2019 جىلعى 11 ءساۋىر  نۇر-سۇلتان قالاسى. قازاقستان رەسپۋبليكاسى پارلامەنتى ءتورتىنشى سەسسياسىنىڭ جۇمىس جوسپارىن ىسكە اسىرۋ اياسىندا پارلامەنت ءماجىلىسىنىڭ الەۋمەتتىك-مادەني دامۋ كوميتەتى «رۋحاني جاڭعىرۋ: قازىرگى قازاق تەرمينولوگياسى» عىلىمي-تاجىريبەلىك كونفەرەنتسياسىن وتكىزدى.

كونفەرەنتسيانىڭ وزەكتىلىگى قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ تۇڭعىش پرەزيدەنتى ن.ءا.نازارباەۆتىڭ قازاقستاندىقتاردىڭ قوعامدىق ساناسىن جاڭعىرتۋ جانە رۋحاني دامۋى ماسەلەلەرىنە قاتىستى سوزدەرى مەن ماقالالارىندا بىرنەشە مارتە كوتەرىلگەن «ءتىلىمىزدى تەرمينولوگيالىق تۇرعىدان حالىقارالىق دەڭگەيگە جاقىنداتۋ» قاجەتتىلىگىنە نەگىزدەلگەن.

وتاندىق تەرمينولوگيانىڭ ماڭىزدى ماسەلەلەرىن قازاق ءتىلىن دامىتۋ جانە بايىتۋ تۇرعىسىندا تالقىلاۋ پارلامەنت ماجىلىسىندە وقىلعان باياندامالار مەن سويلەنگەن سوزدەردىڭ باستى تاقىرىبىنا اينالدى. ا.بايتۇرسىنۇلى اتىنداعى ءتىل ءبىلىمى ينستيتۋتىنىڭ ديرەكتورى ە.قاجىبەك، عالىم-تەرمينولوگ، پروفەسسور ش.قۇرمانبايۇلى زاماناۋي تەرميندەردى قالىپتاستىرۋ قاعيداتتارىنا، سالالىق تەرميندەردى بىرىزدەندىرۋ مەن جۇيەلەۋ ماسەلەلەرىنە باسا نازار اۋدارىپ، جاڭا قازاق ءالىپبيى نەگىزىندە تەرميندەردى قولدانۋ اياسىن ودان ءارى كەڭەيتۋ قاجەتتىلىگىنە توقتالدى.

پىكىرتالاس بارىسىندا اۋدارما سالاسىنداعى قوردالانعان ماسەلەلەرگە دە باسا نازار اۋدارىلدى. اتاپ ايتقاندا، جوعارعى سوتتىڭ سۋدياسى ب.ماقۇلبەكوۆ، ءماجىلىس دەپۋتاتى ا.سماعۇلوۆ جانە زاڭ عىلىمىنىڭ باسقا دا وكىلدەرى زاڭ جوبالارىنداعى جۇمىستاردىڭ ساپاسىنا ىقپال ەتەتىن زاڭناما تەرميندەرى مەن ۇعىمدارىنىڭ ءدال اۋدارىلماۋ فاكتىلەرىن اتاپ ءوتتى.

ەلىمىزدەگى تانىمال عالىمدار اتسالىسىپ جاتقان «قازاق تىلىندەگى 100 جاڭا وقۋلىق» جوباسىن ىسكە اسىرۋ بارىسىنداعى  ۇلتتىق اۋدارما بيۋروسىنىڭ تاجىريبەسى تۋرالى ر.كەنجەحانۇلىنىڭ بايانداماسى جۇرتشىلىقتىڭ قىزىعۋشىلىعىن تۋدىردى.

دەپۋتات س.ابدراحمانوۆ اقپاراتتىق كەڭىستىكتە جاڭا تەرميندەردى دۇرىس قولدانۋداعى جۋرناليستەردىڭ جاۋاپتى مىندەتىنە باسا نازار اۋداردى. سونىمەن قاتار كونفەرەنتسيانى بىرلەسە ۇيىمداستىرۋشى رەتىندە ءتىل ساياساتى كوميتەتىنە قر ۇكىمەتى بەكىتكەن قازاق ءتىلى ءالىپبيىن لاتىن گرافيكاسىنا 2025 جىلعا دەيىن كەزەڭ-كەزەڭىمەن كوشىرۋ جونىندەگى ءىس-شارالار جوسپارىن دەر كەزىندە جانە ساپالى ورىنداۋ ماسەلەسىن نازاردان تىس قالدىرماۋدى ۇسىندى.

كونفەرەنتسيانى قورىتىندىلاي كەلە، كوميتەت حاتشىسى دەپۋتات ب.مامراەۆ قازاق تەرمينولوگياسىن بىرىزدەندىرۋ جۇمىستارى عىلىمي سۇيەمەلدەۋدى، سونداي-اق مادەنيەت جانە سپورت، ءبىلىم جانە عىلىم مينيسترلىكتەرىنىڭ جۇيەلى دە ءتيىمدى  وزارا ارەكەتتەستىگىن كۇشەيتۋدى تالاپ ەتەتىندىگىن اتاپ ءوتتى.

ءىس-شاراعا قازاقستان رەسپۋبليكاسى پارلامەنتىنىڭ دەپۋتاتتارى، پرەزيدەنت اكىمشىلىگى مەن پرەمەر-مينيستر كەڭسەسىنىڭ جاۋاپتى قىزمەتكەرلەرى، قازاقستان رەسپۋبليكاسى ۇكىمەتىنىڭ جانىنداعى رەسپۋبليكالىق تەرمينولوگيا كوميسسياسىنىڭ مۇشەلەرى، قازاق ءتىلى ءالىپبيىن لاتىن گرافيكاسىنا كوشىرۋ جونىندەگى ۇلتتىق كوميسسيا جانىنداعى جۇمىس توپتارىنىڭ مۇشەلەرى، جەتەكشى عالىمدار، مەملەكەتتىك ورگانداردىڭ قىزمەتكەرلەرى، ۇلتتىق كومپانيالار مەن باق وكىلدەرى قاتىستى.

كونفەرەنتسيانىڭ قورىتىندىسى بويىنشا مەملەكەتتىڭ ءتىل ساياساتىن ودان ءارى جەتىلدىرۋگە باعىتتالعان قارار قابىلداندى.

Abai.kz