Birinshi bastama: Qoljetimdi baspana qarqyn alyp keledi
Memleket basshysy Núrsúltan Nazarbaev 2018 jyldyng 5 nauryzy kýngi "Preziydentting bes әleumettik bastamasy" atty Qazaqstan halqyna ýndeuinde әleumettik janghyru jolyndaghy naqty qadamdardy belgilep bergen edi.
Atap aitqanda, 1 - Árbir otbasyna baspana aludyng jana mýmkindikterin beru, 2 - Jalaqysy tómen júmysshylardyng enbekaqysyn kóbeytu ýshin olardyng salyq jýktemesin azaytu, 3 - Jogharghy bilim aludyng qoljetimdiligi men sapasyn arttyryp, student jastardyng jataqhanadaghy jaghdayyn jaqsartu, 4 - Shaghyn nesie berudi kóbeytu, 5 - eldi gazben qamtamasyz etudi jalghastyru.
Memleket basshysy óz joldauynda halyqty baspanamen qamtu mәselesine jeke toqtalyp, elimiz boyynsha rekordtyq kórsetkishtegi túrghyn ýy salynyp jatqanymen, onyng jetkiliksiz ekendigin aitqan edi.
Tipti osy olqylyqtyng ornyn toltyru ýshin "7-20-25" memlekettik baghdarlamasyn úsynghan. Búl túrghyn ýy ipotekasynyng jalpy kópshilikke qoljetimdiligin arttyrugha baghyttalghan bastama boldy.
Qazirgi tanda jalpy qúny 75 milliard tengeni qúraytyn baspanalyq nesiyege súranys kelip týsken. Al ótken jyly elimizde 6,5 myngha juyq azamat atalghan baghdarlama boyynsha baspana alugha ótinish bergen.
Memleket basshysynyyng tapsyrmasynan keyin qolgha alynghan "7-20-25" baghdarlamasy boyynsha osy kýnge deyin baspana alugha niyetti 4 myngha juyq azamattyng ótinishi maqúldanghan. Yanghny túrghyndargha jalpy somasy 45 milliard tengeni qúraytyn nesie berilgen. Al qazirgi tanda myndaghan otbasy jana pәterlerge qonystanyp ýlgergen.
Dese de búl baghdarlamagha qatysa almaghandar da joq emes. Ol turaly "Baspana" ipotekalyq úiymynyng syrtqy kommunikasiya qyzmetkeri Aybar Oljay myrza bayandap bergen edi.
"Qazirgi tanda 4 myngha juyq pәter alghashqy ýsh aidyng ishinde satylyp ketti. Dәl qazir "7-20-25" baghdarlamasy boyynsha berile qoyatyn pәterler joqtyng qasy. Ayta keteyik, әr tútynushynyng tólem qabiletterin bankter ózderi anyqtaydy. Ózderi sheshim shygharady. 2018 jyly elimizde 12 million sharshy metrden astam túrghyn ýy salynghan. Yaghni, baghdarlama endi ghana qarqyn alyp keledi. Ótken jyly baghdarlamagha belsendi qatysqan ónirler - Astana men Almaty qalalary, Manghystau, Shyghys Qazaqstan jәne Aqmola oblystary. Osy aimaqtardyng azamattary jana pәterlerge qol jetkizdi", deydi Aybar Oljay.
Taqyrypqa túzdyq retinde aita keteyik, atalmysh memlekettik baghdarlama arqyly baspana alushylar ýshin ónirlerdegi bagha aiyrmashylyghynyng bar ekeni de jasyryn emes. Sonymen, "7-20-25" baghdarlamasy boyynsha ónirlerdegi ortasha bagha qanday?
Astana qalasy boyynsha - 15 270 000,
Almaty qalasy boyynsha - 12 900 000,
Atyrau qalasy boyynsha - 13 480 000,
Aqmola oblysynda - 8 170 000,
Qostanayda - 7 400 000,
Aqtauda - 7 900 000.
Sonday-aq, nesiyeler 25 jylgha deyingi merzimge beriletinin aita ketu jón. Atalmysh baghdarlamany jýzege asyrugha jauapty ministr Jenis Qasymbekting aituynsha, Astana, Almaty, Aqtau, Atyrau jәne Shymkent qalalarynda halyqty nesiyelendiruding shektik somasy 20 million tengeni qúraydy eken.
Býginde atalghan qalalar boyynsha nesie aludyng ortasha mólsheri 12 million 800 myng tengeni qúraydy. Búl degeniniz ay sayynghy tólem qýny 85-90 myng tengege deyin jetedi degen sóz.
Memleket basshysynyng tapsyrmasyna sәikes, Ýkimet pen jergilikti atqarushy organdardyng júmysy birinshi kezekte halyqtyng tabysy men ómir sýru sapasyn arttyrugha baghyttaluy tiyis.
Elbasy óz joldauynda "júmys istey alatyn әrbir azamat nesiyege pәter satyp alyp, ony otbasylyq budjetining mýmkindigine qaray tóley alatynday jaghday men arzan resurstar úsynatyn tetikter qajet" degendi naqtylap aitqan bolaty.
Osyghan Ýkimet pen jergilikti atqarushy organdar birqatar jobalardy qolgha alghan. Endi atalmysh baghdarlamanyng ónirlerdegi jýzege asyryluy qalay jýrip jatyr degen mәselege toqtalayyq...
Aqtóbe oblysynda "7-20-25" baghdarlamasy ayasynda jalpy somasy 2,1 milliard tengeni qúraytyn ipotekalyq nesie maqúldanghan. Atalmysh baghdarlama boyynsha baspana alugha 451 ótinim qabyldanyp, olardyng 243-i maqúldanghan.
Oblys әkimdigining mәlimetine sýiensek, ónirde tayau jyldary 800 myng sharshy metrden astam nesiyelik baspana salynu josparlanghan. Al qazirgi tanda kommersiyalyq qúrylys salushylar 3000 pәterlik túrghyn ýy qúrylysyn jýrgizude.
Al "Núrly jer" baghdarlamasy boyynsha byltyr Aqtóbe qalasynda 1317 nesiyelik pater salynghan.
2019 jyly "7-20-25" baghdarlamasy boyynsha beriletin 2528 pәter salu kózdelgen.
Abai.kz