الماتى وبلىسىندا «سىندارلى قوعامدىق ديالوگ - قازاقستاننىڭ تۇراقتىلىعى مەن وركەندەۋىنىڭ نەگىزى» اتتى جەتىسۋ يدەولوگتارىنىڭ  III سلەتى ءوتتى. شاراعا وڭىردەگى ىشكى ساياسات باسقارمالارىنىڭ باسشىلارى مەن ءار اۋداننىڭ ءباسپاسوز-حاتشىلارى ارنايى كەلدى. قوناقتار قاتارىندا الماتى وبلىستىق تىلدەردى دامىتۋ باسقارماسىنىڭ باسشىسى ايدار قاربوزۇلى، قازاقستان حالقى اسسامبلەياسى فيليالى توراعاسىنىڭ ورىنباسارى، حاتشىلىق مەڭگەرۋشىسى  عابيت تۇرسىنباي، الماتى وبلىسى بويىنشا ادەپ جونىندەگى ۋاكىلى عالياسقار تولەندىۇلى دا بار.

جيىن بارىسىندا بيلىك باسىندا جۇمىس ىستەپ  جۇرگەن تۇلعالار ءسوز الىپ، وسى ۋاقىت ارالىعىندا اتقارىلعان ىستەردىڭ ءبىر سىپىراسىنا توقتالدى. ماسەلەن، الماتى وبلىسى ىشكى ساياسات باسقارماسى جانىنان قۇرىلعان «Jetisy Media» كمم-ءسى اشىلعان كەزىنەن باستاپ مەملەكەتتىك ورگاندار مەن قوعامنىڭ ءوزارا ءىس-قيمىلىنىڭ ءتيىمدى تەتىگىن قۇرۋ، جانە مەملەكەتتىك ورگاندارمەن، قوعامدىق بىرلەستىكتەرمەن، ساياسي پارتيالارمەن، جەكە تۇلعالارمەن وبلىستاعى قوعامدىق-ساياسي جانە الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق احۋالدى زەردەلەۋ ماقساتىندا باق اقپارات اعىمىندا ءوزارا بەرىك ءارى وڭ ءىس-قيمىلىن ورناتىپ كەلەدى.  بۇل رەتتە «Jetysu Media» 2019 جىلى 215 ءباسپاسوز-ءماسليحاتى ءوتىپ، وعان 407 سپيكەر قاتىسقان، اقپاراتتىق كەڭىستىكتە 17 834 ماقالا جاريالاندى. سونداي-اق، «Jetysu Media» كمم-ءنىڭ ۇيىمداستىرۋىمەن الاكولدە اشىق اسپان استىندا وتكىزىلگەن ءىس-شارادا ەلدىڭ جەتەكشى بلوگەرلەرى قىران تالاپبەك، ەرجان راشەۆ، بەيبىت الىبەكوۆ كەلىپ، شەبەرلىك ساباقتارىن جۇرگىزگەن.

بۇدان بولەك، ىشكى ساياسات باسقارماسىنا قاراستى «رۋحاني  جاڭعىرۋ» جوبالىق كەڭسەسى قىزمەتكەرلەرى دە اۋقىمدى جوبالاردى جۇزەگە اسىرۋدا. 2019 جىلى وبلىستا «رۋحاني جاڭعىرۋ» باعدارلاماسى اياسىندا 10 ملرد. تەڭگەدەن استام سوماعا 585 جوبالار مەن ءىس-شارالار جۇزەگە اسىرىلعانى ءمالىم بولدى. سونىمەن قاتار، اتىمتاي جومارت ازاماتتاردىڭ قولداۋىمەن از قامتىلعان جانە كوپبالالى وتباسىلارعا 200-گە جۋىق باسپانانىڭ كىلتى تابىستالعان.

جالپى،ىشكى ساياسات باسقارماسىنىڭ موينىنا ارتىلعان مىندەتتەر وتە كوپ. ول ەلدەگى تۇراقتىلىققا بارشا مەملەكەتتىك ۇيىمداردىڭ ىسىنە جاۋاپتى بىردەن ءبىر باسقارما ەكەنى داۋسىز. وسى ورايدا الىدە اتقاراتىن قىرۋار جۇمىس بار ەكەنى تىلگە تيەك ەتىلدى. 

مىنبەگە شىققان قوناقتاردىڭ ءسوزى اياقتالعاننان كەيىن جىل بويى ۇزدىك كورسەتكىش كورسەتىپ، تىنباي ەڭبەك ەتكەن ۇزدىك ماماندار مەن باسشىلار ماراپاتتالدى. ايماقتاعى ىشكى ساياسات ءبولىمىنىڭ باسشىلارى كەلەسىدەي رەتپەن لايىقتى باعالارىن الدى.

«ىشكى ساياساتتىڭ ۇزدىك باسشىسى» اتالىمىنا   – كەربۋلاق اۋدانىڭ ىشكى ساياسات ءبولىمىنىڭ باسشىسى گۇلميرا دۇيسەنبەكقىزى يە بولسا،  «ىشكى ساياساتتىڭ ۇزدىك باسشىسى» – تالدىقورعان قالاسىنىڭ ىشكى ساياسات ءبولىمىنىڭ باستىعى  ادىلەت رىمتاەۆقا بۇيىردى. جۇلدەلى ءىىى – ورىن «ىشكى ساياساتتىڭ ۇزدىك باسشىسى» اتاۋىنا  تەكەلى قالاسىنىڭ ىشكى ساياسات ءبولىمىنىڭ جەتەكشىسى – نۇرجامال ابدراحمانقىزى لايىقتى بولىپ تابىلدى. ال، ءىى – ورىن «ىشكى ساياساتتىڭ ۇزدىك باسشىسى» اتاعى  –  قاراساي اۋدانىڭ ىشكى ساياسات ءبولىمىنىڭ باسشىسى امينا ادراحمانوۆاعا تيەسىلى بولدى.  بيىك تۇعىر، ءى – ورىن «ىشكى ساياساتتىڭ ۇزدىك باسشىسى» دەگەن اتاۋ  جامبىل اۋدانىڭ ىشكى ساياسات ءبولىمىنىڭ باسشىسى – ايتكۇل جۇماعاليقىزىنا بۇيىردى.

سىي-سياپات العان كوشباسشىلاردىڭ قاتارىنان اۋدان، قالا اكىمدەرى دە كورىندى.

بالقاش اۋدانىنىڭ اكىمى عالىم توقپەيىسوۆ – «قوعامدىق تۇراقتىلىق پەن كەلىسىم» نوميناتسياسىنىڭ يەگەرى اتاندى. ءىىى-ورىن ەڭبەكشىقازاق اۋدانىنىڭ اكىمى ءبينالى ابدىقاپاسۇلىنىڭ قانجىعاسىنا بايلاندى. ءىى- ورىن پانفيلوۆ اۋدانىنىڭ اكىمى تالعات ابەنۇلىنا تيەسىلى بولسا،   حالىقپەن اركەز اشىق بايلانىستا بولاتىن تەكەلى قالاسىنىڭ اكىمى باقتيار ونەرباەۆ ءى- ورىندى يەلەندى.

مەملەكەتتىك مەمكەمەلەردەگى جاسالىنىپ جاتقان جۇمىستاردى حالىققا جەتكىزىپ، اقپاراتپەن قامتاماسىز ەتىپ جۇرگەن، «ارقالاعانى التىن، جەگەنى جانتاق» بولعان ءباسپاسوز-حاتشىلارىنىڭ ىشىندەگى ءبىلىمى مەن بىلىگى قاتار شاپقان تالانتتى جاستارعا دا ارنايى ديپلومدار تابىستالدى.

سارقان اۋدانىنىڭ ءباسپاسوز-حاتشىسى ولجاس قۇرماشەۆ «ەڭ وپەراتيۆتى ءباسپاسوز حاتشىسى» اتانسا،  «ۇزدىك اقپاراتتىق ءباسپاسوز حاتشىسى» كوكسۋ اۋدانىنىڭ ءباسپاسوز-حاتشىسى – ايگۇل ايمانبەكوۆاعا بۇيىردى. «جىل سەرپىنى» نوميناتسياسىن  ەسكەلدى اۋدانىنىڭ ءباسپاسوز-حاتشىسى – اليما مۇراتقىزى  الدى. ءىىى – ورىن ايدىندى الاكول ءباسپاسوز-حاتشىسى ايدانا تىنىسبەكوۆانىڭ قورجىنىنا ءتۇستى. ءىى – ورىندى پانفيلوۆ اۋدانىنىڭ ءباسپاسوز-حاتشىسى –  نۇربول  حاناعات يەمدەنسە، ءى دارەجەلى ديپلومدى  ەڭبەكشىقازاق اۋدانىنىڭ ءباسپاسوز-حاتشىسى دينارا تيۋلەميسوۆا تاقىمىنا باستى.

وسىلايشا، جەتىسۋ جەرىنىڭ دامۋىنا ىقپال ەتىپ، ايانباي تەر توگىپ جۇرگەن ساڭلاقتار  وزدەرىنە تيەسىلى تۇعىرىنا شىقتى. شارانىڭ سوڭى جابىق تۇردە وتكەن سەمينار-ترەنينگكە ۇلاستى.

ايمان اسىل 

Abai.kz