بۇگىندە COVID-19 پاندەمياسى الەمنىڭ 192 ەلىنە تارالىپ ۇلگەردى. ال، بۇل ىندەتتىڭ العاشقى دەرەگى ەلىمىزدە 13-ناۋرىز كۇنى تىركەلگەن بولاتىن. بۇگىندە قازاقستاندا كوروناۆيرۋس انىقتالعاندار سانى 62-گە جەتتى.

كۇن سايىن اۋقىمى كەڭەيىپ بارا جاتقان ىندەتپەن كۇرەسۋگە ەكس-پرەزيدەنت نۇرسۇلتان نازارباەۆ مەملەكەتتىڭ كۇش جىگەرى جەتپەيتىنىن ايتىپ، ەل-حالىقتان كومەك سۇراعان. ارنايى قور قۇرىپ، اركىم ءوز مۇمكىندىگىنشە سول قورعا قارجى اۋدارۋعا بولاتىنىن ايتقان.

ال ەكس-پرەزيدەنتتىڭ ءباسپاسوز حاتشىسى ايدوس ۇكىباي الگىندە قورعا تۇسكەن قارجىنىڭ سوماسى 41 ميلليون دوللاردى قۇراعانىن حابارلاعان.

كۇنى بۇگىنگە دەيىن ەلدەگى ءبىرلى-جارىم قالتالى ازاماتتار مەن قوعامدىق ۇيىمدار قاۋىپتى ۆيرۋسپەن كۇرەسكە دەپ قارجى بولگەندىگى باق-تا جاريا بولدى. سونىمەن، كىم، قانشا بەردى؟ 

«نۇر وتان» پارتياسى – 150 ميلليون تەڭگە.

«نۇر وتان» پارتياسى - بۇل بيلىكتەگى دومينانت پارتيا. 2016 جىلعى پارلامەنتتىك سايلاۋدا ء(ماجىلىس سايلاۋى) 82,15% داۋىس العان. ۇكىمەتتەگى مينيسترلەردىڭ دەنى وسى پارتيانىڭ وكىلدەرىنەن تاڭدالادى. ال ونىڭ توراعاسى - ەكس-پرەزيدەنت نۇرسۇلتان نازارباەۆ.

«ەلباسى» قورى - 200 ميلليون تەڭگە.

«ەلباسى» قورى - قازاقستانداعى پرەزيدەنتتىك قور. 2000 جىلى نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ جەكە باستاماسىمەن قۇرىلعان.

تيمۋر قۇلىباەۆ – 10 ميلليون دوللار.

قۇلىباەۆ قازاقستانداعى لەگالدى ميللياردەرلەردىڭ الدىڭعى بەستىگىنە كىرەدى. ول ەكس-پرەزيدەنت نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ كۇيەۋ بالاسى، ميللياردەر دينارا قۇلىباەۆانىڭ كۇيەۋى. بايلىعى - 3,1 ملرد. دوللار.

دينارا قۇلىباەۆا - 4,5 ميلليارد تەڭگە.

ەكس-پرەزيدەنت نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ ەكىنشى قىزى. «Forbes» تىزىمىنە ەنگەن قازاقستانداعى لەگالدى ميللياردەر. ونىڭ بايلىعى 3 ملرد. 100 ملن. دوللاردى قۇرايدى.

ايدىن راقىمباەۆ – 2 ميلليون دوللار.

ول استاناداعى (نۇر-سۇلتان) «Hilton Astana» دەيتىن بەس جۇلدىزدى قوناق ءۇيىن كوروناۆيرۋس جۇقتىرعان ادامداردى جاتقىزۋ ءۇشىن اۋرۋحانا رەتىندە پايدالانۋعا بەرگەن. وعان دەيىن راقىمباەۆ قازاقستاندىق دارىگەرلەرگە كومەك رەتىندە 100 ميلليون تەڭگە بولەتىنىن حابارلاعان بولاتىن.

كەڭەس راقىشەۆ – 1 ميلليون دوللار.

كەڭەس راقىشەۆ – قازاقستاننىڭ ساۋدا-ونەركاسىپ پالاتاسىن 14 جىلدان اسا باسقارعان حاميت راقىشەۆتىڭ ۇلى. يمانعالي تاسماعامبەتوۆتىڭ كۇيەۋبالاسى. ونىڭ ۇلكەن قىزى اسەل تاسماعامبەتوۆاعا ۇيلەنگەن. قازاقستانداعى ەڭ باي بيزنەسمەندەردىڭ ىشىندە 7 ورىندا تۇرعان ادام. ونىڭ داۋلەتى 610 ميلليون دوللار (2019 جىلعى دەرەك).

عالىمجان ەسەنوۆ – 2 ميلليون دوللار.

عالىمجان ەسەنوۆ - قازاقستانداعى ەڭ اۋقاتتى ادامداردىڭ ىشىندە 8 ورىندا تۇرعان ادام. ونىڭ داۋلەتى 545 ميلليون دوللار (2019 جىلعى دەرەك).

راشيد سارسەنوۆ – 2 ميلليون دوللار.

70 جاستاعى راشيت سارسەنوۆ - قازاقستانداعى ەڭ اۋقاتتى ادامداردىڭ ىشىندە 6 ورىندا تۇرعان ادام. ونىڭ داۋلەتى 780 ميلليون دوللار (2019 جىلعى دەرەك).

الەكساندر كلەبانوۆ – 2 ميلليون دوللار.

الەكساندر كلەبانوۆ - قازاقستانداعى ەڭ اۋقاتتى ادامداردىڭ ىشىندە 17 ورىندا تۇرعان ادام. ونىڭ داۋلەتى 390 ميلليون دوللار (2019 جىلعى دەرەك).

الەكساندر بەلوۆيچ – 2 ميلليون دوللار.

الەكساندر بەلوۆيچ - قازاقستانداعى ەڭ اۋقاتتى ادامداردىڭ ىشىندە 12 ورىندا تۇرعان ادام. ونىڭ داۋلەتى 480 ميلليون دوللار (2019 جىلعى دەرەك).

تمۋر قۇلىباەۆ پەن قايرات بورانباەۆ

تيمۋر قۇلىباەۆ جانە قايرات بورانباەۆ كوروناۆيرۋس ەپيدەمياسى سالدارىمەن كۇرەسكە 1 ملرد تەڭگە ءبولدى.

«KazMinerals» - 400 ميلليون تەڭگە.

سونىمەن، «KazMinerals» 400 ميلليون تەڭگە ءبولدى.

«كومپانيا نۇرسۇلتان نازارباەۆتىڭ قيىن جاعدايدا قالعان قانداستارىمىزعا كومەك كورسەتۋ يدەياسىن قولدايدى جانە وسى ماقساتتا 400 ميلليون تەڭگە قاراجات جينادى»، - دەپ مالىمدەدى.

«AITAS KZ» اق - 200 ميلليون تەڭگە.

«AITAS KZ» اق كوروناۆيرۋسپەن كۇرەسۋگە 200 ميلليون تەڭگە بولەدى. قاراجات COVID-19 ينفەكتسياسىمەن كۇرەسۋ ءۇشىن مەديتسينالىق جابدىقتار مەن ءدارى-دارمەكتەردى ساتىپ الۋعا جۇمسالادى.

«دەگدار» گۋمانيتارلىق قورى - 100 ميلليون تەڭگە.

قازاقستان رەسپۋبليكاسى سەناتىنىڭ سپيكەرى داريعا نازارباەۆا باسقاراتىن «دەگدار» گۋمانيتارلىق قورى 100 ميلليون تەڭگە ءبولىپ، قازاقستاندا ينفەكتسيامەن كۇرەس شارالارىن جۇزەگە اسىرۋدى باستايدى. قور سونىمەن قاتار 2 ستاتسيونارلىق مەحانيكالىق جەلدەتكىش قوندىرعىسىن ساتىپ الدى.

«ساليقالى ۇرپاق» قورى - 150 ميلليون تەڭگە.

بولات نازارباەۆتىڭ «ساليقالى ۇرپاق» قورى COVID-19 كوروناۆيرۋسىنىڭ زارداپتارىمەن كۇرەسۋ ءۇشىن ءوز قاراجاتىنان 150 ميلليون تەڭگە بولەدى. قاراجات كوروناۆيرۋستىڭ زارداپتارىمەن كۇرەسۋ ءۇشىن وبلىستىق قورعا باعىتتالادى.

وزگەلەر:

پاتوح شوديەۆ - 200 ميلليون دوللار (وزبەكستانعا).

ايتا كەتەيىك، پاتوح شوديەۆ COVID-19 پاندەمياسىمەن كۇرەسۋ ءۇشىن وزبەكستانعا 200 ميلليون دوللار بولگەن.

دجەك ما - 14,5 ميلليون دوللار.

ال، Alibaba Group كومپانياسىنىڭ نەگىزىن قالاۋشى دجەك ما كوروناۆيرۋسپەن كۇرەسۋگە 14,5 ميلليون دوللار بولۋگە ۋادە بەردى.

بيلل جانە مەليندا گەيتس قورى - 100 ميلليون دوللار.

سونىمەن بىرگە، بۇل ىندەتپەن كۇرەسكە امەريكالىق ميللياردەرلەر بيلل جانە مەليندا گەيتس قورى 100 ميلليون دوللار بولەتىنىن مالىمدەگەن بولاتىن. 

سونداي-اق، Apple كومپانياسىنىڭ ديرەكتورى تيم كۋك اقش پەن ەۋروپاداعى دارىگەرلەرگە «ميلليونداعان ماسكالار» سىيعا بەرۋگە ۋادە بەردى. بۇل اقپاراتتى العاش رەت اقش ۆيتسە-پرەزيدەنتى مايك پەنس جاريالادى.

ال، Tesla and SpaceX كومپانياسىنىڭ باسشىسى يلون ماسك پنەۆمونيامەن اۋىراتىن ناۋقاستارعا وكپەنىڭ جاساندى جەلدەتۋىن (IVL) شىعاراتىن زاۋىتتارىن قايتا جابدىقتاۋعا كومەكتەسەتىنىن ايتتى.  ماسك وسى اپتادا 1200-دەن استام (جەلدەتكىش ماشينانى) جىبەرەتىنىن مالىملەگەن ەدى.

Facebook كومپانياسىنىڭ نەگىزىن قالاۋشى مارك تسۋكەربەرگ قاشىقتان جۇمىس ىستەيتىن  ءار قىزمەتكەرىنە مىڭ دوللار تولەيتىنىن ايتتى. سونداي-اق ول ىندەت جۇقتىرعان ادامداردى انىقتايتىن كاليفورنيا جابدىقتارىن قارجىلاندىراتىنىن ايتقان.

بىلە ءجۇرىڭىز:

2019 جىلدىڭ ەسەبى بويىنشا قازاقستانداعى 50 باي مىنا كىسىلەر:

1. ۆلاديمير كيم - 4 500 000 000 دوللار،

2. بولات وتەمۇراتوۆ - 3 400 000 000 دوللار،

3. تيمۋر قۇلىباەۆ - 3 100 000 000 دوللار،

4. دينارا قۇلىباەۆا - 3 100 000 000 دوللار،

5. اليدجان يبراگيموۆ - 2 300 000 000 دوللار،

6. راشيت سارسەنوۆ - 780 000 000 دوللار،

7. كەڭەس راكيشەۆ - 610 000 000 دوللار،

8. عالىمجان ەسەنوۆ - 545 000 000 دوللار،

9. باقىتبەك بايسەيىتوۆ - 540 000 000 دوللار،

10. نۇرلان سماعۇلوۆ - 525 000 000 دوللار،

11. ايدىن راحيمباەۆ - 485 000 000 دوللار،

12. الەكساندر بەلوۆيچ - 480 000 000 دوللار،

13. قايرات بورانباەۆ - 445 000 000 دوللار،

14. دانيار ابۋلعازين - 430 000 000 دوللار،

15. ۆياچەسلاۆ كيم -  415 000 000 دوللار،

16. ەركىن تاتىشەۆ - 412 000 000 دوللار،

17. الەكساندر كلەبانوۆ - 390 000 000 دوللار،

18. سەيىتجانوۆتار وتباسى - 360 000 000 دوللار،

19. ايگۇل نۇريەۆا - 350 000 000 دوللار،

20. سەرىك ءتۇلباسوۆ - 340 000 000 دوللار،

21. سەرگەي كان - 330 000 000 دوللار،

22. ايدان كارىبجانوۆ - 313 000 000 دوللار،

23. ۆلاديسلاۆ كيم - 297 000 000 دوللار،

24. مۇقاشەۆتار وتباسى - 269 000 000 دوللار،

25. ەدۋارد كيم - 261 000 000 دوللار،

26. دىنمۇحامەت ىدىرىسوۆ - 250 000 000 دوللار،

27. ولەگ نوۆاچۋك - 249 000 000 دوللار،

28. ءنۇرالى اليەۆ - 219 000 000 دوللار،

29. سەرجان جۇماشوۆ - 210 000 000 دوللار،

30. قانات كوپباەۆ - 201 000 000 دوللار،

31. داۋلەت نۇرجانوۆ - 199 000 000 دوللار،

32. الەكساندر گاربەر - 188 000 000 دوللار،

33. اناتولي بالۋشكين - 185 000 000 دوللار،

34. پاۆەل بەلوۆيچ - 150 000 000  دوللار،

35. ەربولات اپسالياموۆ - 150 000 000 دوللار،

36. باۋىرجان يساباەۆ - 149 000 000 دوللار،

37. بەرىك قانيەۆ - 146 000 000 دوللار،

38. قاسانوۆتار وتباسى - 140 000 000 دوللار،

39. الماس سۇلتانعازين - 130 000 000 دوللار،

40. مارات سارسەنوۆ - 121 000 000 دوللار،

41. قانىبەكوۆتار وتباسى - 120 000 000 دوللار،

42. قاپپاروۆتار وتباسى -    114 000 000 دوللار،

43. اسحات وماروۆ - 112 000 000 دوللار،

44. يۋري پاك - 110 000 000 دوللار،

45. باحاريدين ابلازيموۆ  - 107 000 000 دوللار،

46. سايدۋللا قوجاباەۆ - 105 000 000 دوللار،

47. الماس مىڭباەۆ - 96 000 000 دوللار،

48. قايرات ماجيباەۆ - 92 000 000 دوللار،

49. ارمانجان بايتاسوۆ - 91 000 000 دوللار،

50. ياكوۆ كلەبانوۆ - 90 000 000 دوللار.

ءتۇيىن.

وزبەكتە تۋىپ، قازاققا كەپ بايىعان ميللياردەر پاتوح شوديەۆتىڭ ءبىر ءوزى وزبەكستانعا ءجۇز ميلليون دوللارلاعان قاراجاتتى اۋدارعانىن كەشە كوردىك.

راس، بىزدىكىلەردىڭ كەيبىرەۋلەرى شوديەۆ، ۋسمانوۆتارمەن قالتا تەڭەستىرە المايتىن دا شىعار. دەسە دە، جوعارىداعى ەرەكشە اۋقاتتىلاردىڭ تىزىمىنەن تۇسپەيتىن ءبىزدىڭ ەلۋ بايدىڭ تابىس كوزىن قاراپ وتىرساڭىز، قازاقتىڭ قازبا بايلىعى حالىقتان بۇرىن وسى از عانا توپتىڭ يگىلىگىنە جۇمسالىپتى عوي دەگەن ويعا قالاسىز. شىندىعىندا سولاي ەكەنى وتىرىك ەمەس. حوش!

ەندى بۇل ازاماتتار، ەكس-پرەزيدەنت ايتقانداي، مەملەكەتتىڭ ءالى كەلمەي جاتقان قاۋىپتى ۆيرۋسپەن كۇرەسۋ ءۇشىن كومەككە كەلۋى كەرەك-اق! ءداۋ قالتالى دوكەيلەردىڭ قالتاسى وسىدان ورتايىپ قالماس ەدى-اۋ... ءاي، بىراق...

Abai.kz