Ayyrqalpaq aghayyndar at shaptyryp toy jasap, Dýniyejýzilik kóshpendiler oiynyn ýshinshi mәrte ótkizgeni belgili. Atalghan sharadaghy sporttyq jarystardyng biri, biri emes-au, el-júrt elendep kýtken eng qyzyghy - kókpar boldy. Oghan bizding Qazaqstannyng qúramasy da baryp qatysty. Qatysty degen jәy aty, onbay útylyp keldi. Jarys qorytyndysy boyynsha jartylay finalda ómiri kókpar tartyp kórmegen ózbekterge ese jiberdi. Ýshinshi oryn ýshin Reseymen talasyp, әiteuir abyroy bolghanda útty.

Qoyshy, nesin súraysyz, yry men jyry kóp... Qazaqstan qúramasynyng qylyghyna biz týgili qyrghyz tughandar qapalandy. Óitkeni, Alataudyng teriskeyi men kýngeyin tel jaylaghan qazaq pen qyrghyz ghoy. Búl kókpardy qazaq pen qyrghyz tartady, әuelden. Keyingi jyldary eki elding últtyq sport federasiyalary az-kem daulasyp, aqyry әr tarap óz erejelerin bekitken. Sóitip, kókpar tartyp ta jýrdi. Endi mine, qyrghyzgha barghan qazaq jigitteri jer shúqyp qaytty.

Qyrghyz kókparshysynyng Qazaqstan qúramasynyng jigitterine qarata sóilegen sózi әleumettik jelide tarady. "Ózbekting astyna jatyp bergendene úyalmaysyndar ma" degende bizding kókparshylar, "lәm-miym" demedi. Qyrghyz kókparshysynyng say sýiekti syrqyratyp aitqanyna bizding komandanyng bir jigiti ghana ýn qatty. "Biz qolymyzdan kelgenin jasadyq. Sizder dúgha qylynyzdar" deumen shekteldi.

Sodan "Abai.kz" aqparattyq portalynda "Ózbekten jeniluimiz qyrghyzgha kórsetken qyrymyz ba, Bekbolat Qanayúly!" atty maqala jariya boldy. Kýni keshe ghana. Ony 23 mynnan asa adam oqydy.

IYә, biz Bekbolat Tileuhannyng atyn atap, týsin týstep jazdyq. Sebebi, Bekbolat Qanayúly bizde QR Últtyq sport týrleri qauymdastyghyn basqaratyn adam. Preziydent degen darday aty bar. Bir bilse sol kisi biler dedik. Bir auyz pikirin aitar dedik. Átten... Bekbolat Qanayúly "qynq" degen joq.

Á, dau az-kem shulap, arty tynyshtalar dep edik. Joq, әuelde taraghan beyne jazbadaghy qazaq kókparshylaryna jekip túrghan jigit Qyrghyzstannyng iri tele arnalarynyng biri "NTS-ke" súhbat beripti.

Esim-soyy Talas Begaliyev eken. Ózi Qyrghyzdyng Talas oblysyndaghy "Kók bóri" federasiyasynyng ókili eken. Qazaqstan men Ózbekstan arasyndaghy kókpargha qatysty pikir aitypty. Biz Begaliyevting pikirin qyrghyzshadan qotaryp bergendi jón kórdik.

"Búnyng barlyghy ashy shyndyq. Byltyr Astanagha Qyrghyzstan qúramasyn jetektep, ózim baryp kelgenmin. Ol jerde olardyng әr týrli ózderining oiyn erejelerine maqúl bolyp oinap kelgenbiz. EKSPO ayasynda ótken. Búl biylghy revansh desek te bolady. Bizge kelip, "Kók bóride" bettesetin uaqytta, olardyng Ózbekstan komandasymen oinaghan oiynyna kónilimiz tolghan joq. Bir-birimenen úrysyp jýrdi. "Oynamandar, gol salmandar" dep jýrgenderin estidik. Bizde sol viydeolar da bar. Soghan ashulanyp, әlgi viydeoda óz oiymdy aitqan edim", - deydi Begaliyev.

Ári qaray Talas Begaliyev Ózbekstan qúramasynyng kókparshylarynyng qarqyny jayly óz oiyn bylay jalghaydy:

"Kók bórige" aralasyp jýrgen kisilerding barlyghy búny jaqsy týsinip otyr. Finalda bettessek bolar edi. Qazaq tughandar bizbenen jaqsy oiyn kórsetip, osy kóshpendiler oiynynyng danqyn asyryp, naghyz finaldyq oiyn kórsetui kerek edi. Biraq, qanday da bir sebeptermen, búlar Qyrghyzstan komandasymen kezdeskisi kelgen joq ta, osynday sheshimge bardy. Bizding osyghan kónilimiz tolmady", - deydi Talas.

Áuelde, osy kókpar bastalarda Qazaqstan qúramasy atsyz baryp, at joq dep, alatayday býlinip edik. Endi, mine, kirerge tesik tappay qaldyq. Talas Begeliyev búl turaly da óz oiyn aitypty.

"Bizding federasiya sheshimimen, Qazaqstan qúramasy jarysqa kirgizildi ghoy. Ol sheshimge men kirise almaymyn. Biraq, "biz qazandyqsyz oinaytyn edik" dep bir jol ketisip baryp, qaytyp kelgeni shyndyq. Barlyq sebepteri belgili. Qyrghyzstan qúramasymen kezdeskisi kelmegeni aidan anyq bolyp túr. Búny sport qúrly sanamay, birese ketip, birese kelip jýrgeni, osy "Kókbóri" men kókpardyng erejesimen oinap jýremiz. Ne desek te, qazaq tughandar byltyr bir ret útyp alyp, endi qayta bettesuden qashyp otyr. Bәrimizding oiymyz osy. Qazaqstan qúramasy attaryn osynday jerge alyp kelmese, Qazaqstannyng namysyn qalay qorghaydy? "Atymyz joq. Bizge at berinder. Senderding attarynmen shabamyz" dep, odan bizding attargha kónili tolamaghany búl óte týsiniksiz. Kókparshy degen jigitting astynda aty boluy kerek. Aty joq bolsa, nesine "Kók bóri" oinaymyn dep keledi?! Basynan bastap, tughandardyng kelisi bizge únaghan joq", - dedi qyrghyz kókparshysy.

Qazaqstan komandasy búl jarysqa últtyq qúramanyng ekinshi qúramyn aparypty degen әngimeler aityldy.

"Shyndyghynda jas balalar keldi. Ekinshi qúramy keldi. Ekinshi komandanyng qúramy da osal emes. Byltyr Mongholiyada oinaghan jigitter jýr. Basqasyn aitpayyn. Ári barsaq, sayasat bolyp ketedi", - dep týiindeydi Talas Begaliyev óz sózin. Kóremin degen kisige mine týpnúsqa beyne jazba.

Týiin. Jogharyda aitqanymyzday, Begaliyevting Qazaqstan qúramasy jigitterine jekip túrghan sózi әlemjelide jariya bolghanda-aq, "Abai.kz" aqparattyq portaly maqala jazdy. Ony qazirding ózinde 23 mynnan asa adam oqydy. Biz bolghan jaydyng egjey-tegjeyin týsindirip berudi QR Últtyq sport týrleri qauymdastyghynyng Preziydenti Bekbolat Qanayúlynan súraghan edik. Bekbolat Tileuhan myrza bir auyz sóz aitqan joq.

Jogharyda qyrghyz kókparshysy, "Kók bóri" federasiyasynyng ókili Talas Begaliyev esimdi azamattyng ashyq pikirin jariyalap otyrmyz. Qyrghyz aghayyndar narazy. Qazaqstan qúramasy Qyrghyzstan qúramasymen kezdespeuding amalyn jasady dep otyr. Kókparshy bolsa, kókpargha atsyz kele me dep otyr.

Búghan Bekbolat Qanayúly ne der eken? QR Últtyq sport týrleri qauymdastyghynyng tizginin ústap otyrghan azamat retinde bir auyz sóz aitar degen ýmitimiz әli joq emes...

Aytpaqshy, әli dauly jartylay finalda Qazaqstan qúramasy Ózbekstangha ese jiberdi dedik. Esep 4:5 bolghan. Keyin finalda ózbekter men qyrghyzdar jolyqty. Qazaq kókparshylary 5 salym sala almaghan ózbekterding qazandyghyna qyrghyzdar 32 salym saldy. Qorytyndy esep - 32:9. Qyrghyzdar chempion atandy.

Al ýshinshi oryn ýshin talasqan Qazaqstan men Resey qúramalary boldy. Qorytyndy esep 17:1. Esep Qazaqstan paydasyna sheshildi.

Núrgeldi Ábdighaniyúly

Abai.kz