ءمامس: ساقتاندىرۋ تولەمدەرىن قايدا جانە قالاي تولەۋگە بولادى؟ (فوتو، ۆيدەو، ينفوگرافيكا)
2020 جىلدىڭ 1 قاڭتارىنان باستاپ ەلىمىزدە مىندەتتى الەۋمەتتىك مەديتسينالىق ساقتاندىرۋ جۇيەسى ەنگىزىلگەن بولاتىن. قۇزىرلى مينيسترلىكتىڭ دەرەگىنە سەنسەك، بۇل ساقتاندىرۋمەن ەل حالقىنىڭ 94,5 پايىزى قامتىلماق. جاڭا رەفورما بويىنشا ازاماتتار بىرنەشە ساناتقا بولىنگەن. ءار سانات (جەڭىلدىگى بار ساناتتاردان باسقاسى) قر ۇكىمەتىنىڭ قاۋلىسىمەن بەكىتىلگەن مولشەردە جارنا اۋدارادى. ول بويىنشا جۇمىس بەرۋشىلەر جالاقى قورىنان 2%، جالدامالى جۇمىسكەرلەر جالاقىنىڭ جالاقىنىڭ 1%-ىن تولەيدى.
سونىمەن، مىندەتتى الەۋمەتتىك مەديتسينالىق ساقتاندىرۋ جارناسىن ء(مامس) كىمدەر تولەيدى؟ ءمامس قاي ۋاقىتتان باستالادى؟ ايلىق جارنا سوماسى قانشا؟ جارنا تولەمەگەندەر قانداي دا ءبىر جاۋاپكەرشىلىككە تارتىلا ما؟ ولار مەديتسينالىق كومەك الا الا ما؟ جارنانى قالاي تولەۋگە بولادى؟
ءبىز وسى ساۋالدارعا جاۋاپ الۋ ماقساتىندا مسق الماتى قالالىق فيليالى اقپاراتتاندىرۋ ءبولىمىنىڭ جەتەكشىسى شىنار ءالجانوۆانى سوزگە تارتتىق.
بۇل مىندەتتى رەفورما. سوندىقتان ءمامس جارناسىن تولەۋ كەرەك
شىنار ءالجانوۆا:
- 1 ساۋىرگە دەيىن بارلىق قازاقستاندىقتار «شارتتى» تۇردە ساقتاندىرىلعان بولىپ سانالادى. ياعني، 1 ساۋىرگە دەيىن ساقتاندىرۋ پاكەتىنە ەنەتىن مەديتسينالىق قىزمەتتەردى تولىق پايدالانا الادى. 2020 جىلدىڭ العاشقى ءۇش ايى «وتپەلى» كەزەڭ رەتىندە بەلگىلەنگەن. وسى كەزەڭدە بارلىق ماسەلەلەردى شەشىپ، تۇرعىندارعا جاڭا جۇيە ەگجەي-تەگجەيلى ءتۇسىندىرىلۋى كەرەك. بۇل مىندەتتى رەفورما. سوندىقتان جەڭىلدىك بەرىلگەن ساناتقا جاتپايتىن بارلىق ازاماتتار جارنانى تولەۋى شارت. ال ءساۋىردىڭ بىرىنە دەيىن ساقتاندىرىلماعان ازاماتتار جۇيەدەن شىعىپ قالادى جانە ساقتاندىرۋ پاكەتىن پايدالانا المايدى. بىراق بۇل ولار مەديتسينالىق كومەكتەن قاعىلادى دەگەن ءسوز ەمەس. بىزدە مەملەكەت تاراپىنان كەپىلدىك بەرىلگەن تەگىن مەديتسينالىق كومەك بار. ول ساقتاندىرىلعان نەمەسە ساقتاندىرىلماعانىنا قاراماستان بارلىق ازاماتتارعا كورسەتىلەدى. ياعني، شۇعىل جاعدايدا كەز كەلگەن ادامعا كەز كەلگەن ەمدەك مەكەمەسىندە كومەك كورسەتىلۋى كەرەك. مىسالى، ساقتاندىرىلماعان ازاماتتار بۇرىنعىشا جەدەل جاردەم قىزمەتىن پايدالانا الادى، ءدارى-دارمەكپەن قامتىلادى ت.ب.، - دەيدى ساراپشى.
ءمامس پاكەتىنە قانداي قىزمەتتەر كىرەدى؟
بيىلدان باستاپ قازاقستاندا مەديتسينالىق كومەك قوس پاكەت بويىنشا كورسەتىلەدى. ءبىرىنشىسى – كەپىلدەندىرىلگەن تەگىن مەديتسينالىق كومەك. ەكىنشىسى – ساقتاندىرۋ پاكەتى ء(مامس). ال ءمامس پاكەتىنە قانداي قىزمەتتەر كىرەدى؟
«ءمامس پاكەتىنە جوسپارلى ستاتسيونارلىق جانە ستاتسيوناردى الماستىراتىن كومەك، كت، مرت سەكىلدى باعاسى قىمبات بولىپ كەلەتىن كونسۋلتاتيۆتىك-دياگنوستيكالىق قىزمەت تۇرلەرى، وڭالتۋ جانە دەنساۋلىقتى قالپىنا كەلتىرۋگە باعىتتالعان ەم-دوم تۇرلەرى، سونداي-اق، قاراپايىم حالىقتىڭ قالتاسىنا قوسىمشا جۇك سالاتىن مەديتسينالىق قىزمەتتەر كىرەدى»،- دەيدى شىنار ءالجانوۆا.
بىرنەشە اي جارنا تولەمەگەن ادام قانشا ۋاقىتتا ءمامس جۇيەسىنەن شىعارىلادى؟
«ساقتاندىرۋ جۇيەسىنەن شىعىپ قالۋعا ءتۇرلى تۇرمىستىق جاعدايلار سەبەپ بولۋى مۇمكىن. مىسالى، ادام جۇمىستان شىعىپ قالدى دەلىك. جۇمىس بەرۋشى ول ءۇشىن جارنا تولەۋدى دە توقتاتادى. مۇنداي جاعدايدا ول الداعى ءۇش اي بويى ءمامس پاكەتىن پايدالانا الادى. ءۇش ايدا جارنا تولەنبەسە، جۇيەدەن شىعارىلادى»،- دەيدى ساراپشى.
مىسالى، ازامات ءوزىن 2020 جىلدان ەمەس، 2021 جىلدان باستاپ ساقتاندىرعىسى كەلدى دەلىك. ول 2021 جىلدىڭ 1 قاڭتارىنان باستاپ ساقتاندىرىلعان بولۋى ءۇشىن نە ىستەۋ كەرەك؟
«جالپى بۇل بارشاعا مىندەتتى جۇيە. سوندىقتان، جارنانى تولەۋگە ءتيىسپىز. ال بيىل ەش مۇمكىندىگى بولماعان ازاماتتار، جارنانى كەز كەلگەن ۋاقىتتا تولەپ، ساقتاندىرۋ جۇيەسىنە قاتىسا الادى. بىراق، ول وتكەن 12 ايدىڭ قارىزىن تولەۋى ءتيىس. وتەلەتىن قارىز مەرزىمى 12 ايدان اسپايدى. ياعني، 2-3 جىل تولەمەگەن ادام تەك ءبىر جىلدىڭ قارىزىن وتەپ، جۇيەگە قوسىلا الادى»،- دەيدى شىنار حانىم.
بىرىڭعاي جيىنتىق تولەم نەسىمەن ءتيىمدى؟
قازىرگى ۋاقىتتا ەلىمىزدە ءوزىن-ءوزى جۇمىسپەن قامتىپ وتىرعان 1 ميلليونعا جۋىق ادام بار. ولار ساقتاندىرۋ جۇيەسىنە قالاي قوسىلادى؟
«ولار ءۇشىن ءمامس جۇيەسىنە قوسىلۋدىڭ ەكى جولى بار. ءبىرىنشىسى – «ءوز بەتىنشە» تولەۋشى رەتىندە. جارنا ءبىر ەڭ تومەنگى جالاقىنىڭ 5 پايىزىن قۇرايدى. ال ەڭ تومەنگى جالاقى بىزدە – 42 500 تەڭگە. جەكە تۇلعا سول سومانىڭ 5 پايىزىن، ياعني – 2 125 تەڭگە تولەيدى.
ەكىنشىسى – بىرىڭعاي جيىنتىق تولەم. بۇل ەلىمىزدە 2019 جىلدىڭ 1 قاڭتارىنان باستاپ ەنگىزىلگەن سالىق ءتۇرى بولاتىن. جيىنتىق تولەمنىڭ 40%-ى مەديتسينالىق ساقتاندىرۋ قورىنا، 30%-ى زەينەتاقى قورىنا، 20%-ى مەملەكەتتىك الەۋمەتتىك ساقتاندىرۋ قورىنا، 10%-ى تابىس سالىعىنا اۋدارىلادى.
بجت – رەسپۋبليكالىق ماڭىزى بار قالالار ءۇشىن 1 اەك (ايلىق ەسەپتىك كورسەتكىش) نەمەسە 2 651 تەڭگە. اۋىلدىق جەرلەر ءۇشىن 0,5 اەك نەمەسە 1 325 تەڭگە.
ساقتاندىرۋ پاكەتىنە ەنگەن قىزمەت تۇرلەرىن پايدالانۋ ءۇشىن بجت سوڭعى 3 ايدا ءۇزىلىسسىز تولەنۋى ءتيىس»،- دەيدى مسق وكىلى.
جارنا قارىزى 12 ايدان اسىپ كەتكەندەرگە قانداي دا ءبىر شارا قولدانىلا ما؟
«جەكە تۇلعالارعا ەشقانداي شارا قولدانىلمايدى. بىراق، ولار تەك تەگىن مەديتسينالىق كومەك تۇرلەرىن عانا پايدالانا الادى. ال تولەمدەردى ۋاقىتىلى تولەمەگەن زاڭدى تۇلعالارعا، جۇمىس بەرۋشىلەرگە ايىپپۇل سالىنادى»،- دەيدى مامان.
ءمامس. ازاماتتار ءوز ستاتۋسىن قالاي جانە قايدان بىلە بولادى؟
مىندەتتى الەۋمەتتىك مەديتسينالىق ساقتاندىرۋ تولەمدەرىن قالاي جانە قايدا تولەۋگە بولادى؟
«جۇيەگە قوسىلۋ قيىن ەمەس. قازىر قورمەن جۇمىس ىستەيتىن كلينيكالار مەن ەمحانالار «Qiwi»، «كاسسا24» تەرمينالدارىن ورناتىپ جاتىر. جارنانى «Kaspi.kz» ءموبيلدى قوسىمشاسى ارقىلى دا تولەۋگە بولادى. جارنا تولەنگەننەن كەيىن 5 مينۋتتىڭ ىشىندە پاتسيەنتكە «ساقتاندىرىلعان» دەگەن ستاتۋس بەرىلەدى. سودان كەيىن ول ساقتاندىرۋ پاكەتىنە ەنەتىن قىزمەتتەردى پايدالانا الادى»،- دەيدى مسق الماتى قالالىق فيليالى اقپاراتتاندىرۋ ءبولىمىنىڭ جەتەكشىسى شىنار ءالجانوۆا.
ساراپشى ايتقان تولەم تۇرلەرى قانشالىقتى قولجەتىمدى؟ قايسىسى ءتيىمدى؟ جەكە تۇلعالار جارنانى قالاي تولەيدى؟ ءبىز وسىنى ءىس جۇزىندە تەكسەرىپ كوردىك.
«Kaspi.kz» ءموبيلدى قوسىمشاسى ارقىلى تولەۋگە بولادى. بۇل باعدارلامانى بۇگىندە كەز كەلگەن ازاماتتان تابىلاتىن سمارتفونعا جۇكتەپ الۋعا بولادى. ول ءۇشىن اتالعان بانكتىڭ تولەم كارتاسىنىڭ يەسى بولۋىڭىز قاجەت. ءبىز ءمامس جارناسىن وسى قوسىمشا ارقىلى تولەۋ جولدارىن تومەندەگى نۇسقاۋلىقتا ەگجەي-تەگجەيلى كورسەتتىك.
ءمامس جارناسىن تولەۋدىڭ تاعى ءبىر وڭاي جولى – «كاسسا 24» تەرمينالدارى ارقىلى تولەۋ. ءوز قالاڭىزداعى كەز كەلگەن «كاسسا 24» تەرمينالىندا مەديتسينالىق ساقتاندىرۋ قورىنىڭ تولەم جۇيەلەرى ورناتىلعان.
تولەم جونىندەگى نۇسقاۋلىق:
1.تەرمينال مازىرىنەن «قىزمەتتەردى تولەۋ» ءبولىمىن تاڭداڭىز،
2.«وزگە تولەمدەر» بولىمىنە ءوتىڭىز،
3.«مەديتسينالىق ساقتاندىرۋ قورى سەرۆيسىن» تاڭداڭىز،
4.جسن مەن اتى-ءجونىڭىزدى ەنگىزىڭىز،
5.تىزىمنەن كەزەڭدى تاڭداڭىز،
6.تولەڭىز جانە «تولەۋ» دەگەندى باسىڭىز،
7.چەكتى پوشتاڭىزعا جىبەرىڭىز نەمەسە باسىپ شىعارىڭىز.
ءمامس جارناسىن تولەۋدىڭ تاعى ءبىر جولى – «Qiwi» تەرمينالدارى ارقىلى تولەۋ. اتالعان تولەم تەرمينالدارى مسق جۇيەسىنە ەنگەن بارلىق كلينيكالار مەن ەمحانالاردا ورنالاسقان. سونىمەن قاتار، ءبىز ايتقان مەكەمەلەردە ارنايى قىزمەتكەرلەر تولەم تۋرالى كەڭەس بەرەدى.
تولەم جونىندەگى نۇسقاۋلىق:
1. «ايىپپۇلدار، سالىقتار، مەملەكەتتىك قىزمەتتەر» ءبولىمىن تاڭداڭىز،
2. «الەۋمەتتىك مەديتسينالىق ساقتاندىرۋ قورى» بولىمىنە ءوتىڭىز،
3. جسن مەن اتى-ءجونىڭىزدى ەنگىزىڭىز،
4. تىزىمنەن كەزەڭدى تاڭداڭىز،
5. تولەڭىز جانە «تولەۋ» دەگەندى باسىڭىز،
6. چەكتى پوشتاڭىزعا جىبەرىڭىز نەمەسە باسىپ شىعارىڭىز.
ەسكەرتۋ! تولەمدى تولەم يەسىنىڭ ءوزى دە، سونداي-اق، ءۇشىنشى تۇلعالار دا جاساي الادى.
مسق پاتسيەنتتەردىڭ قۇقىعىن قورعاپ، زاڭ بۇزعان ەمحانالارعا شارا قولدانا ما؟
قور پاتسيەنتتەر قۇقىعىن قورعاۋمەن اينالىسادى. ول ءۇشىن حالىقپەن جۇمىس جونىندەگى ارنايى دەپارتامەنت بار. سونداي-اق، ازاماتتاردىڭ شاعىمدارى مەن ۇسىنىستارىن قابىلدايتىن 1406 بىرىڭعاي بايلانىس جەلىسى جۇمىس ىستەيدى.
پاتسيەنتتىڭ قايدا جۇگىنۋىنە بولادى؟
مەديتسينالىق قىزمەت ساپاسى مەن كولەمىنە قاتىستى سۇراقتار بويىنشا:
ء*اربىر مەديتسينا ۇيىمىندا پاتسيەنتتەردى قولداۋ جانە ىشكى اۋديت قىزمەتىنە جۇگىنۋگە بولادى;
*باس دارىگەردىڭ اتىنا جازباشا ءوتىنىش جازىپ، ءوزىنىڭ بايلانىس ءنومىرىن قالدىرۋعا بولادى;
*مەديتسينا ۇيىمىنا «mvoter» ءموبيلدى قوسىمشاسى ارقىلى باعا بەرۋگە بولادى;
*قوردىڭ سايتىنداعى «حالىقتىق باقىلاۋ» بولىمىنە جازباشا ءوتىنىش قالدىرۋعا جانە
*«Facebook»، «ءىnstagram» الەۋمەتتىك جەلىلەرىندەگى مەسسەندجەرلەرگە حابارلاما جىبەرۋگە بولادى.
«Facebook» جەلىسىندەگى رەسمي پاراقشا:
«ءىnstagram» جەلىسىندەگى رەسمي پاراقشا:
ۆيدەو. شىنار ءالجانوۆا سۇحبات
;t=52sAbai.kz
