Күні кеше бірқатар қоғамдық ұйымдар мемлекеттік тіл төңірегіндегі дау-дамай туралы және орыстілді сайттардағы әйгілі ақын, қоғам қайраткері Мұхтар Шахановты қаралайтын мақалаларға байланысты баспасөз мәслихатын өткізді.

Spik.kz, Nomad.su, Better.kz, Zonakz.net сайттарында жарияланған өсек-аяңға толы мақала Қанат Ескендір атымен жарияланған. Алайда, жиынға қатысқан «Егемен Қазақстан» газетінің тілшісі Қанат Ескендір өзінің бұл материалға мүлде қатысы жоқ екенін, оны белгісіз бір арандатушылар істеп отырғандығын мәлімдеді.

«Мен мақаланы сарапшы-филологтарға апарып көрсеткенімде, олар белгісіз автордың сөз саптауына, сөйлем құрасына қарап, менің атымды бүркеншік қылған адамның орыстілді шала қазақ болуы әбден мүмкін деген қорытынды шығарды. Ал, мен ешқашан орыс тілінде мақала жазған адам емеспін» -дейді Қанат Ескендір.

Күні кеше бірқатар қоғамдық ұйымдар мемлекеттік тіл төңірегіндегі дау-дамай туралы және орыстілді сайттардағы әйгілі ақын, қоғам қайраткері Мұхтар Шахановты қаралайтын мақалаларға байланысты баспасөз мәслихатын өткізді.

Spik.kz, Nomad.su, Better.kz, Zonakz.net сайттарында жарияланған өсек-аяңға толы мақала Қанат Ескендір атымен жарияланған. Алайда, жиынға қатысқан «Егемен Қазақстан» газетінің тілшісі Қанат Ескендір өзінің бұл материалға мүлде қатысы жоқ екенін, оны белгісіз бір арандатушылар істеп отырғандығын мәлімдеді.

«Мен мақаланы сарапшы-филологтарға апарып көрсеткенімде, олар белгісіз автордың сөз саптауына, сөйлем құрасына қарап, менің атымды бүркеншік қылған адамның орыстілді шала қазақ болуы әбден мүмкін деген қорытынды шығарды. Ал, мен ешқашан орыс тілінде мақала жазған адам емеспін» -дейді Қанат Ескендір.

Қазақ тілінің мемлекеттік мәртебе иеленуіне бірден-бір себепкер адам Мұхтар Шаханов қанша жылдардан бері қазақ ұлтының, қазақ тілінің мәртебесі үшін күресіп жүргендіктен ақынның өз ана тілін менсінгісі келмейтін орыстілді шала қазақтарға ұнамайтыны белгілі. Ол үш тұғырлы тілге, «Қазақстандық ұлтқа», Кеден одағына, Қытайға жерді жалға беруге қарсы күресіп жүрген кезде де етектен тартушылар кездесіп жатты. Қоғамдағы ең өзекті мәселелердің қасында жүретін қайраткердің күрескерлігі әлдекімдердің өзегін өртейтін сияқты. Баспасөз мәслихатында күн тәртібінде алдын-ала белгіленбесе де айтпай өтуге болмайтын тағы бір мәселе сөз болды. Қазақстандағы ең танымал орыстілді басылым - «Время» газеті бірінші бетіне айқайлатып, (http://www.time.kz/index.php?module=news&newsid=23435 ) қазақ тілінің жай-күйіне алаңдап жүрген Мұхтар Шахановтың көзқарастарын бұра тартып мақала жариялапты. Бұны Мұхтар Шаханов бастаған қазақ зиялыларына қарсы күрестің басы екені анық.

Дәл қазір орыс тілділерді қатты састырып, алаңдатып отырған мәселе -республикамыздағы қоғамдық қозғалыстар, демократиялық, патриоттық партиялар мен жастар ұйымдары, сондай-ақ зиялы қауым өкілдері, қоғам қайраткерлері «Конституцияға қарсы әрекеттер тоқтатылсын!» деген қазіргі таңда ушығып тұрған тіл саясаты турасындағы ашық хат.

«Жас Алаш», «Жас қазақ үні», «Президент және халық», «Қазақ» т.б. секілді газеттермен қатар «Аbai.kz », «Baq.kz»  арқылы халыққа жеткен ашық хатқа «Тәуелсіздікті қорғау» және Республикалық «Мемлекеттiк тiл» қоғамдық қозғалыстарының төрағасы, ақын - М.ШАХАНОВ, Қазақстанның халық жазушысы - Ә.НҰРПЕЙІСОВ, КСРО және Қазақстанның Халық әртісі - А.ӘШІМОВ, филология ғылымдарының докторы, профессор,Қазақстан Республикасының еңбек сіңірген ғылым қайраткері - Т.КӘКІШЕВ, Қазақстанның халық жазушысы - Ш.МҰРТАЗА, академик, филология ғылымдарының докторы - С.ҚИРАБАЕВ, Кеңес одағының батыры, «Халық Қаһарманы», Қазақстан Республикасының тұңғыш ғарышкер-ұшқышы - Т.ӘУБӘКIРОВ; Еңбек Ері, КСРО халық әртісі - Б.ТӨЛЕГЕНОВА, Қазақстанның Халық жазушысы, ҚР Мемлекеттік сыйлығының лауреаты - М.ӘЛІМБАЕВ, жазушы, ҚР Мемлекеттік сыйлығының лауреаты - Д.ИСАБЕКОВ; «Жас Алаш» газетінің бас редакторы - Р.СӘРСЕНБАЙ; «Жас қазақ үні» газеті бас директоры -Қ.ИСА, Қазақстанның халық әртісі - Е.ХАСАНҒАЛИЕВ, Қазақстанның халық жазушысы - Қ.ЖҰМАДIЛОВ, жазушы - Ғ.ҚАБЫШҰЛЫ сияқты зиялы қауым өкілдері бастап, жиыны 138 адам қол қойған. Бұнымен ашық хатты қолдаушылар саны шектелген жоқ, қол қою әлі де жалғасып жатыр. Қазақ халқына және республикамызды мекендейтін өзге ұлт өкілдеріне, Елбасына, Үкімет басшысына, Парламент Сенатының Төрағасына, Парламент Мәжілісінің Төрағасына арналған ашық хатқа ҚР Мәдениет министрлігі дайындаған «Қазақстан Республикасының кейбір заңнамалық актілеріне мемлекеттік тіл саясаты мәселелері бойынша өзгерістер мен толықтырулар енгізу туралы» заң жобасынан туған дау-дамай түрткі болды. Аталмыш заң жобасы негізінде «Мемлекеттік органдарға мемлекеттік тілде жүгінуге міндетті» деген норма енгізу туралы мәлімет баспасөзде, интернет беттерінде жариялана салысымен ресейлік және отандық кейбір орыс тілді басылымдар бұны «тіл төңкерісі» деп, оның салдарынан «мемлекеттік төңкеріс» болады деп даурықты. Ақыры заң жобасы бастапқы қалпынан тағы да жұмсарып шыға келді. Бұл жұмсақтық қазақ халқы үшін пайда бермесі анық, керісінше, Көкшетау қаласынан басталған «Народный сбор», Бүкілресейлік қоғамдық қозғалыс пен қазақстандық «Лад» славян қозғалысының ұлтаралық қатынасқа дақ түсіретін империалық ленталар тарататын акция өткізуі, Қазақстан азаматтары бола тұра, «біздің отанымыз - Ресей, президентіміз - Медведев» деп есірулері сияқты жайттардың тағы да қайталана беруіне зор мүмкіндік тудырады.

Тәуелсіздік алған уақыттан бергі 20 жыл бойына орыс тілі мемлекеттік тіл қызметін атқарып келгендігі жасырын емес. Тіпті, Мәдениет министрлігі мемлекеттік тілдің беделін көтеру жөніндегі өзі бастаған істі аяғына дейін апармай космополит қазақтардың ыңғайына жығыла салуы бәріміз үшін ұят іс болды.

Ал, халық мүддесін ойлауы тиіс халық қалаулылары әлі салғырттықтан арыла алмай  жатыр. Олар өздерінің немқұрайлылықтарын ұлтаралық қақтығыс қозып кетеді деген желеумен көмкеріп келеді. Мәселен, мәжілістегі орыстілді депутат Мұхтар Тінікеев «Тенгри-ньюс» сайтына берген сұқбатында: «Я всегда был сторонником межнационального спокойствия, единства. Выступал и буду выступать за это спокойствие. Я противник того, чтобы вот таким методом решать эти вопросы» - дейді. Сонда оны қандай жолмен шешуге болады? Мәжіліс депутаты ұлт мүддесі үшін нақты әрі шұғыл іс-әрекетке барғандардың жолын кес-кестей беруден ары аса алмай отыр.

Ал, Президент кеңесшісі, қазақ тілінде екі сөйлемді әрең құрастыратын Ермұхаммет Ертісбаев: «Я категорически против и абсолютно не разделяю эту позицию. Это абсолютно неактуальный и искусственный вопрос, не нужный ни казахам, ни русским, ни 130 другим национальностям, проживающим в Казахстане. Это на мой взгляд, политиканство чистейшей воды» - деп, орыс тілділердің ыңғайына жығыла сөйлеп, пікір білдіріп үлгерді.

Тілді, ұлтты қорғау ешкімнің жеке мүддесі емес. Сондықтан да бауырлар, ұлтымыздың басына түскен сын сағатта әрқайсысымыз ұлттық, елдік мүдде төңірегінен табылғанымыз жөн болар.

«Абай-ақпарат»