ASTANA. 1 sәuir. QazAqparat - Qazaqstan Respublikasynyng Preziydenti N.Nazarbaevtyng 2010 jyly qazanda Fransuz Respublikasyna jasaghan resmy sapary Strategiyalyq әriptestik turaly kelisim ruhynda sayasy dialogqa qarqyn berip, ekonomikalyq yntymaqtastyqta shep búzushylyq nyshan tanytty.

ASTANA. 1 sәuir. QazAqparat - Qazaqstan Respublikasynyng Preziydenti N.Nazarbaevtyng 2010 jyly qazanda Fransuz Respublikasyna jasaghan resmy sapary Strategiyalyq әriptestik turaly kelisim ruhynda sayasy dialogqa qarqyn berip, ekonomikalyq yntymaqtastyqta shep búzushylyq nyshan tanytty.

Jyldan jylgha eki elding halyqaralyq arenadaghy róli artyp keledi jәne osynyng aiqyn aighaghy az emes. Eng aldymen, ol -  Astananyng bastamalaryna Parij әrqashan shynayy qoldau kórsetken Qazaqstannyng EQYÚ-gha tabysty tóraghalyghy. Batys pen Músylmandyq әlem arasynda jandy kópir bola otyryp, Qazaqstan Islam Konferensiyasy Úiymynyng Syrtqy ister ministrlerining mәjilisinde tóraghalyq etuge әzirlenude. Jәne jiylys arab memleketteri ýshin tuyp otyrghan qiyn bir kezenge tap kelude. BÚÚ Qauipsizdik Kenesining túraqty mýshesi jәne Europalyq Odaq jetekshilerining biri bolyp tabylatyn Fransiya Soltýstik Afrika men Tayau Shyghystaghy kórshiles jatqan ónirlerdi túraqtandyru isine manyzdy ýles qosugha tyrysuda. Bir mezgilde Parij «Ýlken segizdikte» (G8) jәne «Ýlken jiyrmalyqta» (G20) tóraghalyq ról atqarady. Sóite túra Parijding iske asyrugha úsynyp otyrghan birqatar iydeyalary Qazaqstannyng Preziydenti N.Nazarbaevtyng bastamasymen úshtasady. Atap aitqanda, әlemdik ekonomikalyq jәne valutalyq jýiening jana konfigurasiyasy turaly әngime bolyp otyr. Atalghan taqyryp fransuz delegasiyasy qatysatyn IV-shi Astana ekonomikalyq forumynda da, sonday-aq Fransiyada jyldyng ayaghynda ótetin G20 Sammiytinde de talqylanady. Qazaqstannyng G8 elderining qaru-jaraq pen jappay qyru materialdaryn taratugha qarsy ghalamdyq әriptestikke qosyluy bólek bir manyzdy taqyryp bolyp tabylady.

Býgingi kýrdeli halyqaralyq kontekste intensivti sayasy dialogtyn, pikirler jәne iydeyalarmen almasudyn, beybitshilikti, qauipsizdikti, túraqtylyqty jәne damudy nyghaytugha baghyttalghan bastamalardy ózara qoldap, birlesip algha bastyrudyng qajettigi barynsha zәru bolyp otyr. Osy paradigmadan shygha otyryp, Astana men Parij syndarly júmystargha kónil qonda. Elshilik ornalasqan elding kórnekti sayasy qayratkerlerimen Qazaqstannyng Fransiyadaghy elshisi Núrlan Dәnenovtyng ótkizgen kezdesulerinde osylar jóninde sóz boldy.

Bizding eldi alghash ret 2006 jyly baryp kórip, onyng damuyn jiti nazarynda ústap otyrghan fransuz sayasatynyng bedeldi aqsaqaly, Fransiya Senatynyng eks-spiykeri Kristian Ponsele Astananyng halyqaralyq bastamalaryn, sonday-aq bolyp jatqan ishki ýderisti ong baghalauda. Ol Qazaqstandaghy kezekten tys preziydenttik saylau qarsanynda mindetin atqarushy Memleket basshysynyng ashyq ta, adal, jasyrghany joq, әdiletti demokratiyalyq saylau ótkizuge shaqyruyn qoshemettep qúptady.

Sonymen birge ol óz halqy tarapynan keninen qoldau tauyp otyrghan jәne halyqaralyq arenada bedeli bar Preziydent N.Nazarbaevtyng jeniske jetetine jәne de onyng jana besjyldyq mandaty elding qarqyndy әleumettik-ekonomikalyq jәne demokratiyalyq damu kursyn jalghastyratynyna kýmәndanbaydy.

Fransiya Qazaqstandaghy preziydenttik saylau barysyn orasan zor kónil qoyyp baqylauda. Ol turaly Últtyq Assambleyadaghy «Fransiya-Qazaqstan» parlamentaralyq dostyq tobynyng viyse-tóraghasy, EQYÚ Parlamenttik Assambleyasyndaghy fransuz delegasiyasynyng basshysy Miysheli Vuazen mәlimdedi. Sonymen birge ol bizding elimizding ónirlik jetekshi men túraqtylyq mysaly retindegi abyroy aluyna mýmkindik tughyzyp otyrghan Qazaqstandaghy sapaly әleumettik-ekonomikalyq jәne demokratiyalyq ózgeristerdi atap ótti. EQYÚ PA-nyng baqylaushy missiyasynyng qúramyndaghy fransuz delegasiyasyn Fransiya Parlamentining tómengi palatasynyng deputaty Erik Raulit basqarady.

Óz kezeginde Syrtqy jәne europalyq ister ministrligining Kabiynet diyrektory Erve Ladsus fransuz tarapynyng halyqaralyq jәne ónirlik instituttar shenberinde Qazaqstanmen tyghyz jәne syndarly yntymaqtastyqty jalghastyratynyna jetkizdi. Parij Dýniyejýzilik jәne dәstýrli din jetekshilerining sezi jәne basqa da bastamalar sayasaty arqyly jýrgizip otyrghan órkeniyet pen konfessiyalar dialogyn últtyq, ónirlik jәne halyqaralyq dengeyde nyghaytu jónindegi Astananyng kýsh-jigerin qoshemettep qarsy alady.

Búryn Fransiyanyng Syrtqy ister ministri jәne mәdeniyet ministri qyzmetin atqarghan, býginde BÚÚ Bas hatshysynyng orynbasary Filipp Dust-Blazy de Qazaqstannyng belsendi halyqaralyq qyzmetine joghary bagha berdi.

Jogharyda atalghan barlyq sayasatshylar men basqa da fransuz memlekettik qúrylym ókilderi Preziydent N.Nazarbavetyng «Bolashaqty birge qúramyz!» atty halyqqa Joldauynyng fransuz tiline audarylghan núsqasynyng mazmúnymen qyzyghushylyqpen tanysty. Juyq aradaghy 10 jylgha Memleket basshysynyng aiqyndaghan maqsat pen mindetterinde bizding fransuzdyq әriptester strategiyalyq әriptestikti odan әri nyghaytyp, keneytu jolyndaghy kóptegen mýmkindikterdi kórude. Olar ózara senim jәne ashyqtyq sipattaghy intensivti sayasy qarym-qatynastyng jan-jaqty, sonyng ishinde eng jana tehnologiyalardy paydalanylatyn basymdy salalarda ekonomikalyq әriptestik ýshin myqty tireu bola alatynymen qanaghattanarlyq bildiredi.  N.Nazarbaev pen N.Sarkoziyding arasyndaghy jeke dostyq baylanys joghary ózara tiyimdi әrekettesudi qoldaudyng sheshushi faktory bolyp tabylady.