سەنبى, 23 قاراشا 2024
جاڭالىقتار 3134 0 پىكىر 13 قىركۇيەك, 2011 ساعات 06:43

اقىن امانجولوۆتىڭ 100 جىلدىق مەرەيتويىنىڭ ەل تاۋەلسىزدىگىنىڭ مەرەيتويىمەن تۇسپا-تۇس كەلۋى – جاقسى نىشان، دەيدى نازارباەۆ

قاراعاندى. 13 قىرقۇيەك. قازتاگ - اقىن قاسىم امانجولوۆتىڭ 100 جىلدىق مەرەيتويىنىڭ ەل تاۋەلسىزدىگىنىڭ مەرەيتويىمەن تۇسپا-تۇس كەلۋى - جاقسى نىشان، دەپ ەسەپتەيدى قر پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان نازارباەۆ.

«ق. امانجولوۆتىڭ پوەزياسى - حح عاسىرداعى ۇلتتىق ادەبيەتىمىزدىڭ جارقىن قۇبىلىسى. تۇتاستاي ءبىر ۇرپاق ونىڭ شىعارمالارىن وقىپ، ءوستى، ونىڭ ولەڭدەرى وتانعا دەگەن ماحاببات وتىن لاۋلاتا ءتۇستى. اقىن مەرەيتويىنىڭ ەل تاۋەلسىزدىگىمەن سايكەس كەلۋى - جاقسى نىشان، ويتكەنى اقىننىڭ باعا جەتپەس مۇراسى قازاقستاننىڭ تاۋەلسىزدىگى سياقتى ماڭگىلىك بولادى»، - دەپتى پرەزيدەنت ن. نازارباەۆ ق. امانجولوۆتىڭ 100 جىلدىعى قۇرمەتىنە سالەمىندە. ونى سەيسەنبىلىك نومەرىندە «كازاحستانسكايا پراۆدا» رەسمي گازەتى جاريالاپ وتىر.

قاراعاندى وبلىسىنداعى مەرەيتويدا مەملەكەت باسشىسىنىڭ قۇتتىقتاۋ حاتىن مادەنيەت ءمينيسترى مۇحتار قۇل-مۇحاممەد وقىپ بەردى.

ءۇش كۇنگە جالعاسقان مەرەي­تويلىق باعدارلاما اقىننىڭ تۋعان جەرى قارقارالى اۋدانىندا اياقتالدى. كەنت تاۋلارىنىڭ ەتەگىندە، قىسام تۋعان اۋىلدا كيىز ۇيلەر تىگىلدى.

الدىمەن مەيماندار قارقا­رالى­داعى قۇنانباي قاجى سالدىرعان مەشىتكە ءمىناجات ەتتى. اباي توقتاعان ءۇيدى كوردى.

قاراعاندى. 13 قىرقۇيەك. قازتاگ - اقىن قاسىم امانجولوۆتىڭ 100 جىلدىق مەرەيتويىنىڭ ەل تاۋەلسىزدىگىنىڭ مەرەيتويىمەن تۇسپا-تۇس كەلۋى - جاقسى نىشان، دەپ ەسەپتەيدى قر پرەزيدەنتى نۇرسۇلتان نازارباەۆ.

«ق. امانجولوۆتىڭ پوەزياسى - حح عاسىرداعى ۇلتتىق ادەبيەتىمىزدىڭ جارقىن قۇبىلىسى. تۇتاستاي ءبىر ۇرپاق ونىڭ شىعارمالارىن وقىپ، ءوستى، ونىڭ ولەڭدەرى وتانعا دەگەن ماحاببات وتىن لاۋلاتا ءتۇستى. اقىن مەرەيتويىنىڭ ەل تاۋەلسىزدىگىمەن سايكەس كەلۋى - جاقسى نىشان، ويتكەنى اقىننىڭ باعا جەتپەس مۇراسى قازاقستاننىڭ تاۋەلسىزدىگى سياقتى ماڭگىلىك بولادى»، - دەپتى پرەزيدەنت ن. نازارباەۆ ق. امانجولوۆتىڭ 100 جىلدىعى قۇرمەتىنە سالەمىندە. ونى سەيسەنبىلىك نومەرىندە «كازاحستانسكايا پراۆدا» رەسمي گازەتى جاريالاپ وتىر.

قاراعاندى وبلىسىنداعى مەرەيتويدا مەملەكەت باسشىسىنىڭ قۇتتىقتاۋ حاتىن مادەنيەت ءمينيسترى مۇحتار قۇل-مۇحاممەد وقىپ بەردى.

ءۇش كۇنگە جالعاسقان مەرەي­تويلىق باعدارلاما اقىننىڭ تۋعان جەرى قارقارالى اۋدانىندا اياقتالدى. كەنت تاۋلارىنىڭ ەتەگىندە، قىسام تۋعان اۋىلدا كيىز ۇيلەر تىگىلدى.

الدىمەن مەيماندار قارقا­رالى­داعى قۇنانباي قاجى سالدىرعان مەشىتكە ءمىناجات ەتتى. اباي توقتاعان ءۇيدى كوردى.

«ق. امانجولوۆ تالاي قيىندىق پەن سىناقتان ءوتتى. بىراق سوندا دا ساعى سىنباي، تايتالاستى، بۇل ونىڭ شىعارماشىلىعىن بايىتا ءتۇستى. ق. امانجولوۆتىڭ شىعارماشىلىعى ءبىزدىڭ ەسىمىزدە جانە جۇرەكتەرىمىزدە ماڭگىلىككە قالادى»، - دەدى قاراعاندى وبلىسىنىڭ اكىمى سەرىك احمەتوۆ.

مەرەكەلىك شارا اقىن ءومىرى مەن شىعارماشىلىعىنا قاتىستى تاريحتان سىر شەرتەتىن تەاترلاندىرىلعان كورىنىسپەن جانە تانىمال ونەر جۇلدىزدارىنىڭ كونتسەرتىمەن جالعاستى. ارقانىڭ التىن ءتاجى اتانعان قارقارالى، كەنت باۋرايىنداعى اقيىق اقىننىڭ مەرەيلى مەرەيتويىندا حالقىمىزدىڭ ۇلتتىق ونەرلەرى قازاق كۇرەسى، الامان بايگە، قىز قۋ، شاباندوزداردىڭ ونەرى جانە تاعى باسقا سپورتتىق ويىندار ءوتتى. ءدۇبىرلى توي كەشقۇرىم قارقارالى قالاسىندا ەسترادا جۇلدىزدارىنىڭ قاتىسۋىمەن وتكەن گالا-كونتسەرتكە، سوڭى وتشاشۋعا ۇلاستى.

بۇدان كەيىن قاسىم امانجولوۆتىڭ عاسىرلىق مەرەيتويىنا ارنالعان «سەن نەتكەن باقىتتى ەدىڭ كەلەر ۇرپاق...» اتتى رەسپۋبليكالىق جىر ءمۇشايراسىنىڭ، اقىننىڭ ولەڭدەرىنە جازىلعان «جىر جازامىن جۇرەگىمنەن...» اتتى رەسپۋبليكالىق ءان كونكۋرسىنىڭ جانە اقىندار ايتىسىنىڭ جەڭىمپازدارى ماراپاتتالدى. ولارعا اۆتوكولىكتەر تارتۋ ەتىلدى. ءمۇشايرادا اقىن ۇلىقبەك ەسداۋلەت العا شىقتى. انشىلەر بايقاۋىندا ق. بايجانو ات. قاراعاندى كونتسەرتتىك بىرلەستىگىنىڭ ءسوليسى سەرجان مۇسايىن جەڭىمپاز اتاندى. ايتىستا ەلوردالىق اينۇر تۇرسىنباەۆا ۇزدىك تانىلدى.

اقىننىڭ قىزدارى داريعا مەن جانياعا دا اۆتوكولىك كىلتتەرى تابىس ەتىلدى.

د. امانجولوۆا تۋعان-تۋىستارىنىڭ اتىنان قاراعاندى وبلىسىنىڭ باسشىلىعىنا مەرەيتويلىق شارالاردى ۇيىمداستىرعانى ءۇشىن العىس ايتتى. «ءبىز اكەمىزگە دەگەن زور قۇرمەتتى سەزىندىك. مەن ونىڭ ماڭگىلىك ەكەنىن سەزىندىم. ول وزىمەن بىرگە ولەڭى دە كەتەدى دەپ ۋايىمدايتىن. بۇل شارالار قاسىمنىڭ ورالعانىن بىلدىرەدى. اقىننىڭ عۇمىرى ونىڭ شىعارمالارى ۇمىتىلعانشا تاۋسىلمايدى»، - دەدى اقىننىڭ قىزى.

بۇرىن حابارلانعانداي، قاراعاندىدا مەرەيتوي اياسىندا ق. امانجولوۆ ات. اللەيادا اقىننىڭ ەسكەرتكىشى اشىلدى. حالىقارالىق عىلىمي-تاجىريبەلىك كونفەرەنتسيا ءوتتى. اقىننىڭ شىعارمالارى 4 توم بولىپ جارىق كوردى، ونىڭ شىعارماشىلىعىنا ارنالعان سايت قۇرىلدى. «قاسىم» ادەبي جۋرنالى جارىق كورە باستادى. ق. امانجولوۆ تۋرالى دەرەكتى فيلمدەر ءتۇسىرىلدى. قارقارالىداعى ورتالىق اۋداندىق اۋرۋحاناعا اقىننىڭ ەسىمى بەرىلدى.

مەرەيتويلىق شارالارعا قازاقستان، تۇركيا، يران، ازەربايجان، وزبەكستان، تاتارستان ەلدەرىنەن 200-گە تارتا قوناق كەلدى. ولاردىڭ اراسىندا اقىن-جازۋشىلار، عالىمدار، مەملەكەت جانە قوعام قايراتكەرلەرى بار.

ق. امانجولوۆ (1911-1955) قاراعاندى وبلىسىنىڭ قارقارالى اۋدانىندا تۋعان. اتا-اناسىنان ەرتە ايىرىلعان ول سەمەيدەگى جەتىمدەر ۇيىندە تاربيەلەندى. زووۆەتەرينارلىق تەحنيكۋمدى بىتىرگەن سوڭ لەنينگرادتاعى ورمان شارۋاشىلىعى ينستيتۋتىنا وقۋعا تۇسكەن، بىراق ادەبي سالانى تاڭداپ، گازەت پەن جۋرنالداردىڭ رەداكتسيالارىندا، قازاقستان جازۋشىلارى وداعىنىڭ اپپاراتىندا قىزمەت ەتتى. ولەڭدەرى 1931 جىلدان باستاپ جارىققا شىعا باستادى. كوزى ءتىرى كەزىندە «داۋىل»، «بالبوبەك»، «نۇرلى دۇنيە» جيناقتارىن شىعارادى. ق. امانجولوۆ اۋدارماشىلىقپەن دە اينالىسقان. ولا.پۋشكيننىڭ "پولتاۆا" پوەماسىن، م. لەرمونتوۆتىڭ "ماسكاراد" دراماسىن، ا. تۆاردوۆسكيدىڭ ايگىلى "ۆاسيلي تەركين" اتتى ۇزاق تا كۇردەلى پوەماسىن قازاق تىلىنە شەبەر اۋدارادى. ق. امانجولوۆ قازاق پوەزياسىنا ون بۋىندىق ولەڭ جولىن ەنگىزدى، ونى قازاق اقىندارى قازىر ءوز شىعارمالارىندا دا، اۋدارمالارىندا دا پايدالانادى.

قاراعاندى، جەزقازعان قالالارىنداعى كوشەلەرگە، قارقارالى اۋدانىنداعى اۋىلدىق وكرۋگقا ق. امانجولوۆتىڭ ەسىمى بەرىلگەن.

 

0 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

سىني-ەسسە

«تالاسبەك سىيلىعى»: تالقاندالعان تالعام...

اباي ماۋقاراۇلى 1490
بىلگەنگە مارجان

«شىعىس تۇركىستان مەملەكەتى بەيبىت تۇردە جوعالدى»

ءالىمجان ءاشىمۇلى 3257
ءبىرتۋار

شوقاننىڭ ءازىل-سىقاقتارى

باعدات اقىلبەكوۆ 5543