مۇحتار شەرىم. ءبىلى-ءبىلى-ءبىلى!..
سىزگە وتىرىك، ماعان شىن، ءسىز سەنبەيسىز، مەن سەنەمىن، استانادا «ءو» ارپىنە ەنى ەكى مەتر، بيىكتىگى بەس مەتر، ەلدى ەلەڭ ەتكىزەتىن ەسكەرتكىشتىڭ اشىلۋ سالتاناتى ءوتىپ جاتتى. بيلىك ەسىمدى شەنەۋنىك شىرەنە قالىپ:
- «ءو» ارپىنە نە سەبەپتى ەسكەرتكىش اشىپ وتىرمىز؟ نەمەنە، قولىمىز قىشىپ بارادى ما، الدە اقشانى قايدا جۇمسارىمىزدى بىلمەي، الاقانىمىز ىسىپ بارادى ما؟ كىم ايتادى؟-دەگەن ساۋال تاستادى. جينالعاندار ءجۇن ءتۇتىپ تۇرعانداي، جىم-جىرت.
- مەن بىلەمىن، مەن ايتايىنشى؟-دەپ سۇرادى 2011 جىلعى قويان مينيستر قولىن كوتەرىپ.
- اۋىز وزىڭىزدىكى، ايتا بەرىڭىز،-دەدى بيلىك جوتەلىپ.
-«ءو» ارپىنە ەسكەرتكىش ورناتۋىمىزدىڭ سەبەبى، قازاق ارپىنە دەگەن قۇرمەتىمىز. ورىستىڭ «مياگكي-ي-ي زناگىنا» ەسكەرتكىش قويىپ وتىرعان جوقپىز عوي...
- مەن بىلەمىن،-دەدى ءبىر كەزدە شارشا-اپ وتىرعان شىندىق.
- ايتىڭىز، ايتىڭىز دا، ۇيىڭىزگە قايتىڭىز...
- ەلىمىزدىڭ بيلىگى «ءو» ارپىنەن باستالاتىن وتىرىككە ەسكەرتكىش قويىپ وتىر. وتىرىك اقپارات. وتىرىك ءومىر، حالىقتى الداۋ...
- جوق!-دەپ قالدى بيلىك،-ءبىز حالىققا وتىرىك ايتپاۋ ءۇشىن وتىرىككە ەسكەرتكىش قويىپ وتىرمىز. وتىرىككە ەسكەرتكىش قويۋ ارقىلى «وتىرىكتىڭ اتى-وتىرىك!» دەگەن ويدى مەڭزەپ وتىرمىز.
-بىلاي تۇرىڭىزدارشى، مەن دە كورەيىنشى،- دەگەن جەر استىنان داۋىس شىققانداي بولدى. بۇرىنعى جىل- بارىستار دا، 2011 جىل قوياندارى دا جالت قاراستى. جەر باۋىرلاپ ۇلۋ كەلە جاتىر ەدى.
سىزگە وتىرىك، ماعان شىن، ءسىز سەنبەيسىز، مەن سەنەمىن، استانادا «ءو» ارپىنە ەنى ەكى مەتر، بيىكتىگى بەس مەتر، ەلدى ەلەڭ ەتكىزەتىن ەسكەرتكىشتىڭ اشىلۋ سالتاناتى ءوتىپ جاتتى. بيلىك ەسىمدى شەنەۋنىك شىرەنە قالىپ:
- «ءو» ارپىنە نە سەبەپتى ەسكەرتكىش اشىپ وتىرمىز؟ نەمەنە، قولىمىز قىشىپ بارادى ما، الدە اقشانى قايدا جۇمسارىمىزدى بىلمەي، الاقانىمىز ىسىپ بارادى ما؟ كىم ايتادى؟-دەگەن ساۋال تاستادى. جينالعاندار ءجۇن ءتۇتىپ تۇرعانداي، جىم-جىرت.
- مەن بىلەمىن، مەن ايتايىنشى؟-دەپ سۇرادى 2011 جىلعى قويان مينيستر قولىن كوتەرىپ.
- اۋىز وزىڭىزدىكى، ايتا بەرىڭىز،-دەدى بيلىك جوتەلىپ.
-«ءو» ارپىنە ەسكەرتكىش ورناتۋىمىزدىڭ سەبەبى، قازاق ارپىنە دەگەن قۇرمەتىمىز. ورىستىڭ «مياگكي-ي-ي زناگىنا» ەسكەرتكىش قويىپ وتىرعان جوقپىز عوي...
- مەن بىلەمىن،-دەدى ءبىر كەزدە شارشا-اپ وتىرعان شىندىق.
- ايتىڭىز، ايتىڭىز دا، ۇيىڭىزگە قايتىڭىز...
- ەلىمىزدىڭ بيلىگى «ءو» ارپىنەن باستالاتىن وتىرىككە ەسكەرتكىش قويىپ وتىر. وتىرىك اقپارات. وتىرىك ءومىر، حالىقتى الداۋ...
- جوق!-دەپ قالدى بيلىك،-ءبىز حالىققا وتىرىك ايتپاۋ ءۇشىن وتىرىككە ەسكەرتكىش قويىپ وتىرمىز. وتىرىككە ەسكەرتكىش قويۋ ارقىلى «وتىرىكتىڭ اتى-وتىرىك!» دەگەن ويدى مەڭزەپ وتىرمىز.
-بىلاي تۇرىڭىزدارشى، مەن دە كورەيىنشى،- دەگەن جەر استىنان داۋىس شىققانداي بولدى. بۇرىنعى جىل- بارىستار دا، 2011 جىل قوياندارى دا جالت قاراستى. جەر باۋىرلاپ ۇلۋ كەلە جاتىر ەدى.
- ءسىز كىمسىز ءوزى؟-دەپ قالدى قويان قىز قىلىمسىپ.
- ۇلۋمىن.
- كۋالىگىڭىز بار ما؟-دەپ سۇرادى پوليتسەي قويان.
ۇلۋ كۋالىگىن كورسەتىپ ەدى، وندا: «2012 جىل قوجايىنى ۇلۋ مىرزاعا بەرىلدى» دەپ جازىلعان ەكەن. قويان پوليتسەي تالىپ قالدى. قويان قىزدىڭ اكەسى دە قىزىنا: «ابايلاپ سولەمەيسىڭ بە؟» دەپ جاعىنا سالىپ قالدى... بيلىكتىڭ دە دەگبىرى قاشىپ، قاتتى ساسىپ، اۋزىن اشىپ، «ا-اسسالاۋماعالەيكۋم،ۇلۋ جىلى! حوش كەلدىڭىز، تورلەتىڭىز!»-دەپ قۇراق ۇشتى. جۇگىرىپ كەلىپ، ۇلۋدى جەردەن كوتەرىپ الىپ، الاقانىنا سالىپ، جىلى لەبىمەن ۇرلەپ، ايالاپ، جاعىمپازدانا:
- بىلاي تۇرىڭىزدار، ۇلۋ كەلە جاتىر! ۇلۋ! مىجىپ كەتەسىزدەر عوي!-دەدى. ۇلۋ جەرگە ءتۇسىپ، ەسكەرتكىشكە ۇزاق قارادى.
- بۇل نەمەنە؟-دەپ سۇرادى سوسىن.
-بۇل ما؟ بۇل...-دەپ مىڭگىرلەدى بيلىك،-ءجاي اشەيىن، ەسكەرتكىشكە ەسكەرتكىش قوي...
- مەنىڭ جىلىمدا دا بيلىك وتىرىك ايتاتىن بولعانى ما؟-دەپ ۇلۋ مىرزا كۇرسىنىپ قالدى.
- ساياساتتا دا وتىرىك!-دەپ شىڭعىردى شىندىق،-دەموكراتيانى ادەيى «زەينەتكەرلىككە» شىعارعاندارىن جاسىرىپ وتىر، جەمقورلار «جەمقورلىقپەن كۇرەسىپ»، كوپ شەنەۋنىك قۋلىق-سۇمدىقتارىن اسىرىپ وتىر...
- ءبىز ءسىزدى تاۋەلسىزدىگىمىزدىڭ جيىرما جىلدىعى مەرەكەسى قۇرمەتىنە ءبىر كاماز مەدال، ەكى ۆاگون وردەندەرمەن ماراپاتتايمىز!-دەپ جالپاقتادى بيلىك. قاسىنداعى كومەكشىسىنە ىم قاعىپ ەدى، وتىرىك ەسكەرتكىشى جانىنا ەكى كاماز مەدالدار مەن وردەندەر توگىلدى.
- بۇل نە؟-دەپ سۇرادى ۇلۋ.
- ءبارى سىزدىكى...
- قازاق جاستارى تاۋەلسىزدىك ءۇشىن جەلتوقسان كوتەرىلىسىن باستاعانىن بىلەسىز.. 1986 جىل قازاقشا قاي جىل؟
- يت...شوشقا.. دوڭىز...-دەپ مىڭگىرلەدى بيلىك.
- بارىس!-دەپ داۋىستادى شىندىق.
- مىنا وردەندەردى بارىستارعا تاراتۋ كەرەك ەدى!-دەگەن ۇلۋ بيلىكتىڭ شەكەسىنە سۇق ساۋساعىمەن «توق-توق» ەتكىزدى. بيلىك بۇل ارەكەتكە نامىستانعان جوق، قايتا «مەنى كوردىڭىزدەر مە؟ اناۋ- مىناۋ ەمەس، ۇلۋ شەكەمە شەرتتى» دەگەندەي ءىسىپ-كەۋىپ تۇردى. قاتتى ءىسىنىپ كەتسە كەرەك، تۇرعان جەرىندە «تارس!» ەتىپ جارىلىپ كەتتى. بۇرىنعى تاراپ كەتكەن قويان جۇرەك دەپۋتاتتار قورىققاندارىنان قول شاپالاقتادى... جۇرت:«جاساسىن ۇلۋ جىلى! ۇلۋ-جىلىندا تەك شىندىق جاساسىن! ۇلۋ نوبەل سىيلىعىنا ۇسىنىلسىن!»- دەپ شۋلاپ جاتتى. شىندىق تا قۋانا قول شاپالاقتاپ تۇرعان، ماناعى قويان پوليتسەي اقىرىن كەلىپ، ونىڭ بۇيىرىنە ەكى ءجۇزدى پىشاقتى تىعىپ الدى... ءسويتتى دە، تۇك بولماعانداي ءسابىزىن «قىرت-قىرت» جەپ تۇرا بەردى. جۇرتتان بولەك شىعىپ، شىندىق كەتىپ بارا جاتتى، قانى جەرگە تامشىلاپ... بۇرىلىپ قاراپ ەدى، بيىك تۇعىردا تۇرعان وتىرىكتىڭ ەسكەرتكىشى ءتىلىن شىعارىپ: «ءبىلى-ءبىلى-ءبىلى!»-دەدى مازاقتاپ...
«اباي-اقپارات»
