تۇڭعىش رەت ۇيىمداستىرىلعان مەكتەپ وقۋشىلارى اراسىنداعى ءى رەسپۋبليكالىق «ءدىلمار» شەشەندىك ونەر بايقاۋى جوعارى دەڭگەيدە مəرەسىنە جەتتى. ەلىمىزدىڭ 10 وبلىسى، 3 قالاسى مەن رەسپۋبليكالىق مەكتەپ-ينتەرناتىنان ىرىكتەلگەن 27 قاتىسۋشى 3 كەزەڭ بويىنشا بار بىلگەنى مەن جيعان ءبىلىمىن تارازىعا سالىپ، شەشەندىك شەبەرلىگىن كورسەتتى. 1-كەزەڭدە بي-شەشەندەردىڭ شەشەندىك سوزدەرى مەن اقىن-جىراۋلاردىڭ شەشەندىك وي-تولعاۋلارىن مانەرلەپ ايتتى. 2-كەزەڭدە بي-شەشەندەردىڭ استارلى ءسوز-سويلەمدەرى مەن وي-تۇجىرىمدارىنىڭ ماعىناسىن اشىپ، بەرىلگەن تۇراقتى ءسوز تىركەستەرى، ۇمىت بولا باستاعان سوزدەردەن ماعىنالى سويلەم قۇرادى. ال سوڭعى كەزەڭدە شەشەندىك دەڭگەيىن سىننان وتكىزىپ، 2 مينۋت ىشىندە بەرىلگەن تاقىرىپ اياسىندا القالى توپ الدىندا اعىلا، اقتارىلا اڭگىمە ايتتى. بار كەزەڭنەن سۇرىنبەي وتكەن جۇيرىكتەر جۇلدەلى ورىندارعا يە بولدى.

بايقاۋ قورىتىندىسى بويىنشا، باس جۇلدە مەن وعان تيەسەلى 50 000 تەڭگە اقشالاي سىياقىنى جامبىل وبلىسىنان كەلگەن ءابىلدا بەگزات ەنشىلەپ، بايىرعىنىڭ جولىمەن ارداقتى اعالارىنىڭ اق باتاسىن الدى. 1-ورىندى(40 000 تەڭگە) اباي اتىنداعى رەسپۋبليكالىق مەكتەپ-ينتەرنات وقۋشىسى ايتپانبەت ايىم جەڭىپ الدى. 2-ورىن يەگەرلەرى(30 000 تەڭگە ) الماتىلىق سامعات نۇرلانۇلى مەن شىعىس قازاقستاننان كەلگەن تىلەۋحان بايان. 3-ورىندار تۇركىستان وبلىسىنىڭ اتىنان قاتىسقان ابۋدۋاليەۆا اياگوزگە، ماڭعىستاۋلىق ۇزاقباەۆ جانبولاتقا جانە اقمولا وبلىسىنىڭ ۇكىلەگەن جۇيرگى بورانباي اياگۇلگە بۇيىردى. سونداي-اق 5 قاتىسۋشى 10 000 تەڭگەمەن ارنايى جۇلدەگە يە بولدى.

بوتاگوز مىرزابايقىزى، قازىلار القاسىنىڭ مۇشەسى، ا.بايتۇرسىنۇلى اتىنداعى ءتىل ءبىلىمى ينستيتۋتىنىڭ باس عىلىمي قىزمەتكەرى، فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى:

بالالاردى بىلاي قويعاندا، ەرەسەكتەردىڭ وزدەرى ءسوز ونەرىنە، ساۋاتتى سويلەۋگە ءمان بەرمەي جاتاتىن قازىرگى كەزدە بابالارىمىزدان قالعان امانات – اسىل ءتىلىمىزدىڭ بايلىعىن،  شەشەندىك ونەردى دارىپتەۋ ماقساتىمەن وتكىزىلگەن بۇل بايقاۋ – دەر كەزىندە قولعا الىنعان قاجەتتى شارا بولدى دەپ ەسەپتەيمىز. وسى يگىلىكتى ءىستىڭ باسى-قاسىندا جۇرگەن، رەسپۋبليكا كولەمىندە ۇيىمداستىرىپ، ۇلكەن ەڭبەك ەتكەن «زەينوللا سانىك اتىنداعى مادەنيەت قورى» مەن اباي اتىنداعى رەسپۋبليكالىق مامانداندىرىلعان دارىندى بالالارعا ارنالعان مەكتەپ-ينتەرنات ۇجىمىنا ەرەكشە العىسىمىزدى ايتقىمىز كەلەدى.

بايقاۋ ءبىر دەممەن ءوتتى. جەتكىنشەكتەرىمىزدىڭ «ونەر الدى – قىزىل تىلگە» دەگەن قىزىعۋشىلىعى، تاپسىرمالارعا بايلانىستى جاۋاپ بەرەر ساتتەگى «قيىننان قيىستىرۋعا» دەگەن تالابى، جالپى ۇمتىلىسى كوڭىل قۋانتارلىق جوعارى دارەجەدە بولدى.  ەلىمىزدىڭ ءار ايماعىنان كەلگەن ورەندەردىڭ ءبىلىمىن باعالاۋ دا وڭاي سوقپاعانى انىق. الايدا جارىس بولعان سوڭ، بالالاردىڭ كوپ الدىندا ءسوز باستاۋعا قىسىلىپ، ابدىراپ قالعان ساتتەرى دە بولدى. قويىلعان تالاپتارعا ساي بولماعان كەيبىر جاۋاپتار جايىندا سايىس قورىتىندىسىندا دا  ايتىلدى.

وسىنداي يگى شارا الداعى ۋاقىتتا دا جالعاسىن تابادى دەگەن سەنىممەن مىناداي ۇسىنىس-تىلەكتەرىمىزدى بىلدىرگىمىز كەلەدى:

*قاتىسۋشىلاردى دايىنداۋ بارىسىندا جەتەكشىلەرى ءسوز مادەنيەتىنىڭ تالاپتارىنا، اتاپ ايتقاندا، ءسوزدىڭ كوممۋنيكاتيۆتىك ساپالارىنا: ءسوز دۇرىستىعى، ءسوز تازالىعى، ءسوز مانەرلىلىگى، ءسوز بەدەرلىلىگى، ءسوز ورىندىلىعى، ءسوز قيسىندىلىعى، ءسوز بايلىعىنا باسا نازار اۋدارسا دەگەن تىلەك بار. وقۋشىلاردىڭ دىبىستاردى انىق ايتۋى، ءسوز بەن ءسوزدىڭ، بۋىن مەن بۋىننىڭ جىگىندەگى دىبىستاردى سينگارمونيزم زاڭدىلىعىنا ساي، جاتىق (قاتاڭداردى ۇياڭداتۋ، ەرىن ۇندەستىگىن ساقتاۋ ت.ب.) دىبىستاۋى، ينتوناتسيا، ءۋاجدى/ۋاجسىز كىدىرىستەر (ى-ى-ى-ى-ى...، ءىم-ءىم-ءىم ... ) ت.ب.س.س. ورفوەپيالىق ەرەكشەلىكتەرگە ەرەكشە ءمان بەرىلگەنى ءجون.

ء*ۇشىنشى كەزەڭدە بالالاردىڭ ءبىر بولىگى بەرىلگەن تاقىرىپتى دۇرىس تۇسىنبەي، باسقا ماسەلەگە قاتىستى ويلارىن ايتىپ جاتتى. اسىرەسە، «جۋساندى دالاداعى جۇپار اۋا» (ەكولوگيا), «اق كيمەشەك كورىنسە...» (اجەلەر), «باي بولساڭ، حالقىڭا پايداڭ ءتيسىن...» (جومارتتىق) سياقتى تاقىرىپتار اشىلماي قالدى...

جالپى العاشقى بايقاۋ جوعارى دەڭگەيدە، ەڭ باستىسى، ءادىل ءوتتى! بابالار مۇراسىن ناسيحاتتاۋدى ماقسات ەتەتىن، تالاپكەر بالالاردىڭ دا، تىڭداۋشىنىڭ دا رۋحاني الەمىن بايىتا تۇسەتىن وسىنداي يگى شارالارعا ۇيىتقى بولعان ازاماتتار امان بولسىن!

تالانتتى شاكىرتتەرىمىزدىڭ تالاپتارىنا نۇر جاۋسىن!

ازامات الاشتەگى

Abai.kz