كەشە كۇتپەگەن جەردەن دوسەكەڭ ەكەۋمىزدىڭ ىزاعا بۋلىققانىمىز...
الماتىداعى ءبىر كوشەنى پوليتسيا كولىگى بوگەپ تۇر ەكەن، "ارى جۇرۋگە بولمايدى، سولعا بۇرىلىڭدىر! ەي، كىمگە ايتىپ تۇرمىن؟! - دەپ زىركىلدەيدى... ورىسشا. "يا كامۋ سكازال؟!...نۋ-كا داباي ءنازات؟!..."

جوق جەردەن بوگەتكە تاپ بولعان جۇرت ابىر-سابىر. كولىگىمىزدى قويعاننان كەيىن دوسەكەڭ جول ورتاسىنداعى "جارتى قۇدايعا" تۋراسىنان تارتتى. بارىپ ءبىر اۋىز ەسكەرتۋ جاسادى. اۋ، ەلدىڭ قاق ورتاسىندا، كىل قازاققا نەگە ورىسشا ءسويلەپ وتىرسىڭدار، ەڭ قۇرىعاندا انادا-ساندا انا تىلدەرىڭدى ارالاستىرساڭدارشى دەيدى عوي باياعى. اناۋ ەكى كوزى الارىپ اتىپ شىققانى...

اتىپ شىققاندا كوزى كوك، شيكىلسارى بىرەۋ ەكەن دەمەڭىزدەر، كوزى دە، ءوزى دە قارا، قارا بولعاندا دا شويقارا قازاق كاپيتان. قاي تىلدە سويلەيتىنمدى ءوزىم بىلەمىن! - دەيدى. دوسكەڭ: ءاي، سەن قاي ەلدە،كىمنىڭ جەرىندە تۇرسىڭ؟ -دەيدى.
-قازاقشا سويلەسەم باسقالار تۇسىنبەيدى، - دەيدى عوي قارا قازاق.
- ال مەن ورىسشا تۇسىنبەيمىن؟ سوندا باسقالار قازاقشا ۇقپاسا بولادى دا، مەن ورىسشا تۇسىنبەسەم قىلمىس پا؟
- تۇسىنەسىز. ماعان اقىل ايتپاي بارىڭىز. ءوزىم بىلەمىن!

انا پوليتسيانىڭ بەتىندەگى بەدىرەيگەن بەتسىزدىككە ءۇنسىز قاراپ تۇرعان مەن دە شىداماي اڭگىمەگە ارالاستىم:
- ءوزىڭ بىلمەيسىڭ. سەن مەملەكەتتىك قىزمەتشىسىڭ، ماعان مەملەكەتتىك تىلدە سويلەۋگە مىندەتتىسىڭ، - دەدىم اشۋدان تۇتىعىپ قالعان كدوسەكەڭدى بىلاي ىعىستىرىپ. ءبىز ەكەۋلەگەننەن كەيىن اناۋ باسىلايىن دەدى.
- ەندى ءبىزدىڭ ەلدە قايسىسى ۇلكەن ءتىل ەكەنىن بىلەسىز عوي...
مۇنىسىن دوسەكەڭ ەستىمەدى، ول بۇرق-سارق ەتىپ كەتىپ بارا جاتىر ەدى. مەن پوليتسەيگە جيرەنە قارادىم:
-باسە، ۇلكەن ءتىلىڭ اۋزىڭا سىيماي تۇر ەكەن.
تەرىس بۇرىلدى.

نەگىزى ول شىنىن ايتىپ تۇر، قازاقستان پوليتسياسى ورىسشا سويلەيدى. جول پوليتسياسى، كوشەدەگى پاترۋل ءبارىنىڭ راتسياسى ورىسشا سارناپ تۇرادى. ۇلكەندەرى كوماندانى ورىسشا بەرەدى، ولاردىڭ دا ۇلكەندەرى سويتەدى، سولاي ۇلكەن جاعالاپ كەتە بەرەدى. اۋىلدا قوي باعىپ، ءشوپ شاۋىپ ءجۇرىپ قالاعا كەشە عانا كەلگەن بالاعا سول ۇلكەندەرگە ەلىكتەۋ - مارتەبە. ۇلكەندەر تىلىندە سويلەگىسى كەلەدى، ء"سلۇشاي، كاماندىر ەكيپاجا، تى داۋاي، كاماندى ءبىپالناي" دەپ ۇلكەن بولعىسى كەلەدى، كوشەدەگى قازاققا: "ەي، مەلىش، ا-نۋ، يدي ءاتسودا" دەپ جەكىگىسى كەلەدى... ولارعا قازاقتىڭ ءتىلى عانا ەمەس، ءوزى دە كىشكەنتاي. كىشكەنتايدىڭ ءتىلىن دە، ءوزىن دە ەلەمەۋگە بولادى. قازاققا قۇم سەكىلدى قارايدى، ۇساق-تۇيەك. تىلدەۋگە، جەكۋگە، سۇيرەۋگە بولادى. ال باسقالار - كەسەك. سوندىقتان ءۇش كەسەك-كەمپىر قۇمداردىڭ ەڭ ءىرى ءتۇيىرى ءاليحاندى بوگەپ، اتىنا كوشە بەرگىزبەي تاستايدى، ورىس ءتىلدى وقۋلىقتان قاتە شىقسا ءمينيسترىڭ كەسەك اتا-انالار الدىنا ءبۇرىسىپ بارادى. باسقانى بىلاي قويعاندا ءدال وسى كۇنى كەي ارىپتەستەرىم 15-20 جىلدىق جۇرىسىنەن جاڭىلىپ فبدا ورىسشا جازاتىن بولىپ ءجۇر. ورىسشا سويلەپ، جازا الامىن، - دەگەن قايتا ماقتانىشقا اينالدى. قۇمدىقتان، قۇلدىقتان قۇتىلىپ كەسەك بولۋدى ارماندايدى عوي، قايتسىن...

دوسەكەڭ ۇزاققا دەيىن باسىلا المادى، بۇرقىلداپ ءجۇردى. ۇندەمەدىم. انا پوليتسەيدىڭ تۇك ۇقپاعانىن ەكەۋمىزدىڭ دە ءىشىمىز سەزەدى.

سەرىك ابىكەنۇلىنىڭ facebook پاراقشاسىنان

Abai.kz