ءدال قازىر الەم ۇلكەن وزگەرىستەردىڭ الدىندا تۇر. ويتكەنى جاھان ەكونوميكاسىنىڭ تەگەرشىگىنە اينالعان مۇناي باعاسىنىڭ ءبىر ايدىڭ كولەمىندە 66 پايىزعا دەيىن قۇلدىراۋىمەن، جەر شارىن «ءۇي قاماققا» اينالدىرعان (4 ملرد ادام وقشاۋلانعان) كوروناۆيرۋس ىندەتىنىڭ الدىندا ادام بالاسىنىڭ شاراسىزدىق تانىتۋى، الدا شەشۋى قيىن كوپ ماسەلە تۇرعانىن اڭعارتادى.

اقيقاتىن ايتساق، الەمدى قايتا بولىسكە سالۋعا جانە قارجى نارىعىن ءبىر ۋىسقا جيناقتاۋعا ۇمتىلعان الپاۋىت ەلدەر اراسىنداعى ساياسي ويىن. كەنەتتەن مۇناي باعامىنىڭ تومەندەۋىمەن قىسقا ۋاقىتتا جەر-جاھانعا ۇرەي توندىرگەن ىندەتتىڭ بار جاۋابى وسى.

بۇل ىندەتتىڭ وزگە ىندەتتەردەن وزگەشەلىگى - الەم ەكونوميكاسىنا تاريحتا بولماعان سوققى جاسادى. امەريكالىق JP Morgan اتىنداعى بانكتىڭ ساراپشىلارى بيىل الەمدىك جالپى ىشكى ءونىمنىڭ ءوسىمى 1,1 پايىزعا قىسقارادى دەگەندى ايتادى. ال، 1 توقساننىڭ قورتىندىسى بويىنشا قىتاي ەكونميكاسى 41 پايىزعا كەمىگەن.

مۇندايدىڭ تومەندەۋىن بيىلعى جىلدىڭ ەكىنشى توقسانىندا اقش پەن ەۋرووداق باستان كەشپەك. قاڭتار، ناۋرىز ايىندا الەمدىك ونەركاسىپ 10 پايىزعا دەيىن كەمىپ كەتكەن. ءۇندىستان، فرانتسيا، يتاليا، گەرمانيا، ۇلىبريتانيا جانە ت.ب ەلدەردىڭ ءوندىرىس سالاسى تولىقتاي توقتادى دەۋگە بولادى. دەمەك، جاھان ەكونوميكاسى قيىن جاعدايدا قالدى دەسەك ارتىق ايتپاعانىمىز.

دەگەنمەن جاقىندا اقش قيىندىققا تاپ بولعان ەل ەكونوميكاسىن تىعىرىقتان شىعارۋ ءۇشىن 2 تريلليون دوللار ءبولدى. الداعى ۋاقىتتا مۇنداي ءىرى قارجى تاعىدا بولىنۋگە ءتيىس. دەمەك اق ءۇي ءوزىنىڭ ابجىلدىگىن تانىتتى. الەم كوپ پوليارلى بولماعانىن، بۇكىل قارجى كوزدەرى وزدەرىنىڭ قولىندا (الەمدەگى مەملەكەتتەردىڭ 60 پايىزعا جۋىعى ءالى دە دوللارمەن جۇمىس ىستەيدى) بولۋىن قالايتىنى اڭعارىلىپ قالدى. بيىل جاھاندىق ساياساتپەن ەكونوميكادا ءھام قارجى سالاسىندا بولاتىن ۇلكەن وزگەرىستەردىڭ كوشباسشىسى ءوزى بولاتىنىن اقش وسىلاي سەزدىردى.

الەم ەكونوميكاسى وسىنداي كۇيزەلىسكە ۇشىراپ جاتقاندا ەلىمىزدەگى جاعداي قانداي؟ مامين باسقارعان ۇكىمەت نە ىستەپ جاتىر؟ قانداي ءىس-شارالار قولعا الىنۋدا؟ داعدارىستى جاعدايدان قۇتقاراتىن قانداي باعدارلامالار جاساپ، ۇسىندى؟ بۇل ءبىر.

ەكىنشىدەن ءدال قازىرگى كەزدە ۇلتتىق بانك قارجىلىق ساياساتقا وزگەرىستەر ەنگىزە الدى ما؟ اسىرەسە جاپپاي توقتاپ قالعان شاعىن جانە ورتا بيزنەستى قورعاپ، قولداۋ ءۇشىن ۇب نەسيە ستاۆكاسىن (9.3% -دان 6% دەيىن) تومەندەتتى مە؟ بايقايمىن، ازىرگە ەشتەڭە شەشىلمەگەن سياقتى.

قىسقاسى، ۇكىمەت داعدارىستى كەزەڭگە ءازىر مە؟ جوق پا؟ الدە، وزدەرىنىڭ بىلىكسىزدىگىن ەلدى جايلاعان ىندەتپەن، مۇناي باعاسىنا اۋدارا سالىپ، تىمپيىپ وتىرا بەرمەك پە؟

ازاماتحان ءامىرتايدىڭ الەۋمەتتىك جەلىدەگى جازباسى

Abai.kz