Qazaqstan sovettik zamanda ortalyq oilanbay eksperiyment jasay salatyn respublika bolatyn. Osynday el otyz jyldyng ishinde irgesi bekem, qadamy nyq, baghyt-baghdary aiqyn memleketke ainaldy. Qazaqstannyng Túnghysh Preziydenti - Elbasy Núrsúltan Nazarbaevtyng otyz jyldyq kóshbasshylyghy turasynda Parlament Mәjilisining deputaty Sauytbek Ábdirahmanov osynday pikir bildirdi.

«Álem tarihynda óz elining ómirin týbegeyli ózgertken iri túlghalar barshylyq. Solardyng qatarynda Núrsúltan Nazarbaevtyng da oiyp oryn alatyny anyq. Elbasynyng Qazaqstan tarihynda airyqsha orny bar túlgha ekeni qazirding ózinde uaqyt synynan ótip, aiqyndaldy dey alamyz. Mine, dәl osy kýnderde Núrsúltan Ábishúlynyng Qazaqstan Kompartiyasynyng Ortalyq komiytetining birinshi hatshysy qyzmetine saylanghan tarihy plenumgha dәl 30 jyl tolyp otyr. Sol kezdegi ólshemmen qaraghanda, ol qyzmet respublikanyng kóshbasshysy qyzmeti bolatyn. Osy 30 jyldyng ishinde ómirimizde óte ýlken ózgerister boldy. Eng aldymen, Núrsúltan Nazarbaevtyng respublikany basqaruy arqyly qazaq halqynyng abyroy-ataghy qalpyna keldi», - dedi Sauytbek Ábdirahmanov QazAqparat tilshisine.

1986 jylghy Jeltoqsan oqighasynan keyin Qazaq KSR-daghy internasionaldyq tәrbie turaly qauly qabyldanghan, sóitip qazaq halqyn tútastay últshyldyqpen aiyptaghan sheshim shyqqan. Qazaqstannyng Túnghysh Preziydenti - óz qyzmetining alghashqy ailarynda ol sheshimdi ózgertuge kýsh salyp, naqty nәtiyjege qol jetkizgen túlgha.

«Núrsúltan Nazarbaev Kremliding kýshi kemelinde túrghan kezde, partiya taramay túrghan tústa, KSRO ydyramay túrghan shaqta - 1989 jyldyng 29 tamyzynda Semey yadrolyq poligonyn jabu turaly Jarlyqqa qol qoydy. Sóitip, adamzat tarihynda alghash ret ózining qolyna ózi týsip túrghan asa quatty tajal qarudan óz erkimen bas tartqan birinshi basshy boldy. Búdan búrynghy barlyq dәuirlerdegi patshalar, handar men imperatorlar, әriyne, óz elining soghys quatyn arttyrugha kýsh salghan edi. Núrsúltan Nazarbaevtyng búl sheshimi barlyq jaghynan ózin-ózi aqtady. Shynynda da, eger tәuelsizdik jolyna týsken alghashqy sәtinde Qazaqstan әlem sahnasyna qolynda yadrolyq qaruy bar memleket retinde shygha kelgen bolsa, sóz joq, bizding respublikamyz halyqaralyq oqshaulyqqa týsetin edi», - deydi mәjilismen.

Sauytbek Ábdirahmanov óz sózinde Qazaqstan yadrolyq qarudan bas tartpaghan jaghdayda bizding memleketimizge әlemning san týrli elderinen qúiylghan investisiyalar turaly әngime de bolmaytynyn aitady. Núrsúltan Nazarbaev túrghylyqty halyqtyng ýlesi 40 payyzgha jetpegen kezinde (Tәuelsizdik qarsanynda qazaqtardyng sany jalpy halyqtyng 39 payyzy ghana bolghan) tәuelsizdikke yn-shynsyz qol jetkizgen. Mәjilis deputatynyng aituynsha, tәuelsizdikting alghashqy jyldarynan bastap Núrsúltan Nazarbaev halyqtyng mentaliytetin ózgertu, ekonomika men qoghamdy bir sipattan basqa sipatqa auystyru, demokratiyany óristetu, naryqtyq qarym-qatynastardy ornatu sekildi kóptegen mәselelerdi sheshken.

«Biz kezinde Qazaqstangha tabany tiyip kórmegen, kóldeneng kók atty Kolbindi basqarugha jibere salatyn, sóitip Ortalyq oilanbay eksperiyment jasay salatyn respublika bolatynbyz. Elbasy sonday jaghdayda jýrgen qazaq halqynyng ensesin kóterip, etektegi basyn tórge shygharyp berdi. Qazaqstandy ózi jýrgizgen kópvektorly syrtqy sayasatynyng arqasynda barlyq eldermen tatu memleketke ainaldyrdy. Kóptegen iri elder ghasyrlar boyy sheshe almaghan týiindi sheshti. Atap aitqanda, Qazaqstannyng ainalasyndaghy barlyq eldermen shekarany shegendedi. Sóitip, bizding bolashaqtaghy úrpaqtarymyzdyng qamsyz ómirine kepildik beretindey jaghday jasady», - deydi Sauytbek Ábdirahmanov.

Qazaqtyng qasiyetti tóri Arqagha el astanasyn alyp kelip, jana qalanyng boy kóterui, astanamen birge barlyq oblys ortalyqtarynyng týleui, qazaq tilining memlekettik til mәrtebesin aluy, ónirlerding órkendeui - Mәjilis deputaty atap ótkendey, Núrsúltan Nazarbaevtyng eren enbegi.

«Biz Núrsúltan Nazarbaevtyng basshylyghymen Qazaqstan Europadaghy qauipsizdik jәne yntymaqtastyq úiymyna tóraghalyq etken elge ainaldy. EKSPO-2017 kórmesin ótkizu qúqyn kóptegen azuy alty qarys memlekettermen talasa jýrip, tartyp aldyq. Ol kórmeni abyroymen ótkizdik. Qazirgi tanda qazaq halqynyng jana buyny qalyptasty. Jalaqy, zeynetaqy jetpey jatqan jyldardyng ózinde Núrsúltan Nazarbaev elding bolashaghyn alystan oilap, memlekettik «Bolashaq» stiypendiyasyn belgiledi. Ol boyynsha oqyp shyqqan jastar ekonomikanyn, ruhany ómirding barlyq salalarynda qyzmet etip jýr. Jalpy, osylay sanamalap úzaq aita beruge bolady. Óitkeni, Elbasynyng el ýshin etken enbegin shaghyn súhbatta qamtyp aitu mýmkin emes», - dedi ol.

Sauytbek Ábdirahmanov óz sózinde Elbasynyng tarih jýktegen taghy bir synynan abyroymen ótkenin eske saldy. Onyng aituynsha, Nazarbaev Aziya qúrlyghynda, músylman memleketterinde, islam әleminde kóp kezdese qoymaytyn ýlken ýrdisti bastap bergen.

«Óz erkimen memleket biyligining tizginin konstitusiyalyq jolmen Senat tóraghasyna berip, biylikting sabyrly jaghdayda auysuyna jaghday jasady. Búl da - Elbasynyng kóregendiligining taghy bir kelisti kórinisi dey alamyz. Sondyqtan, Núrsúltan Nazarbaevtyng el biyligine keluining 30 jyldyq kezeni - el ómirindegi aituly beles dep senimmen aita alamyz», - dedi Sauytbek Ábdirahmanov.

Abai.kz