Oral qalasynda alashtanushy, tarih ghylymdarynyng kandidaty, Batys Qazaqstan innovasiyalyq-tehnologiyalyq uniyversiytetining professory Dәmetken Sýleymenovanyng «Jahansha Dosmúhamedov hәm qazaq avtonomiyasy» atty jana kitaby jaryq kórdi. Búl turaly «mezgil.kz» sayty habarlady.

- Alash tarihyn zertteu isi – el tәuelsizdigining jemisi. Dәmetken Dosmúhanqyzy Alash qozghalysy Batys bóligining tarihyn terendete zerttep keledi. «Ruhany janghyru» baghdarlamasy ayasynda júrtshylyqqa býgin úsynylyp otyrghan monografiyasy da óte qúndy, - deydi filologiya ghylymdarynyng doktory Múrat Sabyr.

Oqushylar men studentter qauymyna oqulyq retinde paydalanugha da bolatyn búl enbek Kýnbatys Alashordanyng 100 jyldyghyna oray shygharylghan. Kitapta Alashordanyng alghashqy memlekettik qúrylymy – «Oyyl uәlayaty» atty Uaqytsha ýkimet pen 1918 jyly qúrylghan Kýnbatys Alashorda ýkimetining atqarghan qyzmeti, tarihtan alatyn orny qújattarmen bayandalady.

Sonday-aq Jahansha Dosmúhamedovtyng ómirbayany, sayasy qyzmeti turaly qúndy mәlimetterge qosa, Batys Alashordanyng elu qayratkeri ómirbayandyq mәlimetter, siyrek suretter basylghan.

- Búl enbekti jazugha bes jyl uaqyt ketti. Byltyr Alash qozghalysyna 100 jyl jәne Jahansha Dosmúhamedovtyng 130 jyldyq mereytoyyna oray Jympity-Mәskeu, Jympity-Semey ekspedisiyalaryna shyghyp, birqatar qújat tapqan edik. Onyng bәri osy jinaqqa engizildi. Jahansha Dosmúhamedúlynyng Mәskeude Butovo poligonynda jerlengenin anyqtadyq. Monografiya negizgi ýsh taraudan túrady. Birinshi tarauda HH ghasyrdyng basyndaghy eldegi sayasy ahual jәne Alash qozghalysynyng tarihnamasy bayandalady. Yaghni, Qazaqstan, sonyng ishinde Batys Qazaqstan ónirining sol kezdegi qoghamdyq-sayasy jaghdayy tolyghymen berilgen. Ekinshi tarauda Jahansha Dosmúhamedovtyng ómiri men atqarghan qoghamdyq qyzmeti kezen-kezenimen alty bólimge bólinip kórsetilgen. Osy kitapta Kýnbatys Alashorda tarihyna qatysty kóptegen qújattyq derekterdi sol kýiinde berdim. Búl qújattyq derekter negizinen Orynbordan, Ufa diyrektoriyasynan, Mәskeu, Almaty arhivterinen, túlghalar tarihy turaly Preziydenttik arhivten alyndy. Sonday-aq, ózimizding oblystyq tarihiy-ólketanu muzeyinde saqtalghan qújattar da paydalanyldy, - deydi kitap avtory.

Abai.kz