Senbi, 23 Qarasha 2024
4317 0 pikir 13 Qarasha, 2018 saghat 11:25

«Dilmarda» daryndylar baq synady...

Túnghysh ret úiymdastyrylghan mektep oqushylary arasyndaghy I respublikalyq «Dilmar» sheshendik óner bayqauy joghary dengeyde məresine jetti. Elimizding 10 oblysy, 3 qalasy men respublikalyq mektep-internatynan iriktelgen 27 qatysushy 3 kezeng boyynsha bar bilgeni men jighan bilimin tarazygha salyp, sheshendik sheberligin kórsetti. 1-kezende biy-sheshenderding sheshendik sózderi men aqyn-jyraulardyng sheshendik oi-tolghaularyn mәnerlep aitty. 2-kezende biy-sheshenderding astarly sóz-sóilemderi men oi-tújyrymdarynyng maghynasyn ashyp, berilgen túraqty sóz tirkesteri, úmyt bola bastaghan sózderden maghynaly sóilem qúrady. Al songhy kezende sheshendik dengeyin synnan ótkizip, 2 minut ishinde berilgen taqyryp ayasynda alqaly top aldynda aghyla, aqtaryla әngime aitty. Bar kezennen sýrinbey ótken jýirikter jýldeli oryndargha ie boldy.

Bayqau qorytyndysy boyynsha, bas jýlde men oghan tiyeseli 50 000 tenge aqshalay syiaqyny Jambyl oblysynan kelgen Ábilda Begzat enshilep, bayyrghynyng jolymen ardaqty aghalarynyng aq batasyn aldy. 1-oryndy(40 000 tenge) Abay atyndaghy respublikalyq mektep-internat oqushysy Aytpanbet Ayym jenip aldy. 2-oryn iyegerleri(30 000 tenge ) Almatylyq Samghat Núrlanúly men Shyghys Qazaqstannan kelgen Tileuhan Bayan. 3-oryndar Týrkistan oblysynyng atynan qatysqan Abudualiyeva Ayagózge, Manghystaulyq Úzaqbaev Janbolatqa jәne Aqmola oblysynyng ýkilegen jýirgi Boranbay Ayagýlge búiyrdy. Sonday-aq 5 qatysushy 10 000 tengemen arnayy jýldege ie boldy.

Botagóz Myrzabayqyzy, qazylar alqasynyng mýshesi, A.Baytúrsynúly atyndaghy Til bilimi institutynyng bas ghylymy qyzmetkeri, filologiya ghylymdarynyng doktory:

Balalardy bylay qoyghanda, eresekterding ózderi sóz ónerine, sauatty sóileuge mәn bermey jatatyn qazirgi kezde babalarymyzdan qalghan amanat – asyl tilimizding baylyghyn,  sheshendik ónerdi dәripteu maqsatymen ótkizilgen búl bayqau – der kezinde qolgha alynghan qajetti shara boldy dep esepteymiz. Osy iygilikti isting basy-qasynda jýrgen, respublika kóleminde úiymdastyryp, ýlken enbek etken «Zeynolla Sәnik atyndaghy mәdeniyet qory» men Abay atyndaghy respublikalyq mamandandyrylghan daryndy balalargha arnalghan mektep-internat újymyna erekshe alghysymyzdy aitqymyz keledi.

Bayqau bir demmen ótti. Jetkinshekterimizding «óner aldy – qyzyl tilge» degen qyzyghushylyghy, tapsyrmalargha baylanysty jauap berer sәttegi «qiynnan qiystyrugha» degen talaby, jalpy úmtylysy kónil quantarlyq joghary dәrejede boldy.  Elimizding әr aimaghynan kelgen órenderding bilimin baghalau da onay soqpaghany anyq. Alayda jarys bolghan son, balalardyng kóp aldynda sóz bastaugha qysylyp, abdyrap qalghan sәtteri de boldy. Qoyylghan talaptargha say bolmaghan keybir jauaptar jayynda sayys qorytyndysynda da  aityldy.

Osynday iygi shara aldaghy uaqytta da jalghasyn tabady degen senimmen mynaday úsynys-tilekterimizdi bildirgimiz keledi:

*Qatysushylardy dayyndau barysynda jetekshileri sóz mәdeniyetining talaptaryna, atap aitqanda, sózding kommunikativtik sapalaryna: sóz dúrystyghy, sóz tazalyghy, sóz mәnerliligi, sóz bederliligi, sóz oryndylyghy, sóz qisyndylyghy, sóz baylyghyna basa nazar audarsa degen tilek bar. Oqushylardyng dybystardy anyq aituy, sóz ben sózdin, buyn men buynnyng jigindegi dybystardy singarmonizm zandylyghyna say, jatyq (qatandardy úyandatu, erin ýndestigin saqtau t.b.) dybystauy, intonasiya, uәjdi/uәjsiz kidirister (y-y-y-y-y..., im-im-im ... ) t.b.s.s. orfoepiyalyq erekshelikterge erekshe mәn berilgeni jón.

*Ýshinshi kezende balalardyng bir bóligi berilgen taqyrypty dúrys týsinbey, basqa mәselege qatysty oilaryn aityp jatty. Ásirese, «Jusandy daladaghy júpar aua» (ekologiya), «Aq kiymeshek kórinse...» (әjeler), «Bay bolsan, halqyna paydang tiysin...» (jomarttyq) siyaqty taqyryptar ashylmay qaldy...

Jalpy alghashqy bayqau joghary dengeyde, eng bastysy, ÁDIL ótti! Babalar múrasyn nasihattaudy maqsat etetin, talapker balalardyng da, tyndaushynyng da ruhany әlemin bayyta týsetin osynday iygi sharalargha úiytqy bolghan AZAMATTAR aman bolsyn!

Talantty shәkirtterimizding talaptaryna núr jausyn!

Azamat Alashtegi

Abai.kz

 

0 pikir

Ýzdik materialdar

Syni-esse

«Talasbek syilyghy»: Talqandalghan talgham...

Abay Mauqaraúly 1482
Bilgenge marjan

«Shyghys Týrkistan memleketi beybit týrde joghaldy»

Álimjan Áshimúly 3253
Birtuar

Shoqannyng әzil-syqaqtary

Baghdat Aqylbekov 5475