АҚШ президенті Дональд Трамп жексенбі күні (28 желтоқсан) Флоридадағы Мар-а-Лагода Украина президенті Владимир Зеленскиймен кездесті. Зеленскийді қарсы алғаннан кейін Трамп Ресей мен Украина арасындағы соғысты тоқтатуға бағытталған дипломатиялық күш-жігердің «соңғы кезеңіне» жеткенін мәлімдеп, Ресей президенті Владимир Путин де, Зеленский де «шын мәнінде соғысты тоқтатқысы келетінін» қосты. Бұған дейін Трамп Truth Social арнасында сол күні Путинмен телефонда «өте нәтижелі» әңгіме құрғанын және Зеленскиймен кездесуден кейін Путинмен қайтадан сөйлесетінін хабарлаған болатын.

AFP агенттігінің хабарлауынша, Трамп жексенбі күні соғысты тоқтату туралы бейбітшілік келісіміне қол жеткізілсе, Украина «күшті қауіпсіздік кепілдігін» алатынын мәлімдеген.

Бұл Трамп пен Зеленскийдің қазан айынан бергі алғашқы кездесуі болды. Сол кезде Зеленский АҚШ-қа сапары кезінде «Томагавк» зымырандарын алуға тырысқан, бірақ сәтсіз болды. Зеленскийдің бұл кездесудегі негізгі мақсаты Трамптың Вашингтонның Украина бейбітшілік жоспарының жаңа нұсқасын ашық қолдауы мен мақұлдауын қамтамасыз ету болды.

Зеленский осы аптада жоспардың қайта қаралған нұсқасын жариялады. Бұған дейін Киев қиын келіссөздерден кейін бастапқы мәтін Ресейдің ұстанымына тым жақын деп, бастапқы жоспарға өзгерістер енгізуді сұраған.

Жаңа ұсыныс Ресейдің аумақтық талаптарын тойтарып, қазіргі бақылау сызығына жақын майдан сызығын мұздатуды ұсынады. Қазіргі уақытта Ресей Украина аумағының шамамен 20%-ын бақылайды. Ұсыныс сонымен қатар Кремльдің екі негізгі талабынан бас тартады: украин әскерлерін Донецк облысынан шығару және Украинаның НАТО-ға қосылмау туралы заңды міндеттемесі.

Сенбі күні Зеленский Канаданың Галифакс қаласына сапары кезінде Оттавадан, Еуропа елдерінен және НАТО-дан айқын қолдау алды. Жексенбі күні Трамп пен Зеленскийдің Мар-а-Лагодағы кездесуінен кейін екі тарап та еуропалық көшбасшылармен телефон арқылы конференция өткізуді жоспарлады.

Сонымен қатар, шайқас алаңындағы шиеленіс жоғары деңгейде қалды. Ресей сенбі күні Киев пен оның айналасындағы аудандарға ауыр әуе шабуылдарын жасап, миллионнан астам үй электр жарығынсыз қалды. Ресей сонымен қатар Украинаның шығысындағы екі қаланы қайтарып алғанын жариялады.

Ресейдің сыртқы істер министрі Лавров Ресей үшін «Еуропа мен ЕО бейбітшілікке қол жеткізудің негізгі кедергілеріне айналды» деп мәлімдеді. Ол Ресей Трампты белгілі бір дәрежеде Ресейдің кейбір ұстанымдарын жеткізудің маңызды арнасы деп санайтынын айтты.

Кремльдің дипломатиялық кеңесшісі Ушаков Путиннің Трамппен телефон арқылы сөйлесуінен кейін Ресей мен АҚШ Украина мен Еуропа ұсынған уақытша атысты тоқтату ұсыныстары «тек қақтығысты ұзартып, қайтадан ұрыс қимылдарына әкеледі» деген «ортақ пікірде» екенін мәлімдеді. Ол сондай-ақ Украинаны «соғысты тоқтату» үшін Донбастан әскерлерін шығару туралы «батыл шешім» қабылдауға шақырды.

Донбас аймағы мен Украинаның оңтүстігіндегі Ресей күштері басып алған Запорожье атом электр станциясының болашағынан басқа, екі тарап Батыс елдері әлеуетті бейбітшілік келісімі аясында бере алатын қауіпсіздік кепілдіктерін талқылайды деп күтілуде.

Зеленский сенбі күні «қауіпсіздік кепілдіктері соғыс аяқталған кезде де болуы керек» деп атап өтті. Жексенбіде Мар-а-Лаго сыртында сөйлеген сөзінде Трамп: «Қауіпсіздік кепілдіктері болады және олар күшті болады. Еуропа елдері оларға өте берік», - деді.

Қорыта келгенде келіссөздердің түйіні Донбасқа иелік пен қауіпсіздік кепілдігі болып тұр. Зеленский алдымен соғысты тоқтатуды, терротория мәселесін халықтың шешімі яғни референдум арқылы шешуді айтып отыр.

Abai.kz