ORAL. 30 sәuir. QazAqparat /Eljan Eraly/ - Tayauda QR Preziydenti, Qazaqstan halqy Assambleyasynyng Tóraghasy Núrsúltan Nazarbaevtyng tóraghalyq etuimen «Tәuelsiz Qazaqstan: beybitshiliktin, kelisimning jәne jasampazdyqtyng 20 jyly» degen taqyrypta Qazaqstan halqy Assambleyasynyng HVII sessiyasy ótkeni belgili. Osy sharagha qatysyp qaytqan Oral jәne Atyrau arhiyepiskopy Antoniy әkey óz oi-tolghamyn bylaysha bildirdi.

- Elbasynyng bayandamasyn búl joly da erekshe yqylaspen, tebirene tyndadym, - dep bastady sózin ol. - Shyn mәnisinde Elbasymyzdyng bastauymen jiyrma jyl boyy elimizde yntymaq pen kelisim saqtalyp keledi. Týrli últ pen din ókilderi tatu-tәtti ómir sýrip otyrghan Qazaqstanday el, sol eldi kemengerlikpen basqaryp otyrghan bizding Preziydentimizdey memleket basshysy joq der edim. Elbasymyz tasqyn sudan zardap shekken batysqazaqstandyqtargha býkilhalyqtyq qoldau kórsetiletinin atap aitty. Yrysqa jetkizer yntymaghymyz barda búl qiyndyqty da jenip shygharymyz anyq. Óitkeni biz toyda da, qiyn-qystau shaqta da әrdayym birgemiz. Onyng ýstine aldaghy mamyr aiy Birlik úranymen ótetin boldy. Keremet emes pe, bir ay boyy ortaq meyramymyzdy atap ótetin bolamyz. Tek elimiz tynysh, júrtymyz aman bolsyn. Týptep kelgende, biz Elbasymyz bastaghan bir komandamyz.

ORAL. 30 sәuir. QazAqparat /Eljan Eraly/ - Tayauda QR Preziydenti, Qazaqstan halqy Assambleyasynyng Tóraghasy Núrsúltan Nazarbaevtyng tóraghalyq etuimen «Tәuelsiz Qazaqstan: beybitshiliktin, kelisimning jәne jasampazdyqtyng 20 jyly» degen taqyrypta Qazaqstan halqy Assambleyasynyng HVII sessiyasy ótkeni belgili. Osy sharagha qatysyp qaytqan Oral jәne Atyrau arhiyepiskopy Antoniy әkey óz oi-tolghamyn bylaysha bildirdi.

- Elbasynyng bayandamasyn búl joly da erekshe yqylaspen, tebirene tyndadym, - dep bastady sózin ol. - Shyn mәnisinde Elbasymyzdyng bastauymen jiyrma jyl boyy elimizde yntymaq pen kelisim saqtalyp keledi. Týrli últ pen din ókilderi tatu-tәtti ómir sýrip otyrghan Qazaqstanday el, sol eldi kemengerlikpen basqaryp otyrghan bizding Preziydentimizdey memleket basshysy joq der edim. Elbasymyz tasqyn sudan zardap shekken batysqazaqstandyqtargha býkilhalyqtyq qoldau kórsetiletinin atap aitty. Yrysqa jetkizer yntymaghymyz barda búl qiyndyqty da jenip shygharymyz anyq. Óitkeni biz toyda da, qiyn-qystau shaqta da әrdayym birgemiz. Onyng ýstine aldaghy mamyr aiy Birlik úranymen ótetin boldy. Keremet emes pe, bir ay boyy ortaq meyramymyzdy atap ótetin bolamyz. Tek elimiz tynysh, júrtymyz aman bolsyn. Týptep kelgende, biz Elbasymyz bastaghan bir komandamyz.

- Siz ótken jyly 70 jasqa tolyp, kóp jylghy enbeginiz eskerilip, «Parasat» ordenimen marapattaldynyz. Onyng ýstine Preziydentpen qúrdassyz. Jalpy, Elbasymen neshe ret kezdestiniz?

- Elbasymen birneshe mәrte kezdestim. Degenmen 1996 jyldyng jazyndaghy alghashqy kezdesu esimde jaqsy saqtalypty. Eparhiya ghimaratyn salugha baylanysty qúrylys materialdaryn kedennen ótkizude qiyndyq tuyndady. Mәseleni sheshuding shúghyl joly tabylmaghasyn, dereu Elbasyna jedelhat jónelttim. Odan jedel jauap kelip, qabyldauyna shaqyrdy. Qabyldauynda 20 minut bolghanymda, Núrsúltan Ábishúly  mәselening bәrin týgel sheship berdi. Sodan  keyin de kezdesken sayyn osy ardaqty azamattyng súnghyla sayasatkerligi men tereng bilimine, payymdy parasatyna kózim jetip, kónilimde  zor qúrmet pen iltipat sezimi qalyptasty. Ras, jýzdesu sәtinde oghan qúrdas ekenimdi aitugha batylym bara qoyghan joq.

Núrsúltan Nazarbaev - qatqyl da qarapayym, súnghyla da kemenger qayratker. «Qatqyl» deuim, kerek jerinde qatang talap ta qoya biledi. «Qarapayym» deuim, kez kelgen adamnyng kónilindegisin dóp basa biledi, onay til taba alady. Al súnghylalyghy jóninen Elbasyn bizding qasiyetti kitaptardaghy Sýleymen payghambardyng ónegesimen tenestirer edim. Sondyqtan men dúgha etken sayyn elimizde tatulyq pen kelisim sayasatyn ornyqtyrghan Elbasymyz Núrsúltan Nazarbaevqa densaulyq pen úzaq ghúmyr, dýiim Qazaqstangha qoy ýstine boztorghay júmyrtqalaghan zaman tileymin!

- Dinaralyq  qarym-qatynas adamzat ómirining talay ghasyrdan bergi nәzik túsy bolyp keledi. Ónirdegi dinaralyq tatulyq pen kelisim jóninde ne aitar ediniz?!

- Taghy da úly Jaratushymyzgha myng da bir alghys! Aq Jayyq ónirindegi dinaralyq qatynastar óte joghary dengeyde. Basqany aitpaghannyng ózinde, dos-joldastarymnyng ishinde ózge últ ókilderi, sonyng ishinde músylmandar kóp. Tap sol siyaqty talay pravoslavtyng músylman tatu kórshisi, әriptesi, tipti qúdalary qanshama?! Aytpaqshy, ózim QMDB-nyng búrynghy mýftiyimen, qazirgi basshysy Ábsattar qajylarmen tyghyz iskerlik baylanysta boldym. Áli de irgemiz ajyraghan joq. Nemese qanattas әriptesim, QMDB-nyng oblystaghy ókil imamy Smayyl Seyitbekti alsaq. Jas bolghanymen, meylinshe tereng bi­limdi, sypayy da bayypty azamatpen ýnemi mýddemiz ortaq. Birde mynaday oqigha boldy. Biraz jyldar búryn Oral qalasynyng Pugachev atyndaghy alanynda orystyng úly aqyny A.Pushkinge eskertkish ashyldy. Saltanatty sharagha meni de shaqyrdy. Jan-jaghyma qarasam, birde-bir músylman din iyesi joq. Sharany úiymdastyrushylargha birden aittym: - Pushkin - tek orystyng aqyny  emes, býkil әlemge ortaq túlgha. Sonyng ishinde qazaq bauyrymyzgha da. Úly Abay da solay. Demek, osy jerde músylman din iyesining bolmauy ynghaysyz. Dereu islam dinining ókilin jetkizinder! - Aytyldy, boldy. Soghan deyin de, keyin de kópke ortaq sharada mindetti týrde imammen birge jýremin. Taghy bir mysal, osy eparhiya ghimaratynyng salynuynda hristiandar ghana emes, jergilikti músylmandardyng da ýlesi qomaqty.

- Kópke mәlim, bizde din memleketten, memleket dinnen bólingen. Olay bolsa, resmy biylikpen qalaysyz?

- Búryn da, qazir de araqatynasymyz qalypty. Qabibolla Jaqypovtan bastap, býgingi Baqtyqoja Izmúhambetovke deyin oblys basshylaryna alghys pen rizalyqtan basqa aitarym joq. Tәuelsiz Qazaqstanda qay dinning ókili bolsyn, is-әreketimizge kedergi jasamaytyny bylay túrsyn, kerisinshe qoldau jәne kómek kórsetip otyrady. Oghan dәlelimiz - búryn elimizde alty arhiyepiskop ózining ruhany qyzmetin atqarsa, jaqynda janadan taghy bireui Qaraghandy qalasynda ashyldy. Bir aita keterlik jәit, búrynghy basshymyz, Mәskeu jәne býkil Reseyding patriarhy, marqúm Aleksiy Ekinshi de, býgingi basshymyz Kirill de qashanda meni jәne ózge dinbasylaryn resmy biylikpen til tabysugha, yntymaqtasugha baghyttap otyrady.

- Aleksiy Ekinshi 2000 jyly Reseyde, Mәskeu qalasynda korrida kórsetilimin úiymdastyrugha qarsy bolyp, Preziydent Putinning qabyldauyna súranypty. Sóitip, korridany bolghyzbay tastaghan-dy. Búrynghy jәne býgingi tikeley basshylarynyz turaly qysqasha sóz saptasanyz...

- Marqúm Aleksiy Ekinshi - eshqashan isi men sózi bir-birine qayshy kelmegen túlgha ghoy. Onyng ónegesi jóninde aitsaq, bir súhbattyng auqymy azdyq eteri sózsiz. Búl jannyng esimi әrdayym jadymyzda. Kirill bauyrymyz aldynghy din iyesimen salystyrghanda, býgingi zamangha beyimdeu, ony jiti týsinetin adam. Jiyrma jyl boyy Orys pravoslavie shirkeuining syrtqy qatynastar bólimin basqarghan azamat aghylshyn, nemis, fransuz tilderin jetik mengergen. Biz bir-birimizdi tolyq týsinemiz, alda da qoyan-qoltyq júmys isteytin bolamyz.

- Siz baqytty adamsyz ba?

- Qalaysha baqytty bolmayyn?! Mine, 26 jyl boyy bir Jaratushymyz ben dindarlargha adal qyzmet etip kelemin. Sonyng ishinde osynda episkop bolghanyma biyl jiyrma jyl tolmaq, yaghny elimiz tәuelsizdik alghannan beri osy qyzmetimdi atqaryp kelemin. Adamdargha qúrmetpen jәne keshirimmen qaraymyn, olar da shyn jýregimen ózime iltipatyn bildirip túrady. Jasym jetpiske kelse de, densaulyghym jaqsy, kónil kýiim joghary. Osydan artyq ne kerek maghan?! Tilegimizdi Jaratushymyz qabyl etsin! Barsha qazaqstandyqtargha aitarym, aldaghy meyramdar qútty bolsyn! Bәrin de birge toylay bereyik!