Tәuelsizdikte tughanymnyng arqasy, «evna» emes, «qyzy» bolyp jazyldym. Ýide meniki ghana osylay. Qalghandary «Shotbaevich pen Shotbaevnalar».

Týneukýni «Egemen»-ge «Tegindi qazaqshalau qiyn ba?» degen maqala shyqqan. Búl mәsele meni asa alandata qoymaghan, tek aldymdaghylardy ýgitteymin ghoy. «Áy, týk qiyndyghy joq eken. HQKO-gha jeke kuәliginmen barasyn, bir paraq qaghaz toltyrasyn, sonymen sharua sheshildi. Bizdegi bir maqaladan anyq oqydym», dep bauyrlargha bir jazgham. Keshegi demalysta hal jaghday súrasqaly bireuine habarlasyp, әlgi әngime taghy jalghasty. Kóshede kele jatqanymdy aityp em, әpkem HQKO-gha jolay bolsa kire ketip, naqtylauymdy ótindi. Anyqtama bóliminde túrghan apaygha jaqyndap: «Tegimdi qazaqshalau ýshin qayda baru kerek?», dep súradym. Shashyn qoldan «aghartyp» alghan kelinshek betime ýnilip bir qarady da: «Vam kakaya raznisa?», dedi. Týrinen «Ne bar artyq júmys qyp?» degen oiyn oqugha bolady. Orystanyp ketkenine týsinistik tanytyp, bayyppen ghana maghan súraq emes, jauap keregin eskerttim. Ol qinalyp jauap berdi. Sol jerde otyratyn migrasiyalyq poliyseylerge baryp ótinish jazu kerek eken. Bastysy, basqa eshbir qújatty (diplom, kartochka, biylet, kuәlik) auystyryp qajeti joq. Sózimning rastyghyna quanyp shyqtym.

Joldyng arghy betine óte bergende qyzyl janyp qaldy. Oilanyp túrdym. Álgi adamnyng әlpeti kóz aldymnan ketpey qoydy. Jasyl janghanda keri qayttym. «Aq shashty» qyzmetkerge bardym da: «Aty-jóninizdi aitynyzshy, ýstinizden aryz jazyp keteyin», dedim bayypty keypimnen tanbay. Ol shorshyp týsti. «Nege? Maghan ba?», dedi tanghalyp. «Adamnyng ishki isine aralasqanynyz ýshin. Sizge qalay ekenin bilmeymin, tekti qazaqshalau men ýshin ýlken manyzgha iye. Oghan nege miyghynyzdan kýlip, kemsite qaraysyz? Sizden keregi – artyq súraq emes, qyzmet», dedim. Ol әbigerlenip, qayta-qayta keshirim súrady. Sonysyna kishireydim de: «Men múny ózim ýshin emes, men siyaqty keletin ózge de niyettiler ýshin istedim. Qaytyp kelip aityp túrmyn. Qazir jazbaymyn, biraq kelesi kliyentterge, әsirese tegin qazaqshalaghysy keletinderge búlay aitushy bolmanyz», dedim. Ol sózimdi eki etpeytinin eskertip: «Aytpaqshy, úmytyp ketippin. Jeke kuәlikti janartqanda keyindeu bolsa da, tuu turaly kuәliginizdi de soghan say týzetip alynyz, zeynetke shyqqanda problema bolmaydy», dedi. Alghys aityp syrtqa bettedim.

Bir jiyngha bardym. Lauazymdy orys aghay Preziydentting maqalasy turaly әngime aitty. «Ruhany janghyru»-dy, foliklordy oryssha sóz etip túrsa da, onyng qazaqsha biletinine kýmәnim bolmady. Sodan tike sudyratyp súraq qoydym. Ol kidirip qaldy. Onysyn andaghan moderator saualymdy dereu orysshagha audardy. Ol oryssha jauap berdi, moderator qayta qazaqshagha audardy. Sonynda sol adam maghan arnayy kelip, qyzmetine qaramay: «Súraghynyz óte manyzdy boldy, raqmet! Tek men sizding tilinizde sóiley almaghanyma aiyp etpeniz. Sizge jóndi jetkize aldym ba?», dedi. Jýzi jyly adam eken. «Memlekettik tildi bilmeytin adam memqyzmette jýredi. Qaydaghy ruhany janghyru!» dep túrghan kónilim zeynetke jaqyndap qalghan orys aghaygha jiby berdi. Ol kisi qyzmetkerlerimen shyghyp ketkende bir qazaq әiel janyma jaqyndap jәne júrttyng kózinshe: «Bayandamashynyng aty orys ekenin bile túra súraqty qazaqsha qoyghanynyz dúrys emes», dedi. Men: «Kóp nәrsening keri ketuine ózge últtar emes, ózimiz kinәlimiz. Qazaq elinde qazaqtyqtyng keng qanat jangyna, basqasy bylay, zannyng oryndaluyna basqa etnostardan búryn siz siyaqty qazaqtar kedergi keltiredi», dedim. Ekeumizding sózimizdi staqandaghysyn bir úrttap qoyyp ýnsiz tyndap túrghan elulerdegi aghay: «Dúrys aitasyn, ainalayyn!», dedi. «Osy jauapty «kenestik zamandasynyzgha» siz beredi dep kýtip edim», dedim. Ol qayta ýnsiz qaldy.

Janghyru...

Áueli solargha kerek, óitkeni men tәuelsizdikte tugham. Aytpaqshy, osy oqighadan keyin orys aghaymen 1-2 ret kezdestim. Kórgen jerde qazaqsha amandasyp, keterde kýlimdep qazaqsha qoshtasady.

Aydana Shotbayqyzynyng facebook paraqshasynan

Abai.kz