Beyimbet Mayliyn. Talaq
I
Kýn úzaqqa Aydarbekting ýii úryspen boldy. Erli-bayly ekeui birin-biri ilip-qaghyp, birining tilin biri almay, әli jetkeni ósh alu jolyn qarastyryp otyrghan sekildi. Búryn múnday úrys bolghanda, ayaq jaghy tayaqqa tirelip, Zeynepting etine kóbine tanba týsip qalatyn. Zeynep ony sezse de, sýiekke bitken qaryspalyq erkin alyp, bir tabangha sheyin bas iymeytin. Úrystarynyng kóbi bolmashy nәrseden shyghatyndyqtan, Zeynepting sózi Aydarbekke key kezderde ýstip kelip, tóbelessiz de jarasyp ketise berushi edi.
Býgingi úrystary zildirek. Aydarbek erteden beri tamaq ta ishken joq. Kiykiljinning kirgenine bir jeti bolyp qalghan. Sodan beri bir-birine dúrys jauap bermey, jatqanda Aydarbek irgege, Zeynep ot jaqqa qarap jatady.
I
Kýn úzaqqa Aydarbekting ýii úryspen boldy. Erli-bayly ekeui birin-biri ilip-qaghyp, birining tilin biri almay, әli jetkeni ósh alu jolyn qarastyryp otyrghan sekildi. Búryn múnday úrys bolghanda, ayaq jaghy tayaqqa tirelip, Zeynepting etine kóbine tanba týsip qalatyn. Zeynep ony sezse de, sýiekke bitken qaryspalyq erkin alyp, bir tabangha sheyin bas iymeytin. Úrystarynyng kóbi bolmashy nәrseden shyghatyndyqtan, Zeynepting sózi Aydarbekke key kezderde ýstip kelip, tóbelessiz de jarasyp ketise berushi edi.
Býgingi úrystary zildirek. Aydarbek erteden beri tamaq ta ishken joq. Kiykiljinning kirgenine bir jeti bolyp qalghan. Sodan beri bir-birine dúrys jauap bermey, jatqanda Aydarbek irgege, Zeynep ot jaqqa qarap jatady.
Esikting aldyna toqymdy tósep jiberip, Aydarbek taldan kerip tor toqugha kiristi. Zeynep ýlken bólmesindegi peshke arqasyn sýiep otyryp úrshyk iyirdi. Áke-sheshesi úrysqa kirgeli boyyn jazyp oinay almay Kýlәmza da jýdeuge ainalyp edi, býgin ýiining ishinde ózgeshe jandanu, qozghalys, iskerlik kóringen son, birazdan beri terezening týbinde jinauly túrghan quyrshaghyn alyp, jaulyghyn jamyldyryp, kiyindiruge ainaldy. Quyrshaqqa jamyldyrghan jaulyq Kýlәmzagha únap ketti. Ózining sheberligine, eptiligine quanyp, quyrshaqqa kishkene qarap otyrdy da: - әje, әje!.. - dep Zeynepting úrshyq jýgirtip otyrghan qolyna jabysty. Zeynep qaramady. Nege qaramaghanyn Kýlәmza sezedi. Búryn quyrshaq istegende, el ishinde ataqqa shyqqan «kәkauyz kelinning jaulyghynyng modasy» dep Kýlәmzanyng kuyrshaghyn Zeynepting ózi talay jamyldyryp bergen. Endi býgin, Zeynepsiz-aq quyrshaghyn ózi jóndep alghan song quanyshyn әjesine aitpay Kýlәmza tóze alatyn bolmady. Biraq, әke- sheshesining arasyndaghy salqyndyqty seze jýrgendikten, bir ret aitqanyna nazar salmaghan son, quyrshaghyn qayta kórsetuding tiyis, tiyis emestigin bile almay Kýlәmza dang boldy. Áytse de taghy bir aityp kóreyin degendey, - әje, әje!..- dep, jabysa bergende, Zeynepting úrshyq iyirgen qolyna qaqtyghyp qaldy.
- Tasta әri, qu qatyn, qatyn bolmay qalarmyn dep korqasyng ba! - dep Zeynep quyrshaqty laqtyryp jiberdi. Kókauyz qatynnyng modasymen oralghan jaulyq jerge úshyp týsti. Kýni boyy istegen enbegi zaya bolghangha Kýlәmza yzalanyp jylap, Zeynepting ong jaq tizesine jarmasa jatyp edi.
- Ári, qu qatyn, tipti iyirtpeding ghoy, - dep Zeynep taghy iyterip tastady.
Kýlәmza dausyn shygharyp jylaugha kiristi. Zeynepti úryp ashuyn tarqatugha, shynynda Aydarbek syltau taba almay otyr edi. Endi, myna balanyng jylaghany ózinshe tolyq syltau. Sondyqtan týpki oiyn jaryqqa shygharu maqsatymen Zeynepke baylanyspaqshy boldy. Júmysyn toqtatyp, ornynan qozghalyp-qozghalyp qoydy. Delek tanau deldiydi. Eki kózi qútyrghan siyrdyng kózindey bop adyraydy, qozghalghan sayyn ashugha tyghylyp, bulyghyp baryp:
- Nege jylatasyn?!. Jylatpa balany, - dedi...
Toqyp otyrghan qorabyn toqtatty. Qabaghyn búrynghydan góri qyrjitynqyrap, eki kózin Zeynep otyrghan peshke qadap, tistenip túra úmtylugha ontaylanghan adam qúsap otyrdy. Búl siyaqty jekirgenge Zeynep sózsiz jauap qayyrady dep oilady, eger jauaby zildileu shyqsa, eki-ýsh auyz sózben isti bitirip, túra jýndemek boldy.
Zeynepke Aydarbekting dausynyng qay týri bolsa da mәlim bolghandyqtan, úrugha ynghaylanghanyn sezip, ol ýndemeske tyrysty. Zeynepting qulyghyna Aydarbek te tanys. Úrmasa ashu tarqamaydy. Sondyqtan, qaytse de úrmay qoymaymyn degen oimen sózdi qayta bastady:
- IYt! Qolyna ústaghan jalghyz qarghan, qasqyr kúsap qabasyng da otyrasyn, -dedi.
Zeynep shyday almady. Kóptengi ashu, kek - bәri kelip qabattasyp, eriksiz sóileytin boldy. Tym zildi qyp shygharsa, sózsiz tayaq jeydi. Tayaq jeymin dep ýndemey qalsa, jenilgendik bilinedi. Búryndy-sondy tayaqtan qorqyp tilin tartpau - ýirenshikti әdet sekildenip ketken. Sondyqtan, Zeynepke endigi layyqtysy sózge sóz kayyru edi.
Zyrqyraghan úrshyq jýndi sozyp ýlgirtpey ýzilip jerge týsti. Qaghilez erni qaltyranyp, pishini súrlanyp, ýzilgen jipti jalghap jatyp:
- Janyng ashymay-aq qoysyn!.. - dedi.
- Endi kimning jany ashidy?!. Itten jaralghan shoshqanyng sózin qarashy!.. Birdeme aitsa arsyldap betten qauyp alu...
- Betinnen alyp ne dedim?.. Úrsam óz balam, mende eshkimning júmysy joq. Ádemi qatynynnyng balalaryn úrghyzbay esirersin.
Aydarbekting kýtkeni de osy sóz edi. Endi kidiruding jóni joq. Esik jaqta túrghan qayyng tayaqty ala bólmening esigine kelip te qaldy.
- Ne deysin, әi?..
Esik jaqta otyrghan Aydarbekting dauysy kenet janynan shyqqanda, Zeynep selk etip ketkendey boldy. Bir tyqyrdyng tayanghanyn bilip, betine jalt qarady da, jýnin sozyp, úrshyghyn iyire berdi.
Ashumen yzgharlanyp qalshyldap kelse de, Zeynepting koryqqan pishinin, aiyp mende-aq bolsyn, ghafu et degen tәrizdi tómen qarap múnany - Aydarbekting úruyn jónsizdikke shygharatyn sekildendi. Áytse de bir úrmay kónil kónshimeytin bolghandyqtan, qúshyrlanyp, týiilgen júdyryqpen jelkege koyyp kelip qaldy.
Tekshelep oraghan aq jaulyq - Kýlәmzanyng quyrshaghy sekildenip úshty.
- Oibay-ay, ne jazdym?!. - dep Zeynep yshqynyp jylap jiberdi.
- Atana nәlet!.. - dedi Aydarbek.
Boydy kernegen ashu aitugha sóz taptyrmady. Qarsylaspaghan qatyndy úra beruding taghy jóni joq.
- Atana nәlet. Sen ne qylmadyn... Qarandy batyr, ket!..Men senen talaq! - dedi.
- Qúday!.. Qúday!.. ne jazdym, qúday!.. - dep Zeynep ókirip jylaugha kiristi. Kýlәmza «әjelep» kelip aldyna tyghyldy...
Kýlәmzany bauyryna basyp, jylaghan kýii býkshiyip Zeynep jatyp aldy. Búrynghydan góri ashuy tarqap, kýn kesh bolugha ainalghan son, shashylghan talyn jiyp, mal qaraugha Aydarbek tysqa shyqpaqshy boldy.
Úzaqty kýnge tamaq ishpegen adam - qarny da ashayyn dedi.Tórgi bólmege bir-eki ret kelse de, Zeynepke túr dep aitugha bata almady. Búryn Zeynep aiypty sekildi kórinse de, tayaq jegen song aiyptan tazaryp, «túrmaymyn» dep aitugha da erki bar sekildi kórindi.
Ýndemey tysqa shyghyp, malyn suaryp, qoralaugha kiristi. Eki kózi zemlenkening morjasynda. Búryn qansha tayaq jese de, mezgilimen tamaghyn isteu - Zeynepting әdeti edi. Aydarbek úrghanda da sol kep úrudyng biri ghoy dep úryp edi.
Kýn batyp, qas qarayghansha Zeynepting qozghalghany kórinbegen song dalada túra berudi qol kórmey Aydarbek ýige kirdi. Qyrauly tereze keshting qaranghylyghyna qosametkey bolyp, ýiding ishinde esh nәrse kórinbestik edi.
- Kýlәmza!.. - dedi.
Kýlәmzanyng atyn ataghanda týpki oiy Zeynep jauap berer me eken degen edi.
- Nemene әke? - dedi Kýlәmza.
- Ájeng qayda?.. Sham nege jaqpaysyndar?
- Ájem jylap jatyr,- dep Kýlәmza Zeynepting bauyryna tyghyla týsti.
Aydarbek basqa aitar sóz taba almady. Tósegining ýstine baryp qisayyp jatty. Eki kózi peshte, peshting janyndaghy Zeynepte, qozghalar ma eken, túra ma eken dep oilady. Zeynep túryp sham jaghyp, tósek salyp berse, tamaq ishpeuine qúl, búrynghy ashu-arazdyqtyng bәrin úmytyp, qúshaqtap jatqysy keldi... Birining artynan biri - týrli oilar tizbektelip, Aydarbekting erkin biyley bastady. Tayaq jegen Zeynepti ishinen ayady. Jazyqsyz úrghanyna ókindi... Qyzyl shyrayly betinen sýigisi keldi... Yntyqqannan yntyghyp, eriksiz basyn kóterip aldy. Zeynepke baryp jalynghysy keldi. Ornynan qozghala bereyin degende, kenet taghy bir oy týsti. «Baruym tiyis bolar ma eken?..»
Barar-barmasyn bilmey dang boldy...
II
Zeynep taghy kóp jylady.
Aydarbekpen qosylghanyna biyl jeti jyl bolghan eken. Sodan beri ótkizgen ómirinde qyzghylyqty kýn shamaly. Bayynyng minezi teris: bolmashy syltau qylyp eki kýnning birinde úrady. Kelgen kezde tayaqqa shyday almay «qaydan tap keldi eken?» dep nalyp jýrgeninde osy Kýlәmza tughan. Túnghysh balanyng adamgha ystyqtyghy qanday, Kýlәmza tughaly Zeynep tayaqqa da ýirenip, ashu-arazdyqty da jaba toqyp jýre berushi edi. Jana Aydarbekting almaly-salmaly minezi Zeynepting tynyshtanuyna sebep boldy: týnergen búlttay búrqyrap búrq-sarq kelse de, saghatyna jetpey ashuy tarqap, ekeui oiyngha, әzilge kirisedi. Jetisine bir úrysu, úrysqan sayyn úru, ekeuining oiynsha da
túrmystyng zany, sharighattyng búiryghy sekildendi. Olay oilaularyna sebep jayshylyqtan gori, arazdasqannyng artynan ekeui birin-biri ailap-jyldap kórmegen adam sekildenip qúshaqtaydy. Sondyqtan ekeui ashulanysqanda birin-biri jәbirlesede, birin-biri kórmestik sóz aityssa da, úzamay bir qyzghylyqty túrmysqa qaytatyndaryn sezetin sekildenedi... Aydarbek býgin de solay bolady ghoy dep oilap edi.
Biraq, Zeynepte oy ekinshi týrli edi. Búrynghy qalyppen tayaqty elemey isin istep, aldaghy qyzghylyqty túrmysqa әzirlenu býgin Zeynepte joq edi. Óitkeni jelkege tiygen júdyryqtan góri bir auyr, salmaqty nәrse bar, Zeynepting sonshama jylauyna, býkshiyip jatyp aluyna sol sebep boldy. Qansha oilasa da úshyna shyghu qiyn.
Ol talaq edi.
Zeynep elde jýrgende sheshelerining aitqanynan esitetin: «neke erli-bayly adamnyng túrmysyn bir-birine baylaytyn jip. Birin-biri kórmegen, birin-biri sýimegen eki adamdy neke sýidiredi. Neke mahabbat jibi, erli-bayly adam qanshama birin-biri kórmestik bolyp, arazdassa da, neke túrghan jerde mahabbat ýzilmeydi. Al, erli-bayly adamnyng jiyrenishti túrmysyna dәneker bolyp túrghan jipti ýzetin bir nәrse bar, ol - talaq!..»Aydarbek býgin kep úrghan joq, biraq tayaqtan on ese artyq talaqty shyghardy. «Men seni kórmeymin, men talaq» dep aityp saldy. Zeynep, endi jibi eriksiz ýzildi dep jatyr. Bayynyn bir jetiden beri úrysqany, jelkege birer týigeni әldeqashan úmytylghan. Esi-derti jalghyz talaq. Aydarbekten airylyp ketuge senbeydi. Kýnine kyryq pyshaqtasyp otyrsa da, dýniyede osydan artyq túrmys bar dep oilamaydy.
Zeynep kóp oilady. Bastan ótken túrmysy birtindep kóz aldyna elestey bastady. Áke-sheshesining qay uaqytta qúda bolyp mal alghanyn anyq bilmeydi. Biraq kýieuge berilgenin, keleshekte jengeleri sekildenip bireuge qatyn bolyp, kýnde tayaq jep ómir ótkizetinin Zeynep esi kire bastaghannan-aq sezgen. Tentek bolyp jengelerimen oinaghanda: «Qoy, bayyna aityp úrghyzarmyn» degen sóz jas kýninen-aq jýregine әlipbiydey jattalyp, ózining úrylatyndyghyna kýn búryn moyyn úsynyp qoyghan.Sóitip jýrgende Aydarbek úryn kelip, birin-biri birinshi ret kórip tanysady. Birin-biri ata-analary qosqan son, sýimeske oryn joq dep týsinisedi.
Zeynep sonyng bәrin oilap kelgende, abaysyzda aitylghan talaq kenet eske týsedi. Jeti jyldan bergi qyzyq túrmys saghatynda búzylyp ketken sekildenedi. Sol túrmys, әli de bolsa, búrynghy izimen agha berse, Zeynepting dýniyede armany joq sekildenedi...
Zeynep qalyng oiga shomyp jatyp, úiyqtap ta ketti...
III
Kóp shydap jatugha Aydarbekting dәti shydamady. Zeynepting janyna barghysy, qatadan úrghandyghyna ghafu ótingisi keldi. Enbektep sipalap peshting qasyna keldi. Zeynepting basyna qoly tiyip ketkende, bir týrli boyy erip ketken sekildi. Zeynep úiyqtap jatyr eken. Aydarbekting kelgenin sezbedi. Aydarbek qúshaqtamaqshy, betinen sýimekshi bolyp, jaqynday bergende Zeynep әldenege qaltyranyp, oyanyp ketti:
- Áy, әi!.. Búl kim?..
- Men ghoy, qaraghym!
Zeynep basyn kóterip jan-jaghyna qarandy. Ýy ishi tastay qaranghy. Dybys joq, jalghyz-aq Aydarbekting jýregining tynyshsyz soqqany, ala mysyqtyng pesh janynda miyaulaghany, Kýlәmzanyng ayaq-qolyn bauyryna alyp búiyghyp úiyqtap dem alghany ghana estiledi...
Úiqyly kózimen Zeynep:
- Múnysy nesi? - dedi.
- Álde sham jaghayyn ba?
- Joq, jaqpa...
- Jýr, tósekke jatayyq, - dep Aydarbek Zeynepting moynyna qol saldy.
Zeynep әldene esine týsip titirkenip ketkendey boldy. Talaqty esitkeli qansha jylasa da, eski túrmysyn saghynyp yntyqsa da, Aydarbek qasyna kelgen son, ashu qayta qozdy. Sol qyzghylyqty túrmysty búzatyn «talaqty» shygharghan Aydarbekke laghnat oqyghysy, ony sókkisi keldi.
- Ári, әrman ket! - dep Aydarbekting qolyn moynynan alyp tastady.
- Qoy, qaraghym, ashuyndy bas.
- Ashuymdy basqanda qaytpekpin?
- Jatayyq...
«Jatayyq» - Zeynepke tanys sóz. Zeynep jatsa, eski túrmysqa qaytqan bolady, búrynghy qyzyqty ómirdi qayta kóretin bolady. Biraq oghan jibermeytin arada kedergi bar ghoy. Zeynep shimirkenip ketti.
- Ói, betsiz, ne betinmen aityp otyrsyn?
- E, ne qyldym?
- Talaq qylghanyng qayda?
Aydarbek shoshyp ketti. Zeynepti úrghannyng sonynan qanshama oilasa da, oiyna týspey jýrgen bir nәrse bar sekildi edi, ol - osy «talaq» bolyp shyqty!.. Talaqtyng týpki maghynasyn aiyrabilmese de, erli-bayly adamgha únamdy nәrse emestigin sezedi. Jalpy júrttyng túrmysynda búl siyrek úshyraytyn nәrse.Qatynymen qansha arazdassa da, úrysyp, tóbelesse de, talaq qylghan ol joq. Olay bolsa, búl talaq - jónsiz talaq. Aydarbekke múny aittyrghan - erkin biylep ketken ashu. Biraq ashu uaqytynda aitylghan sózding sharighat karauynda qansha auyrlyq-jenildigining baryn aiyryp bilerlik Aydarbekte moldalyq joq. Talaq jóninen múnyng bar biletini - bir-eki oqigha:
bireui - kórshi aulyndaghy Qasym qatynyn mensinbey, Qaltaydyng qatynyn almaq bolyp kónil qosady. Óz qatyny airylyp bireuge tiymek bolady. Sonda moldalar, talaqsyz neke qiigha bolmaydy dep, aghayynshylyqpen aiypty malyn tólegen song Qaltaygha da, Qasymgha da qatyndaryn talaq qylghyzady. Talaq qylghan qatyndar tiyetin bayyna bara almay, ýiinde otyryp, ýsh ay «mýddetin» ótkizedi.
Talaq jóninen ekinshi biletini ishan haziretting ýsh qatyny bolghan eken. Kishi toqal «tentekteu» bolyp bireumen kónil qosyp qiyanat qylghan son, haziret ashulanyp talaq qylady. Sol qatyn qartayghansha baysyz otyrghan.
Jәne bireuler sharighat súraghanda Sholaq moldanyng da aitqany bar: «Adam óz qatynyn bir ret talaq qylsa, sol qatyndy ekinshi bir adam alyp, ol adam talaq qylghannyng artynan ýsh ay «mýddetin» etkizgen song bastapqy bayyna neke qiyp aluyna bolady», - dep.
Búl, әsirese, Aydarbekke tura keledi. Sharighattyng búiryghyn isteymin dese, Aydarbek qatynyn ekinshi bireuge qosyp, ol adam talaq kylghannyng artynan ýsh aidan keyin baryp neke qiyp alu kerek! Olay qylmasa, nekesiz qatyn ústaghan bolady. «Nekesiz qatynnyng ýiining asy aram» dep Sholaq molda eki kýnning birinde qaqsaydy.
Biraq, jastan qosylghan әielin Aydarbek neghyp basqa bireuge qospaqshy? Kózi tiri túrghanda Zeynepting basqa bireuding qoynynda jatqanyn kóru - Aydarbekke әlim emes pe?.. Bireuge qosu týgil ózi joqta ýiine qaljaqpas bozbalalar kelip, solarmen birdeme dep oinap-kýldi me, Aydarbek jarylyp kete jazdaydy... Týneu kýni inirde, shay iship otyrghanda Sarbas kelip samaurynnyng týbine otyryp, Zeynep shay qúiyp bergende, keseni ústay beremin dep Sarbas abaylamay Zeynepting kolyn qabat ústap qalghan. Múny andyp otyrghan Aydarbek kórip qalyp, Sarbasty boqtap-balaghattap ýiden aidap shyghyp, Zeynepti sileytip túryp úrghan bolar... Eng arghysy suatqa su ala barghanda da Aydarbek shomnyng basyna shyghyp, kózining qiyghymen qarauyldap
túrady...
Aydarbek oidyng úshyghyna shygha almaytyn boldy. Oilaghan sayyn basy qata berdi. Sharighattyng búiryghyn istese, Zeynepten airylmaqshy. Biraq Zeynepsiz sharighattyng Aydarbekke keregi de ne?.. Oilap-oylap qorytyndysynda:
- Sharighatyng qúrysyn, qatynymnan airylmaymyn!.. -dedi.
IV
Zeynep úiyqtaghan joq. Aydarbekting basynda otyryp kalyng oigha kirgendigin, oqta-sanda qinalyp uhlegenin ol sezip jatyr. Túrmysty eski qalpyna qaytarugha qarsy emestik oy biylep jatyr. Ashumen aitylghan «talaqtyn» keleshek túrmystaryna qanshalyq ózgeris salatynyn boljap bile almaydy. «Talaq» jónindegi Zeynepting maghlúmaty da Aydarbekten aspaydy. Sondyqtan Aydarbek qanday qinalsa, Zeynep te sonday qinalyp jatyr...
Aydarbekting auyr oigha kirip qinalghanyn sezip, Zeynep ayaushylyqqa ainaldy. Eski ashu, kek - bәri serpilip, әldeqayda, oigha kelmes bir týkpirge qashyp tyghylghan sekildi boldy. Zeynep qazir bayynyng betinen alatyn Zeynep emes, búdan jeti jyl búryn sekildendi. Jatqan kýiinde sóileyin dep bir-eki ret ynghaylandy da, ony retsiz tauyp, basyn kóterip týregeldi. Zeynep qozghalghanda Aydarbek seskenip qorqyp ketkendey de, quanyp ketkendey de boldy.
- Qatyn!.. Zeynep!.. - dedi.
Dausynda bir týrli jenilgendik, ótingendik sezildi.
- Á, - dedi Zeynep.
- Jәy túrdyng ba?
- Jәi.
Zeynepting dausy Aydarbekke júmsaq, mayda, ne aitsa da kónetin tәrizdendi.
- Jatsaq qaytedi!..
Zeynep ýndemedi. Qarsy sóilemegenine Aydarbek sýiinip, iykemdeuge ainaldy.
- Jeti jyldan beri erli-bayly bolyp kýn ótkizdik. Sodan beri úrys ta, talas ta bolghan shyghar. Qashanda jarasyp kete bermeytin be edik. Bú da sonyng biri ghoy. Meni uayymgha salma qatyn! Mende basqa niyet, búzyq kónil joq. Ashumen kisi ne aitpaydy, ashumen aitqan sózdi perishte jazbaydy, - degen...
Zeynep kýrsindi:
- Qaydan bileyin... Ájem marqúm aitushy edi: «Erli-bayly adamnyng arasyndaghy sýiispendik nekemen baylauly», - dep. Sol sýiispendigimizge ziyan kelip jýrmese...
Aydarbek әldenege quanyp ketken sekildi boldy.
- Sol ma, qatyn, qoryqqanyn?.. Ol әsheyin bos sóz ghoy. Nekemizdi qimay túrghanda bir-birimizdi sýigen joq pa edik?..
Zeynep «dúrys» degen sekildi basyn iydi. Ángimeni soza beruge -Aydarbekting de sózge sheberligi joq. Ekeuine de endigi tiyistisi - Aydarbekting Zeynepti ózine tartyp qúshaqtauy, Zeynepting qarsylaspay búralyp qúshaghyna kirui edi. Aydarbek múny da istedi. Zeynepti ózine tartyp qúshaqtady. Ekeuining de boylary erip, erikteri kete bastady... Mahabbattyng jibi nekesiz-aq baylandy.
V
... Aydarbek pen Zeynepting arasynda bolghan talaqty Kýlәmzadan basqa eshkim bilmedi. Onasha ýide jalghyz ózi quyrshaqpen әurelenip otyrghanda, jamyldyrghan jaulyghy, kiyindirgen kiyimi retke kelmese «men senen talaqpyn» dep quyrshaqty laqtyratyn boldy.
Erli-bayly adamnyng arasyndaghy jibin talaq ýze almady. Eski túrmys, eski úrys, eski tóbeles - nekeli qalyptaghy saryngha týsip agha berdi...
1923