyryp kelemiz. Bizding elordalarymyz – Astana men Qazan arasynda bauyrlastyq baylanys ornaghan, al Almaty men Qazan seriktes qalalar sanalady, – dedi Memleket basshysy.
Qazaqstan men Resey arasyndaghy tatu-tәtti tyghyz qarym-qatynasty odan әri damytu jolynda jastardyng manyzdy ról atqaratynyn menzep, jas kóshbasshylardyng forumy, t.b. birlesken is-sharalar úiymdastyrudy úsyndy.
Sapar ayasynda Elbasy N.Nazarbaev ónerkәsip kәsiporyndarynyng kórmesine baryp, keme jәne mashina jasau, qorghanys ónerkәsibi kesheni salasyndaghy kәsiporyndardyng ónimimen, ekologiyalyq túrghydan taza jәne janartylatyn energiya kózderin paydalanatyn kólik tehnikasynyng ýlgilerimen, Búlghar qalasy men aumaghyndaghy Grad Sviyajsk aralyn qayta qalpyna keltiru josparlarymen tanysty.
Baghdagýl Balaubaeva
Abai.kz