Erlan Altay. Jezóksheler sherui
Ótken sәuir aiynda AQSh men Kanadada myndaghan jezókshe әiel sheruge shyqty. Oghan sebep bolghan dýnie - kanadalyq polisiya qyzmetkeri studentterge «Densaulyq jәne qauipsizdik» taqyrybynda leksiya oqyp túryp: «Eger әielder ózderin zorlap ketsin demese, jezóksheler siyaqty ashyq-shashyq kiyinbeuge tiyis» deydi. Ile-shala: «biraq maghan búlay aitugha bolmaydy, sizder keshirinizder» dep ghapu ótinedi.
Osy sózden keyin jezóksheler «bizding qúqyghymyz qorlandy» dep, Toronto, Dallaste jәne Kanadanyng astanasy Ottavada ýlken sheruler ótkizdi. Mine, qyzyq!
Alghash, 1978 jyly Europada jýz myndaghan gomoseksualdar men lesbiyankalar jinalyp, kóteriliske shyqqan. «Bizding qúqyghymyz ayaqqa taptalyp jatyr» dep býkil әlemge jar salghan. Olardyng kýresi on jylgha sozyldy. Biyliktegi әielder olardy belsene qoldady. 1987 jyly olardy kemsitushilikke qarsy birjola zan qabyldanyp, qúqyqtary qorghalatyn boldy.
1995 jyly Daniya men Norvegiyada erkek pen erkek, әiel men әieldin zang jýzinde nekege túrugha rúqsat berdi. 1998 jyly Niyderlandiyada rúqsat berse, 2000 jyly olargha bala asyrap alugha zang shygharyp rúqsat berdi. Shvesiyada olardyng RESL atty dýniyejýzilik birlestigi bar. Arnayy gazet-jurnaldary, kinostudiya, beynekliyp shygharyp, hayuannan ótken azghyndyqty jarnamalaytyn, jýrek ainytar shygharmalary jetip artylady. Shvesiya, Daniya, Norvegiya memleketteri olargha qarjylay kómek kórsetedi.
Ótken sәuir aiynda AQSh men Kanadada myndaghan jezókshe әiel sheruge shyqty. Oghan sebep bolghan dýnie - kanadalyq polisiya qyzmetkeri studentterge «Densaulyq jәne qauipsizdik» taqyrybynda leksiya oqyp túryp: «Eger әielder ózderin zorlap ketsin demese, jezóksheler siyaqty ashyq-shashyq kiyinbeuge tiyis» deydi. Ile-shala: «biraq maghan búlay aitugha bolmaydy, sizder keshirinizder» dep ghapu ótinedi.
Osy sózden keyin jezóksheler «bizding qúqyghymyz qorlandy» dep, Toronto, Dallaste jәne Kanadanyng astanasy Ottavada ýlken sheruler ótkizdi. Mine, qyzyq!
Alghash, 1978 jyly Europada jýz myndaghan gomoseksualdar men lesbiyankalar jinalyp, kóteriliske shyqqan. «Bizding qúqyghymyz ayaqqa taptalyp jatyr» dep býkil әlemge jar salghan. Olardyng kýresi on jylgha sozyldy. Biyliktegi әielder olardy belsene qoldady. 1987 jyly olardy kemsitushilikke qarsy birjola zan qabyldanyp, qúqyqtary qorghalatyn boldy.
1995 jyly Daniya men Norvegiyada erkek pen erkek, әiel men әieldin zang jýzinde nekege túrugha rúqsat berdi. 1998 jyly Niyderlandiyada rúqsat berse, 2000 jyly olargha bala asyrap alugha zang shygharyp rúqsat berdi. Shvesiyada olardyng RESL atty dýniyejýzilik birlestigi bar. Arnayy gazet-jurnaldary, kinostudiya, beynekliyp shygharyp, hayuannan ótken azghyndyqty jarnamalaytyn, jýrek ainytar shygharmalary jetip artylady. Shvesiya, Daniya, Norvegiya memleketteri olargha qarjylay kómek kórsetedi.
Europada «azghyndardyn» qúqyghyn qorghaytyn deputattary men ministrleri órip jýr dese de bolady. 1998 jyly әlemdik jas jazushylardyn bayqauynda, gomikter men lesbiyankalar jәne januarlarmen jynystyq qatynas jasaytyn azghyndar turaly jazylghan shygharma birinshi oryn aldy. Braziliyada 2006 jyly jezókshelerding FM jelisimen «ZONA» dep atalatyn radiostansiyasy ashyldy. Onda jezókshelikti nasihattap, olardy: «әlemdegi eng tәuelsiz, әdemi әri aqyldy qyzdar» dep maqtaydy.
Niyderlandiya biyligi jezókshelerge salyq saludy kózdep otyr. Statistikalyq mәlimet kózderi jezóksheler jylyna 850 million dollarday payda týsiredi dep otyr. Jenil jýristiler búl sheshimge qarsy bolmapty.
Bizding qayghy basqa. Jogharydaghy ýrdister bizding elde keng etek jayyp keledi. Qazir Qazaqstannyng barlyq qalalarynda jezóksheler «ordasy» bar. Beyresmy derek kózine sensek, elordada jezókshelerdi ústaytyn qylmystyq top júmys jasaydy. Olargha qúqyq qorghau oryndarynyng keybir qyzmetkerleri «qamqor» bolyp otyr-mys...
Qazaqstanda syrttan kelgenderdi qospaghanda, 10 mynnan astam jezókshe bar. Búl - Qyrghyzstan, Tәjikstan, Ózbekstannan kelgen tranzitti jezókshelerdi esepke almaghandaghy ózimizding qarakózder qúraytyn qomaqty san. Qalyng qazaqtyng ordasy Shymkent qalasynda bir týnde 2000 jezókshe kóshege shyghady.
Bir kýni bizding otandyq jezókshelerde sheruge shyghyp, qúqyghymyz shekteldi demesine kim kepil...
«Abay-aqparat»