Sopylyq ilimdi ústanushylar men olardyng jetekshisi Ismatulla Maqsúmgha qarsy jasalghan shabuyl jayly baspasóz betinde qyzu talqylanyp keledi. Kópshilikke jaqsy tanys osy mәsele toghyz ay toghyz kýni tolugha jaqyndaghanda taghy bir tolghatyldy. Mamyrdyng 19-y kýni Abay.kz veb-saytynyng redaksiyasynda «Habar telearnasynyng «Aqiqat» filimin әshkereleu» taqyrybynda baspasóz mәslihaty ótti.

«Domalaq» filimge - jariya jauap

IYә, osydan bir ay búryn, yaghny 21-22 sәuir kýnderi «Aqiqat» filimining belgisiz avtorlary jerden jeti qoyan tapqanday el nazaryn ózine audaryp, «zikirshi» degen «qúbyjyqtarmen» halyqty bir qorqytyp alghan bolatyn. Mine, bir top azamat osy filimde kórsetilgenderding aqiqat auylynan alys ekenin aitugha arnayy jinalypty. Olar - filologiya ghylymdarynyng doktory, professor Mekemtas Myrzahmetúly, jazushy, QR-na enbek sinirgen qayratker Didahmet Áshimhan, sayasattanushy Aydos Sarym, yasauitanushy Bolat Qorghanbek, jurnalist Amangeldi Júmashúly, advokat Abzal Qúspanov, «Senim. Bilim. Ómir» respublikalyq qoghamdyq birlestigining ókili Berik Soltybaev, sonday-aq jәbirlenushiler Baqyt Maymaqova (filim keyipkerlerining biri), filimde «sopylar óltirdi» delinetin Aydynnyng jesiri Sandughash Qiqymbaeva.

Sopylyq ilimdi ústanushylar men olardyng jetekshisi Ismatulla Maqsúmgha qarsy jasalghan shabuyl jayly baspasóz betinde qyzu talqylanyp keledi. Kópshilikke jaqsy tanys osy mәsele toghyz ay toghyz kýni tolugha jaqyndaghanda taghy bir tolghatyldy. Mamyrdyng 19-y kýni Abay.kz veb-saytynyng redaksiyasynda «Habar telearnasynyng «Aqiqat» filimin әshkereleu» taqyrybynda baspasóz mәslihaty ótti.

«Domalaq» filimge - jariya jauap

IYә, osydan bir ay búryn, yaghny 21-22 sәuir kýnderi «Aqiqat» filimining belgisiz avtorlary jerden jeti qoyan tapqanday el nazaryn ózine audaryp, «zikirshi» degen «qúbyjyqtarmen» halyqty bir qorqytyp alghan bolatyn. Mine, bir top azamat osy filimde kórsetilgenderding aqiqat auylynan alys ekenin aitugha arnayy jinalypty. Olar - filologiya ghylymdarynyng doktory, professor Mekemtas Myrzahmetúly, jazushy, QR-na enbek sinirgen qayratker Didahmet Áshimhan, sayasattanushy Aydos Sarym, yasauitanushy Bolat Qorghanbek, jurnalist Amangeldi Júmashúly, advokat Abzal Qúspanov, «Senim. Bilim. Ómir» respublikalyq qoghamdyq birlestigining ókili Berik Soltybaev, sonday-aq jәbirlenushiler Baqyt Maymaqova (filim keyipkerlerining biri), filimde «sopylar óltirdi» delinetin Aydynnyng jesiri Sandughash Qiqymbaeva.

Baspasóz mәslihatyna qatysyp otyrghan azamattar filim avtorlary sekildi jasyrynbay, óz pikirin ashyq bildirdi. Basqosuda filim avtorlary tarapynan jabylghan jala men óreskel qatelikter derek pen dәiekterge, QR-nyng zandaryna jәne ghylymy negizderge sýiene otyryp әshkerelendi.

Ýilesimsiz ýsh aiyp

«Sopylar isi» baspasózde jii talqylanghanymen, oqyrman qauym qylmystyq isting jay-japsaryn bile bermeydi. Advokat Abzal Qúspanovtyng aituyna qaraghanda, qamaudaghy Ismatulla Ábdighappar men professor Sayat Ybyray bastaghan topqa taghylghan aiyptaulardy ýsh topqa bóluge bolady.

Birinshi aiyptau - QR QK-ning 126 b, 3 bólimi, yaghny adamdy bas bostandyghynan eriksiz aiyru. Búl esirtki men araqqa tәueldi jiyrma shaqty adamnyng aryzy boyynsha qozghalghan. Ayta ketu kerek, osy aryz iyelerining kóbi keyin aryzyn qaytaryp alypty. Sebebi, birlestikting ruhany ortalyqtarynda bolghan nashaqorlar men maskýnemderding kóbi ziyandy әdetterinen arylyp, qazir qalypty ómir sýrip jatyr eken. Múnyng mysaly mynadan-aq kórinip túr: Týrkistan qalasyndaghy ruhany ortalyqty ishki ister qyzmetkerleri ayaq asty teksergen kezde, onda 50-dey adam bolghan. Osynyng ishinen 6 adam ghana aryz jazady, qalghany aryz jazudan ýzildi-kesildi bas tartqan.

Ekinshi aiyptau - úiymdasqan qylmystyq toptar birlestigin («Senim. Bilim. Ómir» RQB) qúru jәne basqaru, yaghny QR QK-ning 235 baby, 2 bólimi. Ádette «úiymdasqan qylmystyq top» degende, bizding kóz aldymyzgha «4 aghayyndy», «Qyryqbaevtar», «Ryjiy Almaz» siyaqty, búryn birneshe mәrte sottalghan, baqayshaghyna deyin qarulanghan qaraqshylar kele qalatyn. Al mynau «qylmystyq topqa» qaranyz: Ismatulla Abdughappar - bir emes, birneshe kitap avtory, birneshe tildi mengergen, 5 uaqyt namazyn qaza qylmaytyn taqua, dindar. Saypulla Mollaqanaghatúly - jeti tildi, onyng ishinde qazir úmyt bola bastaghan kóne týrki, shaghatay tilderi de bar, mengergen ghalym. Kiyeli Týrkistan kesenesinde saqtalghan barlyq qoljazbandy týpnúsqasynda oqyp, qazaq tiline tolyq audarmasyn jasaghan jalghyz adam. Osy uaqytqa deyin ondaghy jazbalardyng tolyq mәtinin eshbir ghalym audara almap edi. Ózi asa dindar, әri bar ómirin ghylymgha sarp etken adam. Sayat Ibraev - tehnika ghylymdarynyng doktory, birneshe tildi mengergen, Evropada júmys istep, sol jaqta ýlken bedelge ie bolghan ghalym, abaytanushy, shәkәrimtanushy. Ayyptau jaghy Ismatulla Abdughappargha osy qylmystyq toptar birlestigin (sindikat) qúrdy dep aiyptap otyr.

«Sopylargha» taghylghan aiyptaudyng ýshinshi jәne eng negizgisi - «zansyz diny ekstremistik jәne qoghamdyq birlestikter qúryp, azamattardyng arasynda diny alauyzdyq tughyzdy» degen «qylmys». Shyndyghynda, mәslihat jiynynan belgili bolghanday, «Senim. Bilim. Ómir» qoghamdyq birlestigi osydan 9 jyl búryn әdilet organdarynda resmy tirkelgen jәne kýni býginge deyin ózining zandy qyzmetin jalghastyryp kele jatqan úiym eken. Qanday da bir úiym «Ekstremizmge qarsy kýres turaly» QR Zanynyng 1 babynyn, 6 tarmaghyna sәikes, zandy kýshine engen sot sheshimimen ghana ekstremistik dep tanyluy kerek. Al kýni býginge deyin Qazaqstanda 14 úiym sot sheshimimen «ekstremistik» dep tanylyp, olardyng qyzmetine tiym salynghan. Biraq, olardyng ishinde «Senim. Bilim. Ómir» RQB joq.

Saq bolynyz, siz de ekstremist emessiz be?!

«Sopylargha» taghylghan aiyptaulardyng qisyngha syimaytyn qiyndylardan qúralghanyn mynadan-aq bayqaugha bolady: Tergeu ayasynda jýrgizilgen saraptama qorytyndylary boyynsha, «Senim. Bilim. Ómir» RQB men «Abjad» intellektualdyq kluby óz qyzmeti arqyly uahhabshylardyng diny nanymy men senimin qorlaghan kórinedi! Yaghni, vahhabizmning elimizge tiygizetin ziyany turaly әngimeler men tarihy derekterdi aitu - qylmys bolyp sanalady eken!

Eger jaghday shynymen solay bolsa, búl azamattar óz qylmysyn tolyq moyyndaugha dayyn! «Beyimbet jau bolsa, men de jaumyn!» deytin Ghabeng sekildi, «últtyng tamyryna balta shauyp, memleket qauipsizdigine qater tóndirip jýrgendermen kýresushiler jau bolsa, biz de jau shygharmyz» deydi olar. Osy kózqarastan tay olardyng oiynda da joq.

Eger mәseleni osy qyrynan alyp qarasaq, onda elimizdegi sayasatkerlerding teng jartysy ekstremist bolyp shyqpaq. Mysaly, 2010 jyldyng qyrkýiek aiynda Parlament Mәjilisining deputaty A.Bekenov songhy kezderi vahhabizmning yqpaly Qazaqstanda, onyng ishinde Batys Qazaqstan oblystarynda kýsheyip ketkendigin aityp, ony qatang baqylau qajettiligi turaly Respublikamyzdyng Premier-ministrine deputattyq saual joldady. Vahhabizmning qateri jóninde BAQ betinde jariyalanghan materialdarda shek joq. «Sonda qalay, osy atalghan adamdardyng bәrin biz ekstremist deuimiz kerek pe?» - degen súraq tastady advokat Abzal Qúspanov.

Tipti, basqasyn bylay qoyghanda, QMDB-nyng ózi 2011 jylghy 4 nauryzda resmy patua shygharyp, vahhabizmdi asa qauipti diniy-sayasy baghyt dep tanyghan bolatyn! Demek, QMDB da uahabshylardyng diny senimin qorlaghan ba?!

«Arysymnyng aruaghyna tynyshtyq berindershi!»

Jogharydaghy «Aqiqat» filimining eng bir shyrqau shegi, kórgen adamnyng jýregin auyrtyp, jaghasyn ústatatyn túsy - marqúm Aydyn Tilejanovtyng ólimine qatysty bóligi. «Habardyn» belgisiz avtorlary filim keyipkerlerin qaralau ýshin eshteneden tayynbaytynyn kórsetipti.

- «Aydyn óz ajalynan ólmedi, mәiiti auystyrylghan» degen aiyptau janymdy auyrtty. Qúday qosqan qosaghym marqúm Aydynnyng sýiegin qazyp alyp, tiri jangha qiyanaty joq azamattargha jala jauyp jatqanyn estigende jýregim su ete qaldy. Jaghamdy ústadym. Aydyn súrausyz jatqan adam emes qoy, artynda bala-shaghasy, myna biz qaldyq. Nege maghan eskertpedi imansyzdar? Onysy azday, kýieuimning sýiegin әli kýnge deyin orynyna qayta kómbegen. Beyiti oirandalyp jatyr. Jala jabudan ghana túratyn «Aqiqat» degen filimsymaqty kórgende, ýidegi qyzym Biybinúr: «Ákem tiri eken ghoy, mama?! Tiri bolsa, nege bizdi izdep kelmeydi?» dep jylap, әkesin izdegende, janymdy qoyargha jep tappadym. Bala-shaghamnyng kóniline alang tughyzyp, jýregin jaralap ketti. Ásirese, enemdi, Aydynnyng anasyn ayaymyn, ony da sergeldenge salyp qoydy. Balasyn ólimge kim qisyn, ananyng aty ana emes pe?! Qayyn atam Aydynnyng mәiitin kórip, balasy ekenine kózi jetken bolatyn. Sonda bizding janymyzdy auyrtyp, aruaqty qorlaghandardyng maqsaty ne?» - deydi Sandughash Qiqymbaeva.

Baspasóz mәslihatyna Jambyl oblysy, Shu audanynan arnayy kelgen Sandughash sonau 2005 jyldyng jazynda Týrkistan qalasynda bolghan oqys oqighanyng keybir jay-japsaryn aityp ótti. Aydyn marqúm jýzdegen adamnyng kóz aldynda, qalalyq jaghajayda sugha ketken eken. Oqigha ornyna polisiya qyzmetkerleri, dәrigerler kelgen. Mәiit bir kýn qalalyq mәiithanada bolghan. Aydynnyng dostary ertesine mәiitti Almaty oblysy, Rayymbek audany Túiyq auylyna kólik jaldap alyp ketken. Sol jaz óte ystyq, temperatura 50 gradusqa deyin jetkeni belgili. Alys jolda, kýnning ystyghyna shydamay isine bastaghan mәiitti әkesi ózi kórip, anasyna, nәzik jandy әiel adamdargha kórsetpegen. Bolghan bitkeni sol. «Qapiyada qyrshynynan qiylghan azamattyng óliminen astar izdep, jalagha toly baylamdarymen eldi shulatyp, ony naqaq azamattargha qylmys qyp tanugha tyrysqan «aqiqatshylardyn» kóksegeni qanday aqiqat?!» - deydi jany jaralanghan jesir әiel...

- Filimde Aydyn esimdi adamdy óldi dep, onyng denesin basqa bir óz ajalynan ólmegen adamnyng denesimen almastyryp qoyghan-mys degen derek keltirilgen. Alayda mening qorghauymdaghy azamattargha qatysty qylmystyq is 2011 jyldyng 7 sәuirinde ayaqtaldy. Onda múnday derek tipti joq. Mening qorghauymdaghy azamattargha marqúm Aydyn Tileujanovqa qatysty eshqanday aiyp taghylmaghan», - deydi advokat Abzal Qúspanov. - Sonda, «Aqiqat» «izdeushiler» kórermendi әdeyi janylystyryp otyr ma?!

Jalaqordyng maqsaty ne?

Baspasóz mәslihatyna qatysushylar jalpy osy filimdi týsirip, kórermenge kórsetushilerding maqsaty ne degen saualgha qatysty óz boljamdaryn ortagha saldy.

Advokat Abzal Qúspanov «Habar» telearnasynda kórsetilgen derekti filimning dәl sot bolar aldynda kórsetilgenin, jәne onyng naqty sebebi bar ekenin aitady. «Eng bastysy, biz isti alqa biyler sotynda qaraluyn qalaghan edik. Myna filim aiyptalushylar jóninde qoghamda aldyn-ala jaghymsyz pikir qalyptastyryp otyr. Ayta ketetin mәsele, sot alqa biyleri kәsiby zangerler emes, qarapayym adamdar, әrtýrli mamandyq iyelerinen túrady. Sot ýkimi solardyng kópshilik dauys beruine baylanysty shygharylady. Zandy bylay qoyghanda, kýndelikti tәjiriybede ózderiniz kórip jýrsizder ghoy. Kez kelgen qylmystyq hronikada qylmys jasady degen kýdikti adamnyng tolyq aty-jóni atalmaydy jәne isting mәn-jayy aitylmaydy. Al, búl jerde «Habar» telearnasy onyng bәrin bylay jiyp qoyyp, tipti qylmystyq is materialdarynda joq mәlimetterdi de aiyptalushylar jasady dep kórsetip jiberdi» - deydi A.Qúspanov.

«Aqiqat» avtorlary «Ismatulla Maqsúm biylikti basyp alugha әrekettendi» degen jala mәlimdeme jasaydy. Ol turaly filimde tórt sujetten dәlel izdeuge tyrysyp baghady. Birinshi, Ismatulla Maqsúm islamda qasiyetti sanalatyn Mahdiyding atyn ataydy. Ekinshisi, 10-shy ghasyrda Soltýstik Afrikada, ortaghasyrlyq Ispaniyada jәne 19-shy ghasyrda Mysyrda Mahdy atyn jamylghan toptar memlekettik biylikti tónkergenin keltiredi. Ýshinshisi, «Senim. Bilim. Ómir» RQB-ning әskery bólimderdegi sharalary turaly sujet kórsetip, «birlestikting ýgit-nasihat júmysy qaruly kýshterge basym baghyttaldy» deydi. Alayda, sóite túra avtorlar búl sharalar barysynda birlestik mýsheleri ekstremistik pighylda uaghyz aitqan dep esh dәlel keltirmeydi. «Birlestikting songhy on jylghy júmysy syrttan kelip, din atyn jamylghan radikaldy toptargha ata-babamyzdan kele jatqan dәstýrli ruhany qúndylyqtarmen ghana qarsy túrugha bolatynyn dәleldedi. Sonday-aq, tatulyq pen beybitsýigishtikti nasihattap, memlekettik sayasatty qoldap keledi» deydi Berik Soltybaev.

Tórtinshiden, filim avtorlary «Yasaui» vokaldy tobyn Ismatulla Maqsúm sheteldegi belgisiz jaqtas, sybaylastaryna tanystyryp, kezdestirdi» degen emeurin jasaydy. Shyn mәninde, filimdegi kadrlar Ismatulla qaridyng Iran preziydentining sunnittik mәsele jónindegi kenesshisi Núr Mufidiymen, sonday-aq, osy eldegi týrikmen diasporasynyng mýftii Ábdirazaq qajymen kezdesuinen alynghan edi. Búl adamdargha Ismatulla Maqsúmdy osy eldegi qazaq diasporasynyng mýftii Meyram qajy Shandabay tanystyrghan. «Aqiqatta» kórsetilgen búl kadrlar 2009 jyly Maqsúmnyng Irangha sapary týsirilgen jeke beynetaspadan «qiyp» alynghan. Jurnalist Amangeldi Júmashúly: «Búl túlghalar - óz eline asa tanymal azamattar, olar qonaqqa kelgen qazaq qaridy qúrmettep jatyr», - deydi. Sonday-aq ol Ismatulla Maqsúmdy 1992 jyldan beri tanitynyn, jan-jaqty zerttegenin, adaldyqtan basqa eshqanday jamandyq kórmegenin aitty.

Advokat Abzal Qúspanov «Habar» agenttigi» AQ-nyng lauazymdy túlghalary tarapynan bir emes, birneshe zang normasy búzylghandyghyna naqty toqtalyp, agenttikti sotqa beru sharalary atqarylyp jatqanyn jetkizdi. «Zang boyynsha, qanday da bir adamnyng surettik beynesin onyng kelisiminsiz, al ol qaytys bolghan jaghdayda - múragerlerining kelisiminsiz paydalanugha eshkimning de qúqyghy joq. Alayda, derekti filim týsirushiler tarapynan maghan senim bildirushilerding kelisiminsiz, olardyng birneshe qaytara beyneleri kórsetilgen. Sonymen birge olardyng sózderi búrmalanyp berilgen», - deydi advokat.

Zikir turaly pikir

Filimde islamnyng ajyramas bóligi sopylyqtyng basty ghúryptarynyng biri - zikirdi «gipnozdyq rәsim» degen payym jasalghan. Avtorlar sarapshy retinde kәsiby biliktiligi kýmәndi, anyghy, dintanu ghylymyna esh qatysy joq azamattardy algha tartady. Jurnalist Oraz Álimbekov, sayasattanushy Elena Burova, qarjy polisiyasy arnayy bólimshesining belgisiz qyzmetkeri de óz pikirin bildiredi. Al yasauitanushy ghalym Bolat Qorghanbekting aituynsha, sopylyqty zerttegen ghalymdar zikir ghibadatyn «shayqalghan» dene qimyldarymen birge atqarylatynyn tәptishtep bayandaghan jәne onyng gipnozdyq әserge esh qatysy joq. «Qazaq dalasynda ótken Balmaghambet Balqybayúly, Sәttighúl Janghabylúly óz jyrlarynda zikirding jýrek tazalyghyna qyzmet etkenin aitqan», - deydi Bolat Qorghanbek.

Baspasóz mәslihatynda Mekemtas Myrzahmetúly: «Myng jyl boyy ata-babamyz ústanyp kelgen dәstýrden «olar» aitty eken dep bas tarta almaymyz. Men ózim zikir salghanym joq, biraq mening atam Týrkistangha baryp zikir salyp, ruhany tazaryp kelip jýrgen. Bizge ruhany tazaru asa qajet. Salqyn sayasattyng yqpalymen zikir ghibadaty halyq jadynan joghalyp ketken. Zikirdi neshe jyl boyy bizding sanamyzdan maqsatty týrde óshirgen. Zikirden qorqatyn eshtene joq, sebebi bizding babalarymyzdyng barlyghy zikir salghan. Al «Aqiqat» filimi - avtory joq bolghandyqtan «nekesiz» tughan, shatasqan shata filim boldy», - dedi professor.

Jazushy Didahmet Áshimhan da islam tarihynda, onyng ishinde qazaq dalasynda zikir ghibadaty bolghanyn tarihy derektermen dәleldep ótti. Ismatulla Maqsúmnyng «Jariya zikirding dәleli» kitabyn shygharghan, avtormen birneshe mәrte kezdesken baspager jazushy qazir qamauda otyrghan qaridyng «Tәuelsizdikti Qúday bergen bizge, Patshany syilanyzdar, dúgha tilender, ol Qúdaydyng jerdegi ókili», - degennen basqany aitpaytyn taqualyghyna kuә bolghanyn ortagha saldy.

Bir qyzyghy, qorghaushy Abzal Qúspanovtyng aituynsha, 2005 jyly Qazaqstan Respublikasynyng Ádilet ministrligi arnayy mamandardy qatystyryp, birlestik mýsheleri qoldanatyn zikir ghibadatyna saraptama jýrgizgen eken. Nәtiyjesinde atalghan diny joralghy islam normalaryna sәikes keledi degen qorytyndy jasalghan.

Tapsyrys berushi kim?

Basqosuda jurnalister tarapynan «Sopylardyng izine týsip, qughyndaugha mýddeli qanday top bar? Yaghny «zakazchiyk» kim?!» degen saual san mәrte qoyyldy. Mәslihatqa qatysushylar «Zakazchiktin» kim ekenin «Habar» arnasy jaqsy bilui kerek!» dep jauap berdi.

Advokat Abzal Qúspanov tapsyrys berushining portretin bylaysha elestetedi eken: «Ol» - ýlken lauazymdy qyzmette otyrghan jәne qúqyq qorghau organdaryna yqpaly jýretin adam. «Ony mynadan kóruge bolady: búryn jabylyp qalghan isti Bas prokuratura ótken jyly 21-tamyzda, yaghny bir kýnning ishinde búzyp, Ishki ister ministrligine jiberedi, sol 21-tamyzda Mahambetova Qarjy polisiyasyna aryz jazyp, sol kýni ol Ishki ister ministrligine joldanyp, tirkelip ýlgeredi, sol kýni qylmystyq is qozghalyp, tergeu toby qúrylyp, Ismatulla Ábdighappar ústalyp ýlgeredi. Sonda bәri bir kýnning ishinde istelip otyr. Osyghan qarap, tapsyrys berushi óte yqpaldy adam ekenin kóremiz. Jәne ol adam qoghamdyq pikirden, jalpy aqparattardyng jariyalanyp ketuinen qatty qorqatyn adam, biraq naqty kim ekenin bilmeymin», - dedi advokat A.Qúspanov.

Sayasattanushy Aydos Sarym Aqtóbedegi jankeshtining óz-ózin jaryp jiberuine qarap, jalpy diny ahualgha qatysty mәsele turaly oilanatyn kez әldeqashan jetkenin aitty. «Sayat Ibraevqa qoyylyp otyrghan negizgi aiyp - «Abay.kz» saytyna jariyalanghan súhbatynda «salafiyt, vahhabit siyaqty «itter» qaptap ketti» dep, salafitter men vahhabitterding aryna tiydi» degen aiyp taghyp otyr. Men múny anyq bilemin, óitkeni maghan sarapshy retinde osy mәseleni qaraudy ótinish etken bolatyn. Jaqynda Diny basqarmanyng salafizm, vahhabizmning adasqan aghym ekenin aitqan pәtuasy shyqty. Al, endi osynday aghymdardy elimizdegi mýddeli toptar qoldap otyrsa, búl oilanatyn jayt», - dedi Aydos Sarym. Odan әri: «Jalpy kimning tapsyrys bergenin jaqsy bilemiz, barlyghy da shendi-shekpendi túlghalar, qúqyq qorghau organdarynda istegen adamdar. Sondyqtan olardyng biraz nәrseni isteuge qúzireti jetedi. Keshe «baspasóz mәslihaty ótedi» dep biraz redaksiyagha, telearnalargha habarlasyp shyqtym, bәri «kelemiz» degen, alayda býgin azghana jurnalist tóbe kórsetip otyr. Osydan-aq olardyng qanday qúzireti bar ekenin bilip, sezip otyrghan bolarsyzdar», - dedi sayasattanushy.

Týiin

Baspasóz mәslihatyna qatysushylar Ismatulla Ábdighappar men onyng shәkirtterine qatysty әdiletsizdikke jol berilgendigin, olargha jala jabylghanyn aityp, osy mәsele Elbasynyng nazaryna jetse eken deydi. «Toghyz ay boyy Qazaqstan Preziydentining atyna osy zansyzdyqtar turaly bir emes, birneshe ret hat joldandy, biraq bizding ótinishimiz Elbasygha jetpey jatyr nemese Ismatulla aqsaqaldyng qyzmetin búrmalap jetkizude degen oigha qalyp otyrmyz. Al, Maqsúm jәne onyng shәkirtteri sayasattan alys, Otany men halqyna әrdayym qyzmet etedi, Elbasynyng sayasatyn qoldaydy, eline adal bolyp qala beredi», - dep mәlimdedi olar. «Memleket basshysy Núrsúltan Nazarbaev osy mәselege nazar audarsa eken» deydi olar. Jaqynda ziyaly qauymnyng elge tanymal ókilderi qol qoyghan taghy bir ashyq hat Elbasygha joldanypty.

«Soqyrdyng tilegeni eki kózi» degen bar emes pe?! Almaghayyp zamanda Qazaqstan ýshin tynyshtyq men auyzbirshilik auaday qajet. Sol tynyshtyqty alatayday býldiretin, az qazaqty bóle qyrqyp, berekesin alghan dauly «Aqiqattyn» belgisiz avtorlarynan ýn joq. Astanaday baytaghynda týrli dinning ókilderin qúshaq asha qarsy alghan sayaly baq - elimizde Yasauy ilimine den qoyghan at tóbelindey azamatqa qazirshe oryn tabylmay túr. Baspasóz ókilderine sherin tarqatqan yntymaqqa zәru qauymnyng torysy men tóbeli Elordadan ýmitti. Sol ýmit dalagha ketpesin dep tilek eteyik.

Viydeo. Birinshi bólim

Viydeo. Ekinshi bólim

Viydeo. Ýshinshi bólim