«Ruhany janghyru: qazirgi qazaq terminologiyasy» atty ghylymiy-tәjiriybelik konferensiya ótti
2019 jylghy 11 sәuir Núr-Súltan qalasy. Qazaqstan Respublikasy Parlamenti tórtinshi sessiyasynyng júmys josparyn iske asyru ayasynda Parlament Mәjilisining Áleumettik-mәdeny damu komiyteti «Ruhany janghyru: qazirgi qazaq terminologiyasy» ghylymiy-tәjiriybelik konferensiyasyn ótkizdi.
Konferensiyanyng ózektiligi Qazaqstan Respublikasynyng Túnghysh Preziydenti N.Á.Nazarbaevtyng qazaqstandyqtardyng qoghamdyq sanasyn janghyrtu jәne ruhany damuy mәselelerine qatysty sózderi men maqalalarynda birneshe mәrte kóterilgen «tilimizdi terminologiyalyq túrghydan halyqaralyq dengeyge jaqyndatu» qajettiligine negizdelgen.
Otandyq terminologiyanyng manyzdy mәselelerin qazaq tilin damytu jәne bayytu túrghysynda talqylau Parlament Mәjilisinde oqylghan bayandamalar men sóilengen sózderding basty taqyrybyna ainaldy. A.Baytúrsynúly atyndaghy Til bilimi institutynyng diyrektory E.Qajybek, ghalym-terminolog, professor Sh.Qúrmanbayúly zamanauy terminderdi qalyptastyru qaghidattaryna, salalyq terminderdi birizdendiru men jýieleu mәselelerine basa nazar audaryp, jana qazaq әlipbii negizinde terminderdi qoldanu ayasyn odan әri keneytu qajettiligine toqtaldy.
Pikirtalas barysynda audarma salasyndaghy qordalanghan mәselelerge de basa nazar audaryldy. Atap aitqanda, Jogharghy sottyng sudiyasy B.Maqúlbekov, Mәjilis deputaty A.Smaghúlov jәne zang ghylymynyng basqa da ókilderi zang jobalaryndaghy júmystardyng sapasyna yqpal etetin zannama terminderi men úghymdarynyng dәl audarylmau faktilerin atap ótti.
Elimizdegi tanymal ghalymdar atsalysyp jatqan «Qazaq tilindegi 100 jana oqulyq» jobasyn iske asyru barysyndaghy Últtyq audarma burosynyng tәjiriybesi turaly R.Kenjehanúlynyng bayandamasy júrtshylyqtyng qyzyghushylyghyn tudyrdy.
Deputat S.Abdrahmanov aqparattyq kenistikte jana terminderdi dúrys qoldanudaghy jurnalisterding jauapty mindetine basa nazar audardy. Sonymen qatar konferensiyany birlese úiymdastyrushy retinde Til sayasaty komiytetine QR Ýkimeti bekitken Qazaq tili әlipbiyin latyn grafikasyna 2025 jylgha deyin kezen-kezenimen kóshiru jónindegi is-sharalar josparyn der kezinde jәne sapaly oryndau mәselesin nazardan tys qaldyrmaudy úsyndy.
Konferensiyany qorytyndylay kele, Komiytet hatshysy deputat B.Mamraev qazaq terminologiyasyn birizdendiru júmystary ghylymy sýiemeldeudi, sonday-aq Mәdeniyet jәne sport, Bilim jәne ghylym ministrlikterining jýieli de tiyimdi ózara әrekettestigin kýsheytudi talap etetindigin atap ótti.
Is-sharagha Qazaqstan Respublikasy Parlamentining deputattary, Preziydent Ákimshiligi men Premier-Ministr Kensesining jauapty qyzmetkerleri, Qazaqstan Respublikasy Ýkimetining janyndaghy Respublikalyq terminologiya komissiyasynyng mýsheleri, Qazaq tili әlipbiyin latyn grafikasyna kóshiru jónindegi Últtyq komissiya janyndaghy júmys toptarynyng mýsheleri, jetekshi ghalymdar, memlekettik organdardyng qyzmetkerleri, últtyq kompaniyalar men BAQ ókilderi qatysty.
Konferensiyanyng qorytyndysy boyynsha memleketting til sayasatyn odan әri jetildiruge baghyttalghan qarar qabyldandy.
Abai.kz