1966 جىلعى فۋتبولدان الەم چەمپيوناتى انگليا جەرىندە ءوتتى. فينالدا الاڭ يەلەرى گەرمانيا قۇراماسىن (گفر) 4:2 ەسەبىمەن جەڭىپ، چەمپيون اتانعانىن جانكۇيەر قاۋىم جاقسى بىلەدى.

ول چەمپيوناتتىڭ بار قىزىعى بۇل عانا ەمەس. تۋرنير باستالماي تۇرىپ مىناداي وقيعا ورىن الدى.

چەمپيونات باستالاردان ءۇش جارىم اي بۇرىن، ناۋرىز ايىندا لوندونداعى ۆەستمينيستەر سارايىندا ساقتاۋلى تۇرعان الەم بىرىنشىلىگىنىڭ كۋبوگى اياق استىنان ۇشتى-كۇيلى جوعالدى. بۇكىل پوليتسيا اياعىنان تىك تۇرىپ ىزدەيدى. بىراق كۋبوكتى ولار ەمەس، 26 جاستاعى قالا تۇرعىنى دەۆيد كوربەتتىڭ «پيكلز» اتتى ءيتى قالا شەتىندەگى باقتان تاۋىپ الادى. بىراق، ۇرىلار سول بەتى ۇستاتپاي كەتتى.

جوعالعان كۋبوكتى تاۋىپ بەرگەن «پيكلز» اتتى يت وسى

بۇل كۋبوكتىڭ سالماعى 3,8 كەلى، بيىكتىگى 35 سانتيمەتر. التىن قوسىلعان كۇمىستەن جاسالعان، لازۋريتتەن قۇيىلعان. فرانتسۋز شەبەرى ابەل لەفلەردىڭ قولىنان شىققان. اۋەلدە «جەڭىس» دەپ اتالعانىمەن، 1946 جىلى الەم چەمپيوناتىنىڭ ينيتسياتورىنىڭ قۇرمەتىنە «جيۋل ريمە كۋبوگى» دەپ وزگەرتىلگەن.

1930-1970 جىلدار ارالىعىندا چەمپيون بولعان قۇرامالار وسى جۇلدەگە يە بولدى. بۇل كۋبوكتى دا ءدال قازىرگىدەي جەڭىپ العان قۇراما وزىندە 4 جىل ساقتاپ، كەلەسى چەمپيونات الدىندا قايتارىپ بەرەتىن بولعان. بۇگىنگىدەن ءبىر وزگەشەلىگى، الەم چەمپيوناتىن ءۇش مارتە جەڭىپ العان قۇرامانىڭ ماڭگى ساقتاۋىنا بەرىلەتىن.

سونىمەن، 1966 جىلى چەمپيونات وتەتىن انگلياعا اكەلىنگەن كۋبوكتىڭ بەلگىسىز جاعدايدا جوعالىپ، تۇسىنىكسىز جاعدايدا تابىلعانىن باستا ايتتىق. سول كەزدە كۋبوكتىڭ قالاي ۇرلانىپ، قالاي تابىلعانى جايلى انىق ايتىلماعان بولاتىن.

2018 جىلى انگليالىق «Daily Mirror» گازەتىندە وسى وقيعانىڭ ارتقى كورىنىسى قالاي وربىگەنى جايلى ماقالا شىقتى. ماقالادا جازىلۋىنشا، كۋبوكتى ۇرلاعان اعايىندى بۇزاقىلار بولسا كەرەك. بىراق، 1966 جىلى ۇرلىق جاساعاندا 40 جاستا بولعان ۇرى 2005 جىلى قايتىس بولىپ كەتكەن ەكەن.

سول جىلى الەم چەمپيوناتىن انگليا قۇراماسى جەڭىپ الدى

سول كەزدەگى «ايلالى مىرزا» دەگەن قىلمىستىق توپتىڭ مۇشەلەرى اعايىندى سيدني كۋگۋلەر (Sidney Cugullere) مەن رەگەر الەمدىك ءتۋرنيردى بۇلدىرە جازداعان كورىنەدى. كۋبوكتى سيدني ۇرلاپ، كەيىن اعاسىنا بەرگەن. بۇل مالىمەتتى جاقىندا رەگەردىڭ ۇلى گەري كۋگۋلەر جاريا ەتتى. ونىڭ ايتۋىنشا، اكەسىنىڭ ءىنىسى بۇل باعالى زاتتى اقشا ءۇشىن ەمەس، قىزىق ءۇشىن ۇرلاعان. ءارى ۇرلىق جاساۋ وعان وتە وڭايعا سوققان.

سيدني «جيۋل ريمە كۋبوگى» سالىنعان قوراپتىڭ (شكاف) قاراپايىم قۇلىپپەن بەكىتىلگەنىن بايقاپ، بار بولعانى بىرنەشە سەكۋندتا-اق قولدى قىلعان. ونى ۇيىنە اكەلگەن سوڭ ايەلىنىڭ بايقاپ قالىپ، لاقتىرىپ تاستاۋىنان الاڭداپ، اعاسى رەگەرگە حابارلاسىپ الىپ كەتۋىن سۇراعان.

ال اعاسى كۋبوكتى كولىگىنىڭ الدىڭعى ورىندىعىنىڭ استىنا جاسىرعان. جولدا ونى پوليتسيا قىزمەتكەرلەرى توقتاتىپ، ماشيناسىن تەكسەرگەن. الايدا، ىزدەگەندەرى كوز الدىلارىندا تۇرسا دا بايقاي الماعان.

سول كەزدە جوعالعان زاتتى تاۋىپ بەرگەن ادامعا 5500 فۋنت ستەرلينگ سىياقى تاعايىندالعان بولاتىن. كۋگۋلەر انگليا فۋتبول قاۋىمداستىعىنىڭ جاۋاپتىسى دجو ميرسكە حابارلاسىپ، 15 مىڭ فۋنت سۇرايدى. ءارى اقشانى الۋعا 46 جاستاعى دوسى تەد بەنتليدى جىبەردى. وسى كەزدە تەد قولعا الىنادى. سوتتا بەنتلي 500 فۋنت ستەرلينگكە جالدانعانىن جانە ۇرىلار تۋرالى ەشتەڭە بىلمەيتىنىن ايتادى. ءسويتىپ، ول ەكى جىلعا قامالادى.

الەگى كوپ «جيۋل ريمە كۋبوگى»

وسىدان كەيىن اعايىندى كۋگۋلەرلەر كۋبوكتى ساتۋدان دا، تاۋىپ بەرىپ سىياقى الۋدان دا كۇدەر ۇزەدى. ءسويتىپ، ونى گازەتكە وراپ قالا ماڭىنداعى باققا تاستايدى. بىلايعى جۇرت جاقسى بىلەتىن، جوعالعان كۋبوكتى ءيتتىڭ تاۋىپ الۋى وسىدان كەيىن ورىن العان وقيعا. ءيتىنىڭ ارقاسىندا كوربەت 6 مىڭ فۋنت سىياقىعا يە بولادى.

بىراق، جوعالىپ تابىلعان «جيۋل ريمە كۋبوگىنىڭ» تاعدىرى ءبارى-ءبىر ۇرىلاردىڭ قولىندا شەشىلدى. باستا ايتقانىمىزداي 1970 جىلى ءۇشىنشى مارتە الەم چەمپيونى اتانعان برازيليا قۇراماسى ونى ماڭگىلىك وزدەرىندە ساقتاۋ قۇقىعىنا قول جەتكىزگەن ەدى. 1983 جىلى كۋبوك ريو-دە-جانەيروداعى برازيليا فۋتبول فەدەراتسياسىنىڭ شتابىنان ۇرلاندى دا، سودان قايتىپ تابىلعان جوق. ال برازيليالىقتار Eastman Kodak كومپانياسىنا كۋبوكتىڭ كوشىرمەسىن جاساتىپ الدى.

قۋانىش قاپپاس

Abai.kz