استانا. 1 ءساۋىر. قازاقپارات - قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى ن.نازارباەۆتىڭ 2010 جىلى قازاندا فرانتسۋز رەسپۋبليكاسىنا جاساعان رەسمي ساپارى ستراتەگيالىق ارىپتەستىك تۋرالى كەلىسىم رۋحىندا ساياسي ديالوگقا قارقىن بەرىپ، ەكونوميكالىق ىنتىماقتاستىقتا شەپ بۇزۋشىلىق نىشان تانىتتى.

استانا. 1 ءساۋىر. قازاقپارات - قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى ن.نازارباەۆتىڭ 2010 جىلى قازاندا فرانتسۋز رەسپۋبليكاسىنا جاساعان رەسمي ساپارى ستراتەگيالىق ارىپتەستىك تۋرالى كەلىسىم رۋحىندا ساياسي ديالوگقا قارقىن بەرىپ، ەكونوميكالىق ىنتىماقتاستىقتا شەپ بۇزۋشىلىق نىشان تانىتتى.

جىلدان جىلعا ەكى ەلدىڭ حالىقارالىق ارەناداعى ءرولى ارتىپ كەلەدى جانە وسىنىڭ ايقىن ايعاعى از ەمەس. ەڭ الدىمەن، ول -  استانانىڭ باستامالارىنا پاريج ارقاشان شىنايى قولداۋ كورسەتكەن قازاقستاننىڭ ەقىۇ-عا تابىستى توراعالىعى. باتىس پەن مۇسىلماندىق الەم اراسىندا جاندى كوپىر بولا وتىرىپ، قازاقستان يسلام كونفەرەنتسياسى ۇيىمىنىڭ سىرتقى ىستەر مينيسترلەرىنىڭ ماجىلىسىندە توراعالىق ەتۋگە ازىرلەنۋدە. جانە جيىلىس اراب مەملەكەتتەرى ءۇشىن تۋىپ وتىرعان قيىن ءبىر كەزەڭگە تاپ كەلۋدە. بۇۇ قاۋىپسىزدىك كەڭەسىنىڭ تۇراقتى مۇشەسى جانە ەۋروپالىق وداق جەتەكشىلەرىنىڭ ءبىرى بولىپ تابىلاتىن فرانتسيا سولتۇستىك افريكا مەن تاياۋ شىعىستاعى كورشىلەس جاتقان وڭىرلەردى تۇراقتاندىرۋ ىسىنە ماڭىزدى ۇلەس قوسۋعا تىرىسۋدا. ءبىر مەزگىلدە پاريج «ۇلكەن سەگىزدىكتە» (G8) جانە «ۇلكەن جيىرمالىقتا» (G20) توراعالىق ءرول اتقارادى. سويتە تۇرا ءپاريجدىڭ ىسكە اسىرۋعا ۇسىنىپ وتىرعان بىرقاتار يدەيالارى قازاقستاننىڭ پرەزيدەنتى ن.نازارباەۆتىڭ باستاماسىمەن ۇشتاسادى. اتاپ ايتقاندا، الەمدىك ەكونوميكالىق جانە ۆاليۋتالىق جۇيەنىڭ جاڭا كونفيگۋراتسياسى تۋرالى اڭگىمە بولىپ وتىر. اتالعان تاقىرىپ فرانتسۋز دەلەگاتسياسى قاتىساتىن IV-ءشى استانا ەكونوميكالىق فورۋمىندا دا، سونداي-اق فرانتسيادا جىلدىڭ اياعىندا وتەتىن G20 سامميتىندە دە تالقىلانادى. قازاقستاننىڭ G8 ەلدەرىنىڭ قارۋ-جاراق پەن جاپپاي قىرۋ ماتەريالدارىن تاراتۋعا قارسى عالامدىق ارىپتەستىككە قوسىلۋى بولەك ءبىر ماڭىزدى تاقىرىپ بولىپ تابىلادى.

بۇگىنگى كۇردەلى حالىقارالىق كونتەكستە ينتەنسيۆتى ساياسي ديالوگتىڭ، پىكىرلەر جانە يدەيالارمەن الماسۋدىڭ، بەيبىتشىلىكتى، قاۋىپسىزدىكتى، تۇراقتىلىقتى جانە دامۋدى نىعايتۋعا باعىتتالعان باستامالاردى ءوزارا قولداپ، بىرلەسىپ العا باستىرۋدىڭ قاجەتتىگى بارىنشا ءزارۋ بولىپ وتىر. وسى پاراديگمادان شىعا وتىرىپ، استانا مەن پاريج سىندارلى جۇمىستارعا كوڭىل قويۋدا. ەلشىلىك ورنالاسقان ەلدىڭ كورنەكتى ساياسي قايراتكەرلەرىمەن قازاقستاننىڭ فرانتسياداعى ەلشىسى نۇرلان دانەنوۆتىڭ وتكىزگەن كەزدەسۋلەرىندە وسىلار جونىندە ءسوز بولدى.

ءبىزدىڭ ەلدى العاش رەت 2006 جىلى بارىپ كورىپ، ونىڭ دامۋىن ءجىتى نازارىندا ۇستاپ وتىرعان فرانتسۋز ساياساتىنىڭ بەدەلدى اقساقالى، فرانتسيا سەناتىنىڭ ەكس-سپيكەرى كريستيان پونسەلە استانانىڭ حالىقارالىق باستامالارىن، سونداي-اق بولىپ جاتقان ىشكى ۇدەرىستى وڭ باعالاۋدا. ول قازاقستانداعى كەزەكتەن تىس پرەزيدەنتتىك سايلاۋ قارساڭىندا مىندەتىن اتقارۋشى مەملەكەت باسشىسىنىڭ اشىق تا، ادال، جاسىرعانى جوق، ادىلەتتى دەموكراتيالىق سايلاۋ وتكىزۋگە شاقىرۋىن قوشەمەتتەپ قۇپتادى.

سونىمەن بىرگە ول ءوز حالقى تاراپىنان كەڭىنەن قولداۋ تاۋىپ وتىرعان جانە حالىقارالىق ارەنادا بەدەلى بار پرەزيدەنت ن.نازارباەۆتىڭ جەڭىسكە جەتەتىنە جانە دە ونىڭ جاڭا بەسجىلدىق مانداتى ەلدىڭ قارقىندى الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق جانە دەموكراتيالىق دامۋ كۋرسىن جالعاستىراتىنىنا كۇماندانبايدى.

فرانتسيا قازاقستانداعى پرەزيدەنتتىك سايلاۋ بارىسىن وراسان زور كوڭىل قويىپ باقىلاۋدا. ول تۋرالى ۇلتتىق اسسامبلەياداعى «فرانتسيا-قازاقستان» پارلامەنتارالىق دوستىق توبىنىڭ ۆيتسە-توراعاسى، ەقىۇ پارلامەنتتىك اسسامبلەياسىنداعى فرانتسۋز دەلەگاتسياسىنىڭ باسشىسى ميشەل ۆۋازەن مالىمدەدى. سونىمەن بىرگە ول ءبىزدىڭ ەلىمىزدىڭ وڭىرلىك جەتەكشى مەن تۇراقتىلىق مىسالى رەتىندەگى ابىروي الۋىنا مۇمكىندىك تۋعىزىپ وتىرعان قازاقستانداعى ساپالى الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق جانە دەموكراتيالىق وزگەرىستەردى اتاپ ءوتتى. ەقىۇ پا-نىڭ باقىلاۋشى ميسسياسىنىڭ قۇرامىنداعى فرانتسۋز دەلەگاتسياسىن فرانتسيا پارلامەنتىنىڭ تومەنگى پالاتاسىنىڭ دەپۋتاتى ەريك راۋلت باسقارادى.

ءوز كەزەگىندە سىرتقى جانە ەۋروپالىق ىستەر مينيسترلىگىنىڭ كابينەت ديرەكتورى ەرۆە لادسۋس فرانتسۋز تاراپىنىڭ حالىقارالىق جانە وڭىرلىك ينستيتۋتتار شەڭبەرىندە قازاقستانمەن تىعىز جانە سىندارلى ىنتىماقتاستىقتى جالعاستىراتىنىنا جەتكىزدى. پاريج دۇنيەجۇزىلىك جانە ءداستۇرلى ءدىن جەتەكشىلەرىنىڭ سەزى جانە باسقا دا باستامالار ساياساتى ارقىلى جۇرگىزىپ وتىرعان وركەنيەت پەن كونفەسسيالار ديالوگىن ۇلتتىق، وڭىرلىك جانە حالىقارالىق دەڭگەيدە نىعايتۋ جونىندەگى استانانىڭ كۇش-جىگەرىن قوشەمەتتەپ قارسى الادى.

بۇرىن فرانتسيانىڭ سىرتقى ىستەر ءمينيسترى جانە مادەنيەت ءمينيسترى قىزمەتىن اتقارعان، بۇگىندە بۇۇ باس حاتشىسىنىڭ ورىنباسارى فيليپپ دۋست-بلازي دە قازاقستاننىڭ بەلسەندى حالىقارالىق قىزمەتىنە جوعارى باعا بەردى.

جوعارىدا اتالعان بارلىق ساياساتشىلار مەن باسقا دا فرانتسۋز مەملەكەتتىك قۇرىلىم وكىلدەرى پرەزيدەنت ن.نازارباۆەتىڭ «بولاشاقتى بىرگە قۇرامىز!» اتتى حالىققا جولداۋىنىڭ فرانتسۋز تىلىنە اۋدارىلعان نۇسقاسىنىڭ مازمۇنىمەن قىزىعۋشىلىقپەن تانىستى. جۋىق اراداعى 10 جىلعا مەملەكەت باسشىسىنىڭ ايقىنداعان ماقسات پەن مىندەتتەرىندە ءبىزدىڭ فرانتسۋزدىق ارىپتەستەر ستراتەگيالىق ارىپتەستىكتى ودان ءارى نىعايتىپ، كەڭەيتۋ جولىنداعى كوپتەگەن مۇمكىندىكتەردى كورۋدە. ولار ءوزارا سەنىم جانە اشىقتىق سيپاتتاعى ينتەنسيۆتى ساياسي قارىم-قاتىناستىڭ جان-جاقتى، سونىڭ ىشىندە ەڭ جاڭا تەحنولوگيالاردى پايدالانىلاتىن باسىمدى سالالاردا ەكونوميكالىق ارىپتەستىك ءۇشىن مىقتى تىرەۋ بولا الاتىنىمەن قاناعاتتانارلىق بىلدىرەدى.  ن.نازارباەۆ پەن ن.ساركوزيدىڭ اراسىنداعى جەكە دوستىق بايلانىس جوعارى ءوزارا ءتيىمدى ارەكەتتەسۋدى قولداۋدىڭ شەشۋشى فاكتورى بولىپ تابىلادى.